Remove ads
Spodek – hala widowiskowo-sportowa w Katowicach, położona przy alei W. Korfantego 35, na terenie dzielnicy Koszutka.
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
.jpg) Spodek widziany z traktu na dachu MCK w Katowicach, od strony zachodniej (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
al. W. Korfantego 35 |
| Lata budowy |
1964–1971 |
| Otwarta |
8 maja 1971 |
| Architekt | |
| Właściciel | |
| Operator |
PTWP Event Center |
| Liczba miejsc | |
| Stałych |
9 351 |
| Wysuwanych |
1 665 |
| Siedzących (w sumie) |
11 016 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′58,0″N 19°01′31,0″E | |
| Strona internetowa | |
Jest jednym z najbardziej znanych symboli miasta. Oddana do użytku w 1971 roku według projektu architektów Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego, hala główna wyróżnia się charakterystycznym kształtem w formie ściętego odwróconego stożka pokrytego aluminiowymi łuskami. Jest obiektem wielofunkcyjnym, w którym odbywają się koncerty, wydarzenia sportowe rangi międzynarodowej, targi oraz konferencje o zróżnicowanej tematyce.
Remove ads
Spodek położony jest przy alei W. Korfantego 35 w Katowicach[1], na obszarze dzielnicy Koszutka[2]. Znajduje się w pobliżu skrzyżowania alei W. Korfantego z aleją W. Roździeńskiego, które łączą się na rondzie gen. J. Ziętka. Znajduje się tam przystanek tramwajowy Katowice Rondo[3], natomiast przy alei W. Roździeńskiego na wysokości siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR-u) przystanek autobusowy Katowice Strefa Kultury NOSPR[4]. Przed Spodkiem rozciąga się rozległa otwarta przestrzeń – plac Sławika i Antalla[3], na którym zlokalizowana jest stacja Metroroweru nr 27672[5].
Spodek położony jest w sąsiedztwie kompleksu biurowców .KTW[2] i Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach, z którym jest połączony podziemnym przejściem[3]. Po drugiej stronie alei W. Roździeńskiego znajduje się powstały w tym samym okresie co Spodek pomnik Powstańców Śląskich[6].
W obrębie hali rozciąga się Strefa Kultury, który wraz z nią tworzy zespół obiektów kulturalno-rozrywkowych powstałych na terenie zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice”, na które składają się: Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach, siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach oraz siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach[7].
Remove ads
Decyzja o utworzeniu hali widowiskowo-sportowej na terenie Katowic zapadła pod koniec lat 50. XX wieku[8]. W 1959 roku Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej w Katowicach[9] na podstawie uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach zlecił zarządowi katowickiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich zorganizowanie konkursu zamkniętego na projekt wojewódzkiej hali sportowej w Katowicach. Do udziału w nim zaproszono czterech architektów: Juliana Brzuchowskiego, Jerzego Gottfrieda, Jerzego Hryniewieckiego i Kazimierza Sołtykowskiego. Termin nadesłania prac upłynął 15 stycznia 1960 roku[10].
Hala według założenia konkursowego miała mieć widownię z 8 tys. stałymi miejscami siedzącymi, a także miała zapewnić możliwość jej wykorzystania na widowiska niesportowe. Ponadto przewidziano lodowisko treningowe z widownią na 500 osób, salę gimnastyczną oraz pomocnicze pomieszczenia i urządzenia[10].
Sąd Konkursowy pod przewodnictwem generalnego architekta województwa katowickiego Czesława Koteli[9] wiosną 1960 roku[8] wybrał do realizacji pracę architektów Jerzego Hryniewieckiego[a], Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego[11] z Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego z Warszawy[8]. Głównym pomysłodawcą i konstruktorem proponowanej hali był Wacław Zalewski[12], a jego współpracownikiem został Andrzej Żórawski[13]. Projektanci zaproponowali wyeksponowanie wiszących w powietrzu trybun, które nadawałyby całej budowli kształt ściętego odwróconego stożka[9]. Komisja przy wyborze ich pomysłu podkreśliła śmiałą konstrukcję hali, lecz kosztowną i trudną w realizacji[11].
Projekt hali stał się sensacją. Jego makieta pojawiła się na okładce wielu europejskich czasopism fachowych, a nawet Komitet Organizacyjny XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie zwrócił się z prośbą o przesłanie makiety i planszy na „Olimpijską Wystawę Dzieł Sztuki” o tematyce sportowej[14].
Ostateczną decyzję o realizację projektu warszawskiego zespołu podjął osobiście Jerzy Ziętek[9], czemu towarzyszyła zmiana lokalizacja hali z Rowu Wełnowieckiego[14][8] (pierwotnie miał stać na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie[9][13][15], nieopodal Planetarium Śląskiego[16]) na miejsce bliżej centrum miasta Katowice, przy rondzie na skrzyżowaniu późniejszych alei W. Korfantego i W. Roździeńskiego[9], które oddano do użytku w 1965 roku[6]. Uchwałę w sprawie zatwierdzenia do realizacji projektu budowy Wojewódzkiej Hali Widowiskowo-Sportowej w Katowicach Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach przyjęło 1 kwietnia 1960 roku[8]. Projekt zagospodarowania terenu, a wraz z tym koncepcję bryłową hali, zatwierdzono 11 marca 1963 roku[17].
Pod budowę Spodka wybrane zostało miejsce, gdzie w pierwszej połowie XIX wieku funkcjonowały bogucickie huty cynku „Franz” i „Fanny”[18], po czym wzniesiono tutaj tzw. Dwór Marii, który istniał do lat 60. XX wieku[6]. Teren ten posiadał urozmaiconą rzeźbę terenu, z bogatym uzbrojeniem, częściowo zawalonym i niezinwentaryzowanym[17].
Budowę hali rozpoczęto w 1964 roku od prac przygotowawczych (zagospodarowanie terenu budowy, roboty ziemne, wymiana gruntu oraz podsypka pod fundamenty). W 1966 roku nastąpiło pęknięcie dwóch przypór przy pierścieniu, przez co zarządzono ponowną weryfikację układu statycznego hali. W kwietniu tego samego roku komisja rzeczoznawców stwierdziła niemożność dopuszczenia do montażu dolnej części konstrukcji stalowej hali głównej z uwagi na błędy w obliczeniach statycznych, co groziło wstrzymaniem prac i większymi wydatkami na stal. Sprzeciwił się temu kierownik zarządu budowy hali Władysław Początek. Wystąpiły także rozbieżności pomiędzy obliczeniami Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego (BISTYPu) a Politechniką Śląską[19]. Spór próbował załagodzić Jerzy Ziętek. Ostatecznie, w dokumencie z 13 stycznia 1967 roku Zespół Naukowo-Konsultacyjny zawarł ustalenia, w którym zaakceptowano pierwotne obliczenia projektantów, a także m.in. zaakceptowano kinetyczny układ fundamentów przystosowany do niwelacji możliwych odkształceń[20]. Uchylono także wstrzymanie z 16 czerwca 1966 roku i podjęto prace[21]. W 1967 roku trwały roboty przy sprężaniu pierścienia głównego, natomiast w kolejnym roku wykonano montaż głównego pierścienia dachowego ze stali, zamontowano pierścień kopuły na dole i montowano samą kopułę[21].
W 1969 roku pierwszym oddanym do użytkowania budynkiem kompleksu została hala lodowiska. Pierwszy mecz hokejowy rozegrano w niej 16 listopada tego samego roku[22]. Również i budowa lodowiska napotkała trudności. Z powodu pomyłki geodetów zbudowano ją zbyt blisko późniejszej alei W. Korfantego, przez co architekci musieli zmodyfikować projekt, wprowadzając pochylnię prowadzącą na balkon lodowiska[21].
Oficjalna uroczystość otwarcia Wojewódzkiej Hali Sportowo-Widowiskowej odbyła się 8 maja 1971 roku w ramach obchodów 50. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego[23][13]. W uroczystościach wzięło udział ponad 12 tys. gości[24], w tym m.in. I sekretarz KC PZPR Edward Gierek, przewodniczący Rady Państwa Józef Cyrankiewicz, premier PRL Piotr Jaroszewicz[25], przewodniczący Prezydium WRN w Katowicach Jerzy Ziętek i marszałek Związku Radzieckiego Iwan Koniew. Na zakończenie uroczystości wystąpili Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” oraz Anna German i Ewa Decówna[26]. Po niej trwały jeszcze prace wykończeniowe Spodka, które prowadzono do grudnia 1971 roku[15].
.jpg)
Katowicka hala w momencie otwarcia była największym obiektem widowiskowo-sportowym w Polsce[27]. Na inwestycję przeznaczono 200 mln zł, jednak ostateczny koszt wzrósł do około 800 mln zł[6]. Generalnym wykonawcą prac budowlanych było Katowickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego pod kierownictwem inżyniera Zygmunta Puchały[14].
Nowo otwarta hala organizacyjnie działała w ramach Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. 1 stycznia 1981 roku wojewoda katowicki powołał Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Widowiskowo-Sportowe, które w 1992 roku zostało przejęte przez miasto Katowice. W latach 1997–2008 zarządcą obiektu było Przedsiębiorstwo Widowiskowo-Sportowe Spodek, a 1 września 2008 roku wszystkie obiekty, prócz części hotelowo-gastronomicznej, weszły w skład katowickiego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (MOSiR-u)[12].
Coraz większe wymagania publiczności, organizatorów i sponsorów połączone z brakiem unowocześnień spowodowały, że Spodek wymagał kompleksowego remontu, który zaczął się w 2007 roku. W pierwszym etapie, zakończonym w 2009 roku, wykonano modernizację wnętrz hali. W 2008 roku zamontowano klimatyzację, a w kolejnym roku powiększono widownię hali głównej do 7 776 miejsc, utworzono wysuwane na płytę siedzenia i loże VIP, zamontowano nowe oświetlenie oraz ekran diodowy[22]. Z końcem marca 2011 roku rozpoczął się remont elewacji obiektu[28], który ukończono w grudniu 2012 roku[12].
2 maja 2016 roku zarządzanie obiektem przejęła spółka PTWP Event Center[29].
Remove ads
.jpg)
Spodek należy do grupy największych w Polsce obiektów sportowo-widowiskowych[30]. Kubatura całego kompleksu wynosi 338 732 m³ (według projektu 330 708 m³), a powierzchnia użytkowa 29 473 m²[12][31]. Obejmuje on: hale wielofunkcyjną, lodowisko, salę gimnastyczną[32], siłownię, basen rekreacyjny i hotel z restauracją[33], a także część biurową i pomieszczenia techniczne[34].
Jest jedną z wizytówek Katowic, będąc jednocześnie obiektem najbardziej rozpoznawalnym i charakterystycznym dla miasta[35]. Spodek uważany jest także za jeden z najlepszych obiektów architektonicznych wybudowanych na Górnym Śląsku w okresie PRL-u[36]. Zaprojektowana została przez architektów Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego[37], natomiast za projekty wnętrz odpowiedzialne były Pracownie Sztuk Plastycznych z Warszawy i Katowic pod nadzorem dyrektora naczelnego Henryka Urbanowicza[27].
Elewacja Spodka pokryta jest aluminiowymi łuskami (pierwotnie eternitowymi) ułożonymi w karo[22], których jest łącznie 30 tys.[31] Ponadto zastosowano cegłę klinkierową, płukane rzeczne kamyki i surowy beton na balustrady tarasu, a także tłuczoną białą porcelanę zdobiącą nawis dachu[8].
