Pesa 214M
wagon spalinowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pesa 214M – rodzina normalnotorowych wagonów spalinowych produkowanych przez Pesę Bydgoszcz w latach 2001–2016, przeznaczonych do komunikacji regionalnej na liniach niezelektryfikowanych. Do rodziny należą: 214M (SA106), 214Ma (SA103), 214Mb (SA135). Wyprodukowano 56 egzemplarzy, które są eksploatowane przez Arrivę (13 sztuk), Koleje Dolnośląskie (10 sztuk), Koleje Mazowieckie (7 sztuk) i Polregio (26 sztuk).
 Trzy SA106 na stacji Unisław Pomorski | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Lata budowy |
2001–2016 |
| Układ osi |
B’2’ |
| Wymiary | |
| Długość |
24 500 mm |
| Szerokość |
2890 mm |
| Wysokość |
4135 mm lub 4085 mm |
| Średnica kół |
840 mm |
| Napęd | |
| Typ silników | |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Maksymalna prędkość eksploatacyjna |
120 km/h |
| Parametry użytkowe | |
| Wysokość wejścia |
570 mm |
| Liczba miejsc siedzących |
około 60 |
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Stan polskiej kolei po 1990
Do połowy lat 90. w posiadaniu PKP było 6 autobusów szynowych wyprodukowanych przez Kolzam w Raciborzu (SN81 i SA104) i 6 przez ZNTK Poznań (SA101 i SA102)[4].
W latach 90. PKP planowało kilka zakupów taboru – 16 składów Pendolino, 50 lokomotyw elektrycznych i kilkuset autobusów szynowych do obsługi lokalnych połączeń[5]. Żaden z tych zakupów nie został zrealizowany[6][7]. W związku z planami odnośnie do szynobusów Kolzam oraz ZNTK Poznań, jedyni ówcześni producenci autobusów szynowych w Polsce[4], poczynili nawet pewne przygotowania. Kolzam np. opracował konstrukcję trójczłonowego autobusu szynowego bazującego na SA104, który jednak nigdy nie wszedł do eksploatacji[8].
Uchwalenie w 2000 ustawy o restrukturyzacji PKP zmieniło sposób finansowania przewozów regionalnych, tworząc PKP Przewozy Regionalne oraz obligując samorządy do przeznaczenia części środków na zakup taboru[8].
Geneza
Wobec istniejącej sytuacji taborowej polskich kolei, przekształcające się ZNTK w Bydgoszczy chciały się rozwinąć w kierunku budowy nowego taboru szynowego i zdecydowały o wyprodukowaniu spalinowego wagonu silnikowego ze środków własnych[9].
W 2000 ZNTK Bydgoszcz zaproponowały opracowanie kompleksowego projektu nowego pojazdu nieformalnej grupie projektowej D7, która w poprzednich latach wykonała kilka projektów wzorniczych elementów wyposażenia dla ZNTK[10][11]. Projektanci przyjęli zlecenie i w styczniu 2001 rozpoczęli właściwe prace[11]. Głównymi projektantami byli: Marek Adamczewski, Bogumiła Jóźwicka, Jarosław Szymański i Marek Średniawa, a współpracowali z nimi: Magdalena Berlińska, Rafał Dętkoś, Paweł Gełesz, Adam Szczepocki, Michał Mirski, Tomasz Kwiatkowski i Piotr Mikołajczak[10]. W styczniu rozpoczęto również budowę wagonu[12], a że prototyp pojazdu chciano zaprezentować 9 miesięcy później[11] na targach Trako[13], to wagon projektowano i produkowano jednocześnie[10]. W pierwszej kolejności, na podstawie konkurencyjnych rozwiązań, wymogów potencjalnych użytkowników i możliwości wykonawczych, opracowano bryłę zewnętrzną. Następnie zaprojektowano układ wnętrza, a potem wybudowano również makietę kabiny w skali 1:1 i przeprowadzono w niej badania ergonomii[11], w których udział wzięło także Studio 1:1[14].
Prototypowy egzemplarz spalinowego wagonu silnikowego, który oferowano pod nazwą handlową Partner, został zgodnie z wcześniejszymi planami zaprezentowany w połowie października 2001 na targach Trako w Gdańsku-Oliwie[13] już przez Pesę Bydgoszcz. Po tej imprezie w różnych miastach Polski zorganizowano pokazy promocyjne, mające na celu zainteresowanie samorządów nową propozycją dla kolei regionalnych[15]. Od 10 do 12 maja 2002 miały miejsce jazdy próbne prowadzone przez Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa[16].
Do tego czasu w Polsce było już dwóch innych producentów wagonów spalinowych (ZNTK Poznań i Kolzam Racibórz), oferujących jednak tylko lekkie wersje, znane jako autobusy szynowe. Przez kolejne 10 lat to Pesa zebrała najwięcej zamówień i stała się liderem krajowego rynku wagonów spalinowych.
Pojazdy pokrewne
- Podstawą opracowania konstrukcji pojazdu typu 214M był wagon bezprzedziałowy typu 120A[17], do budowy pierwszego egzemplarza (SA106-001) wykorzystano wiele części z jednego z istniejących wagonów tego typu[18].
- Wagon typu 214M był bezpośrednim punktem wyjścia do produkcji pojazdów dwuczłonowych typu 218M oraz wagonów szerokotorowych typu 610M i 620M.
214M
Serie SA106, SA103 i SA135
Pojazdy rodziny 214M przy przyznawaniu serii PKP zakwalifikowano jako autobusy szynowe, pomimo iż wcześniej pojazdy o podobnej charakterystyce kwalifikowano jako wagony spalinowe[19].
Pojazdom z bazowego typu 214M przydzielono serię SA106, pomimo iż nie istniał ani jeden pojazd serii SA103[17]. W kolejnych latach zajęte zostały serie od SA107 do SA110 co wyczerpało pulę przewidzianą w systemie oznaczeń wagonów spalinowych dla autobusów szynowych[17][19]. Po wyprodukowaniu podtypu 214Ma zdecydowano się przydzielić mu niewykorzystaną wcześniej serię SA103[17]. Późniejsze pojazdy spalinowe Pesy (rodzina Pesa 218M) otrzymywały numery od SA131 do SA134, tj. od najniższej liczby która nie była przewidziana w normie[19]. Podtyp 214Mb dostał oznaczenie SA135[19].
Konstrukcja
Podsumowanie
Perspektywa
Spalinowe wagony silnikowe rodziny 214M to jednoprzestrzenne pojazdy napędzane silnikami Diesla. Przy ich konstruowaniu wykorzystano niektóre rozwiązania z wagonów typu 120A[17]. Długość wagonu wynosi 24,5 m, szerokość 2,89 m, a wysokość 4,135 m lub 4,084 m (wersja KM). Masa służbowa wagonów zawiera się w przedziale 52 – 62 t. Najlżejszy był wagon wyprodukowany jako pierwszy – waży 52 t[1][2], według pierwotnych założeń projektowych właśnie taka miała być masa wagonów 214Mx[20].
Napęd
Pojazdy rodziny 214M posiadają po jednym silniku spalinowym połączonym z turboprzekładnią. Zespół napędowy połączony jest wałem napędowym z przekładnią osiową pośrednią na pierwszym zestawie kołowym wózka napędowego. Dalej, za pomocą kolejnego wału, moc z przekładni osiowej pośredniej przenoszona jest do przekładni osiowej końcowej na drugim zestawie kołowym wózka napędowego[21][22].
Możliwa jest trakcja wielokrotna do 3 pojazdów[22], także z pojazdami rodziny 218M[23]. W 214Mx montowano po jednym silniku mocy 350-390 kW, bądź 500 kW[1] Pojazdy serii SA106 ze względu na dużą moc silnika (500 kW) mogą ciągnąć dodatkowy wagon, np. zaprojektowany do tego celu Pesa 401M (SA123), lecz nie są w stanie zapewnić mu ogrzewania wnętrza[3]. Pojazdy ze słabszymi jednostkami napędowymi są bardziej ekonomiczne, lecz słabiej radzą sobie na szlakach o dużym nachyleniu[1]. Producent zapewnia, że jego pojazd jest wygodny w prowadzeniu (ergonomiczna kabina maszynisty, tempomat)[3]. 214M wyposażony jest w system kontroli i diagnostyki pojazdu[3].
Pierwszy 214Mx (SA106-001) otrzymał silnik produkcji MAN, kolejne SA106 otrzymały silniki Iveco, a SA103 i SA135 silniki produkcji MTU. W pojazdach SA106 zamontowano przekładnię hydrauliczną produkcji Voith, a w SA103 i SA135 hydromechaniczną produkcji ZF[1].
Wózki i zawieszenie
Każdy z 214Mx porusza się na dwóch dwuosiowych wózkach – napędowym: JBg 3964 i tocznym: JBg 3965[17][22]. Rozstaw czopów skrętu wynosi 17,2 m[22].
Zawieszenie pojazdów posiada dwa stopnie usprężynowania. Pierwszym są elementy metalowo-gumowe, natomiast drugim sprężyny pneumatyczne, za pomocą których pudło jest przymocowane do wózków[22].
Nadwozie
214Mx były produkowane z czterema stylizacjami nadwozia. Oryginalny wygląd ma 10 pierwszych egzemplarzy. W 214Ma (SA103), a później w 214M (SA106) od numeru 011 wzwyż wprowadzono m.in. inny wygląd czoła pojazdu[17]. Kolejna zmiana wyglądu miała miejsce wraz z wprowadzeniem do produkcji 214Mb (SA135). Jeszcze inny wygląd zewnętrzny mają natomiast pojazdy sygnowane przez ZNTK „Mińsk Mazowiecki” (SA135-004 ÷ 014). Szkielet pojazdów z rodziny 214M jest stalowy spawany, a poszycie aluminiowe, klejone do konstrukcji. Wytrzymałość konstrukcji jest zgodna z normą PN-EN 12663 (kat. PIII). Zastosowano drzwi odskokowo-przesuwne[22].
Przestrzeń pasażerska
Pociąg przystosowany jest do obsługi osób niepełnosprawnych, posiada około 50% niskiej podłogi, rampę wjazdową i odpowiednio przystosowaną toaletę w układzie zamkniętym. Podłoga w części niskopodłogowej znajduje się na wysokości 600 mm nad poziomem główki szyny, a w części wysokopodłogowej na wysokości 1290 mm. Pojazdy posiadają 2 lub 1 parę 2-skrzydłowych drzwi o prześwicie 1300 mm[3][2]. Do ogrzewania pojazdów wykorzystywane jest ciepło pochodzące z systemu chłodzenia silników, agregat grzejny Webasto Thermo 350 i dodatkowo elektryczne nawiewy zamontowane w przedsionkach drzwiowych[22]. Szczegółowa aranżacja wnętrza, liczba miejsc siedzących (standardowo około 60), monitoring i klimatyzacja są dostosowywane do wymogów zamawiającego. Rodzaj użytych materiałów różni się także między wersjami sygnowanymi przez Pesę a podpisywanymi przez ZNTK „Mińsk Mazowiecki” (patrz zdjęcia poniżej). Zainstalowano także monitoring wnętrza pojazdu[3][1]. Część pojazdów fabrycznie wyposażona jest w sieć Wi-Fi[24]
Bezpieczeństwo
214Mx posiadają standardowe urządzenia automatyki bezpieczeństwa pociągu: czuwak aktywny, samoczynne hamowanie pociągu, Radio-Stop, a także są wyposażone w sygnalizację pożarową[3].
Modernizacje
Dolnośląskie
Na przełomie roku 2016 i 2017 dolnośląski SA106-011 przeszedł naprawę rewizyjną, połączoną m.in. ze zmianą malatury i wymianą foteli pasażerskich[25].
Na początku 2018 zmodernizowany została SA135-003, który podczas modernizacji otrzymał m.in. zewnętrzne odblaski, ładowarki USB i nowe fotele[26].
Kujawsko-Pomorskie
W 2011 planowano modernizację SA106-001 połączoną z rozbudową do pojazdu dwuczłonowego. Stosowna umowa o dzieło została zawarta między województwem kujawsko-pomorskim a Pesą (wybraną „z wolnej ręki”), jednak KIO unieważniła ją po wniesieniu odwołania przez Newag[27].
Lubelskie
W październiku 2015 roku samorząd podpisał z Pesą umowę na modernizację SA103-005, 007 i 012. W ramach tej modernizacji ma nastąpić: wymiana foteli pasażerskich, modernizacja monitoringu pojazdu, przebudowa systemu klimatyzacji, wymiana półek bagażowych, montaż osuszaczy powietrza, wymiana połączeń pneumatycznych na połączenia gwintowostożkowe[28][29].
Opolskie
W 2014 roku SA103-003 i 004 zostały skierowane do Pesy na przeglądy połączone z m.in. z wymianą foteli[30].
Podkarpackie
24 czerwca 2014 roku województwo podkarpackie podpisało z Pesą umowę na modernizację (połączoną z naprawą rewizyjną) SA103-001 i 002. W ramach modernizacji pojazdy mają zostać doposażone w monitoring, dynamiczną informację pasażerską, system zliczania pasażerów oraz automaty biletowe. Dodatkowo zmodyfikowana ma zostać kabina maszynisty oraz zmieniona malatura[31][32].
10 czerwca 2015 województwo ogłosiło przetarg na modernizację SA135-010 ÷ 014, w ramach której pojazdy miały zostać doposażone w monitoring, dynamiczną informację pasażerską, system zliczania pasażerów, automaty biletowe oraz Wi-Fi. Dodatkowo wymienione miały zostać wszystkie fotele oraz zmianie miała ulec malatura. W przetargu wybrano ofertę Pesy[33], jednakże do podpisania umowy nie doszło.
Na początku listopada 2015 województwo ogłosiło przetarg na doposażenie SA135-012 ÷ 014 w automaty biletowe[34].
W październiku 2017 województwo ogłosiło kolejny przetarg na modernizację SA135-010 ÷ 014 z zakresem podobnym jak w 2015 roku[35]. Jedyną ofertę złożyła Pesa[36] i to z nią w marcu 2018 podpisano umowę na ich modernizację[37].
Zachodniopomorskie
Pod koniec 2011 roku SA103-008 przeszedł modernizację w zakładach Pesa. W przedziale pasażerskim wymieniono fotele oraz zamontowano klimatyzację, monitoring i system informacji pasażerskiej[38]. Pojazd wyposażono w moduł transmisji danych GPRS, systemy lokalizacji i monitorowania stanu technicznego, w tym kontroli gospodarki paliwowej. Ponadto został on przemalowany w nowe barwy województwa. Do końca 2012 roku taką samą modernizację przeszły pozostałe dwa pojazdy tego typu należące do województwa zachodniopomorskiego. Na początku 2013 roku podjęto decyzję o doposażeniu tychże wagonów w Wi-Fi. Przetarg na wykonanie zadania wygrała Pesa[39].
Eksploatacja
Podsumowanie
Perspektywa
| Właściciel | Przewoźnik | Typ | Seria | Numery | Lata dostaw | Liczba | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dolnośląskie | Koleje Dolnośląskie | 214M | SA106 | 011 | 2005 | 10 | [1] |
| 214Mb | SA135 | 001 ÷ 009 | 2010–2011 | ||||
| Kujawsko-pomorskie | Arriva RP | 214M | SA106 | 001 ÷ 002, 004 ÷ 006, 010, 012 ÷ 014, 016 ÷ 019 | 2002–2007 | 13 | [1] |
| Lubelskie | Polregio | 214Ma | SA103 | 005, 007, 012 | 2005–2006 | 3 | [1] |
| Mazowieckie | Koleje Mazowieckie | 214Mb |
SA135 |
015 ÷ 018, 021 ÷ 022, 024 | 2010–2015 | 7 | [1][40][41][42][43] |
| Opolskie | Polregio | 214Ma | SA103 | 003 ÷ 004, 013 | 2005–2007 | 3 | [1] |
| Podkarpackie | Polregio | 214Ma | SA103 | 001 ÷ 002 | 2004 | 8 | [1][24] |
| 214Mb | SA135 | 010 ÷ 014, 023 | 2010–2016 | ||||
| Pomorskie | Polregio | 214Ma | SA103 | 006, 011 | 2005 | 2 | [1] |
| Warmińsko-mazurskie | Polregio | 214M | SA106 | 003, 008 ÷ 009 | 2005–2007 | 3 (5) | [1] |
| Zachodniopomorskie | Polregio | 214Ma | SA103 | 008 ÷ 010 | 2005 | 3 | [1] |
| Polregio | 214M | SA106 | 007, 015 | 2021[a] | 2 | [44] | |
| 214Mb | SA135 | 019 ÷ 020 | 2013 | 2 | [1][45] | ||
| Łączna liczba: | 56 | ||||||
Dolnośląskie
W 2005 roku przekazano pierwszy jednoczłonowy pojazd typu 214M (seria SA106)[46].
16 lipca 2007 Dolnośląski Urząd Marszałkowski złożył Pesie kolejne zamówienie, które objęło 3 jednoczłonowe i 5 dwuczłonowych (Pesa 218M) pojazdów spalinowych[47]. Wszystkie trzy pojazdy jednoczłonowe dostarczono w pierwszym półroczu 2008 roku[19].
14 grudnia 2008 roku wszystkie będące dotychczas udostępnione spółce Przewozy Regionalne pojazdy: dwa Kolzam 212M, cztery Pesa 214M oraz sześć Pesa 218M zostały przekazane debiutującym Kolejom Dolnośląskim[48].
27 maja 2010 udzielono zamówienia ZNTK „Mińsk Mazowiecki” na dostawę kolejnych 6 pojazdów jednoczłonowych oraz 3 dwuczłonowych (Pesa 218M)[49]. Nowe pojazdy zamówiono, aby uzupełnić tabor Kolei Dolnośląskich. W połowie listopada 2010 ZNTK „Mińsk Mazowiecki” przekazały 3 pojazdy typu 214Mb (seria SA135)[50].
W styczniu 2015 podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy zlicytowano imię dla SA135-001 (wygrała firma AK Media)[51][52], a w styczniu 2016 dla SA135-002 (aukcje wygrało przedsiębiorstwo Trako)[53][54]. Na początku 2017 roku ponownie zlicytowano nazwę dla SA135-002, którą tym razem wygrał serwis cinkciarz.pl[55].
Kujawsko-pomorskie
W województwie kujawsko-pomorskim stacjonuje najwięcej pes 214M. Wszystkie są własnością samorządu wojewódzkiego. Początkowo były obsługiwane przez PKP Przewozy Regionalne, a od 9 grudnia 2007 są eksploatowane przez PCC Arrivę[56]. 18 października 2002 podpisano umowę na dostawę 8 wagonów 214M dla województwa kujawsko-pomorskiego[57]. W 2002 i 2003 roku dostarczono po jednym egzemplarzu, a w 2004 i 2005 po 3 egzemplarze[19].
5 grudnia 2008 podpisano umowę na dostawę kolejnych 5 pojazdów[58]. Dostawy niewielkich i oszczędnych pojazdów spowodowały zainteresowanie samorządowych władz województwa reaktywacją połączeń na liniach lokalnych między innymi z Bydgoszczy do Unisławia Pomorskiego[59]. Duże potoki podróżnych na niektórych liniach spowodowały konieczność jazdy podwójnej lub z wagonem doczepnym. Pierwsza opcja powodowała konieczność angażowania dwóch pojazdów natomiast druga utrudniała manewry z powodu braku kabiny na drugim końcu składu. Aby poprawić tę sytuację samorząd województwa zamówił wagony doczepne z kabiną sterowniczą w pełni kompatybilne z SA106 – SA123[60].
W maju 2012 Pesa wygrała przetarg na modernizację dwóch najstarszych pojazdów[61].
Lubelskie
10 sierpnia 2005 roku uroczyście przekazano województwu lubelskiemu dwa 214Ma[62]. Pojazdy oznaczone jako SA103–005 i -007 przeznaczono do obsługi trasy Lublin – Rzeczyca – Stalowa Wola Rozwadów[46]. Była to nowa, wydłużona o odcinek Rzeczyca – Rozwadów, relacja, której powstanie umożliwiły nowe pesy[62].
Trzeci pojazd tego typu (SA103-012) Pesa wyprodukowała dla lubelskiego w 2006[63].
Mazowieckie
.jpg)
8 listopada 2011 podpisano umowę na dostawę dwóch wagonów 214Mb dla województwa mazowieckiego[64]. Uroczystość przekazania obu pojazdów Kolejom Mazowieckim odbyła się 30 grudnia 2011 w Płocku. Nowe wagony zostały przeznaczone do obsługi połączeń Nasielsk – Sierpc oraz Kutno – Sierpc[65].
Umowę na dostawę dwóch kolejnych pojazdów tego samego typu podpisano 10 lipca 2012. Nowe wagony miały dotrzeć do zamawiającego do 30 listopada i zostać przeznaczone do obsługi połączeń Warszawa – Ostrołęka, Nasielsk – Sierpc, Sierpc – Płock i Sierpc – Kutno[66]. Uroczysty odbiór pojazdów nastąpił 18 grudnia 2012 w Płocku[67].
13 czerwca 2014 podpisano umowę na dostawę 2 kolejnych wagonów spalinowych[68]. 27 listopada 2014 przewoźnik otrzymał drugi z zamówionych egzemplarzy[40].
16 czerwca 2015 Koleje Mazowieckie zamówiło jeszcze jeden 214Mb[69], który został dostarczony 20 grudnia 2015[41].
Opolskie
6 czerwca 2005 nastąpiło przekazanie dwóch pojazdów typu 214Ma na rzecz województwa opolskiego[46]. Odbiory pojazdów ukończono 21 czerwca 2005[70], a 1 lipca 2005 oba pojazdy (SA103 nr 003 i 004) rozpoczęły kursowanie[71]. Trzeci pojazd (SA103-013) został dostarczony w 2007 roku[72].
W grudniu 2008 pojazdy skierowano do obsługi reaktywowanej linii Nysa – Brzeg[73]. Pojazdy kierowane są również do obsługi tras: Kędzierzyn-Koźle – Nysa – Kamieniec Ząbkowicki oraz Opole Główne – Kluczbork[70].
23 września 2013 roku opolski SA103-003 na przejeździe kolejowo-drogowym w Chrościnie w powiecie nyskim zderzył się z samochodem ciężarowym, w wyniku czego pojazd doznał znacznych uszkodzeń[74].
Podkarpackie
_Travelarz.jpg)
6 czerwca 2005 przedstawiciele Pesy przekazali władzom województwa podkarpackiego dwa pojazdy typu 214Ma[46]. Nowe wagony spalinowe, oznaczone SA103-001 i SA103-002, przeznaczono przede wszystkim do obsługi połączeń Jasło – Rzeszów i Zagórz – Jasło[75], ale także do zastępowania podkarpackich regiovanów (SA109) w przerwach ich eksploatacji na trasach Jarosław – Munina – Horyniec-Zdrój – Hrebenne i Dębica – Tarnobrzeg. Od 2006 roku zaczęły planowo obsługiwać wszystkie cztery trasy na zmianę z SA109[76].
16 września 2010 w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie przedstawiciele województwa i ZNTK „Mińsk Mazowiecki” podpisali umowę na dostarczenie pięciu spalinowych wagonów silnikowych[77]. Pierwsze dwa pojazdy typu 214Mb Mińsk-1 zostały odebrane przez zamawiającego 30 grudnia[78], a 4 stycznia 2011 rozpoczęły obsługę tras Rzeszów – Jarosław – Horyniec-Zdrój oraz Rzeszów – Jasło – Zagórz[79]. Trzeci SA135 dostarczono 2 lutego 2011[80], a piąty w czerwcu[81].
Latem 2011 roku podkarpackie SA135 wraz z lubelskimi 2-członowymi SA134 obsługiwały relację Rzeszów – Lublin[82].
8 czerwca 2015 województwo podkarpackie zamówiło kolejny pojazd 1-członowy[83][84]. Został on dostarczony z ponad miesięcznym opóźnieniem 6 stycznia 2016 roku[85][24].
1 sierpnia 2015 Podkarpacki Oddział PR uruchomił weekendowy połączenie Jasło – Komańcza, do którego obsługi skierowano jeden z pojazdów SA103. Połączenie funkcjonowało do 27 września[86][87][88]. 13 grudnia weekendowe połączenie do Komańczy zostało przywrócone w wydłużonej relacji Rzeszów – Komańcza[89].
W lutym 2017 podkarpackie SA135 otrzymały stałe dopuszczenie do kursowania po słowackiej sieci kolejowej[90].
Pomorskie
7 grudnia 2004 Pesa podpisała z województwem pomorskim umowę na dostawę 2 sztuk SA103 oraz jednego dwuczłonowego SA131[91][92]. Pierwszy z nich (SA103-006) wprowadzono do eksploatacji w sierpniu[92], a drugi (SA103-011) 2 listopada 2005[93]. Pojazdy, kursujące jako para, skierowano do obsługi połączenia Gdynia – Kościerzyna[93], pojazdy te obsługiwały początkowo najmniej obciążone kursy zastępując dwuwagonowe składy prowadzone lokomotywą SU46[94]. Do 1 czerwca 2006 obsługiwały też niektóre kursy na linii Lębork – Łeba. Potem Pomorski Zakład Przewozów Regionalnych całkowicie zawiesił przewozy osobowe na tej linii[95]. Zachodniopomorskie SA103 obsługiwały odcinek Szczecinek – Słupsk[96]. Spadek liczby podróżnych pomiędzy Kościerzyną a Gdynią spowodował, że od 2007 SA103 zaczęły obsługiwać również bardziej obłożone połączenia w tandemie z SA131 lub SA132. Natomiast w pociągach poza szczytowych również pojedynczo[97]. W lipcu 2015 wagon SA103-011 skierowano do testów na linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej[98].
Warmińsko-mazurskie
Cztery pojazdy serii SA106 producent przekazał województwu w 2005[46]. SA106-003 do 2011 przejechał milion kilometrów[99]. SA106 kursują na niezelektryfikowanych lub częściowo zelektryfikowanych liniach lokalnych węzła olsztyńskiego oraz na trasie Braniewo – Elbląg. Ze względu na zbyt małą pojemność składu w obsłudze niektórych relacji kursują z wagonem doczepnym 120A wyposażonym we własne ogrzewanie[100].
W 2007 roku przekazano 1 pojazd typu 214M (SA106-015)[72].
21 stycznia 2016 uruchomiono połączenie Olsztyn Główny – Szymany Lotnisko do którego obsługi skierowany pojazdy SA106 oraz SA133 będące własnością województwa[101].
W maju 2021 województwo sprzedało dwa pojazdy (SA106-007 i 015) spółce Polregio[44].
Zachodniopomorskie
.jpg)
We wrześniu 2005 w Kołobrzegu nastąpiło przekazanie trzech 214Ma dla województwa zachodniopomorskiego[46] (ostatni z nich przekazano dokładnie 25 września[102]). Pojazdy oznaczone jako SA103-008, 009 i 010 przeznaczono m.in. do obsługi połączeń Kołobrzeg – Goleniów – Szczecin i Darłowo – Sławno[46]. Zachodniopomorskie SA103 obsługiwały także międzywojewódzki odcinek Szczecinek – Słupsk[96].
SA103-008, 009 i 010 początkowo miały malowanie kremowo - bordowe. W 2011 r., po wykonaniu pierwszej naprawy rewizyjne pojazdy otrzymały malowanie niebiesko-biało-żółto-zielone, znane z SZT SA136. W II połowie 2024 r. wszystkie 3 zachodniopomorskie SA103 zostały skierowane na naprawy piątego poziomu utrzymania (P5), w czasie których otrzymały najnowsze malowanie województwa zachodniopomorskiego, tj. biało-zielono-niebieskie, znane z pojazdów EN63H[103].
Polregio
1 lipca 2013 podpisano umowę z Przewozami Regionalnymi na leasing 2 wagonów spalinowych[104]. Pojazdy zakupiono do obsługi m.in. trasy Koluszki – Opoczno obsługiwanej wcześniej przez SN81-006, który po wypadku z 2 września 2013 został przeznaczony do kasacji[45].
Pierwszy z pojazdów (SA135-019) został dostarczony do bazy PR Łódź w Idzikowicach 5 grudnia, a 11 grudnia został zaprezentowany na stacji Łódź Kaliska, a 12 grudnia rozpoczął przewozy na trasie Koluszki – Opoczno. Drugi pojazd (SA135-020) dostarczono 23 grudnia i 3 stycznia został wprowadzony do ruchu[45].
W wakacyjne niedziele w 2015 roku oraz 13 września podczas dożynek prezydenckich jeden z pojazdów obsługiwał połączenia Łódź – Spała[105][106].
W maju 2021 przewoźnik kupił SA106-007 i 015 od województwa warmińsko-mazurskiego[44], które niedługo później trafiły do Podlaskiego zakładu w celu obsługi połączeń z Białegostoku do Walił, Suwałk, Czeremchy i Hajnówki[107].
Nagrody i wyróżnienia
Zobacz też
Uwagi
- Pojazdy wyprodukowane zostały w latach 2005–2007, a w 2021 zostały wykupione od województwa warmińsko-mazurskiego
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.