Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Iława

miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Iławamap
Remove ads

Iława (niem. Deutsch Eylauⓘ, prus. Īlawa[2]) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu iławskiego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.
Szybkie fakty Państwo, Województwo ...
Remove ads

Iława jest ośrodkiem wypoczynkowym, paraolimpijskim i turystycznym. W lesie pod Iławą znajdują się dwa ośrodki wczasowe Telewizji Polskiej (Sarnówek i Tłokowisko)[3][4]. Z Iławy można dopłynąć do Morza Bałtyckiego poprzez jezioro Jeziorak i unikatowy w skali światowej Kanał Elbląski[5]. Nad jeziorem Silm znajduje się jeden z kilku na świecie ośrodków szkolenia kapitanów żeglugi morskiej i pilotów portowych[6].

Przed II wojną światową miejscowość nazywana była „Perłą Oberlandu”[7]. Miasto nazywane jest letnią stolicą jazzu tradycyjnego ze względu na najstarszy festiwal tego gatunku muzyki w Europie – Old Jazz Meeting „Złota Tarka”[8].

Remove ads

Położenie

Pod względem historycznym Iława położona jest w Prusach Górnych[9], na obszarze dawnej Pomezanii[10]. Etnograficznie stanowi także część Powiśla[11].

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski miasto leży na Równinie Iławskiej, stanowiącej część Pojezierza Iławskiego[12].

Miasto znajduje się nad Jeziorakiem – najdłuższym jeziorem w Polsce[13]. Przez Iławę przepływają rzeki Iławka i Tynwałd[14]. W obrębie administracyjnym miasta znajduje się największa wyspa śródlądowa w Polsce – Wielka Żuława[15] posiadająca stałe połączenie promowe z miastem[16].

Iława leży na terenie Zielonych Płuc Polski – obszaru charakteryzującego się czystym powietrzem i różnorodnością systemu przyrodniczego. Od zachodu i północy miasto otacza Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego[17].

Remove ads

Warunki naturalne

Thumb
Rozmieszczenie terenów zielonych na terenie Iławy

Iława i okolice leżą na pofałdowanych terenach morenowych i sandrowych, wyróżniających się urozmaiconymi formami rzeźby. W obrębie miasta, na jeziorze Jeziorak (najdłuższe jezioro w Polsce oraz szóste co do wielkości) znajduje się wyspa Wielka Żuława z reliktami staropruskiego grodu. W okolicach miasta, na terenach sandrowych, znajdują się jeziora, głównie rynnowe, otoczone znacznymi kompleksami leśnymi. W samej Iławie oprócz wspomnianego Jezioraka jest jeszcze kilkanaście mniejszych jezior (m.in. Mały Jeziorak, Iławskie, Dół). Jeziora i rzeki Pojezierza Iławskiego tworzą wraz z Kanałem Elbląskim szeroki system żeglugi śródlądowej, łączący okoliczne zbiorniki wodne. Kanał ten umożliwia dopłynięcie z Iławy aż do Morza Bałtyckiego.

W okolicy Iławy znajdują się m.in.:

Remove ads

Toponimia

Najstarsza forma nazwy Iławy to łacińskie Ylavia. Ta właśnie forma pojawiła się na dokumencie lokacyjnym z 1317 roku. W późniejszych dokumentach z 1333 oraz 1334 r. widnieje Ylav, natomiast w dokumencie z 1338 r. odmiana Ylau. W XV w. pojawiły się formy Ylow oraz Ylow Thethonicalis. W latach 1430 i 1438 dokumenty, które wystawił komtur dzierzgoński mówiły o Deutschen Ylaw. W latach 1443, 1457 oraz 1458 miasto nazwano Ylaw, a w 1456 r. przyjęła się forma Ilau, następnie w 1459 r. zmieniono ją na Eylaw. W 1457 r. używa się nazwy Deutze Eylau, a w 1468 r. jej innej formy Dwetsch Eylau. Między XVI a XVII w. występują nazwy Teutschen Eylau, Deutscheneylau oraz Theuto Ilavia. W XVIII w. przyjęto obowiązującą aż do 1933 r. formę Deutsch Eylau. 1 stycznia 1934 r. zmieniono nazwę na Stadt Deutsch Eylau (Stadt – pol. miasto), a od 1945 r. polska nazwa miasta to Iława, którą urzędowo zatwierdzono 19 maja 1946[18].

Historia

Podsumowanie
Perspektywa
Osobne artykuły: Historia Iławy i Kalendarium historii Iławy.

Historia miasta Iława (niem. Deutsch Eylau) sięga roku 1305. W roku tym komtur krzyżacki z Dzierzgonia, Sieghond von Schwarzburg założył na półwyspie jeziora Jeziorak, w miejscu staropruskiej osady, nową osadę i nadał jej prawa miejskie. W 1317 przywilej miejski został odnowiony. W najstarszych dokumentach miasto występuje pod nazwami Ylawia (1317 r.), Ilow themptonikalis (1421 r.), Deutsch Ilow (1404 r.), Deutsch Ylaw (1421 r.), Ylow (1437).

Miasto było siedzibą urzędnika krzyżackiego podlegającego komturowi w Dzierzgoniu. W latach 1362–1363 miasto nawiedziła zaraza hamująca jego rozwój. W powstaniu 1454 r. Iławianie stanęli po stronie Związku Pruskiego dążącego do przejścia Prus spod rządów krzyżackich do polskich. Po przegranej bitwie pod Chojnicami Iława znalazła się w granicach Państwa Krzyżackiego. W wyniku wojny 13-letniej 1454–1466, Iława przez pewien czas znajdowała się w granicach lenna polskiego. W 1513 r. miasto stało się lennem biskupa pomezańskiego, a po jego śmierci w 1522 r. zastawione.

Thumb
Plan Iławy z 1810 roku
Thumb
Widokówka z 1905 roku. „Pozdrowienia z Iławy!” – panorama miasta z widokiem na Kościół, jezioro Jeziorak, dworzec Iława Miasto, koszary, przystań

W 1520 r. miasto złożyło hołd królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu, wkrótce później w 1525 roku Iława znalazła się w rękach Prus Książęcych. Po trwającym ponad wiek spokoju w mieście, podczas wojny polsko-szwedzkiej o ujście Wisły, mimo obrony przez kompanię kapitana Jakoba Morssa, miasto w 1628 roku zostało opanowane przez wojska szwedzkie[19]. Podczas kolejnych wojen, działania wojenne szczęśliwie omijały Iławę. Została ona jedynie zajęta przez wojska brandenburskie. Po traktacie pokojowym w Oliwie w 1660 roku do miasta znów zagościł spokój. W 1706 r. praktycznie większość miasta została strawiona przez pożar. Ocalały jedynie kościół Przemienienia Pańskiego i kilka domów. W 1758 miasto zajmują Rosjanie. W wieku XVIII i XIX miasto stale się rozwijało. W 1860 r. Iława zyskała drogę wodną do Elbląga i Ostródy, a w 1876 roku również linie do Malborka i Gdańska. Wtedy również w Iławie umiejscowiono sąd obwodowy i urząd celny. Początek XX wieku oznaczał dalszy rozwój miasta, wybudowano ratusz (1912 r.), gazownię rozbudowaną w 1901 r. oraz wodociągi miejskie ukończone w 1903 r. W 1920 r. odbył się tu plebiscyt mający zadecydować o przynależności Iławy. Za jej przynależnością do Prus opowiedziało się 95% głosujących. W latach trzydziestych, w wyniku likwidacji bezrobocia poprzez roboty publiczne, w Iławie popularność zyskała partia nazistowska NSDAP. Podczas II wojny światowej w Iławie mieściły się obóz pracy oraz obóz karny dla więźniów ze Sztumu. W 1944 r. zaczęto przygotowania do ewakuacji ludności. 22 stycznia 1945 r. do Iławy wkroczyły II oddziały Frontu Białoruskiego. W wyniku działań wojennych miasto zostało w znacznym stopniu zniszczone. Po wejściu do miasta Sowietów Iława była niszczona, a pozostałe maszyny i inne mienie wywożone do Związku Radzieckiego. W dawnym obozie pracy powstał obóz jeniecki, więźniów wykorzystywano do prac lokalnych, a także wywożono na roboty do Związku Radzieckiego.

Po wojnie Iława w 1945 r. została włączona do Polski, na te tereny zaczęli przybywać urzędnicy i osadnicy polscy. W 1948 r. wywieziono z Iławy większość ludności pochodzenia niemieckiego, pozostałych na tych terenach. Iława była i jest jednym z najbardziej rozwijających się miast w województwie warmińsko-mazurskim[20][21]. W czasach Polski Ludowej w mieście powstały zakłady przemysłu ziemniaczanego, fabryka podzespołów samochodowych, tartak, zakłady prefabrykatów trzcinowych, betoniarnia, wytwórnia cegły silikatowej i zakłady młynarskie[22].

W latach 80. XX w. w iławskim zakładzie karnym byli internowani działacze Solidarności, m.in.: Antoni Macierewicz, Bronisław Geremek, Ryszard Kalinowski, Jan Samsonowicz, Tadeusz Syryjczyk, Tadeusz Witkowski.

W Iławie znajduje się Papieska Kalwaria Pojezierza Iławskiego, której stacje Drogi Krzyżowej w kształcie kajaków upamiętniają dwukrotny pobyt Karola Wojtyły nad Jeziorakiem, po którym przyszły Papież pływał kajakiem z młodzieżą[23]. Iława leży na Drodze św. Jakuba (jednego z najważniejszych chrześcijańskich szlaków pielgrzymkowych na świecie) prowadzącym do Santiago de Compostella w Hiszpanii. W Iławie zaczyna się 17. etap Camino Polaco, jednego ze szlaków Drogi św. Jakuba[24].

Remove ads

Architektura

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Kościół Przemienienia Pańskiego

Zabytki

Thumb
Ratusz miejski
Thumb
Jezioro Jeziorak i zabytkowy młyn elektryczny

Podczas ostatniej wojny (a raczej tuż po niej, po wkroczeniu Armii Czerwonej) została zniszczona większa część zabudowy ówczesnej Iławy[potrzebny przypis].

Lista zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych[25]:

Thumb
Zabytkowy młyn wodny na rzece Iławce

Obiekty historyczne

Thumb
Neoklasycystyczno-secesyjny pałacyk w Iławie
Remove ads

Demografia

Zobacz więcej w artykule Historia Iławy, w sekcji Populacja.

Według danych z 1 stycznia 2009 r. powierzchnia miasta wynosi 21,88 km²[27], lokując miasto na trzeciej pozycji w woj. warmińsko-mazurskim. Jest także piątym pod względem liczby mieszkańców miastem w województwie.

Dane z 30 czerwca 2009[28]:

Więcej informacji Opis, Ogółem ...

Według danych z 30 czerwca 2008 miasto miało 33 775 mieszkańców.

  • Piramida wieku mieszkańców Iławy w 2016 roku[29]
    Thumb
    Piramida wieku Iława 2016
Remove ads

Gospodarka[30]

Podsumowanie
Perspektywa

W powiecie iławskim jest drugie co do wielkości, najniższe bezrobocie w województwie warmińsko-mazurskim (5,8%) zaraz po powiecie grodzkim Olsztyn (5,1%) – dane na koniec sierpnia 2016 roku[31]. W Iławie znajduje się podstrefa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Najwięcej jednostek działało w sekcji „handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych włączając motocykle”, a następnie w sekcjach: „budownictwo”, „rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo” (108), „przetwórstwo przemysłowe” (104), „transport i gospodarka magazynowa”.

Wśród przetwórstwa przemysłowego na pierwszej pozycji są podmioty zajmujące się produkcją wyrobów z drewna oraz produkcją mebli, a następnie produkcją metalowych wyrobów gotowych.

Podstawowe gałęzie gospodarki w gminie Iława

  • Rolnictwo (szczególnie chów i hodowla zwierząt, przede wszystkim drobiu),
  • Przetwórstwo przemysłowe (szczególnie produkcja wyrobów z drewna i produkcja mebli, produkcja artykułów spożywczych, produkcja wyrobów perfumeryjno-kosmetycznych),
  • Turystyka.

Sektory wysokiej szansy

  • Meblarstwo
  • Turystyka
  • Przetwórstwo rolno-spożywcze
  • Drobiarstwo
  • Centra logistyczne

Najważniejsze firmy zlokalizowane na terenie gminy (i w bezpośrednim sąsiedztwie)

  • URODA Polska Sp. z o.o. (dawniej Bi-es) w Kamieniu Dużym – producent kosmetyków;
  • Warmińsko-Mazurski Klaster Meblowy w Smolnikach – podstrefa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej;
  • „DREW-GÓR” Sp. z o.o. w Karasiu – producent drzwi drewnianych;
  • Barton w Karasiu – producent surowców do przemysłu spożywczego;
  • Ośrodek Hodowli Indyków we Frednowach, filia INDYKPOL S.A.;
  • Wylęgarnia Indyków Nord-Pol Hatchery „GERCZAK”;
  • INDOOR Group Ltd Sp. z.o.o. w Kamieniu Dużym – wyposażenie ferm drobiarskich;
  • Mazurskie Centrum Aktywnego Wypoczynku Gerczak w Jażdżówkach;
  • DWS Stradomno – serwis turbin wiatrowych;
  • Mlekovita S.A. w Lubawie – hodowcy bydła mlecznego Gminy Iława należą do głównych dostawców surowca;
  • Animex S.A. w Iławie – mięso indycze;
  • Szynaka – Meble Iława – firmy kooperujące z terenu Gminy Iława.
Remove ads

Transport

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Mapa obrazująca sieć dróg, linii kolejowych oraz szlaków wodnych w Iławie
Thumb
Dworzec Iława Główna

Transport drogowy

Miasto stanowi węzeł drogowy województwa warmińsko-mazurskiego. Krzyżują się w nim następujące drogi krajowe i wojewódzkie:

Iławscy przewoźnicy
  • PKS Iława – przedsiębiorstwo obsługujące komunikację regionalną i dalekobieżną[32]
  • ZKM Iława – zakład obsługujący komunikację miejską[33]

Transport kolejowy

Iława jest ważnym węzłem kolejowym w Polsce, tylko tu na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zatrzymuje się pociąg Pendolino[34]. Miasto posiada połączenia kolejowe z wieloma miastami:

  • Iława – Warszawa – Kraków – Przemyśl (najdłuższe połączenie bezpośrednie)
  • Iława – Gdańsk – Słupsk – Koszalin – Szczecin
  • Iława – Toruń – Poznań – Wrocław
  • Iława – Olsztyn – Ełk – Białystok
  • Iława – Brodnica (linia nieczynna)
  • Iława – Zajączkowo Lubawskie – Lubawa (linia nieczynna)

W mieście istnieją dwa dworce kolejowe:

Transport śródlądowy

  • Miejski tramwaj wodny „Ilavia” – rejsy spacerowe i czarterowe po Jezioraku[35]
  • Żegluga Ostródzko-Elbląska – rejsy spacerowe statkiem „Bocian po Jezioraku (Port Iława – Sarnówek – Port Iława)[36]
  • Prom międzybrzegowy – przeprawa na Wielką Żuławę[37]
Remove ads

Oświata

Szkoły podstawowe

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika
  • Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Konopnickiej
  • Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Polskich Olimpijczyków
  • Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Polskich Podróżników
  • Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Polskich Noblistów
  • ZPS-W Szkoła Podstawowa Specjalna
  • Szkoła Podstawowa w CKU nr 1

Szkoły ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne

Thumb
Zespół Szkół im. Konstytucji 3 Maja
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Stefana Żeromskiego
  • Zespół Szkół im. Bohaterów Września 1939 Roku
  • Zespół Szkół im. Konstytucji 3 Maja
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
  • Centrum Edukacji
  • Centrum Edukacji Dorosłych „Alfa”
  • Centrum Edukacji Zawodowej
  • CKU nr 1 (w Zakładzie Karnym)
  • Liceum dla dorosłych „Eduma”

Uczelnie

Szkoły artystyczne

  • Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Tadeusza Bairda

Kultura

Podsumowanie
Perspektywa

Życie kulturalne

Thumb
Kino-Teatr Pasja

Świętem Miasta jest 11 czerwca, upamiętniający lokację Iławy w 1305 roku[38].

Większości imprez kulturalnych w mieście patronuje Iławskie Centrum Kultury[39]. Przy ICK działa kinoteatr „Pasja”, w ramach którego działa DKF „Kadr”[40].

