Powiat zambrowski

Powiat zambrowski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Zambrów.

Powiat zambrowski

powiat
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
TERC	2014
Siedziba	Zambrów
Starosta	Edyta Marchelska-Groszfeld
Powierzchnia	733,11 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	43 505[1]
• gęstość	59,3 os./km²
Urbanizacja	50,35%
Tablice rejestracyjne	BZA
Adres urzędu: ul. Fabryczna 3 18-300 Zambrów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin wiejskich 4
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Powiat graniczy z powiatem łomżyńskim, białostockim, wysokomazowieckim w województwie podlaskim i powiatem ostrowskim w województwie mazowieckim.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 43 505 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 43 390 osób^[3].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

• gmina miejska (miasto): Zambrów
• gminy wiejskie: Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów

Historia

Powiat zambrowski istniał już w I połowie XV wieku.

W czasach powojennych został reaktywowany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie białostockim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat zambrowski złożyły się 1 miasto i 28 gromad, które wyłączono z powiatu łomżyńskiego^[4]:

• miasto Zambrów
• gromady Chlebiotki Nowe, Cibory Gołeckie, Długobórz II, Gniazdowo, Gosie Małe, Kalinówka-Basie, Kołaki Kościelne, Laskowiec Stary, Lubotyń Stary, Łady Polne, Pęchratka, Pniewo, Podbiele, Poryte-Jabłoń, Pruszki, Puchały, Rutki, Sędziwuje, Śliwowo-Łopienite, Srebrna, Szczodruchy, Szlasy-Lipno, Szumowo, Turobin Stary, Wiśniewo, Wygoda, Zambrzyce-Króle i Zawady

1 stycznia 1957 roku z powiatu zambrowskiego wyłączono gromady Gniazdowo, Lubotyń Stary i Podbiele i włączono je do powiatu ostrowskiego w województwie warszawskim, natomiast z powiatu ostrowskiego wyłączono gromady Paproć Duża, Przeździecko-Mroczki, Skarżyn Stary i Zaręby-Bolędy i włączono je w skład powiatu zambrowskiego^[5]. 1 stycznia 1958 roku do Zambrowa przyłączono wieś Nagórki z gromady Poryte-Jabłoń^[6].

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat zambrowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin^[7]:

• miasto Zambrów
• gminy Gać^[8], Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów i Zawady

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu zambrowskiego zostało włączone do nowo powstałego województwa łomżyńskiego^[9].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie podlaskim powiat zambrowski o kształcie przybliżonym do granic z 1975 roku; jedynie gmina Zawady znalazła się w powiecie białostockim^[10]. Porównując obszar dzisiejszego powiatu zambrowskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć, że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiecie ostrowskim w województwie mazowieckim (m.in. gmina Stary Lubotyń) oraz w powiatach łomżyńskim i białostockim.

Transport

Drogi krajowe i wojewódzkie

Drogi krajowe:

• droga ekspresowa S8
• droga krajowa nr 63
• droga krajowa nr 66

Drogi wojewódzkie:

• droga wojewódzka nr 679

Obwodnice na terenie powiatu

Osobne artykuły: Obwodnica Zambrowa i Południowo-wschodnia obwodnica Zambrowa.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	44 990	100	22 708	50,47	22 282	49,53
Miasto	22 653	50,35	11 768	26,16	10 885	24,19
Wieś	22 337	49,65	10 940	24,32	11 397	25,33

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

• Piramida wieku mieszkańców powiatu zambrowskiego w 2014 roku^[11].

Stopa bezrobocia

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 1 100 osób, a stopa bezrobocia 6,2%^[12].

Przypisy

1. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
2. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019. Brak numerów stron w książce
3. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020. Brak numerów stron w książce
4. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233.
5. Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 29.
6. Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 285.
7. Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
8. 2 lipca 1976 roku gmina Gać została zniesiona a jej tereny włączone do gmin Łomża, Rutki i Zambrów – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
9. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
10. Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
11. Powiat zambrowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
12. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).