Wiskitki

Wiskitki
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Rynek w Wiskitkach
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	żyrardowski
Gmina	Wiskitki
Prawa miejskie	1595–1870, 1916–1919, 2021
Burmistrz	Rafał Mitura
Powierzchnia	6,61 km²
Populacja (2022); • liczba ludności; • gęstość	; 1411; 213 os./km²
Kod pocztowy	96-315
Tablice rejestracyjne	WZY
	Położenie na mapie gminy Wiskitki Wiskitki
	Położenie na mapie Polski Wiskitki
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Wiskitki
	Położenie na mapie powiatu żyrardowskiego Wiskitki
	52°05′13″N 20°22′58″E
TERC (TERYT)	1438054
SIMC	0739656
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Wiskitki (jid. וויסקיט, Wiskit) – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim, w gminie Wiskitki^[3]^[4] nad Pisią Gągoliną. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wiskitki. Leżą 4 km od Żyrardowa, przy węźle autostrady A2 z drogą krajową nr 50.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

Zamknij

Miasto założone przed 1349 rokiem, ponowne nadanie praw miejskich przez Zygmunta III Wazę w 1595 roku^[5]. Miasto królewskie, w 1792 roku położone w starostwie guzowskim w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego^[6]. Prawa miejskie utraciły 31 maja 1870^[7], przywrócone przejściowo przez okupanta podczas I wojny światowej (1916–1919). Miejscowość odzyskała status miasta z dniem 1 stycznia 2021^[8].

1867–1939 siedziba jednoosadowej gminy Wiskitki^[7], 1940–1954 w gminie Żyrardów-Wiskitki z siedzibą w Żyrardowie^[9], 1954–1972 siedziba gromady Wiskitki^[10], a od 1973 w obecnej gminie Wiskitki^[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Pierwsze wzmianki o Wiskitkach pochodzą z 1221. Osada powstała przy dworze myśliwskim (stąd w herbie głowa tura i topór) na terenie obecnej wsi Stare Wiskitki (Starowiskitki). Zlokalizowana była w Puszczy Wiskickiej przy trakcie z Rawy do Sochaczewa. Później została przeniesiona na obecne miejsce i była zwana Wiskitkami Młodymi lub Kościelnymi.

18 lutego 1345 roku w Wiskitkach zmarł piastowski książę Siemowit II rawski. W Wiskitkach na polowaniach bywali królowie: Władysław Jagiełło, Jan Olbracht, Zygmunt August.

Prawa miejskie nadał Wiskitkom król Zygmunt III w 1595 (1593^[12]), jednak prawdopodobnie nie był to pierwszy przywilej lokacyjny, gdyż już od XIV wieku osada jest nazywana na przemian miastem i wsią. Jako datę wcześniejszej lokacji podaje się 1349. W 1870 Wiskitki utraciły prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej mieścił się tu sztab powiatowy Gwardii Ludowej a później dowództwo powiatowe Armii Ludowej (po wojnie w budynek szkoły została wmurowana tablica pamiątkowa upamiętniająca ten fakt)^[13].

Do 1954 istniała gmina Żyrardów-Wiskitki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

1 października 2018 na miejscowym cmentarzu został pochowany dziennikarz Ignacy Stanisław Krasicki (1928–2018)^[14].

Kościół pw. Wszystkich Świętych i św. Stanisława, wybudowany w 1585, później przebudowany.
„Kamienica hrabska” z XVIII wieku w narożu rynku. Mieściła się w niej karczma, a w XIX wieku została przebudowana na koszary wojskowe.
Cmentarz katolicki z kaplicą grobową Łubieńskich (I połowa XIX wieku)
Cmentarz żydowski
Cmentarz wojenny z I i II wojny światowej
Cmentarz protestancki z początku XIX wieku

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Wiskitkami‎.

[1]
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
[2]
Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1459 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
[3]
GUS. Wyszukiwarka TERYT
[4]
Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
[5]
Stanisław Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959, s. 106, 112
[6]
Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792
[7]
Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)
[8]
(Dz.U. z 2020 r. poz. 1332) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy
[9]
Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948
[10]
Uchwała Nr VI/10/4/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu grodziskomazowieckiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)
[11]
chwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407)
[12]
Słowniczek krajoznawczy wraz z najważniejszymi informacjami praktycznymi. W: Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981, s. 86.
[13]
Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 681
[14]
Ignacy Stanisław z Siecina. nekrologi.wyborcza.pl, 27 września 2018. [dostęp 2018-09-26].

Szybkie fakty

Zamknij

Wiskitki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 571.
Gmina Wiskitki

[gus2022-1] [1]
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].

[poczta-2] [2]
Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1459 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].

[teryt-3] [3]
GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-4] [4]
Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[5] [5]
Stanisław Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959, s. 106, 112

[6] [6]
Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792

[autonazwa1-7] [7]
Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)

[miasto-8] [8]
(Dz.U. z 2020 r. poz. 1332) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy

[9] [9]
Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948

[10] [10]
Uchwała Nr VI/10/4/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu grodziskomazowieckiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)

[11] [11]
chwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407)

[kol-12] [12]
Słowniczek krajoznawczy wraz z najważniejszymi informacjami praktycznymi. W: Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981, s. 86.

[13] [13]
Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 681

[NEKR-14] [14]
Ignacy Stanisław z Siecina. nekrologi.wyborcza.pl, 27 września 2018. [dostęp 2018-09-26].

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Wiskitki

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

Historia

Zabytki

Ludzie związani z Wiskitkami‎

Przypisy

Linki zewnętrzne