W Iławie działają Miejska Biblioteka Publiczna[41], a także Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna wchodząca w skład Powiatowego Centrum Rozwoju Edukacji w Iławie[42] oraz filia Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej im. Karola Wojtyły w Elblągu. W mieście znajduje się kilka galerii sztuki[43].

Festiwale

Muzea

  • Żeglarska Izba Pamięci[49]
  • Muzeum Motoryzacji i Wojskowości[50]
  • Muzeum Grafiki „Mon petit Louvre”[51]

Media lokalne

Prasa lokalna

  • Kurier Iławski (tygodnik)
  • Gazeta Iławska, dodatek tygodniowy do Gazety Olsztyńskiej (tygodnik)
  • Życie Regionu (tygodnik)
  • Panorama Regionu (miesięcznik)[52]
  • Powiat Iławski – Miesięcznik Regionalny[53]
  • Uroczysko – gazeta dla dzieci i młodzieży wydawana przez Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich, ukazująca się trzy razy w roku[54]

Telewizja

  • Iławska Telewizja Internetowa ilawatv.pl

Radio

Lokalne serwisy internetowe

  • miastoilawa.pl
  • ilawa.wm.pl
  • powiatilawski.pl
  • ilawa.naszemiasto.pl
  • infoilawa.pl
  • ilawa.dlawas.info
  • eska.pl/ilawa

Iława w kulturze

W 1974 r. na wyspie Wielka Żuława nagrywano film Gniazdo w reżyserii Jana Rybkowskiego, opowiadający o pierwszych latach państwa polskiego[55]. W Iławie i nad Jeziorakiem rozgrywała się akcja dwóch przygód „Pana Samochodzika” – Nowe przygody Pana Samochodzika oraz Pan Samochodzik i złota rękawica autorstwa Zbigniewa Nienackiego[56]. W listopadzie 1995 r. Volker Schlöndorff (twórca m.in. „Blaszanego bębenka”) nakręcił sceny do swojego filmu Król olch z Johnem Malkovichem w ruinach zamku w Szymbarku (8 km od Iławy)[57]. W 1989 roku został nagrany przez TVP film dokumentalny Krwawa Iława o iławskim zakładzie karnym słynącym z buntów, pacyfikacji i samookaleczeń, a także z pobicia internowanych wiosną 1982 roku[58].

Remove ads

Administracja i polityka

Samorząd

Osobny artykuł: Władze miasta Iławy.

Iława ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy Iławy wybierają do swojej Rady Miejskiej 21 radnych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miasta jest Urząd Miasta mieszczący się w miejskim ratuszu przy ul. Niepodległości.

W 2018 burmistrzem miasta został Dawid Kopaczewski[59][60].

Miasto jest siedzibą Starostwa powiatu iławskiego. W mieście znajduje się także siedziba wiejskiej gminy Iława.

Mieszkańcy Iławy wybierają posłów na Sejm RP z okręgu wyborczego nr 34 (Elbląg).

Remove ads

Osiedla w Iławie

Thumb
Podział administracyjny Iławy
  • Stare Miasto
  • Centrum
  • Ostródzkie
  • Piastowskie
  • Młodych
  • Kormoran
  • Lipowy Dwór
  • Gajerek
  • Podleśne
  • XXX-lecia
  • Dzielnica Przemysłowa
  • Lubawskie
  • Kopernika
  • Nowy Świat
  • Słoneczne
  • Marina Iława
  • Wojska Polskiego
  • Sobieskiego
  • Dąbrowskiego

Wspólnoty wyznaniowe

Thumb
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Thumb
Cerkiew św. Jana Teologa

Sport i rekreacja

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Memoriał Huberta Wagnera 18 sierpnia 2005 r. w hali sportowo-widowiskowej

Iława jest ośrodkiem sportów wodnych. W mieście działa wiele przystani jachtowych, wypożyczalni sprzętu wodnego i rowerów. Miasto posiada stadion sportowy, halę widowiskowo-sportową, basen sportowy (Centrum Rekreacyjno-Sportowe), kręgielnię, tor do ekstremalnej jazdy rowerowej Pumptrack, skatepark, kryte lodowisko, miasteczko ruchu drogowego, 2 plaże strzeżone, 3 boiska Orlik, tor motocrossowo-rowerowo-przeprawowy, strzelnicę leśną, tor wioślarski, pole do mini-golfa, a także kilka siłowni[43]. 18 listopada 1992 roku na Stadionie Miejskim w Iławie odbył się towarzyski mecz piłkarski Polska–Łotwa[69]. W Iławie działa Iławskie Centrum Sportu Turystyki i Rekreacji, które wspiera działalność różnych sekcji sportowych.

