Miasta w Polsce

Miasta w Polsce – miejscowości podstawowe w Polsce o charakterze miejskim, posiadające prawa miejskie.

Według stanu na 1 stycznia 2024 na terytorium Polski jest 1013 miast^[1], w tym:

302 samodzielne gminy miejskie
107 miast „prezydenckich”
66 miast na prawach powiatu
37 miast o liczbie mieszkańców powyżej 100 000
18 miast będących siedzibami władz wojewódzkich
11 miast będących siedzibami sądu apelacyjnego
jedno ponadmilionowe miasto, objęte ustawą regulującą jego ustrój^[2].

W polskich miastach organem wykonawczym, będącym jednocześnie organem administracji publicznej jest prezydent miasta lub burmistrz, zaś organem stanowiącym i kontrolnym jest rada miasta lub rada miejska.

107 miast w Polsce jest zarządzanych przez prezydenta miasta. Z mocy prawa przywilej ten posiada każda gmina miejska powyżej 100 000 mieszkańców (37 miast) lub stanowiąca miasto na prawach powiatu (66 miast), przy czym według stanu na 2022 r. wszystkie miasta spełniające pierwsze kryterium spełniały również drugie (w przeszłości wyjątkiem był Wałbrzych). Istnieje jednak sporo gmin miejskich, będących siedzibą powiatu, które zachowały status „prezydenckiego” ze względu na uwarunkowane politycznie lub historycznie, pomimo niespełniania żadnego z obydwu kryteriów. Spośród 37 miast powyżej 100 000 mieszkańców, 18 jest siedzibą wojewody lub sejmiku wojewódzkiego i nosi nieformalne określenie miasta wojewódzkiego. 11 spośród nich jest siedzibą sądu apelacyjnego i innych ponadregionalnych instytucji, stanowiąc główne ośrodki administracyjno-gospodarcze kraju, wśród nich jego stolicę jako jedyne miasto o ponadmilionowej populacji i jedyne, odnośnie do którego obowiązuje tzw. ustawa warszawska regulująca niektóre szczegółowe zagadnienia nieujęte w ustawach o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym.

Lista miast „prezydenckich”

Następujące gminy miejskie zarządzane są przez prezydenta miasta (kursywą oznaczono miasta na prawach powiatu, pogrubioną czcionką miasta wojewódzkie, a gwiazdką* miasta będące siedzibami sądu apelacyjnego):

1 miasto powyżej 1 000 000: Warszawa*
1 miasto od 750 000 do 1 000 000: Kraków*
3 miasta od 500 000 do 750 000: Wrocław*, Łódź*, Poznań*
6 miast od 250 000 do 500 000: Gdańsk*, Szczecin*, Lublin*, Bydgoszcz, Białystok*, Katowice*
26 miast od 100 000 do 250 000: Gdynia, Częstochowa, Rzeszów*, Radom, Toruń, Kielce, Sosnowiec, Gliwice, Olsztyn, Zabrze, Bielsko-Biała, Bytom, Zielona Góra, Rybnik, Ruda Śląska, Opole, Tychy, Gorzów Wielkopolski, Elbląg, Płock, Dąbrowa Górnicza, Wałbrzych, Włocławek, Tarnów, Chorzów, Koszalin
45 miast od 50 000 do 100 000: Kalisz, Legnica, Grudziądz, Jaworzno, Słupsk, Jastrzębie-Zdrój, Nowy Sącz, Jelenia Góra, Siedlce, Mysłowice, Konin, Piła, Piotrków Trybunalski, Inowrocław, Lubin, Ostrów Wielkopolski, Suwałki, Stargard, Gniezno, Ostrowiec Świętokrzyski, Siemianowice Śląskie, Głogów, Pabianice, Leszno, Żory, Zamość, Pruszków, Łomża, Ełk, Tomaszów Mazowiecki, Chełm, Mielec, Kędzierzyn-Koźle, Przemyśl, Stalowa Wola, Tczew, Biała Podlaska, Bełchatów, Świdnica, Będzin, Zgierz, Piekary Śląskie, Racibórz, Legionowo, Ostrołęka
25 miast od 35 000 do 50 000: Świętochłowice, Wejherowo, Zawiercie, Skierniewice, Starachowice, Wodzisław Śląski, Starogard Gdański, Puławy, Tarnobrzeg, Kołobrzeg, Krosno, Radomsko, Otwock, Skarżysko-Kamienna, Ciechanów, Kutno, Sieradz, Zduńska Wola, Świnoujście, Żyrardów, Bolesławiec, Nowa Sól, Knurów, Oświęcim, Sopot

Osobny artykuł: Dane statystyczne o miastach w Polsce.

W 1997 r. w miastach mieszkało 61,89% ludności Polski i był to najwyższy wynik w historii^[3].

Polskie miasta należą do następujących przedziałów wielkości pod względem liczby mieszkańców (według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 20 lipca 2023)^[4]:

1 miasto powyżej 1 000 000,
4 miasta od 500 000 do 999 999,
6 miast od 250 000 do 499 999,
26 miast od 100 000 do 249 999,
47 miast od 50 000 do 99 999,
90 miast od 25 000 do 49 999,
214 miast od 10 000 do 24 999,
186 miast od 5000 do 9999,
221 miast od 2500 do 4999,
167 miast od 1000 do 2499,
17 miast poniżej 1 000.

Najludniejsze miasta w Polsce

Największe miasta w Polsce według liczby mieszkańców (stan na 20 lipca 2023)^[4]:

Więcej informacji Lp., Miasto ...

Lp.	Miasto	Województwo	Liczba mieszkańców	Gęstość zaludnienia [osoby/km²]
1.	Warszawa	mazowieckie	1 861 975	3 600
2.	Kraków	małopolskie	803 282	2 458
3.	Wrocław	dolnośląskie	674 079	2 302
4.	Łódź	łódzkie	658 444	2 245
5.	Poznań	wielkopolskie	541 316	2 067
6.	Gdańsk	pomorskie	486 345	712
7.	Szczecin	zachodniopomorskie	391 566	1 303
8.	Lublin	lubelskie	331 243	2 246
9.	Bydgoszcz	kujawsko-pomorskie	330 038	1 876
10.	Białystok	podlaskie	292 600	2 865

Zamknij

Największe miasta w Polsce pod względem powierzchni

Największe miasta w Polsce według powierzchni (stan na 20 lipca 2023)^[4]:

Więcej informacji Lp., Miasto ...

Lp.	Miasto	Województwo	Powierzchnia [ha]
1.	Gdańsk	pomorskie	68 300
2.	Warszawa	mazowieckie	51 720
3.	Gdynia	pomorskie	39 151
4.	Kraków	małopolskie	32 685
5.	Szczecin	zachodniopomorskie	30 062
6.	Łódź	łódzkie	29 325
7.	Wrocław	dolnośląskie	29 281
8.	Zielona Góra	lubuskie	27 827
9.	Poznań	wielkopolskie	26 191
10.	Świnoujście	zachodniopomorskie	20 207

Zamknij

Osobny artykuł: Najstarsze lokacje miast w Polsce na prawie niemieckim.

W XIII wieku lokowano 230 miast. Na Śląsku 128, w Wielkopolsce 38, w Małopolsce 29, w ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej 17, na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej 9, na Pomorzu Gdańskim 5 i na Mazowszu 4^[5].

Osobny artykuł: Nadania praw miejskich w Polsce po 1900.

Prawa miejskie regularnie nadawane są kolejnym miejscowościom. Po 1990 roku nowe miasta nie zostały utworzone jedynie w latach 1995, 1999, 2002, 2012 i 2013^[6]. Najnowszymi miastami w kraju są:

1 stycznia 2024 prawa miejskie otrzymały^[7]: Białaczów, Bircza, Bobrowniki, Bogoria, Bolesławiec, Brody, Ciepielów, Czemierniki, Dobre, Gąsawa, Gielniów, Głowaczów, Gowarczów, Grabów, Inowłódz, Jawornik Polski, Kiernozia, Kikół, Maciejowice, Magnuszew, Mieścisko, Odrzywół, Osieck, Osjaków, Parzęczew, Piszczac, Przyrów, Przytyk, Rychtal, Siennica, Sienno, Strzeleczki, Turobin, Żarnów.

1 stycznia 2023 prawa miejskie otrzymały^[8]: Bodzanów, Czarny Dunajec, Dąbrowice, Jadów, Jastrząb, Jeżów, Książ Wielki, Latowicz, Łopuszno, Miasteczko Krajeńskie, Miękinia, Piekoszów, Rozprza, Ujazd i Włodowice.
1 stycznia 2022 prawa miejskie otrzymały^[9]: Bolimów, Cegłów, Iwaniska, Izbica, Jedlnia-Letnisko, Kaczory, Lutomiersk, Nowe Miasto, Olsztyn i Pruszcz
1 stycznia 2021 prawa miejskie otrzymały^[10]: Budzyń, Dubiecko, Goraj, Kamieniec Ząbkowicki, Kamionka, Koźminek, Sochocin, Solec nad Wisłą, Wiskitki i Wodzisław.
1 stycznia 2020 prawa miejskie otrzymały^[11]: Czerwińsk nad Wisłą, Piątek, Lututów i Klimontów.
1 stycznia 2019 prawa miejskie otrzymały^[12]: Koszyce, Lubowidz, Nowa Słupia, Nowy Korczyn, Oleśnica, Opatowiec, Pacanów, Pierzchnica, Szydłów i Wielbark.
1 stycznia 2018 prawa miejskie otrzymały^[13]: Józefów nad Wisłą, Łagów, Otyń, Radoszyce, Sanniki, Tułowice i Wiślica.
1 stycznia 2017 prawa miejskie otrzymały^[14]: Mielno, Morawica, Opatówek i Rejowiec.
1 stycznia 2016 prawa miejskie otrzymały^[15]: Jaraczewo, Lubycza Królewska, Siedliszcze i Urzędów.
1 stycznia 2015 prawa miejskie otrzymały^[16]: Chocz i Stopnica.
1 stycznia 2014 prawa miejskie otrzymały^[17]: Dobrzyca, Modliborzyce, Mrozy, Stepnica i Zaklików.

Więcej informacji Województwo, Liczba miast (2024) ...

Województwo	Liczba miast (2024)^[18]
dolnośląskie	93
kujawsko-pomorskie	56
lubelskie	54
lubuskie	44
łódzkie	60
małopolskie	64
mazowieckie	110
opolskie	37
podkarpackie	54
podlaskie	40
pomorskie	42
śląskie	74
świętokrzyskie	50
warmińsko-mazurskie	50
wielkopolskie	119
zachodniopomorskie	66

Zamknij

Poniższa lista zawiera miasta w Polsce w porządku alfabetycznym. W nawiasach kod województwa według ISO 3166-2:PL (z użyciem polskich znaków).

Skróty nazw województw:

DŚ – dolnośląskie
Osobny artykuł: miasta w województwie dolnośląskim.

KP – kujawsko-pomorskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie kujawsko-pomorskim.
LU – lubelskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie lubelskim.
LB – lubuskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie lubuskim.
ŁD – łódzkie
Osobny artykuł: Miasta w województwie łódzkim.
MA – małopolskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie małopolskim.
MZ – mazowieckie
OP – opolskie
PK – podkarpackie
PD – podlaskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie podlaskim.
PM – pomorskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie pomorskim.
ŚL – śląskie
Osobny artykuł: miasta w województwie śląskim.

ŚK – świętokrzyskie
Osobny artykuł: Miasta w województwie świętokrzyskim.
WN – warmińsko-mazurskie
WP – wielkopolskie
Osobny artykuł: miasta w województwie wielkopolskim.

ZP – zachodniopomorskie