Dąbrowa Białostocka

Historia

Podsumowanie

Perspektywa

Prawa miejskie otrzymała w roku 1712, utracone w 1892 roku przez przekształcenie w miasteczko^[4]. Położona była w końcu XVIII wieku na Grodzieńszczyźnie^[5], w powiecie grodzieńskim województwa trockiego^[6]. Po utracie praw miejskich przynależała do gminy Dąbrowa w powiecie sokólskim, od 1918 w województwie białostockim.

13 października 1919 Dąbrowę ponownie zaliczono do miast, włączając do niej równocześnie wsie: Grabowo, Jasionówka, Juryzdyka, Małyszówka i Osmołowszczyzna^[7].

Podczas okupacji hitlerowskiej odebrano prawa miejskie Dąbrowie, a miasto podzielono w 1944 roku na sześć gromad: Dąbrowa Grodzieńska, Grabowo, Jasionówka, Juryzdyka, Małyszówka i Osmołowszczyzna, które włączono ponownie do gminy Dąbrowa, a więc dezintegrując utworzony w 1919 twór osadniczy^[8]. Stan rzeczy ustawodawstwo polskie usankcjonowało ze znacznym opóźnieniem, bo dopiero 1 stycznia 1951^[9]. Jednak w przeciwieństwie do stanu z 1944, w 1951 roku powołano pięć (nie sześć) gromad, łącząc Dąbrowę z Juryzdyką w jedną gromadę o nazwie Dąbrowa Grodzieńska^[9]. Brak zgodności między ustawodawstem okupacyjnym (funkcjonującym de facto) a polskim (obowiązującym de jure) sprawiło, że Juryzdykę nadal wymieniano jako gromadę w gminie Dąbrowa, także po 1951 roku^[10].

Jesienią 1954, w związku z reformą administracyjną państwa^[11], Dąbrowa Grodzieńska (z Juryzdyką), Jasionówka i Małyszówka, a także Kirejewszczyzna, weszły w skład nowo utworzonej gromady Dąbrowa^[12]. 1 stycznia 1956 roku gromadę przyłączono do nowo utworzonego powiatu dąbrowskiego w województwie białostockim^[13]. 10 marca 1961 roku Dąbrowa Grodzieńska została przemianowana na Dąbrowę Białostocką^[3].

1 stycznia 1965 gromadę Dąbrowa Białostocka zniesiono w związku z nadaniem jej praw miejskich, w związku z czym Jasionówka, Małyszówka, Juryzdyka i Kirejewszczyzna stały się integralnymi częściami Dąbrowy Białostockiej (w przypadku trzech pierwszych po raz drugi)^[14].

Stan rzeczy utrzymał się zaledwie cztery lata, bo już 1 stycznia 1969 Jasionówkę (z kolonią), Małyszówkę i Kirejewszczyznę wyłączono z Dąbrowy Białostockiej, włączając ją do reaktywowanej^[15] gromady Dąbrowa Białostocka jako samodzielne wsie^[16]. W Dąbrowie pozostała już zatem sama Juryzdyka.

Samodzielnymi wsiami Jasionówka i Małyszówka pozostały zaledwie cztery lata, bo już 1 stycznia 1973 – w związku z kolejną reformą administracyjną kraju^[17] – włączono je po raz trzeci do Dąbrowy Białostockiej^[18]

Powiat dąbrowski przetrwał do 31 maja 1975. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.

Remove ads