Thumb
Stadion Miejski w Iławie

W mieście istnieje klub sportowy Jeziorak Iława, składający się z kilku sekcji, m.in. piłki nożnej, piłki ręcznej, tenisa stołowego i taekwondo. Ponadto w Iławie istnieją lokalne kluby, instytucje i stowarzyszenia skupiające osoby uprawiające m.in. sztuki walki, wioślarstwo, siatkówkę, tenis ziemny, lekkoatletykę, pływanie, strzelectwo i kolarstwo[70].

W Iławie działa hufiec Związku Harcerstwa Polskiego. W ramach hufca działają dwie drużyny wielopoziomowe, trzy drużyny wędrowników (16–21 lat), jedna drużyna harcerzy starszych (13–16 lat), cztery drużyny harcerzy (19–13 lat) i cztery drużyny zuchów[71].

Szlaki turystyczne

Podsumowanie
Perspektywa

Szlaki piesze[72]

  • Szlak żółty (28,3 km): z Iławy do Samborowa wzdłuż jeziora Jeziorak
  • Szlak niebieski (26 km): z Iławy przez Sarnówek do Siemian wzdłuż jeziora Jeziorak
  • Szlak zielony (41,3 km): z Iławy do Kamieńca
  • Leśna ścieżka dydaktyczna „Jasne”
  • Leśna ścieżka dydaktyczna „Silm”

Szlaki rowerowe[73]

Szlaki kajakowe[74]

  • Szlak kajakowy im. Jana Pawła II – Ostróda – Miłomłyn – Siemiany – Gizerek – IŁAWA[218]
  • Szlak kajakowy Stare Jabłonki – Miłomłyn – IŁAWA (dł. 63,4 km) – Stare Jabłonki – J. Szeląg M. – J. Szeląg W. – J. Pauzeńskie – Ostróda – J. Drwęckie – K. Elbląski – Miłomłyn – K. Iławski – J. Jeziorak – Chmielówka – Makowo – Szałkowo – IŁAWA
  • Szlak kajakowy IŁAWA – Stare Jabłonki (dł. 73,3 km) – IŁAWA – Iławka – Drwęca – J. Drwęckie – Ostróda – J. Pauzeńskie – J. Szeląg W.i M. – S. Jabłonki
  • Szlak kajakowy IŁAWA – IŁAWA (dł. 136,7 km) – Rz. Iławka – Rz. Drwęca – J. Drwęckie – Ostróda – J. Szeląg Wielki – J. Szeląg M.- Stare

Jabłonki – K. Elbląski – Miłomłyn – K. Iławski – J. Dauby – J. Jeziorak – IŁAWA

  • Szlak kajakowy tzw. pętla toruńska (dł. 483 km) – IŁAWA – Iławka – Drwęca – Toruń – Bratian – NML – Kurzętnik – Brodnica – Golub -Dobrzyń – Lubicz – Toruń – Wisła – Elbląg – Chełmno – Świecie – Grudziądz – Gniew – Biała Góra – Rz. Nogat – Malbork – K. Jagielloński – Elbląg – K. Elbląski – Jeziorak – IŁAWA

Szlaki żeglarskie[74]

  • Szlak Kanału Iławskiego i Elbląskiego – IŁAWA – Makowo – Zatoka Kraga – Jezioro Dauby – Jezioro Karnickie – Miłomłyn – K. Elbląski – J. Drwęckie[219]
  • Szlak Jeziora Jeziorak i Płaskiego – IŁAWA – Siemiany – Jerzwałd
  • Szlak Jeziora Jeziorak i Ewingi – IŁAWA – Siemiany – Matyty – Dobrzyki – Zalewo
  • Szlak Kanału Iławskiego i Kanału Elbląskiego – IŁAWA – Makowo – Zat. Kraga – K. Iławski – Miłomłyn – K. Elbląski

Miasta partnerskie

Thumb
Mapa Europy z zaznaczonymi miastami partnerskimi Iławy
Więcej informacji Miasto, Państwo ...

Honorowi obywatele Iławy[75]

Zasłużeni obywatele Iławy

  • Bernard Czarnecki – uchwała MRN nr XV/51/80 z dnia 30.05.1980 r.
  • Stanisław Hertel – uchwała MRN nr XV/51/80 z dnia 30.05.1980 r.
  • Dzierżawski Józef – uchwała MRN nr XV/51/80 z dnia 30.05.1980 r.
  • Erwin Jan Vetter – uchwała MRN nr XV/51/80 z dnia 30.05.1980 r.
  • Marian Szczypiński – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Franciszek Stanibuła – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Helena Czapik – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Jan Kowalski – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Franciszek Radzanowski – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Urszula Heród – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Sabina Kopczyńska – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Józef Świniarski – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Jan Rabczyński – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Leon Rzeziński – uchwała MRN nr XXI/103/88 z dnia 22.01.1988 r.
  • Werbiński Maciej – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Pydyniak Zygmunt – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Podgórski Leonard – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Kędzior Ryszard – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Gerc Jan – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Adamek Dominik – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Borkowski Jan – uchwała MRN nr V/20/89 z dnia 23.02.1989 r.
  • Kumórek Stanisław – uchwała MRN nr VIII/42/89 z dnia 28.12.1989 r.
  • Krajewski Mieczysław – uchwała MRN nr VIII/42/89 z dnia 28.12.1989 r.
  • Głowacki Czesław – uchwała MRN nr VIII/42/89 z dnia 28.12.1989 r.
  • Dolewski Bronisław – uchwała MRN nr VIII/42/89 z dnia 28.12.1989 r.
  • Czerny Mikołaj – uchwała MRN nr VIII/42/89 z dnia 28.12.1989 r.
  • Aleksander Łapuć – uchwała nr XXX/X/372/1/98 z dnia 16.04.1998 r.
  • Ryszard Laskowski – uchwała nr XXX/X/372/1/98 z dnia 16.04.1998 r.
  • Janusz Lipski – uchwała nr XIII/123/99 z dnia 30.09.1999 r.
  • Antoni Gierszewski – uchwała nr XIII/124/99 z dnia 30.09.1999 r. (pośmiertnie)
  • ks. Lucjan Antoni Gellert – uchwała nr VIII/81/2003 z dnia 29.04.2003 r.
  • Bogdan Olkowski – uchwała nr XXXIII/372/2005 z dnia 25.05.2005 r.
  • Mieczysław Smarzyński – uchwała nr XXXIII/372/2005 z dnia 25.05.2005 r.
  • Heronim Baczewski – uchwała nr XXXIII/372/2005 z dnia 25.05.2005 r.
  • O. Mieczysław Niepiekło – uchwała nr XXXIV/482/09 z dnia 25.03.2009 r.
  • Stanisław Siłka – uchwała nr XLIII/557/09 z dnia 12.11.2009 r.
  • Witold Krauze – uchwała nr LI/557/10 z dnia 26.05.2010 r.
  • Honorata Cybula – uchwała nr X/112/11 z dnia 29.06.2011 r.
  • Jan Kamiński – uchwała nr XII/86/15 z dnia 22 czerwca 2015 r.
  • Roman Przybyła – uchwała nr XIII/108/15 z dnia 31 sierpnia 2015 r.
  • Andrzej Gralak – uchwała nr XIII/110/15 z dnia 31 sierpnia 2015 r.
  • Aleksander Mądry – uchwała z XIII/109/15 z dnia 31 sierpnia 2015 r.
  • Mieczysław Pietroczuk – uchwała nr XXVIII/252/16 z dnia 29 sierpnia 2016 r.
  • Paweł Hofman – uchwała nr XXVII/253/16 z dnia 29 sierpnia 2016 r.
  • Stanisław Suchwałko – uchwała nr XLIV/374/17 z dnia 28 sierpnia 2017 r. (pośmiertnie)
  • Irena Nowicka – uchwała nr XLIX/422/17 z dnia 29 grudnia 2017 r.
  • Stanisław Piasek – uchwała nr LIV/473/18 z dnia 21 maja 2018 r.

Zobacz też

Szybkie fakty

Przypisy

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads