Województwo białostockie (1944–1975)

Województwo białostockie – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1944–1975. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji^[1] przedwojennego województwa białostockiego. Na podstawie umowy między Rzecząpospolitą Polską i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej, zawartej przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej i rząd ZSRR w Moskwie, w dniu 16 sierpnia 1945 r.^[2] od województwa odpadła wschodnia część, obejmująca większą część powiatów grodzieńskiego i wołkowyskiego oraz skrawki powiatów sokólskiego i augustowskiego.

Ten artykuł dotyczy województwa białostockiego w latach 1945–1998. Zobacz też: stronę ujednoznaczniającą.

Województwo białostockie

— województwo —
1944–1975
Państwo	Polska
Data powstania	1944
Data likwidacji	1975
Siedziba wojewody i sejmiku	Białystok
Powierzchnia	23 154 km²
Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności	1196 tys.
Podział administracyjny
Liczba powiatów miejskich 1 Liczba powiatów 19
Położenie na mapie Polski

Województwo w latach 1946–1950

Zmiany administracyjne

• 18 sierpnia 1945 r. do województwa białostockiego przyłączono powiat łomżyński z województwa warszawskiego^[3].
• 28 czerwca 1946 r. przyłączono z obszaru Ziem Odzyskanych powiaty ełcki, gołdapski i olecki^[4].
• 1 stycznia 1948 r. utworzono powiat kolneński^[5].
• 12 marca 1948 r. zniesiono powiat szczuczyński, a z jego obszaru utworzono powiat grajewski^[6].
• 1 lipca 1952 r. utworzono powiat siemiatycki^[7].
• 1 stycznia 1954 r. utworzono powiat hajnowski^[8].
• 1 kwietnia 1954 r. utworzono powiat moniecki^[9].
• 13 listopada 1954 r. utworzono powiaty łapski^[10] i zambrowski^[11].
• 1 stycznia 1956 r. utworzono powiaty dąbrowski i sejneński^[12].

Ludność

Rok	Liczba mieszkańców
	ogółem	miejska (%)	wiejska (%)
14 II 1946 (spis sumaryczny)[13]	917 563	176 321 (19,22%)	741 242 (80,78%)
3 XII 1950 (spis powszechny)[14]	954 815	214 189 (22,43%)	740 626 (77,57%)
31 XII 1956[15]	1059 tys.	289 tys. (27,3%)	770 tys. (72,7%)
1959[16]	1102,3 tys.	b.d. (29%[17])	b.d. (71%[17])
6 XII 1960 (spis powszechny)[18]	1 090 231	327 779 (30,07%)	762 452 (69,93%)
1962[19]	1126,2 tys.	b.d. (31%)	b.d. (69%)
31 XII 1963[20]	1139 tys.	357 tys. (31,3%)	782 tys. (68,7%)
31 XII 1965[21]	1160,4 tys.	b.d.	b.d.
1967[22]	1177,2 tys.	b.d.	b.d.
31 XII 1968[23]	1184 tys.	419 tys. (35,4%)	765 (64,6%)
8 XII 1970 (spis powszechny)[24]	1 175 760	436 975 (37,17%)	738 785 (62,83%)
31 XII 1971[25]	1178,7 tys.	446,4 tys. (37,9%)	732,7 tys. (62,1%)
31 XII 1972[26]	1188,3 tys.	458,2 tys. (38,6%)	730,1 tys. (61,4%)
31 XII 1973[27]	1189 tys.	470 tys. (39,5%)	719 tys. (60,5%)
31 XII 1974[28]	1196 tys.	483 tys. (40,4%)	713 tys. (59,6%)

Podział administracyjny

1946

Powiat	Powierzchnia (km²)[29]	Liczba ludności 14 II 1946[13]
		ogółem	na km²
augustowski	1641	42 178	26
białostocki	3350	137 250	41
Białystok (miejski)	39	56 759	1456
bielski	4628	198 470	43
ełcki	1115	21 595	19
gołdapski	613	2592	4
łomżyński	2657	140 657	53
olecki	856	12 282	14
sokólski	2531	89 939	36
suwalski	2204	79 354	36
szczuczyński	1451	55 910	39
wysokomazowiecki	1467	80 577	55

1973

Źródło:^[30]

Powiat	Powierzchnia (km²)	Liczba ludności 31 XII 1972		Miasta		Gminy	Siedziba
		ogółem (tys.)	na km²	ogółem	w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami
augustowski	1471	49,6	34	1	0	5	Augustów
białostocki	2248	95,4	42	5	5	12	Białystok
Białystok (miejski)	74	178,3	2420	1	nd.	nd.
bielski	1477	70,6	48	2	1	7	Bielsk Podlaski
dąbrowski	829	35,3	43	1	0	4	Dąbrowa Białostocka
ełcki	961	55,9	58	1	0	5	Ełk
gołdapski	771	26,5	34	1	0	4	Gołdap
grajewski	1251	51,4	41	3	2	8	Grajewo
hajnowski	1603	57,6	36	1	0	8	Hajnówka
kolneński	1322	54,8	41	2	1	8	Kolno
łapski	591	36,6	62	2	1	5	Łapy
łomżyński	1250	81,2	65	3	2	10	Łomża
moniecki	1211	48,1	40	3	2	7	Mońki
olecki	882	33,6	38	1	0	5	Olecko
sejneński	829	22,5	27	1	1	5	Sejny
siemiatycki	1655	65,5	40	3	2	9	Siemiatycze
sokólski	1446	57,4	40	1	0	8	Sokółka
suwalski	1407	70,7	50	1	0	10	Suwałki
wysokomazowiecki	977	50,3	51	1	0	7	Wysokie Mazowieckie
zambrowski	899	47	52	1	0	6	Zambrów

W wyniku reformy administracyjnej 1 czerwca 1975 r. z terenów dotychczasowego województwa białostockiego utworzono województwa białostockie, łomżyńskie, ostrołęckie i suwalskie^[31]. W momencie wejścia w życie reformy największymi miastami województwa były kolejno:

Lp.	Miasto	Ludność[32]	Województwo od 1975
1.	Białystok	190 153	białostockie
2.	Ełk	30 616	suwalskie
3.	Suwałki	29 386	suwalskie
4.	Łomża	27 789	łomżyńskie

Zobacz też

• podział administracyjny Polski (1944–1950)
• podział administracyjny Polski (1950–1957)
• podział administracyjny Polski 1957–1975
• reforma administracyjna w Polsce (1975)