Podobieństwo kształtu głównej hali do opisów pojazdów kosmicznych obcych cywilizacji z powieści fantastyczno-naukowych wydanych w latach 60. XX wieku, tj. latających spodków, przyczyniło się do rozpowszechnienia popularnej nazwy dla hali – „Spodek”[34]. Nazwa ta upowszechniła się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku[38].
Spodek posiada podwójną funkcję. Lodowisko, sala gimnastyczna i basen służą powszechnemu uprawianiu sportu, natomiast główna hala przeznaczona jest do organizacji wielkich imprez sportowych i widowiskowych[33], a także wydarzeń artystycznych i wystawienniczych oraz kongresów i szkoleń[32].
Kompleks Spodka wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[2].
Remove ads
Hala główna
Jest to obiekt o kubaturze 246 624 m³, powierzchni użytkowej 15 386 m² i wysokości od powierzchni płyty do kopuły 32 m[8]. Bryła hali ma formę odwróconego stożka nakrytego dachem w formie koła wpisanego w elipsę[39] i rozpiętości 126 m[40]. Wieńczy ją kopuła, której oś nie przechodzi przez środek elipsy stanowiącej płaszczyznę przykrycia – mimośród wynosi 14,6 m i wynika to z konieczności usytuowania doświetlającej halę kopuły nad środkiem areny[37]. Hala pomimo dużej kubatury styka się z ziemią na bardzo małej powierzchni, dzięki czemu konstrukcja z założenia ma wytrzymywać ewentualne wstrząsy górnicze[27].
Hala z pozostałymi obiektami kompleksu Spodka połączona jest tarasem okalającym halę, który biegnie wokół podstawy widowni. Zewnętrzna ściana holu z wejściami na poziomie tarasu jest całkowicie oszklona. Ponadto wejście do hali ulokowane jest z poziomu chodnika – bezpośrednio do holu dolnego[34]. Sama natomiast arena hali łączy się z zewnętrznym dziedzińcem tunelem biegnącym pod północną częścią widowni i holu oraz pod częścią administracyjno-hotelową[41].
Widownia hali podzielona na 37 sektorów[41] u podstawy (dolna część) została zaprojektowana na planie koła, a u góry na planie elipsy[34]. W połowie misy znajduje się 14 otworów wejściowych połączonych schodami z holem, skąd jest możliwość przejścia na górny poziom hali, z którego jest dojście do rzędów z siedzeniami[42]. Na widowni od wyższej strony umieszczono lożę honorową, a za nią kabinę projekcyjną[41]. Hala posiada łącznie 11 016 miejsc siedzących, w tym 9 351 miejsc stałych i 1 665 miejsc, które mogą zostać schowane powiększając w ten sposób arenę hali[31].
Płyta hali (arena) ma wymiar 44,6×60 m[3] i przesunięta jest w kierunku północno-zachodnim[39]. Hala wyposażona jest także w oświetlenie o natężeniu 2,2 tys. lx[8], a główną płytę doświetla także światło wpadające przez okna pod kopułą[42].
- Detale głównej hali Spodka
Fragment elewacji hali głównej Spodka z aluminiowymi łuskami (2020)
Zbliżenie na fragment tarasu okalającego halę Spodka i na jej konstrukcję (2014)
Wejście zewnętrzne na taras okalający halę główną Spodka (2024)
.jpg)
Lodowisko
Jest to drugi największy obiekt kompleksu Spodka. Jego oś leży na przedłużeniu promienia koła u podstawy hali głównej, a jego jednolitość z nią uzyskano poprzez wspólną ścianę lodowiska z tarasem oraz dzięki zastosowaniu analogicznej elewacji z charakterystycznych łusek[41]. Ma formę zbliżoną do prostopadłościanu, a pomimo przeszkleń zaprojektowano ją tak, by promienie słoneczne nie padały bezpośrednio na płytę[43]. Kubatura lodowiska wynosi 35 500 m³, powierzchnia użytkowa 5 054 m², natomiast wysokość 11 m[8].
Płyta lodowiska ma wymiar 30×60 m. Dwie trybuny widowni posiadają 1 182 miejsc (pierwotnie było ich 950) na dwóch trybunach umieszczonych równolegle do zewnętrznych ścian hali[40].
Lodowisko jest głównym obiektem hokejowej drużyny GKS Katowice[44].
Sala gimnastyczna i basen
Sala gimnastyczna została wkomponowana w części zaplecza, której bryła oddziela część administracyjno-hotelowa od części pierwotnie przeznaczonej na przychodnię lekarską i mieszkania służbowe[40]. Kubatura sali wynosi 11 631 m³, a powierzchnia użytkowa 1 490 m²[8].
Posiada jednostronną trybunę[43] z widownią na 362 osoby[8], natomiast naprzeciwko hala jest przeszklona[43]. Rozmiar areny wynosi 44×22 m[33]. Obok sali gimnastycznej znajdują się pomieszczenia przeznaczone do sparingów bokserskich i ćwiczeń kulturystycznych[40]. Funkcjonuje tam sala fitness, w której trenuje się tabatę i pilates[45].
W sąsiedztwie sali gimnastycznej, po stronie południowej znajduje się basen rekreacyjny z dwoma saunami, biczem i masażem wodnym[33]. Sam basen posiada nieckę ze stali nierdzewnej o długości 15 m, szerokości 8 m i głębokości 1,2 m[8].
Część administracyjno-hotelowa
Znajduje się po północnej stronie hali Spodka, pomiędzy lodowiskiem a salą gimnastyczną. Górna kondygnacja podzielona jest na dwa segmenty, w której jeden przeznaczono na część hotelową, a drugi dla związków sportowych. W dolnej natomiast znajdują się pomieszczenia techniczne i gospodarcze[40].
Hotel posiada 30 pokoi z 59 miejscami noclegowymi oraz zaplecze gastronomiczne[33]. Jedno- i dwuosobowe pokoje umieszczono na wyższej kondygnacji, z jednotraktowym układem pomieszczeń zogniskowanych wokół niewielkich dziedzińców[43]. Współcześnie funkcjonuje tam trzygwiazdkowy hotel pod marką Hotel Diament Spodek Katowice[46].
Remove ads
Z uwagi na charakter działki budowlanej, znajdującej się na terenach eksploatacji górniczej w XIX wieku, przyjęto konstrukcję budowli na żelbetowej misie fundamentowej stanowiącej sprężony pierścień o trapezoidalnym przekroju[39]. Wsparto ją na 40 zdolnych się wychylać słupach, które mają chronić fundament przed ruchami gruntu wywołanymi szkodami górniczymi[47].
Ponad misą fundamentową znajduje się widownia w kształcie ściętego odwróconego stożka o rozpiętości 126 m, skonstruowana ze 120 stalowych żeber, na których naciągnięto przykrycie dachowe[42][39] zrealizowane z koncepcji tensegrity (dach Spodka był jednym z pierwszych na świecie obiektów zrealizowanych w tej technologii)[48]. Przykrycie misy widowni skonstruowano w ten sposób, że do umieszczonego w środku stalowego pierścienia wspierającego niewielką paraboliczną kopulę doprowadzono 120 lin stalowych o promienistym układzie. Zakotwione zostały w sztywnym stalowym pierścieniu głównego obwodu, a rolę usztywnień przejęły słupki rozszczepiające liny dwukrotnie[37].
Remove ads
Muzyczne
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Spodek jest miejscem, w którym odbywały się koncerty gwiazd światowej muzyki, jak m.in.: Metallica, Deep Purple, Pearl Jam, Jean-Michael Jarre, Green Day, Mike Oldfield, Procol Harum[31], Sting, Chris Rea, Joe Cocker, Tina Turner, Brian Adams, Elton John, The Cure, Genesis, Black Sabbath, Saxon, The Kelly Family, Rammstein, Iron Maiden, Robbie Wiliams, Depeche Mode, Korn czy Slipknot[13]. Organizowane są także cykliczne wydarzenia muzyczne, jak: Rawa Blues Festival, Metalmania czy Mayday[13]. Rawa Blues Festival w Spodku został zainaugurowany 9 czerwca 1985 roku[38]. W 1987 roku po raz pierwszy odbył się festiwal muzyki alternatywnej Odjazdy, natomiast pierwsza edycja Mayday w Spodku ruszyła w 2000 roku[49].
Lista ważniejszych wydarzeń muzycznych, które odbyły się w Spodku (stan na koniec 2024 roku):
- 17 października 1979 – koncert Erica Claptona[49].
- 2 grudnia 1981 – koncert Tiny Turner[49].
- 26 kwietnia 1984 – koncert Eltona Johna[49] w ramach trasy koncertowej European Express Tour[50].
- 10 lutego 1987 – pierwszy koncert zespołu Metallica w Polsce[49][51].
- 20 października 1991 – koncert gitarzysty i piosenkarza Chrisa Rea[52][53].
- 20 czerwca 1992 – koncert zespołu Dżem; zarejestrowany został na dwóch płytach Wehikuł czasu – Spodek ’92[49][54][55].
- 1993 – odbył się musical Metro autorstwa Józefowicza i Stokłosy z udziałem wokalistki Edyty Górniak, która wykonała większość utworów[56].
- 8 stycznia 1994 – grupa Perfect reaktywowała się po kilkuletniej przerwie, rozpoczynając od koncertu w Spodku, wydanego później na płycie Katowice Spodek Live ’94[49][57].
- 9 października 1994 – grupa Hey nagrała album Live!, dając pierwszy w historii polski koncert z udziałem MTV[49]; koncert został uznany za koncert roku 1994 podczas gali Fryderyków 1994[58].
- 20 czerwca 1995 – koncert muzyka Joego Cockera; ponownie występował w Spodku w 17 czerwca 1998[59][60] i 5 listopada 2007[61][62].
- 3 czerwca 1996 – grupa Deep Purple nagrała DVD koncertowe Live Encounters[63]; występowali później ośmiokrotnie – w 1998, 2000, 2003, 2006, 2010, 2014, 2017[38] i 2024[64].
- 9 lipiec 1996 – koncert Bryana Adamsa[65].
- 15 listopada 1996 – pierwszy polski koncert zespołu The Cure[49][66]; kolejny 19 lutego 2008[38].
- 13 stycznia 1997 – koncert Stinga[49]; kolejny 13 marca 2000[38].
- 21 czerwca 1997 – pierwszy koncert francuskiego kompozytora muzyki elektronicznej Jeana-Michela Jarre’a w Polsce[49] (został zarejestrowany przez TVP)[67]; później występował w Spodku trzykrotnie: 1 marca 2010, 13 listopada 2011 i 6 listopada 2016[38].
- 31 stycznia 1998 – pierwszy polski koncert brytyjskiej grupy Genesis[68].
- 26 kwietnia 1998 – koncert brytyjskiej grupy The Prodigy[49]; kolejny odbył się 2 maja 2006[69].
- 30 sierpnia 1998 – koncert niemieckiego duetu Modern Talking[70].
- 25 lipca 1999 – koncert brytyjskiego muzyka Mike’a Oldfielda[49].
- 29 września 1999 – koncert Budki Suflera[71]; kolejne 19 października 2014[72] i 25 października 2019[73].
- 15 i 16 czerwca 2000 – dwa koncerty grupy Pearl Jam, na którym zarejestrowano dwa albumy koncertowe[74][75][76].
- 21 marca 2003 – pożegnalny koncert zespołu hip-hopowego Paktofonika[49]; w 2004 roku koncert ten został wydany na płycie DVD pn. Pożegnalny koncert[77].
- 3 czerwca 2003 – koncert zespołu Iron Maiden[78].
- 6 listopada 2003 – koncert Robbiego Williamsa[49].
- 7 listopada 2003 – koncert Dave'a Gahana[79].
- 15 listopada 2003 – pierwszy koncert zespołu Def Leppard w Polsce[80].
- 22 lutego 2005 – koncert Rammstein[49]; kolejny 27 listopada 2009[81].
- 7 czerwca 2005 – koncert Green Day w ramach trasy koncertowej American Idiot World Tour[82].
- 14 marca 2006 – koncert Depeche Mode[49].
- 7 czerwca 2006 – pierwszy koncert zespołu Alice in Chains w Polsce[49].
- 20 czerwca 2007 – koncert zespołu Black Sabbath[83].
- 3 października 2009 – grupa Dżem zagrała koncert na siedmiopłytowej składance pn. 30 urodziny[84].
- 4 października 2010 – koncert Leonarda Cohena[49].
- 28 maja 2011 – gala Eska Music Awards 2011[85].
- 30 marca 2012 – koncert z okazji 30-lecia istnienia zespołu Lady Pank[86].
- 14 kwietnia 2012 – koncert brytyjskiej grupy Judas Priest[87]; kolejny 13 czerwca 2018[49].
- 13 lutego 2013 – koncert Slash feat. Myles Kennedy and The Conspirators[88]; występowali później 16 kwietnia 2024[89].
- 16 listopada 2016 – koncert zespołu Alter Bridge[90].
- 21 lipca 2017 – koncert Marylina Mansona[49].
- 15 października 2017 – koncert zespołu rockowego Procol Harum[91].
- 20 października 2018 – koncert piosenkarki Bonnie Tyler[92].
- 26 kwietnia 2019 – koncert wokalisty Chrisa Normana[93].
- 22 maja 2019 – koncert gitarzysty Joego Bonamassy[94]; wystąpił ponownie 17 kwietnia 2024[95].
- 30 października 2022 – koncert zespołu Porcupine Tree[96].
- 28 kwietnia 2023 – koncert artystki Tori Amos[97].
Sportowe
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Spodek jest miejscem organizacji wydarzeń sportowych rangi europejskiej i światowej, m.in. w piłce siatkowej, hokeju na lodzie, piłce ręcznej, kulturystyce, podnoszeniu ciężarów, akrobatyce sportowej, zapasach, lekkoatletyce czy koszykówce[13]. Pierwszą imprezę rangi międzynarodowej zorganizowano w kwietniu 1972 roku – były to Mistrzostwa Europy w Zapasach w stylu klasycznym i wolnym[27]. W Spodku doszło do zwycięstwa Polski nad ZSRR w trakcie Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie w 1976 roku, zdobycia przez Polskę tytułu mistrza Europy w Mistrzostwach Europy w Koszykówce Kobiet w 1999 roku i tytułu mistrzów świata przez Polskę po wygranym finale z Brazylią podczas Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn w 2014 roku[98].
Lista ważniejszych imprez sportowych, w których Spodek był gospodarzem bądź współgospodarzem (stan na koniec 2024 roku):
- Mistrzostwa Europy w Zapasach 1972[49]
- Mistrzostwa Świata w Zapasach w stylu klasycznym 1974[99]
- Halowe Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce 1975[49]
- Mistrzostwa Europy w Boksie 1975[38]
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1976[26]
- Mistrzostwa Świata w Zapasach 1982[99]
- Mistrzostwa Europy w Podnoszeniu Ciężarów 1985[100]
- Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet 1999[49]
- Finał Ligi Światowej w siatkówce mężczyzn 2001 i 2007[101]
- Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009[38]
- Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Kobiet 2009[102]
- Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet 2011[103]
- Katowice Open 2013, 2014, 2015 i 2016[38]
- Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014[49]
- Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2016[104]
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2016, I Dywizja, grupa A[105]
- Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2017[106]
- XI Ogólnopolskie Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych 2018[107]
- Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2021[108]
- Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2022[108]
- Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023[109]
- Superpuchar Polski w piłce siatkowej mężczyzn 2023[110] i 2024[111]
Pozostałe
W Spodku organizowanych jest szereg imprez i wydarzeń różnego typu[13]. Do jednych z największych należy impreza e-sportowa Intel Extreme Masters, której inauguracja odbyła się 18 stycznia 2013 roku[49], a w 2016 roku odbył się tutaj po raz pierwszy Europejski Kongres Gospodarczy. Organizowane są tu także inne cykliczne targi i wystawy, jak m.in.: Międzynarodowe Targi EXPO Katowice (targi przemysłu ciężkiego), targi motoryzacyjne ProfiAuto Show, Targi Ślubne czy Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych[13].
Hala ta już z założenia miała być wielofunkcyjna[39]. W czasach Polski Ludowej odbywały się tu partyjne masówki, apele, wiece, oficjalne akademie i Barbórki[26]. Już rok po otwarciu, 7 czerwca 1972 roku w hali Spodka przemawiał kubański przywódca Fidel Castro[31]. W tym samym czasie swoją premierę podczas Wielkiej Wystawy Samochodów miał samochód Fiat 126p. W 1973 roku Spodek stał się salą kinową, w której 104 tys. osób obejrzało film W pustyni i w puszczy, a 62 tys. Ojca chrzestnego[24]. W 1974 roku halę z okazji obchodów XXX-lecia PRL-u odwiedził sekretarz generalny KC KPZR Leonid Breżniew [26]. Ponadto Spodek gościł przywódcę Rumunii Nicolae Ceaușescu[18].
W okresie karnawału Solidarności Spodek był miejscem zebrań opozycji antykomunistycznej. W sierpniu 1980 roku odbył się tu zjazd przedstawicieli zakładowych struktur NSZZ „Solidarność” z władzami krajowymi – Krajową Komisją Porozumiewawczą i z Lechem Wałęsą[18]. 5 lipca 1981 roku w Spodku odbyła się premiera widowiska teatralnego Tragedia Romantyczna, zorganizowana przez regionalny zarząd NSZZ „Solidarność”. Jego twórcami byli studenci Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Adam Gessler i Mirosław Kin[38][112].
Jesienią 1990 roku w Spodku gościł rosyjski psychiatra i psychoterapeuta Anatolij Kaszpirowski[38], a także kilkukrotnie miały tutaj miejsce Kongresy Świadków Jehowy połączone z celebracją chrztu nowych członków. 2 października 2018 roku odbyło się tutaj spotkanie pod hasłem „Namaszczeni”[38].
W grudniu 2018 roku Spodek był jednym z miejsc, w którym odbył się szczyt klimatyczny konferencji COP24[49], a w dniach od 26 do 30 czerwca 2022 roku Światowe Forum Miejskie WUF11[113].
Remove ads
- Podawany jako kierownik zespołu projektowych i konstruktorskich Jerzy Hryniewiecki nie uczestniczył w projektowaniu Spodka, co potwierdził sąd koleżeński warszawskiego oddziału SARP, do którego poskarżyli się Maciej Krasiński i Maciej Gintowt. Jego nazwisko było przez wiele lat podawane w różnych publikacjach. Dodatkowo Bohdan Lisowski podaje, że wycofał się on z pierwszej fazy projektu i ostatecznie projekt realizacyjny wykonali Maciej Gintowt, Maciej Krasiński i Maciej Żórawski.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads