Pałac w Kamieńcu (województwo warmińsko-mazurskie)

Pałac w Kamieńcu – zabytkowy^[1] pałac w miejscowości Kamieniec (województwo warmińsko-mazurskie).

Pałac w Kamieńcu

nr rej. 69/49 z 11.09. 1949 oraz K/47 z 4.05.1959
Pałac w Kamieńcu, stan obecny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Miejscowość	Kamieniec
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	późnobarokowy
Architekt	Jan von Collas
Ukończenie budowy	1720
Zniszczono	22 stycznia 1945
Pierwszy właściciel	Albrecht Konrad Finck von Finckenstein
Położenie na mapie gminy Susz Pałac w Kamieńcu
Położenie na mapie Polski Pałac w Kamieńcu
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pałac w Kamieńcu
Położenie na mapie powiatu iławskiego Pałac w Kamieńcu
53°46′17,616″N 19°22′37,487″E

Późnobarokowy obiekt wybudowany na zlecenie Albrechta Konrada Fincka von Finckenstein (1660–1735) w pierwszej połowie XVIII w. wedle projektu osiadłego w Prusach Wschodnich angielskiego architekta Jana von Collasa. Wchodził w skład majątku ziemskiego (ordynacji) rodu Finckensteinów. Budowa trwała cztery lata i została zakończona w 1720 roku^[2]. Pałac został zbudowany w stylu francuskiego baroku.

Pałac został splądrowany, zdewastowany oraz podpalony w styczniu 1945 roku przez Armię Czerwoną. Pożar strawił cały dach.^[3][4]

Architektura

Pałac w Kamieńcu w XIX w.

Pałac usytuowany frontem ku zachodowi miał dwa boczne, do przodu wysunięte ryzality (północne i południowe) i środkowy cofnięty, ozdobiony trójkątnym tympanonem, w którym znajduje się herb rodziny Finck von Finckenstein podtrzymywany przez dwa lwy. Powierzchnia założenia architektonicznego pałacu ma wymiary 65,5 × 83,5 m i składa się z dwupiętrowej części środkowej oraz dwupiętrowych skrzydeł bocznych. Nakryty był wysokim, łamanym dachem, krytym dachówką. Wykonane z piaskowca detale architektoniczne nawiązywały do form rokokowych. Mansardowy dach wykonany był z glazurowanej dachówki w kolorze zielonym i miał 12 kominów wylotowych w kolorze lśniącego granatu. Całość dachu zdobiła frontowa attyka, składająca się z czterech rzeźb figuralnych, przedstawiających Alegorię Czterech Pór Roku: Jowisz, Junona, Herkules i Wenera.

W otoczeniu pałacu urządzono na wzór francuski rozległy ogród z romantyczną grotą ogrodową. Do dziś zachowały się fragmenty kanałów łączących go z pobliskim jeziorem – rezerwatem przyrody Gaudy.

Do nowej rezydencji Finckensteinów z racji jej urody, przepychu, bogatego wystroju wnętrz oraz otaczających pałac ogrodów i parku, przylgnęła nazwa wschodniopruskiego Wersalu.

Królowie pruscy w Kamieńcu

Pałac w latach 30. XX wieku

Król Prus Fryderyk Wilhelm I, wydając pozwolenie na budowę pałacu, zmienił swym edyktem z 1718 roku nazwę miejscowości Habersdorf na Finckenstein, a jednocześnie nałożył na Finckensteinów obowiązek wydzielenia w nowo zbudowanym pałacu oddzielnego skrzydła, przeznaczonego na rezydencję dla siebie i swej małżonki, potrzebną królewskiej parze podczas ich monarszych podróży z Berlina przez Kwidzyn i Prabuty do Królewca – pałac zlokalizowany był przy XVIII-wiecznym trakcie kurierskim z Berlina do Królewca.
W pałacu gościli m.in. Fryderyk Wilhelm I i Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern oraz ich następcy. W roku 1807 od 1 kwietnia do 6 czerwca miał w pałacu swą kwaterę Napoleon Bonaparte; w tym czasie spędził trzy tygodnie ze swą metresą, Marią Walewską. Dzieje tego romansu opisał Marian Brandys w powieści „Kłopoty z panią Walewską”. Do wybuchu II wojny światowej właściciele pałacu pokazywali gościom wnętrze napoleońskiego apartamentu z sypialnią, gdzie dominowało wielkie łoże z baldachimem i zasłonkami z purpurowego jedwabiu^[5].

Galeria

• 
  Brama wjazdowa
• 
  Fronton z herbem Finck v. Finckenstein
• 
  Herb Finck von Finckenstein
• 
  Środkowy ryzalit z herbem
• 
  Tylna część pałacu
• 
  Kominek
• 
  4 rzeźby przeniesione do parku w Iławie
• 
  Portrety Finckenstein w jednej z sal pałacu

Zobacz też

• Susz
• Szymbark