Powiat sokólski

Powiat sokólski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), utworzony w 1807 roku, reaktywowany w ramach reformy administracyjnej w roku 1999, przywracającej m.in. samorządowy powiat sokólski, którego współtwórcą był Jan Kułak^[2]. Jego siedzibą jest miasto Sokółka.

Ten artykuł dotyczy współczesnego powiatu. Zobacz też: powiat sokólski (II Rzeczpospolita) i powiat sokólski (1808–1919).

Powiat sokólski

powiat
Wiatrak holenderski w Dąbrowie Białostockiej
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
TERC	2011
Siedziba	Sokółka
Starosta	Piotr Rećko
Powierzchnia	2055 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	66 686[1]
• gęstość	32,5 os./km²
Urbanizacja	41,74%
Tablice rejestracyjne	BSK
Adres urzędu: ul. Piłsudskiego 8 16-100 Sokółka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 4 Liczba gmin wiejskich 6
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Mapa powiatu

Po traktacie w Tylży w 1807 nowo powstały powiat sokólski wchodzący w skład Obwodu Białostockiego został przez Prusy przekazany Rosji^[3].

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola
• gminy wiejskie: Janów, Korycin, Kuźnica, Nowy Dwór, Sidra, Szudziałowo
• miasta: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[4] powiat zamieszkiwało 66 686 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 66 286 osób^[5].

Od 2022 r. stowarzyszenie Kraina Czterech Kultur, wspierające lokalny rozwój obszarów wiejskich - realizuje integrację całego powiatu sokólskiego^[6].

Na terenie powiatu sokólskiego zachowało się 9 drewnianych dworów: z Bobry Wielkiej, Górki, Kamiennej Starej, Łosośny Małej, Tołoczek Małych, Lebiedzina, Pisarzowców, Sidry i Wandzina, historycznie zamieszkiwanych przez miejscową szlachtę i ziemiaństwo^[7].

Ukształtowanie terenu

W powiecie sokólskim występują faliste, a nawet pagórkowate wzniesienia o wysokości od 110 do 240 m n.p.m.

Teren powiatu ukształtował się tak w plejstocenie. Podczas nachodzenia lodowiec wyrzeźbił w terenie garby i wzgórza. Pozostawił też liczne głazy narzutowe.

Sokółszczyzna nie posiada zupełnych równin. Najbardziej równinny charakter mają tereny położone w pobliżu Sokółki, zwłaszcza w górnym biegu Sokołdy. Najbardziej urozmaicona rzeźba terenu jest w tzw. "Sokólskiej Szwajcarii" nad Łosośną, na dawnej zachodniej Grodzieńszczyźnie^[8]. Różnica wzniesień na odcinku kilometra sięga pięćdziesięciu metrów (od 171 do 221 m n.p.m.).

Gleby

Na terenie powiatu spotkać można zarówno suche piaski, bielice jak i mocne szczerki. Najlepsze gleby występują w gminach: Korycin, Janów, Dąbrowa i Suchowola.

Wody

Teren powiatu znajduje się w zlewni Wisły i Niemna. W dorzeczu Wisły leżą Sokołda, Brzozówka i Biebrza, do dorzecza Niemna Łosośna i kilka dopływów Świsłoczy: Nietupa, Odła i Usnarka.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	70 138	100	34 852	49,69	35 286	50,31
Miasto	28 534	40,68	14 162	20,19	14 372	20,49
Wieś	41 604	59,32	20 690	29,50	20 914	29,82

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

• Piramida wieku mieszkańców powiatu sokólskiego w 2014 roku^[9].

Stopa bezrobocia

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 2 600 osób, a stopa bezrobocia 9,7%^[10].

Sąsiednie powiaty

• powiat białostocki
• powiat moniecki
• powiat augustowski