Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Województwo pomorskie
województwo w Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Województwo pomorskie – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw, położone w północnej części kraju. Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km². Jest najdalej wysuniętym na północ województwem państwa.
Remove ads
30 czerwca 2024 roku województwo miało ponad 2,36 mln mieszkańców[3].
Remove ads
Historia

Województwo pomorskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
- gdańskiego (w całości)
- słupskiego (oprócz gmin powiatu sławieńskiego)
- elbląskiego (tylko gminy powiatów nowodworskiego, malborskiego, kwidzyńskiego i obecnego sztumskiego)
- bydgoskiego (tylko 3 z 4 gmin powiatu chojnickiego).
W wyniku protestów Bydgoszczy nie udało się utworzyć wielkiego regionu pomorskiego obejmującego również Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz (obecnie będących częścią województwa kujawsko-pomorskiego).
Remove ads
Geografia
Podsumowanie
Perspektywa
Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia województwa wynosiła 18 310,34 km²[4].
Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. pomorskim lasy obejmowały powierzchnię 664,4 tys. ha, co stanowiło 36,3% jego powierzchni. 9,8 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[5].
Położenie administracyjne
Województwo jest położone w północnej Polsce i graniczy z[6]:
Rosją (z obwodem królewieckim) – granica państwowa przecina Mierzeję Wiślaną na długości 0,8 km
oraz z województwami:
kujawsko-pomorskim na długości 238,8 km na południu
warmińsko-mazurskim na długości 191,4 km na wschodzie
wielkopolskim na długości 61,7 km na południowym zachodzie
zachodniopomorskim na długości 182,2 km na zachodzie

Położenie historyczne
Większość obszaru województwa znajduje się na terenie Pomorza Gdańskiego. Poza tym jego północno-zachodnia część zaliczana jest do Pomorza Zachodniego, natomiast część wschodnia do Prus.

Topografia
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 149 km, to jest 1°20′41″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 192 km, co w mierze kątowej daje 2°56′15″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 54°50′08″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 1 (powiat pucki),
- południowy: 53°29′27″ szer. geogr. N – pd. narożnik działki ewidencyjnej nr 5280/3 (powiat człuchowski),
- zachodni: 16°42′40″ dług. geogr. E – działka ewidencyjna nr 20/7 (powiat słupski),
- wschodni: 19°38′55″ dług. geogr. E – przecięcie granicy państwowej z pn. brzegiem Zalewu Wiślanego na Mierzei Wiślanej na wsch. od słupka granicznego nr 2436 (powiat nowodworski).
Najwyższym punktem jest wierzchołek Wieżycy – 329 m n.p.m. W Jastrzębiej Górze znajduje się najdalej na północ wysunięty punkt Polski – Gwiazda Północy (54°50′08,8″N 18°18′00,5″E)[7][8].
Remove ads
Podział administracyjny
Podsumowanie
Perspektywa
Województwo pomorskie jest podzielone na 16 powiatów oraz cztery miasta na prawach powiatu.
Urbanizacja
Podsumowanie
Perspektywa
W województwie pomorskim znajdują się 43 miasta[11], w tym Trójmiasto, czyli zespół trzech miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu. Kolejne trzy miasta: Wejherowo, Rumia i Reda nazywane są Małym Trójmiastem Kaszubskim. Aglomeracja trójmiejska składa się z siedmiu miast, również z Pruszcza Gdańskiego. Niektórzy urbaniści zaliczają do niej ponadto Puck, Tczew i Żukowo.
Podkreślono siedziby władz powiatów, a pogrubiono miasta na prawach powiatu.
Liczba mieszkańców na dzień 30 czerwca 2024[3]:
![]() |
Gdańsk |
![]() |
Gdynia |
Słupsk |
![]() |
Tczew |
Starogard Gdański |
![]() |
Chojnice |
![]() |
Malbork |
![]() |
Sopot |
![]() |
Kwidzyn |
![]() |
Lębork |
![]() |
Wejherowo |
![]() |
Ustka |
Remove ads
Ochrona przyrody
Parki Narodowe:
Parki Krajobrazowe
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
- Kaszubski Park Krajobrazowy
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana
- Park Krajobrazowy Dolina Słupi
- Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego
- Trójmiejski Park Krajobrazowy
- Tucholski Park Krajobrazowy
- Wdzydzki Park Krajobrazowy
- Zaborski Park Krajobrazowy
Remove ads
Demografia
Podsumowanie
Perspektywa

Dane z 30 czerwca 2024[3]
- Piramida wieku mieszkańców W. pomorskiego w 2014 roku[15].
Skład narodowościowy według danych statystycznych z 2021 roku i danych migracyjnych
- Polacy (88.53%)
- Kaszubi (7.22%)
- Ukraińcy (1.72%)
- Białorusini (0.6%)
- Niemcy (0.32%)
- Anglicy (0.16%)
- Inni (1.45%)
Remove ads
Religia
Gospodarka
Podsumowanie
Perspektywa
W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. pomorskiego wynosił 93,9 mld zł, co stanowiło 5,8% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 41,0 tys. zł (97,9% średniej krajowej), co plasowało pomorskie na 5. miejscu względem innych województw[17].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. pomorskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3646,08 zł, co lokowało je na 3. miejscu względem wszystkich województw[18].
W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 41,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 4,4% do aktywnych zawodowo[19].
W 2011 r. 9,1% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. pomorskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[20].
W 2018 dochody województwa wyniosły 1.040.835.988 zł (w tym 435 mln zł dotacji z budżetu państwa, 365,6 mln zł z podatku CIT i 100 mln zł z PIT), a wydatki 1.045.300.683 zł (z czego 578,8 mln zł pochłonęła organizacja transportu na obszarze województwa, 131,8 mln zł ochrona zdrowia i polityka społeczna, 112.6 mln zł kultura i ochrona dziedzictwa narodowego i 39,6 mln zł edukacja). W 2017 dochody województwa wynosiły nieco ponad 800 mln zł, a w 2016 ok. 730 mln zł[21].
W 2021 planowane dochody budżetu województwa wyniosą 998 726 544 zł (spadek o 50 mln w stosunku do roku 2020), a wydatki 1 121 926 544 zł (wzrost o ok. 20 mln). Zaplanowany deficyt budżetowy ma wynieść 123 200 000 zł[22]. Z kolei na rok 2022 zaplanowano dochody w wysokości 1 264 mln zł, wydatki w wysokości 1 331 mln zł i deficyt budżetowy wynoszący 67 mln zł[23].
Remove ads
Bezpieczeństwo publiczne
W województwie pomorskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gdańsku i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[24].
Transport
Podsumowanie
Perspektywa
Transport lotniczy
Transport morski
- Promy do Szwecji
Drogi krajowe i trasy europejskie
Transport kolejowy
W roku 2016 w województwie odprawiono 53,7 mln pasażerów korzystających z usług kolei. 94% z nich podróżowało w relacjach regionalnych i aglomeracyjnych. Statystyczny mieszkaniec województwa wykonał w ciągu roku 23,3 podróże, wobec 18,9 w woj. mazowieckim i przeciętnie 7,6 km w skali kraju[25].
Województwo pomorskie jest obecnie właścicielem 39 elektrycznych zespołów trakcyjnych i 27 autobusów szynowych, kupionych przez Urząd Marszałkowski. Stacjonują one w lokomotywowniach Gdynia Cisowa i Chojnice.
Remove ads
Oświata[26]
Podsumowanie
Perspektywa

Szkolnictwo wyższe:
- Politechnika Gdańska
- Uniwersytet Gdański
- Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
- Uniwersytet Morski w Gdyni
- Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
- Akademia Pomorska w Słupsku
- Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
- Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
- Ateneum – Szkoła Wyższa
- Gdańska Szkoła Wyższa
- Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
- Gdański Uniwersytet Medyczny
- Gdańskie Seminarium Duchowne
- Kaszubsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Wejherowie
- Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych (wydziały zamiejscowe w Gdańsku)
- Pomorska Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Gdyni
- Pomorska Wyższa Szkoła Polityki Społecznej i Gospodarczej w Starogardzie Gdańskim
- Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie
- Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni
- Wyższa Hanzeatycka Szkoła Zarządzania w Słupsku
- Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni
- Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Finansów i Administracji w Sopocie
- Wyższa Szkoła Finansów i Rachunkowości w Sopocie
- Wyższa Szkoła Komunikacji Społecznej w Gdyni w Gdyni
- Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Sopocie
- Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku
- Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie
Remove ads
Administracja
Podsumowanie
Perspektywa
Samorząd wojewódzki

Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Pomorskiego, składający się z 33 radnych[27]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. Siedzibą sejmiku województwa jest Gdańsk[28]. W Słupsku znajduje się także oddział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego[29].
Marszałkowie województwa pomorskiego
Zarząd województwa pomorskiego od 24 czerwca 2024[30]
Wicemarszałkowie województwa pomorskiego
- Jacek Kurski (od 1999 do 2001)
- Witold Namyślak (od 2000 do 2002)
- Jan Kozłowski (od 2001 do 2002)
- Marek Biernacki (od 2002 do 2004)
- Bogdan Borusewicz (od 2002 do 2004)
- Kazimierz Klawiter (od 2004 do 2005)
- Ryszard Nikiel (od 2005 do 2006)
- Mieczysław Struk (od 2005 do 2010)
- Leszek Czarnobaj (od 2006 do 2010)
- Wiesław Byczkowski (od 2010 do 2024)
- Hanna Zych-Cisoń (od 2010 do 2014)
- Krzysztof Trawicki (od 2014 do 2018)
- Ryszard Świlski (od 2018[32] do 2019)
- Leszek Bonna (od 2019[33])
- Marcin Skwierawski (od 2024)
Członkowie zarządu województwa pomorskiego
- Witold Namyślak (od 1999 do 2000)
- Dariusz Sobczak (od 1999 do 2000)[34][35][36]
- Kazimierz Klawiter (od 2000 do 2002)
- Bogdan Borusewicz (od 2001 do 2002, od 2004 do 2005)
- Przemysław Marchlewicz (od 2002 do 2004)
- Jacek Głowacz (od 2002 do 2006)
- Mirosław Górski (od 2005 do 2006)
- Wiesław Byczkowski (od 2006 do 2010)
- Krystyna Pajura (od 2006 do 2010)[37]
- Wiesław Kamiński (w 2010)[38]
- Adam Leik (w 2010)
- Czesław Elzanowski (od 2010 do 2014)[39]
- Ryszard Świlski (od 2010 do 2018)
- Hanna Zych-Cisoń (od 2014 do 2016)
- Paweł Orłowski (od 2016 do 2018)
- Agnieszka Kapała-Sokalska (od 2018 do 2024)
- Józef Sarnowski (od 2018 do 2024)
- Iwona Mielewczyk (w 2024)[40][41]
- Adam Gawrylik (od 2024)
- Agnieszka Baranowska (od 2024)[42]
Administracja rządowa
Organem administracji rządowej jest Wojewoda Pomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gdańsk[28], posiada on także delegaturę w Słupsku[43].
Wojewodowie pomorscy
- Tomasz Sowiński (od 1 stycznia 1999 do 20 października 2001)
- Jan Ryszard Kurylczyk (od 20 października 2001 do 26 lipca 2004)
- Cezary Dąbrowski (od 26 lipca 2004 do 27 stycznia 2006)
- Piotr Ołowski (od 27 stycznia 2006 do 26 lutego 2007)
- Piotr Karczewski (od 22 maja 2007 do 29 listopada 2007)
- Roman Zaborowski (od 29 listopada 2007 do 25 października 2011)
- Ryszard Stachurski (od 12 grudnia 2011 do 8 grudnia 2015)
- Dariusz Drelich (od 8 grudnia 2015 do 20 grudnia 2023)
- Beata Rutkiewicz (od 20 grudnia 2023)
Wicewojewodowie pomorscy
- Krzysztof Pusz (od stycznia 1999 do października 2001)
- Edmund Głombiewski (od marca 1999 do października 2001)
- Stanisław Kochanowski (od października 2001 do marca 2003)
- Krystyna Gozdawa-Nocoń (od kwietnia 2003 do stycznia 2006)
- Piotr Karczewski (od 2006 do maja 2007)
- Aleksandra Jankowska (od maja 2007 do grudnia 2007)
- Michał Owczarczak (od 27 grudnia 2007 do 9 grudnia 2015)
- Mariusz Łuczyk (od 16 grudnia 2015 do 20 grudnia 2023)
- Michał Bąkowski (od 27 maja 2020[44] do 21 grudnia 2021)
- Aleksander Jankowski (od 21 grudnia 2021[45] do 20 grudnia 2023)
- Emil Rojek (od 8 marca 2024)[46][47]
- Anna Olkowska-Jacyno (od 8 marca 2024)[48]
Logo województwa pomorskiego

Pierwsze logo województwa pomorskiego zostało wyłonione w konkursie i oficjalnie ogłoszone 22 czerwca 2007 roku. Autor logo to Wojciech Janicki, wykładowca poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przedstawiało ono maszerującego człowieka, złożonego z trzech elementów: słońca (głowa postaci) symbolizującego radość, energię, rozwój, fali (tworzącej ręce) podkreślającej nadmorskie położenie województwa, wypoczynek oraz dynamikę oraz strzałki (przypominającej nogi), która z jednej strony wskazuje kurs, kierunek północny, a z drugiej przypomina namiot – oznaczający turystykę lub dach domu – symbol opieki i gościnności. Pod grafiką znajdowało się hasło promujące województwo: „Pomorskie – dobry kurs”, również wyłonione w drodze konkursu[49].
15 kwietnia 2015 zaprezentowano nowe logo województwa autorstwa grafika Andrzeja Pągowskiego. Składa się ono z żółto-czerwonego wykrzyknika i stylizowanego napisu „Pomorskie” w kolorze granatowym[50].
Zobacz też
Uwagi
- Modernizacja w ZNTK Mińsk Mazowiecki.
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads