Loading AI tools
odległość między szynami toru kolejowego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rozstaw szyn (inaczej szerokość toru[1]) – najmniejsza odległość między liniami prostopadłymi do powierzchni tocznej, przecinającymi każdy profil główki szyny w zakresie od 0 do 14 mm poniżej powierzchni tocznej[2].
| Rozstaw szyn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Splot – Tor – Tor tramwajowy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W Polsce szerokość ta, mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni szyn, wynosi na liniach normalnotorowych 1435 mm. Czym innym jest odległość między osiami główek szyn (wynosi 1500 mm).
Oprócz rozstawu normalnego, 1435 mm, istnieje kilka podstawowych rozstawów stosowanych w różnych państwach na liniach kolei sieci krajowych: 1000 mm, 1067 mm, 1520 mm, 1600 mm, 1668 mm, 1676 mm.
Niejednokrotnie konieczność prowadzenia pociągów różnych rozstawów tą samą trasą spowodowała budowę torów trój- lub czteroszynowych (w splocie). Splot trójszynowy stosować można tam, gdzie różnica rozstawu jest na tyle duża, by dało się umieścić dwie szyny obok siebie.
Istnieje pewna tolerancja, z którą pociągi jednego rozstawu mogą korzystać z toru innego rozstawu. Na przykład tor o prześwicie 1520 mm jest praktycznie kompatybilny z torem 1524 mm (ruch między Rosją i Finlandią odbywa się bez zmiany rozstawu kół – 1524 mm tory fiński i dawny rosyjski, tzw. carski); na sieci tramwajowej w Sofii (1009 mm) eksploatowany jest tabor ze Szwajcarii na tor 1000 mm. Różnica mogła być jeszcze większa: w USA pociągi rozstawu 1435 mm mogły używać torów o prześwicie 1448 mm. Przy odpowiednio szerokich obręczach kół mogły też używać toru 1473 mm. Na kolei miniaturowej tabor rozstawu 184 mm może być używany na torach 191 mm pod warunkiem dobrego utrzymania ich szerokości[3].
Pogrubiono rozstawy nadal eksploatowane.
Poniższe rozstawy są stosowane na kolejach ogrodowych lub parkowych, które umożliwiają przewóz pasażerów. W Polsce koleje o szerokości toru poniżej 300 mm nie podlegają ustawie o transporcie kolejowym[6].
Ponadto mniejsze rozstawy szyn (od 4,5 do 64 mm) stosuje się w modelarstwie kolejowym[4][5].
Kategoria wyróżniana w państwach, gdzie rozstawy z tego przedziału są podstawowe na sieci krajowej; w Polsce grupę tę włącza się do „torów wąskich”.
O przyjęciu tego rozstawu jako standardowego zadecydowała zapewne jego popularność w krajach, gdzie kolej rozwinęła się najwcześniej: Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Rozstaw normalny jest również zastosowany na większej części polskiej sieci kolejowej.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
