Powiaty w Polsce od 1945

Powiaty w Polsce od 1945 roku – poniższe tabele są graficzną wizualizacją istnienia i przynależności wojewódzkiej wszystkich powiatów (wyjątkowo rejonów) bądź ich części znajdujących się na obszarze Polski w latach 1945–1975 i ponownie od 1999 roku do dziś. Uwzględniają one także ewentualne zmiany przynależności wojewódzkiej. Artykuł uwzględnia także skrawki niepolskich powiatów, przyłączone w różnych okolicznościach do obszaru Polski, niekoniecznie stanowiące odrębne jednostki terytorialno-administracyjne w obrębie Polski (podano powiaty, do których skrawki te przyłączono).

Legenda

• Powiaty podzielono na dwie grupy (w dwóch tabelach) – powiaty ziemskie i powiaty miejskie (od 1999 r. miasta na prawach powiatu).
• Każda kolumna reprezentuje jeden rok funkcjonowania powiatu (podany w nagłówku).
• Dla ułatwienia orientacji, ciąg lat funkcjonowania jednostek przytoczono przy każdym powiecie. W przypadku kiedy powiat istniał już w 1945 roku, nie znaczy to, że powiat powołano w 1945 roku; ciąg istnienia powiatów przekraczający próg tabeli oznaczono strzałką (→) – lista powiatów funkcjonujących w okresie II Rzeczypospolitej dostępna jest w artykule Powiaty w Polsce 1919–1939.
• Dla uproszczenia, zabarwiono całą kolumnę nawet wtedy, gdy aktualny powiat powołano lub zniesiono w środku danego roku.
• Kiedy w środku roku nastąpiła zmiana przynależności wojewódzkiej, zabarwiona kolumna odnosi się zawsze do roku nowej przynależności administracyjnej. Jedynym wyjątkiem są zmiany wprowadzone w 1945 roku oraz zmiany, po których nowa przynależność utrzymała się mniej niż jeden rok, gdzie ze względów technicznych (brak poprzedzającej bądź zamykającej kolumny) przedstawiono to odwrotnie.
• Nazwy województw zmieniały się na przestrzeni lat. Aby móc porównać przynależność wojewódzką poszczególnych powiatów w różnych podziałach administracyjnych, kolory użyte w tabelach nie powiązano do nazw województw, lecz do miast wojewódzkich, pod które powiaty te podlegały. Dane o faktycznych nazwach województw i ich siedzibach można pobrać tu.

Kolor	Miasto wojewódzkie		Kolor	Miasto wojewódzkie		Kolor	Miasto wojewódzkie
	Białystok			Brześć nad Bugiem			Bydgoszcz / Toruń
	Gdańsk			Katowice[1]			Kielce
	Koszalin			Kraków			Lublin
	Lwów			Łódź			Olsztyn
	Opole			Poznań			Rzeszów
	Szczecin			Warszawa			Wrocław
	Zielona Góra / Gorzów Wlkp.			Powiaty (w całości lub w części) z tzw. Ziem Odzyskanych w 1945 roku (wraz z Wolnym Miastem Gdańsk)

• Powiaty uszeregowane są według nazw obowiązujących w okresie ich istnienia. Nazwy powiatów utworzone po ewentualnych formalnych zmianach nazw powiatów, którym często wtórowały zmiany siedzib (od których nowe nazwy były wywodzone) znacznie się różnią od pierwotnych. W celu sprawniejszej nawigacji po artykule potraktowano je dlatego jako osobne hasła, natomiast ciąg prawny powiatów przed lub po zmianie nazwy zaznaczono odsyłaczem (→ lub ← zależnie od sytuacji chronologicznej). Jedynym wyjątkiem są występujące w różnych okresach oboczne warianty tej samej nazwy, które przytoczono obok nazwy głównej, np. powiat opolski (lubelski) i powiat opolsko-lubelski.
• Powiaty z tzw. Ziem Odzyskanych przedzielone w 1945 roku granicą państwową przytoczono jednokrotnie (jako powiat polski) jeśli: a) stolica powiatu znalazła się w granicach Polski (np. powiat gołdapski), b) nazwa powiatu została utworzona od tejże siedziby (np. powiat gryfiński) i c) przedzielona jednostka została zniesiona w kraju ościennym (np. powiat żarski). Powiaty przytoczono dwukrotnie – jako pierwotny oraz polski – jeśli: a) stolica powiatu pozostała poza granicami Polski z jednoczesnym utrzymaniem powiatu w Polsce (np. powiat iławecki) lub w przypadku kiedy stolica powiatu nie wchodziła w jego skład, stanowiąc oddzielny powiat grodzki (np. powiat gubiński), b) nazwa powiatu została zmieniona (np. powiat wschodniotorzymski/sulęciński) i/lub c) jednostka została utrzymana w kraju ościennym z równocześnie istniejącą jednoimienną jednostką w Polsce (np. powiat zgorzelecki)
• Fragmenty powiatów bez siedziby w obrębie Polski powojennej oznaczono symbolem (►) oraz przytoczono nazwę powiatu docelowego.
• Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej, ## – dwukrotną, a ### – trzykrotną. Oznaczenia te przytoczono zarówno przy nazwie powiatu (w wersji skupionej), jak i w prezentacji graficznej (w wersji rozbieżnej, bezpośrednio przed i po każdej zmianie przynależności)
• Kiedy zmiana przynależności wojewódzkiej nastąpiła w 1945 roku w przypadku powiatów z tzw. Ziem Odzyskanych, manewr ten przedstawiono kolorową kropką (o odpowiedniej barwie) na tle czarnym (reprezentującym Ziemie Odzyskane) i dodatkowo opisano przy nazwie powiatu.
• W czasie obowiązywania podziału administracyjnego 1975–1998 (od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998) powiaty były zlikwidowane. Dlatego okres ten, dla uproszczenia, zastąpiono w tabelach jedną wspólną kolumną.

Powiaty ziemskie od 1945

Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej

Powiat (wyjątkowo: rejon)	4 5	4 6	4 7	4 8	4 9	5 0	5 1	5 2	5 3	5 4	5 5	5 6	5 7	5 8	5 9	6 0	6 1	6 2	6 3	6 4	6 5	6 6	6 7	6 8	6 9	7 0	7 1	7 2	7 3	7 4	7 5	–	9 9	0 0	0 1	0 2	0 3	0 4	0 5	0 6	0 7	0 8
aleksandrowski	[2] ←			1948-75																													1999 →
augustowski[3]	→ 1975																																1999 →
babimojski #[4]	●	→1950 #				#	1950 → sulechowski
bartoszycki[5][6]	[7]	1946-75																															1999 →
bełchatowski												1956-75																					1999 →
bełżycki												1956-75
będziński #[8]	#	# → 1975																															1999 →
bialski (krakowski)	→ 1950						→ bielski (śląski) (s. Bielsko-Biała)
bialski (podlaski)[9]	→ 1975																																1999 →
białobrzeski #												1956-75 #																					# 1999 →
białogardzki ##[10]		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
białostocki[11]	→ 1975																																1999 →
bielski (podlaski)[12][9][11]	→ 1975																																1999 →
bielski (śląski) (s. Bielsko)	→ 1950						→ bielski (śląski) (s. Bielsko-Biała)
bielski (śląski) (s. Bielsko-Biała)	[13] ←						1951-75																										1999 →
bieruńsko-lędziński	tyski ←																																			2002 →
bieszczadzki (s. Lesko)																												1972-75
bieszczadzki (s. Ustrzyki Dolne)								(1952-72 jako ustrzycki)																									1999 →
biłgorajski	→ 1975																																1999 →
biskupiecki	reszelski ←														1959-75
błoński	→ 1948				→ grodzisko-mazowiecki
bocheński	→ 1975																																1999 →
bolesławiecki		→ 1975																															1999 →
braniewski[14][15]		→ 1975																															1999 →
brodnicki	→ 1975																																1999 →
brzeski (małopolski)	→ 1975																																1999 →
brzeski (nadbuż.) (cz. pn.-zach.) #[9]	●●	# → 1945; ► bielski / ► bialski
brzeski (opolski) #		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
brzeziński	→ 1975																																			2002 →
brzozowski #[16]	#	# → 1975																															1999 →
buski	[17] ←			1948-75																													1999 →
bychawski												1956-75
bydgoski	→ 1975																																1999 →
bystrzycki		→ 1975
bytomski		→ 1951
bytowski ###[18]	●	#→1950#				# 1950-75 #																											# 1999 →
chełmiński	→ 1975																																1999 →
chełmski	→ 1975																																1999 →
chmielnicki												1956-61
chodzieski	→ 1975																																1999 →
chojeński[19][20]		→ 1975
chojnicki #	→ 1975 #																																# 1999 →
choszczeński		→ 1975																															1999 →
chrzanowski	→ 1975																																1999 →
chyrowski, rejon[21]							→ 1951; → ustrzycki
ciechanowski	→ 1975																																1999 →
cieszyński[22][23][24]	→ 1975																																1999 →
Czadca (fragment)[24]																																								►[25]
czarnkowski	→ 1975
czarnkowsko-trzcianecki																																	1999 →
częstochowski #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
człuchowski ###[26]	●	#→1950#				# 1950-75 #																											# 1999 →
darkiejmski (część pd.)[27]	●●	→ 1945; ► węgorzewski / ► gołdapski
dąbrowski (białostocki)												1956-75
dąbrowski (tarnowski)	→ 1975																																1999 →
dębicki #[28]	#	# → 1975																															1999 →
dobrodzieński		→ 1951
dobromilski (część zach.) #[29]	●	# → 1945; ► przemyski
dobromilski, rejon[30]				→ 1948; ► przemyski
drawski ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
działdowski #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
dzierżoniowski[31]		→ 1975																															1999 →
elbląski #[18]	●	→ 1975 #																															# 1999 →
ełcki #[32]	●	→ 1975 #																															# 1999 →
frydlądzko-bartoszycki (cz. pd.)[5]	●	→ 1945; → bartoszycki
frysztacki (część?)[23]		→ 1945; ► cieszyński?[23]
garwoliński	→ 1975																																1999 →
gdański[33]		→ 1975																															1999 →
gierdawski (część pd.)[6]	●	→ 1945; ► bartoszycki / ► kętrzyński / ► węgorzewski
giżycki[34]		→ 1975																															1999 →
gliwicki		→ 1975																															1999 →
głogowski ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
głubczycki #[35]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
gnieźnieński	→ 1975																																1999 →
goleniowski										1954-75																							1999 →
golubsko-dobrzyński												1956-75																					1999 →
gołdapski #[36][27][32]	●	→ 1975 #																																		# 2002 →
gorlicki ##[28][37]	#	# → 1975 #																															# 1999 →
gorzowski #[4][38]	●	→1950 #				# 1950-75																											1999 →
gostyniński	→ 1975																																1999 →
gostyński	→ 1975																																1999 →
górowski (iławecki)	iławecki (polski) ←														59-61
górowski (śląski)		→ 1975																															1999 →
grajewski	[39] ←			1948-75																													1999 →
grodkowski #[40]		→1950 #				# 1950-75
grodzieński (cz. pd.-zach.)[41]		→ 1945; ► sokólski
grodzieński, rejon (cz. zach.)[42]				→ 1948; ► sokólski
grodziski (mazowiecki)[43]	[44] ←			1948-75																													1999 →
grodziski (wielkopolski)																																	1999 →
grójecki	→ 1975																																1999 →
grudziądzki	→ 1975																																1999 →
gryficki[45]		→ 1975																															1999 →
gryfiński[46][47][48]		→ 1975																															1999 →
gubiński (niem.) (cz. pd.-wsch.)[49][50]		→ 1945; → gubiński (polski)
gubiński (polski) #[49][50][4]	[51] ↔1950#					# 1950-61
hajnowski[11]										1954-75																							1999 →
hrubieszowski[52][53]	→ 1975																																1999 →
iławecki (polski)[54]	[55]	1946-58													→ górowski (iławecki)
iławecki (pruski) (część pd.)[54][5]	●	→ 1945; → iławecki (polski)
iławski	suski ←														1959-75																		1999 →
iłżecki	→ 1973																													→ starachowicki
inowrocławski	→ 1975																																1999 →
janowski		→ 1945										1956-75																					1999 →
jarociński	→ 1975																																1999 →
jarosławski #[16][56]	#	# → 1975																															1999 →
jasielski #[28]	#	# → 1975																															1999 →
jaworowski (część zach.) #[56]	●	# → 1945; ► lubaczowski / ► jarosławski
jaworski[57]		→ 1975																															1999 →
jeleniogórski[58]		→ 1975																															1999 →
Jesionik (część pn.)[59]											→ 1958; ► nyski
jędrzejowski	→ 1975																																1999 →
Jilemnice (część pn.-zach.)[58]											→ 1958; ► jeleniogórski
kaliski	→ 1975																																1999 →
kamiennogórski[60]		→ 1975																															1999 →
kamieński		→ 1975																															1999 →
kartuski #[61]	#	# → 1975																															1999 →
katowicki	→ 1951
kazimierski												1956-75																					1999 →
kędzierzyńsko-kozielski																																	1999 →
kępiński	→ 1975																																1999 →
kętrzyński[6][62]		→ 1975																															1999 →
kielecki	→ 1975																																1999 →
Kieżmark (fragment)[63]																																								►[64]
kluczborski #[65]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
kłobucki								1952-75																									1999 →
kłodzki[66]		→ 1975																															1999 →
kolbuszowski #[16]	#	# → 1975																															1999 →
kolneński				1948-75																													1999 →
kolski	→ 1975																																1999 →
kołobrzeski ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
konecki #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
koniński	→ 1975																																1999 →
koszaliński ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
kościański	→ 1975																																1999 →
kościerski #[61]	#	# → 1975																															1999 →
kozielski #		→1950 #				# 1950-75
kozienicki #	→ 1975 #																																# 1999 →
kożuchowski #		→1950 #				# 50-53				→ nowosolski
krakowski	→ 1975																																1999 →
krapkowicki												1956-75																					1999 →
krasnostawski	→ 1975																																1999 →
kraśnicki	1945-75																																1999 →
krośnieński (odrzański) #[4]	●	→1950 #				# 1950-75																											1999 →
krośnieński (podkarpacki) #[16][67]	#	# → 1975																															1999 →
krotoszyński	→ 1975																																1999 →
kutnowski	→ 1975																																1999 →
kwidzyński[18]	●	→ 1975																															1999 →
legionowski																																	1999 →
legnicki[68]		→ 1975																															1999 →
leski #[16][69][70][53]	#	# → 1972																																		2002 →
leszczyński	→ 1975																																1999 →
leżajski								1956-75																									1999 →
lęborski[18]	●	→ 1975																															1999 →
lidzbarski[71]		→ 1975																															1999 →
limanowski	→ 1975																																1999 →
lipnowski	→ 1975																																1999 →
lipski #												1956-75 #																					# 1999 →
lubaczowski #[16][56][72]	#	# → 1975																															1999 →
lubartowski	→ 1975																																1999 →
lubawski	→ 1948				→ nowomiejski
lubelski	→ 1975																																1999 →
lubański		→ 1975																															1999 →
lubiński[73]		→ 1975																															1999 →
lubliniecki	→ 1975																																1999 →
lubski										1954-75
lubuski (część wsch.)[74]	●	→ 1945; ► rzepiński
lwówecki[75]		→ 1975																															1999 →
łańcucki #[16]	#	# → 1975																															1999 →
łapski										1954-75
łaski	→ 1975																																1999 →
łęczycki	→ 1975																																1999 →
łęczyński																																	1999 →
łomżyński #[76]	#	# → 1975																															1999 →
łobeski[77]		→ 1975																																		2002 →
łosicki												1956-75																					1999 →
łowicki	→ 1975																																1999 →
łódzki	→ 1975
łódzki wschodni																																	1999 →
łukowski	→ 1975																																1999 →
makowski	→ 1975																																1999 →
malborski[18]	●	→ 1975																															1999 →
medycki, rejon[78]				→ 1948; ► przemyski
miastecki ##[18]	●	#→1950#				# 1950-75
miechowski #[79]	#	# 1945-75																															1999 →
mielecki #[28]	#	# → 1975																															1999 →
międzychodzki	→ 1975																																1999 →
międzyrzecki #[4]	●	→1950 #				# 1950-75																											1999 →
mikołowski																																	1999 →
milicki		→ 1975																															1999 →
miński	→ 1975																																1999 →
mławski	→ 1975																																1999 →
mogileński #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
moniecki										1954-75																							1999 →
morąski		→ 1975
morski #[61]	#	# → 1951						→ wejherowski
mościski (część zach.) #[80]	●	# → 1945; ► przemyski
mrągowski[81]		→ 1975																															1999 →
myszkowski												1956-75																					1999 →
myślenicki	→ 1975																																1999 →
myśliborski		→ 1975																															1999 →
namysłowski #		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
nidzicki[82]		→ 1975																															1999 →
niemodliński #		→1950 #				# 1950-75
nieszawski	→ 1948				→ aleksandrowski
niżankowicki, rejon[83]				→ 1948; ► przemyski
niżański #[16]	#	# → 1973																												→[84]			1999 →
notecki[85]	●	→ 1945; → trzcianecki
nowodworski (gdański)										1954-75																							1999 →
nowodworski (mazowiecki)								1952-75																									1999 →
nowogardzki[86]	→ 1975
nowomiejski #	[87] ←			1948		-50#			# 1950-75																								1999 →
noworudzki										1954-75
nowosądecki[88][89]	→ 1975																																1999 →
nowosolski	kożuchowski ←								1953-75																								1999 →
nowotarski[90][63][89]	→ 1975																																1999 →
nowotomyski	→ 1975																																1999 →
nyski #[91][59]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
nytyski[33][92]	●	→ 1945
obornicki	→ 1975																																1999 →
olecki #[32]	●	→ 1975 #																														ol.-gołd. ←				# 2002 →
olecko-gołdapski																																	99-01			→ olecki
oleski #		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
oleśnicki		→ 1975																															1999 →
olkuski #[8]	#	# → 1975																															1999 →
olsztyński		→ 1975																															1999 →
oławski		→ 1975																															1999 →
opatowski	→ 1975																																1999 →
opoczyński ##	→1950 #					# 1950-75 #																											# 1999 →
opolski (lubelski)[93]										1954-75																							1999 →
opolski (śląski) #		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
ostrołęcki	→ 1975																																1999 →
ostrowiecki																																	1999 →
ostrowski (mazowiecki)	→ 1975																																1999 →
ostrowski (wielkopolski)	→ 1975																																1999 →
ostródzki		→ 1975																															1999 →
ostrzeszowski										1954-75																							1999 →
oświęcimski							1951-75																										1999 →
Otwock, powiat miejsko-uzdrowiskowy[94]								1952-57						→ otwocki / Otwock miasto
otwocki	miejsko-uzdrowiskowy Otwock ←													1958-75																			1999 →
pabianicki																																	1999 →
pajęczański												1956-75																					1999 →
parczewski										1954-75																							1999 →
pasłęcki		→ 1975
piaseczyński								1952-75																									1999 →
pilski[4]	[95]	→ 1958													→ trzcianecki																		1999 →
pińczowski	→ 1975																																1999 →
piotrkowski	→ 1975																																1999 →
piski[96]		→ 1975																															1999 →
pleszewski												1956-75																					1999 →
płocki	→ 1975																																1999 →
płoński	→ 1975																																1999 →
poddębicki												1956-75																					1999 →
policki																																	1999 →
polkowicki																																	1999 →
Poprad (fragment)[89]																																→ 1976; ► nowotarski
poznański	→ 1975																																1999 →
proszowicki										1954-75																							1999 →
prudnicki #[97]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
pruszkowski								1952-75																									1999 →
przasnyski	→ 1975																																1999 →
przemyski #[16][29][69][98][78][83][30][53]	#	# → 1975																															1999 →
przeworski #[16]	#	# → 1975																															1999 →
przysuski #												1956-75 #																					# 1999 →
pszczyński	→ 1975																																1999 →
pucki										1954-75																							1999 →
puławski	→ 1975																																1999 →
pułtuski	→ 1975																																1999 →
pyrzycki		→ 1975																															1999 →
raciborski ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
radomski #	→ 1975 #																																# 1999 →
radomszczański	→ 1975																																1999 →
radymniański										1954-61
radziejowski												1956-75																					1999 →
radzymiński	→ 1952								→ wołomiński
radzyński	→ 1975																																1999 →
rawicki	→ 1975																																1999 →
rawski (mazowiecki)	→ 1975																																1999 →
rawski (ruski) (część pn.-zach.) #[52][72]	●●	# → 1945; ► tomaszowski / ► lubaczowski
reszelski		→ 1958													→ biskupiecki
ropczycki								1956-75																									1999 →[99]
ropczycko-sędziszowski								(1956-75 jako ropczycki)																									1999 →
rózborski (część pn.-wsch.)[100][101]	●	→ 1945; ► żarski / ► zgorzelecki
rybnicki	→ 1975																																1999 →
rycki #												1956-75 #																					# 1999 →
rypiński	→ 1975																																1999 →
rzepiński #[102][74][103][103][104][4]	[105] ↔1950#					# 1950-58									→ słubicki
rzeszowski #[16]	#	# → 1975																															1999 →
sandomierski	→ 1975																																1999 →
sanocki #[16]	#	# → 1972																															2002 →
sejneński												1956-75																					1999 →
sępoleński	→ 1975																																1999 →
siedlecki #	→ 1948 #				# 1949-75																												1999 →
siemiatycki[9]								1952-75																									1999 →
sieradzki	→ 1975																																1999 →
sierpecki	→ 1975																																1999 →
skarżyski																																	1999 →
skierniewicki	→ 1975																																1999 →
skwierzyński #[4]	●	→1950 #				# 1950-61
sławieński ###[18]	●	#→1950#				# 1950-75 #																											# 1999 →
słubicki	rzepiński ←														1959-75																		1999 →
słupecki												1956-75																					1999 →
słupski ###[18]	●	#→1950#				# 1950-75 #																											# 1999 →
sochaczewski	→ 1975																																1999 →
sokalski (część zach.) #[52]	●	# → 1945; ► hrubieszowski
sokołowski	→ 1975																																1999 →
sokólski[41][106][42]	→ 1975																																1999 →
stalowowolski	niżański ←																												73-75				1999 →
starachowicki	iłżecki ←																												73-75				1999 →
stargardzki[107]		→ 1975																															1999 →
starogardzki #[61]	#	# → 1975																															1999 →
staszowski										1954-75																							1999 →
stopnicki	→ 1948				→ buski
strzelecki (krajeński) #[4]	●	→1950 #				# 1950-75																											1999 →[108]
strzelecki (opolski) #[109]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
strzelecko-drezdenecki	(→ 1975 jako strzelecki (krajeński))																																1999 →
strzeliński		→ 1975																															1999 →
strzyłecki, rejon[110]							→ 1951; → ustrzycki
strzyżowski										1954-75																							1999 →
sulechowski	babimojski ←						1951-75
sulechowsko-świebodziński[111][4]	●		→ 1946; → świebodziński
sulęciński #[112][113][4]	[114] ↔1950#					# 1950-75																											1999 →
suski (iławski)		→ 1958													→ iławski
suski (małopolski)								1956-75																									1999 →
suwalski[115]	→ 1975																																1999 →
sycowski		→ 1975
szamotulski	→ 1975																																1999 →
szczecinecki ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
szczeciński[116][117][118]	[119]	→ 1975
szczuczyński	→ 1948				→ grajewski
szczycieński		→ 1975																															1999 →
szprotawski #		→1950 #				# 1950-75
sztumski[18]	●	→ 1975																																		2002 →
szubiński	→ 1975
szydłowiecki #										1954-75 #																							# 1999 →
średzki (śląski)		→ 1975																															1999 →
średzki (wielkopolski)	→ 1975																																1999 →
śremski	→ 1975																																1999 →
świdnicki (lubelski)																																	1999 →
Svidník (fragment)[67]																																								►[120]
świdnicki (śląski)		→ 1975																															1999 →
świdwiński #										1954-75 #																							# 1999 →
świebodziński #	[121]	1946-50#				# 1950-75																											1999 →
świecki	→ 1975																																1999 →
świętomiejski (część pd.)[14]	●	→ 1945; ► braniewski
tarnobrzeski #[16]	#	# → 1975																															1999 →
tarnogórski	→ 1975																																1999 →
tarnowski	→ 1975																																1999 →
tatrzański																																	1999 →
tczewski #[61]	#	# → 1975																															1999 →
tomaszowski (lubelski)[52][53]	→ 1975																																1999 →
tomaszowski (mazowiecki)																																	1999 →
toruński	→ 1975																																1999 →
trzcianecki[122][4][85]	[123]		→ 1946			→ pilski ←									1959-75
trzebnicki		→ 1975																															1999 →
tucholski	→ 1975																																1999 →
turczański (część zach.) #[69]	●	# → 1945; ► leski
turecki	→ 1975																																1999 →
tyski										1954-75																							99-01			→ bier.-lędziński
ustrzycki[69][53][21]								1952-72																									1999 →[124]
ustrzycki, rejon[53]							→ 1951; → ustrzycki
uznamsko-woliński (cz. wsch.)[125][126]	●	→ 1945; → woliński
wadowicki	→ 1975																																1999 →
wałbrzyski		→ 1975																															1999 →
wałecki ##		→1950 #				# 1950-75 #																											# 1999 →
warszawski / warszawski	→ 1952																																99-02
warszawski zachodni																																	1999 →
wąbrzeski	→ 1975																																1999 →
wągrowiecki	→ 1975																																1999 →
wejherowski	morski ←						1951-75																										1999 →
węgorzewski[127][27][6][128]		→ 1975																																		2002 →
węgrowski	→ 1975																																1999 →
węgryujski (część wsch.)[47]	●	→ 1945; → gryfiński
wielecki[118]	[119]	1945	-46 → szczeciński
wielicki																																	1999 →
wieluński	→ 1975																																1999 →
wieruszowski										1954-75																							1999 →
wkryujski (część wsch.)[118][129][116][117]	●	[130]			→ 1949; ► szczeciński
włocławski	→ 1975																																1999 →
włodawski	→ 1975																																1999 →
włoszczowski	→ 1975																																1999 →
wodzisławski										1954-75																							1999 →
woliński[125][48]	[131]	1946-72
wolsztyński	→ 1975																																1999 →
wołkowyski (część zach.)[11]		→ 1945; ► bielski / ► białostocki
wołomiński	radzymiński ←							1952-75																									1999 →
wołowski		→ 1975																															1999 →
wrocławski		→ 1975																															1999 →
wrzesiński	→ 1975																																1999 →
wschodniotorzymski[112]	●	→ 1945; → sulęciński
wschowski #[4]	●	→1950 #				# 1950-75																														2002 →
wyrzyski	→ 1975
wysokomazowiecki	→ 1975																																1999 →
wyszkowski												1956-75																					1999 →
zachodniotorzymski[104]	●	→ 1945; → rzepiński
zambrowski										1954-75																							1999 →
zamojski	→ 1975																																1999 →
zawierciański #[8]	#	# → 1975																															1999 →
ząbkowicki		→ 1975																															1999 →
zduńskowolski																																	1999 →
zgierski																																	1999 →
zgorzelecki (niem.) (cz. pn.-wsch.)[132][133]	●	→ 1945; → zgorzelecki (polski)
zgorzelecki (polski)[101][132][133][134][135]	[136]	→ 1975																															1999 →
zielonogórski #[4]	●	→1950 #				# 1950-75																											1999 →
złotoryjski[137]		→ 1975																															1999 →
złotowski ###[26]	●	#→1950#				# 1950-75 #																											# 1999 →
zwoleński #										1954-75 #																							# 1999 →
żagański #	[138]	→1950 #				# 1950-75																											1999 →
żarski #[139][140][141][101]		→1950 #				# 1950-75																											1999 →
żniński #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
żuromiński												1956-75																					1999 →
żyrardowski																																	1999 →
żytawski (część wsch.)[135]	●	→ 1945; ► zgorzelecki
żywiecki #[142]	→ 1975 #																																# 1999 →

Powiaty miejskie od 1945

Informacje dotyczące istnienia powiatów w latach 1946, 1947, 1948 i 1949 pobrane głównie z Roczników Statystycznych GUS-u oraz z dodatkowych źródeł podanych w przypisach Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej

Powiat	4 5	4 6	4 7	4 8	4 9	5 0	5 1	5 2	5 3	5 4	5 5	5 6	5 7	5 8	5 9	6 0	6 1	6 2	6 3	6 4	6 5	6 6	6 7	6 8	6 9	7 0	7 1	7 2	7 3	7 4	7 5	–	9 9	0 0	0 1	0 2	0 3	0 4	0 5	0 6	0 7	0 8	0 9	1 0	1 1	1 2	1 3
Będzin				1948-75
Biała (Krakowska)[143]				48-50			→ Bielsko-Biała
Biała Podlaska																																	1999 →
Białystok	→ 1975																																1999 →
Bielsko		[144]		48-50			→ Bielsko-Biała
Bielsko-Biała	Bielsko/Biała←						1951-75																										1999 →
Brzeg (#)			[145]				(#) 1951-75
Bydgoszcz	→ 1975																																1999 →
Bytom		→ 1975																															1999 →
Chełm							1951-75																										1999 →
Chorzów	→ 1975																																1999 →
Cieszyn							1951-75
Czeladź							1951-75
Częstochowa #	→1950 #					# 1950-75																											1999 →
Dąbrowa Górnicza					1949-75																												1999 →
Elbląg #[18]	●		[146]	1948-75 #																													# 1999 →
Forst (część wsch.)[141]		→ 1945; ► żarski
Frankfurt n. Odrą (część wsch.)[103]		→ 1945; ► rzepiński
Gdańsk[33]		→ 1975																															1999 →
Gdynia #[61]	#	# 1945-75																															1999 →
Gliwice		→ 1975																															1999 →
Głogów			→ 1946; ► głogowski
Gniezno	→ 1975
Gorzów Wielkopolski #[4]	●		[147]	48-		50#		# 1950-75 #																									1999 →
Grudziądz	→ 1975																																1999 →
Gubin (część wsch.)[50]		→ 1945; ► gubiński
Inowrocław	→ 1975
Jastrzębie-Zdrój																																	1999 →
Jaworzno												1956-75																					1999 →
Jelenia Góra			[148]	1948-75																													1999 →
Kalisz			1947-75																														1999 →
Katowice	→ 1953								Stalinogród				1956-75																				1999 →
Kielce			1947-75[149]																														1999 →
Kołobrzeg			→ 1946; ► kołobrzeski
Konin																													73-75				1999 →
Koszalin (#)#			[150]			(#) 1950-75 #																											# 1999 →
Kraków	→ 1975																																1999 →
Krosno																																	1999 →
Legnica			[151]	1948-75																													1999 →
Leszno							1951-75																										1999 →
Lublin	→ 1975																																1999 →
Łomża																																	1999 →
Łódź	→ 1975																																1999 →
Mysłowice							1951-75																										1999 →
Nowy Bytom							1951-58								→ Ruda Śląska
Nowy Sącz							1951-75																										1999 →
Nysa #			[152]	48-		50#		# 1950-75
Olsztyn		→ 1975																															1999 →
Opole #			[153]	48-		50#		# 1950-75																									1999 →
Ostrołęka																																	1999 →
Ostrowiec Świętokrzyski							1951-75
Ostrów Wielkopolski							1951-75
Otwock, powiat miejsko-uzdrowiskowy								1952-57						→ otwocki / Otwock miasto
Otwock	miejsko-uzdrowiskowy Otwock ←													1958-75
Pabianice							1951-75
Piekary Śląskie																																	1999 →
Piła[4]	●		[154]	1948-75
Piotrków Trybunalski			1947-75																														1999 →
Płock				1948-75																													1999 →
Poznań	→ 1975																																1999 →
Pruszków							1951-75
Przemyśl							1951-75																										1999 →
Racibórz #			[155]	48-		50#		# 1950-75
Radom #	→ 1975 #																																# 1999 →
Ruda							1951-58								→ Ruda Śląska
Ruda Śląska	Ruda / Nowy Bytom ←														1959-75																		1999 →
Rybnik							1951-75																										1999 →
Rzeszów						1950-75																											1999 →
Sanok																												1972-75
Siedlce #	1948			#	# 1949-75																												1999 →
Siemianowice Śląskie							1951-75																										1999 →
Skarżysko-Kamienna										1954-75
Skierniewice																																	1999 →
Słupsk ###[18]	●	#	[156]	48#		#50		# 1950-75 #																									# 1999 →
Sopot			1947-75																														1999 →
Sosnowiec	→ 1975																																1999 →
Stalinogród	Katowice ←								1953-56				→ Katowice
Stalowa Wola									1953-75
Starachowice								1952-75
Stargard Szczeciński			→ 1946; ► stargardzki																										73-75
Suwałki																																	1999 →
Szczecin		→ 1975																															1999 →
Szopienice							1951-59
Świdnica			[157]	1948-75
Świętochłowice							1951-75																										1999 →
Świnoujście																													73-75				1999 →
Tarnobrzeg																																	1999 →
Tarnów							1951-75																										1999 →
Tczew								1952-75
Tomaszów Mazowiecki				1948-75
Toruń	→ 1975																																1999 →
Tychy												1956-75																					1999 →
Wałbrzych		→ 1975																															99-02				→ 2002; ► wałbrzyski										13→
Warszawa	→ 1975																																			2002 →
Włocławek			1947-75																														1999 →
Wrocław		→ 1975																															1999 →
Zabrze		→ 1975																															1999 →
Zakopane							1951-75
Zamość								1952-75																									1999 →
Zawiercie				1948-75
Zduńska Wola												1956-75
Zgierz							1951-75
Zgorzelec (część wsch.)[133]		→ 1945; ► zgorzelecki
Zielona Góra[158]						(#) 1950[159]-75																											1999 →
Żory																																	1999 →
Żyrardów				1948-75

Zobacz też

• powiat
• lista powiatów w Polsce
• powiaty w Polsce 1919–1939
• powiaty i gminy o identycznych nazwach
• podział administracyjny Polski
• podział administracyjny Polski (1975–1998)
• podział administracyjny Polski (1944–1975)

Przypisy

1. (1953-56 Stalinogród).
2. nieszawski ←.
3. W 1945 roku Polsce przypadła środkowo-zachodnia część powiatu augustowskiego z woj. białostockiego. Gminy Balla Wielka, Łabno i – prawie cała – Wołłowiczowce (z siedzibą w Sopoćkiniach) oraz wschodnia część gminy Hołynka i dwa wschodnie skrawki gminy Lipsk (do 1936 należące do gminy Kurjanka) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Augustów – znalazła się po polskiej stronie granicy.
4. Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody poznańskiego.
5. W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu frydlądzko-bartoszyckiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Bartoszycami po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu frydlądzko-bartoszyckiego utworzono powiat bartoszycki, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
6. W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/4 powiatu gierdawskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Asuny, Lipica i Skandawa. Siedziba powiatu – Gierdawy (obecnie Żeleznodorożnyj) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu gierdawskiego przyłączono do powiatów bartoszyckiego, kętrzyńskiego i węgorzewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
7. frydlądzko-bartoszycki ←.
8. Do 17 VIII 1945 w woj. kieleckim.
9. W 1945 roku Polsce przypadły północno-zachodnie skrawki powiatu brzeskiego z woj. poleskiego (fragmenty a) gminy Połowce – zniesionej przed 1933 rokiem i włączonej do gmin Wierzchowice i Wysokie Litewskie) – z m.in. miejscowościami Klukowicze, Litwinowicze, Siemichocze, Tymianka, Wólka Nurzecka, Wyczółki i Zubacze; b) gminy Wysokie Litewskie z m.in. miejscowościami Tokary i Wilanowo; c) gminy Wołczyn z miejscowością Koterka oraz d) gminy Miedna – niewielka eksklawa położona po lewej stronie od Bugu, na terenie gminy Zabłocie, niedaleko miejscowości Szostaki. Siedziba powiatu – Brześć nad Bugiem – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu brzeskiego została zintegrowana z powiatem bielskim w woj. białostockim (1945); utworzono z niej nową gminę Klukowicze, a część obszaru włączono do gminy Kleszczele) – od 1952 tereny te należą do powiatu siemiatyckiego; jedynie eksklawa gminy Miedna weszła w skład powiatu bialskiego w woj. lubelskim.
10. Początkowo pod nazwą powiat białogrodzki.
11. W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu wołkowyskiego z woj. białostockiego – gmina Tarnopol (w całości), zachodnio-środkowa część gminy Jałówka oraz niewielki skrawek gminy Świsłocz z osadą Rękaw. Siedziba powiatu – Wołkowysk – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu wołkowyskiego została zintegrowana z powiatami bielskim i białostockim w tymże województwie (1945); od 1954 część tych terenów należy do powiatu hajnowskiego.
12. W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu bielskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Białowieża i Masiewo (głównie obszar Puszczy Białowieskiej) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Bielsk Podlaski – znalazła się po polskiej stronie granicy.
13. bialski (krakowski) / bielski (s. Bielsko) ← mimo tej samej nazwy przymiotnikowej, powiat bielski sprzed 1951 roku miał siedzibę w Bielsku, a od 1951 w Bielsku-Białej, odkąd zwiększył się jego obszar po dołączeniu znacznej części zniesionego powiatu bialskiego; ciągłość prawna pomiędzy powiatem bielskim sprzed 1951 i tym od 1951 roku została zachowana.
14. W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/3 powiatu świętomiejskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Grzechotki, Lelkowo, Stara Pasłęka i Żelazna Góra. Siedziba powiatu – Świętomiejsce (lub Święta Siekierka, obecnie Mamonowo) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu świętomiejskiego przyłączono do powiatu braniewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
15. Początkowo pod nazwą powiat broniewski.
16. Do 17 VIII 1945 w woj. lwowskim.
17. stopnicki ←.
18. Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody gdańskiego.
19. Początkowo pod nazwą powiat królewiecko-chojnicki (od obocznych nazw Chojny: Królewiec (Königsberg) i Chojnica).
20. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (główna) część powiatu chojeńskigo (Landkreis Königsberg Nm.) z prowincji Brandenburgii; jedynie dwa oddzielne skrawki powiatu a) prawobrzeżny (od Odry), zachodni pas obszaru z m.in. miejscowościami Neulietzegöricke i Neulewin, oraz b) lewobrzeżne dzielnice Kostrzyna (Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz) pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Chojna – znalazła się po polskiej stronie granicy. W 1946 z powiatu chojeńskiego wyłączono Kostrzyn i włączono go powiatu gorzowskiego.
21. W wyniku umowy o zamianie granic z ZSRR w 1951 roku do Polski przyłączono część rejonu strzyłeckiego z obwodu drohobyckiego (Liskowate, Wolica, Krościenko, Wyżne (Obersdorf), Głazy (Steinfels) i Stebnik); obszary te weszły w skład reaktywowanej gminy Krościenko w nowo utworzonym powiecie ustrzyckim w woj. rzeszowskim.
22. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu cieszyńskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez dawnego powiatu czeskocieszyńskiego oraz włączonych 1 lutego 1939 roku fragmentów powiatów Czadca i frydeckiego), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku (obszary te weszły w skład Czechosłowacji).
23. Powiat frysztacki, będący w latach 1938–1939 częścią województwa śląskiego jako część Polski wymieniony jest w Dzienniku Ustaw RP po II wojnie światowej tylko raz (Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196), co może być spowodowane sporem o Zaolzie między Polską a Czechosłowacją i nieuregulowaną prawnie kwestią przebiegu granicy, brak innych źródeł potwierdzających przynależność całego powiatu lub jego części do Polski w 1945 roku. Siedziba powiatu – Frysztat – znalazła się ostatecznie po czechosłowackiej stronie granicy.
24. Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w rejonie polskiej miejscowości Jaworzynka i słowackiej miejscowości Skalité Polska odstąpiła Słowacji 304 m² obszaru powiatu cieszyńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium powiatu Czadca o takiej samej powierzchni (włączone do powiatu cieszyńskiego); zmiana była podyktowana prośbami mieszkańców (po roku 1953 powstała w regionie kilkakrotnie przecięta przez granicę droga, co powodowało wiele utrudnień w dostępie do działek po obu stronach; obecnie granica przebiega środkiem drogi).
25. → 2005; ► cieszyński.
26. Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody pomorskiego.
27. W 1945 roku Polsce przypadły dwa południowe skrawki powiatu darkiejmskiego z tzw. Ziem Odzyskanych (oddzielone od siebie wąskim pasmem powiatu węgorzewskiego) z m.in. miejscowościami Rogale, Pietrasze i Żabin. Siedziba powiatu – Darkiejmy (obecnie Oziorsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu darkiejmskiego została częściowo zintegrowana z powiatem węgorzewskim w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946) a częściowo z powiatem gołdapskim, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
28. Do 17 VIII 1945 w woj. krakowskim.
29. W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu dobromilskiego z woj. lwowskiego z m.in. miejscowościami Bircza, Kalwaria Pacławska i Wojtkowa. Siedziba powiatu – Dobromil – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu dobromilskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
30. W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono zachodnią część rejonu dobromilskiego z obwodu drohobyckiego (z Kwaszeniną, Hujskiem i Paportnem), którą włączozno do powiatu przemyskiego w woj. rzeszowskim.
31. Początkowo pod nazwą powiat rychonecki.
32. Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody białostockiego.
33. Z Wolnego Miasta Gdańsk.
34. Początkowo pod nazwą powiat lecki lub łuczański.
35. Początkowo pod nazwą powiat głupczycki.
36. W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu gołdapskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Gołdapią po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu gołdapskiego utworzono mniejszy powiat gołdapski, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
37. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu gorlickiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez terenów nad rzeką Cygiełką, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
38. W 1946 do powiatu gorzowskiego przyłączono Kostrzyn z powiatu chojeńskiego (bez jego lewobrzeżnych dzielnic Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz, które pozostały w Niemczech).
39. szczuczyński ←.
40. Początkowo pod nazwą powiat grotkowski.
41. W 1945 roku Polsce przypadły południowo-zachodnie skrawki powiatu grodzieńskiego z woj. białostockiego – miasto Krynki i zachodnie części gmin Krynki (połowa) i Hołynka (większa część) oraz skrawek gminy Brzostowica Wielka. Siedziba powiatu – Grodno – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu grodzieńskiego została zintegrowana z powiatem sokólskim w tymże województwie (1945).
42. W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono fragment rejonu grodzieńskiego z obwodu grodzieńskiego (m.in. miejscowości Nowodziel, Tołcze, Szymaki i Klimówka), który wszedł w skład powiatu sokólskiego (gminy Kuźnica) w woj. białostockiem.
43. Do 1975 pod nazwą powiat grodziskomazowiecki.
44. błoński ←.
45. Początkowo pod nazwą powiat zagórzański (od Zagórze = Gryfice).
46. W 1945 roku Polsce przypadły wschodnie 2/3 powiatu gryfińskiego z prowincji Pomorze bez miejscowości takich jak Gartz, Tantow, Pieńkuń i Casekow, które pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Gryfino – znalazła się po polskiej stronie granicy.
47. W 1945 roku Polsce przypadło bardzo wąskie pasmo powiatu węgryujskiego (Landkreis Angermünde) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), stanowiące połowę obszaru pomiędzy Odrą właściwą a Kanałem Hohensaaten-Friedrichsthal na wysokości Widuchowej (obecnie obszar ten należy do Gatow, dzielnicy miasta Schwedt/Oder). Niemal cały powiat węgryujski pozostał w Niemczech. Polską część powiatu włączono do powiatu gryfińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
48. Po zatwierdzeniu granicy w 1945 roku Świnoujście straciło dostęp do wody pitnej, po czym przez sześć lat sprowadzano wodę zza granicy; sytuację zmieniła dopiero korekta granicy na wyspie Uznam w czerwcu 1951 roku, kiedy to włączono do Polski obszar o powierzchni około 76,5 ha wraz ze stacją uzdatniania wody, tworząc wysunięty w obszar niemiecki charakterystyczny cypel (w zamian Niemcom przyznano podobny obszar w okolicach Gryfina).
49. W 1945 roku Polsce przypadła południowo-wschodnia część powiatu gubińskiego (niemieckiego) (Landkreis Guben) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych) z miejscowościami Biecz, Chlebowo, Czarnowice, Grabice, Markosice, Pole, Stargard Gubiński i Wałowice. W skład powiatu weszło także lewobrzeżne (od Odry) miasto Przybrzeg (Fürstenberg an der Oder) (od 1961 dzielnica miasta Eisenhüttenstadt), tworzące enklawę powiatu gubińskiego na terenie powiatu rzepińskiego (w Poznańskim Dzienniku Wojewódzkim z roku 1945, nr 12, poz. 88 wymienione jako polskie miasto Przybrzeg); ostatecznie miasto pozostało w Niemczech wraz z większą, zachodnią częścią powiatu gubińskiego (z m.in. miejscowością Neuzelle). Siedziba powiatu – Guben, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Guben w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu gubińskiego utworzono polski powiat gubiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
50. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Guben. Z części tej utworzono polskie miasto Gubin, które włączono do powiatu gubińskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu gubińskiego); w Niemczech pozostały lewobrzeżne (od Odry) dzielnice powiatu, tworzące okrojone miasto Guben.
51. gubiński (niemiecki) ←.
52. W 1945 roku do przywróconego woj. lubelskiego przyłączono z woj. lwowskiego: 1) północno-zachodnie skrawki powiatu rawskiego, które włączono do powiatu tomaszowskiego: a) miasto Uhnów; b) gminy: Bełżec, Lubycza Królewska, Tarnoszyn i Wierzbica (przekształconą w gminę Uhnów); oraz c) gromady Hrebenne i Siedliska z gminy Siedliska; i 2) zachodnie powiatu sokalskiego, które włączono do powiatu hrubieszowskiego: a) miasto Bełz; b) gminy Bełz, Chorobrów, Krystynopol i Waręż (J. Feduszka: Zmiany przebiegu granicy, 2001; Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160).
53. W wyniku umowy o zamianie granic z ZSRR w 1951 roku do Polski przyłączono rejon ustrzycki z obwodu drohobyckiego (z siedzibą Ustrzykami Dolnymi i m.in. wsiami Czarna, Jasień, Łobozew Górny, Polana i Szewczenko), z którego (oraz z fragmentów polskich powiatów leskiego i przemyskiego) utworzono polski powiat ustrzycki w woj. rzeszowskim. W zamian Polska odstąpiła ZSRR fragmenty powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego z woj. lubelskiego (m.in. miejscowości Bełz, Uhnów, Krystynopol, Waręż, Chorobrów, Zabuże i lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę, wraz z linią kolejową Rawa Ruska–Krystynopol). Pierwotnie Polsce miała przypaść także miejscowość Niżankowice oraz linia kolejowa Przemyśl–Zagórz, w zamian za co ZSRR zażądał dopłaty w złocie. Wobec odmowy strony polskiej korekta dotyczyła tylko 480 km².
54. W 1945 roku Polsce przypadła południowa połowa powiatu iławeckiego (pruskiego) z tzw. Ziem Odzyskanych. Siedziba powiatu – Iławka (lub Pruska Iława, obecnie Bagrationowsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Z polskiej części powiatu iławecki utworzono mniejszy powiat iławecki z siedzibą w Górowie Iławeckim, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
55. iławecki (pruski) ←.
56. W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu jaworowskiego z woj. lwowskiego (gmina Wielkie Oczy = 8 gromad i gmina Gnojnice – 4 gromady, którą przekształcono w gminę Młyny). Siedziba powiatu – Jaworów – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu jaworowskiego została zintegrowana z powiatami lubaczowskim (Wielkie Oczy) i powiatem jarosławskim (Młyny) w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
57. Początkowo pod nazwą powiat jaworowski.
58. W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Tkacze (obecnie Mýtiny – część Harrachova) i osadę Zieliniec, w zamian za południowy stok szczytu Kocierz koło Przełęczy Szklarskiej z powiatu Jilemnice (włączony do powiatu jeleniogórskiego w woj. wrocławskim). Protokół z 23 września 1955 roku, wytyczający granicę polsko-czechosłowacką, zawierał 85 poprawek, których bilans wykazywał nadwyżkę terenów po stronie czechosłowackiej, wynoszącą 370 hektarów. Republika Czeska zamierza rozliczyć się z Polską z tej nadwyżki, oddając Polsce fragmenty nadgranicznych terenów. W tym celu od 1995 roku działa wspólna czesko-polska komisja. Jednak dotychczas strona czeka wytypowała zaledwie 132 ha do przekazania Polsce, która może je zaakceptować w całości, w części lub je odrzucić.
59. W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Krasów (czes. Krasov, niem. Schubertskrosse) z powiatu nyskiego (do wojen śląskich wieś była częścią Widnawy) w zamian za wieś Skowronków (czes. Skřivankov) z Jesionik, którą włączono do gminy Głuchołazy w powiecie nyskim (woj. opolskie) jako przysiółek (w zamian Czechosłowacja poszerzyła swoje terytorium w pobliżu Jarnołtówka).
60. Początkowo pod nazwą powiat kamieniogórski.
61. Do 7 IV 1945 w woj. pomorskim.
62. Początkowo pod nazwą powiat rastemborski.
63. Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku na rzece Dunajec w rejonie polskich miejscowości Sromowce Niżne i Sromowce Wyżne oraz słowackich miejscowości Červený Kláštor i Spišská Stará Ves Polska odstąpiła Słowacji część bezimiennej wyspy o powierzchni 2289 m² z powiatu nowotarskiego a Słowacja odstąpiła Polsce część wyspy Nokiel o takiej samej powierzchni z powiatu Kieżmark (włączoną do powiatu nowotarskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości osadzenia znaków granicznych w odpowiednich miejscach, ze względu na zmianę kształtu wyspy.
64. → 2005; ► nowotarski.
65. Początkowo pod nazwą powiat kluczborecki.
66. Początkowo pod nazwą powiat kładzki.
67. Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w pobliżu wieży widokowej na Przełęczy Dukielskiej w rejonie polskiej miejscowości Barwinek i słowackiej miejscowości Vyšný Komárnik Polska odstąpiła Słowacji 376 m² terytorium z powiatu krośnieńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium o takiej samej powierzchni z powiatu Svidník (włączone do powiatu krośnieńskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości przywrócenia do poprzedniego stanu wspólnej drogi granicznej (droga ta została wybudowana w 1958 roku w celu umożliwienia turystom słowackim zobaczenia miejsc walk – po korekcie granica przebiega środkiem drogi).
68. Początkowo pod nazwą powiat lignicki.
69. W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu turczańskiego z woj. lwowskiego (do 1931 w woj. stanisławowskim): gmina Tarnawa Niżna oraz część gminy Sianki (z m.in. miejscowościami Beniowa i Sianki). Siedziba powiatu – Turka – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu turczańskiego została zintegrowana z powiatem leskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945); w 1952 tereny te weszły w skład powiatu ustrzyckiego (łącznie z trzema miejscowościami z powiatu turczańskiego sprzed 1945 – Bystre, Lipie i Michniowiec z przedwojennej gminy Łomna) – przyłączone do Polski z ZSRR w ramach umowy o zmianie granic).
70. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu leskiego z woj. lwowskiego m.in. bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) przyłączonych później do Polski (1951) w wyniku umowy o zmianie granic z ZSRR (w tym Ustrzyk Dolnych), przywrócono także granicę południową sprzed listopada 1938 roku (bez tzw. źródłowiska Udawy), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
71. Początkowo pod nazwą powiat licbarski.
72. W 1945 roku 4 zachodnie gromady powiatu rawskiego (z woj. lwowskiego) znalazły się w granicach Polski: Dziewięcierz (z gminy Potylicz), Radruż (z gminy Wróblaczyn), Werchrata i Prusie (z gminy Siedliska). Przyłączono je do powiatu lubaczowskiego w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
73. Początkowo pod nazwą powiat bukowiecko-lubiński.
74. W 1945 roku Polsce przypadły dwa wschodnie prawobrzeżny (od Odry) skrawki powiatu lubuskiego (Landkreis Lebus) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) południowo-wschodni, większy skrawek z miejscowościami Nowy Lubusz i Pławidło, oraz b) północno-wschodni skrawek, na południowy zachód od Boleszkowic. Główna część powiatu z miejscowościami takimi jak Seelow (siedziba starostwa), Lubusz, Fürstenwalde/Spree, Müllrose, Müncheberg i Buckow (Märkische Schweiz) pozostały w Niemczech. Polską część powiatu lubuskiego włączono do powiatu rzepińskiego, przyłączonego do woj. poznańskiego (1946).
75. Początkowo pod nazwą powiat lwowski.
76. Do 17 VIII 1945 w woj. warszawskim.
77. Początkowo pod nazwą powiat ławicki (od Ławiczka = Resko).
78. W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono zachodnią część rejonu medyckiego z obwodu drohobyckiego (z Jaksmanicami, Siedliskami i siedzibą Medyką), którą włączozno do powiatu przemyskiego w woj. rzeszowskim.
79. Do 7 IV 1945 w woj. kieleckim.
80. W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu mościskiego z woj. lwowskiego – fragment gminy Małnów z Kalnikowem i zachodnim fragmentem Starzawy. Siedziba powiatu – Mościska – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu mościskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
81. Początkowo pod nazwą powiat ządzborski.
82. Początkowo pod nazwą powiat niborski.
83. W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono zachodnią część rejonu niżankowickiego z obwodu drohobyckiego (z Malhowicami, Rożubowicami i Sierakoścami), którą włączozno do powiatu przemyskiego w woj. rzeszowskim.
84. → stalowowolski.
85. W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat notecki (Netzekreis) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Trzciance; powiat przekształcono w polski powiat trzcianecki, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
86. Początkowo pod nazwą powiat nowogrodzki.
87. lubawski ←.
88. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowosądeckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez przyłączonego wówczas fragmentu doliny Popradu koło Żegiestowa, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
89. Na mocy umowy zawartej pomiędzy PRL a Czechosłowackją sporządzonej w Warszawie 21 marca 1975 roku (która weszła w życie 14 marca 1976 roku) dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski część terytorium powiatu nowosądeckiego (0,25 km²) w rejonie miejscowości Wojkowa, który włączono do powiatu bardiowskiego; Polska zyskała od Czechosłowacja część terytorium powiatu Poprad (0,25 km²) w rejonie miejscowości Łysa nad Dunajcem, który włączono do powiatu nowotarskiego (woj. krakowskie); zamiana terytoriów była powiązana z budową i eksploatacją zapory na Dunajcu; ustawę o zamiaie terytoriów ustalono na podstawie podziału administracyjnego sprzed czerwca 1975 roku, jednak została ona została wyegzekwowana w terenie dopiero 1976 roku, a więc już po zniesieniu powiatów.
90. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowotarskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez Jaworzyny Tatrzańskiej i Leśnicy, Głodówki, Suchej Góry i skrawków terenów leśnych między Lipnicą Wielką a Bobrowem i Rabczą, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
91. Początkowo pod nazwą powiat niski (od Nissa=Nysa).
92. W 1945 w woj. gdańskim.
93. Do 1975 pod nazwą powiat opolsko-lubelski.
94. Określany w wykazach jako powiat grodzki.
95. trzcianecki ←.
96. Początkowo pod nazwą powiat jańsborski.
97. Początkowo pod nazwą powiat prądnicki (od Prądnik=Prudnik).
98. W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu przemyskiego z woj. lwowskiego bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) takich jak Medyka (przyłączona ponownie do Polski w 1948 roku) i Niżankowice. Siedziba powiatu – Przemyśl – znalazła się po polskiej stronie granicy.
99. Od 1999 jako powiat ropczycko-sędziszowski.
100. Inna używana nazwa: powiat rothenburski lub Landkreis Rothenburg (Oberlausitz).
101. W 1945 roku Polsce przypadły dwie prawobrzeżne sekcje (od Nysy Łużyckiej) powiatu rózborskiego (Landkreis Rothenburg (Oberlausitz)) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) północno-wschodnia (z m.in. Łęknicą i Przewozem), którą włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu żarskiego); b) wschodnia (z m.in. Lipną, Dobrzyniem, Buczem i Sobolicami), którą włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); oba docelowe powiaty przyłączono do woj. wrocławskiego (1946); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna część powiatu, z m.in. siedzibą Białą Wodą oraz miastami Niską i Rózborkiem.
102. Początkowo pod nazwą powiat rypiński (od Rypin = Rzepin).
103. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia prawobrzeżna (od Odry) część powiatu miejskiego Frankfurt nad Odrą. Z części tej utworzono polskie miasto Słubice, które włączono do powiatu rzepińskiego (z tzw. Ziem Odzyskanych).
104. W 1945 roku Polsce przypadł powiat zachodniotorzymski (Landkreis Weststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Rzepinie; powiat przekształcono w polski powiat rzepiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946); jedynie niewielki prawobrzeżny (od Odry) fragment powiatu naprzeciw Górzycy pozostał w Niemczech.
105. zachodniotorzymski←.
106. W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu sokólskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Nowy Dwór, Kuźnica i Odelsk (z Odelskiem) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Sokółka – znalazła się po polskiej stronie granicy.
107. Początkowo pod nazwą powiat starogrodzki.
108. Od 1999 jako powiat strzelecko-drezdenecki.
109. Początkowo pod nazwą powiat wielkostrzelecki.
110. W wyniku umowy o zamianie granic z ZSRR w 1951 roku do Polski przyłączono część rejonu strzyłeckiego z obwodu drohobyckiego (gromady Bystre, Lipie i Michniowiec) oraz niewielki niezamieszkany fragment przedwojennej gminy Ławrów, obejmujący stoki Mszańca między Bandrowem Narodowym a Bystrem); obszary te weszły w skład reaktywowanej gminy Czarna w nowo utworzonym powiecie ustrzyckim w woj. rzeszowskim.
111. Początkowo pod nazwą powiat cylichowsko-świebodziński lub powiat sulichowsko-świebodziński.
112. W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat wschodniotorzymski (Landkreis Oststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Sulęcinie; powiat przekształcono w polski powiat sulęciński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
113. Początkowo pod nazwą powiat cielęciński.
114. wschodniotorzymski ←.
115. W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu suwalskiego z woj. białostockiego. Jedynie południowo-wschodnia część gminy Giby (należąca do 1924 do powiatu sejneńskiego) weszła w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Suwałki – znalazła się po polskiej stronie granicy.
116. Granica z NRD ustanowiona na konferencji poczdamskiej miała w wielu miejscach absurdalny przebieg, dlatego jeszcze w 1945 roku dokonano szeregu korekt dotyczących powiatów wkryujskiego (NRD) i powiat szczecińskiego (PRL); pierwotnie miejscowości Rieth i Altwarp miały być polskie – przeszły one na rzecz strony niemieckiej w zamian za wsie Stolec i Buk. Polsce przyznano także w całości miejscowości Bobolin, Barnisław, Rosówek, Pargowo oraz drogę Stobno–Kołbaskowo.
117. W 1949 roku dokonano korekty granicy państwowej PRL i NRD, a zarazem powiatów wkryujskiego (NRD) i szczecińskiego (PRL); regulację granicy wykonano na wysokości skrzyżowania i drogi Linki – Neu Lienken – Buk.
118. Powiat wielecki istniał w latach 1945–1946; utworzono go na przypadłych Polsce terenach dawnego niemieckiego powiatu wkryujskiego. Z powodu istnienia Enklawy Polickiej nie obejmował jego wschodniej części, a stolica została ulokowana w Nowym Warpnie. Objęty został przez administrację polską, podobnie jak obwód woliński, 4 października 1945 roku. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku na terenach dawnych powiatów rędowskiego i wkryujskiego utworzono powiat szczeciński, który wszedł w skład nowego woj. szczecińskiego.
119. wkryujski ←.
120. → 2005; ► krośnieński.
121. sulechowsko-świebodziński ←.
122. Oboczna nazwa powiatu: powiat trzciański.
123. notecki ←.
124. Od 1999 jako powiat bieszczadzki, a po odłączeniu się powiatu leskiego w 2002, również o granicach z lat 1952–1972.
125. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu uznamsko-wolińskiego z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) (wyspa Wolin i wschodni kraniec wyspy Uznam z siedzibą powiatu Świnoujściem). Miejscowości takie jak Wołogoszcz, Uznam, Kujawice (Pianoujście) i Ahlbeck pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu uznamsko-wolińskiego utworzono powiat woliński z siedzibą w Świnoujściu, w nowo utworzonym woj. szczecińskim (1946).
126. Początkowo pod nazwą powiat uzdamsko-wołyński.
127. W 1945 roku Polsce przypadł niemal cały obszar powiatu węgorzewskiego z tzw. Ziem Odzyskanych; jedynie mały fragment powiatu na wschód od Dąbrówki znalazł się po północnej stronie granicy w ZSRR. Powiat wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
128. Początkowo pod nazwą powiat węgoborski.
129. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu wkryujskiego (Landkreis Ueckermünde) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Nowe Warpno i Trzebież. Siedziba powiatu – Wkryujście (lub Wkra, obecnie Ueckermünde) oraz miejscowości takie jak Pozdawilk, Łęknica, Turzegłowy, Ferdinandshof i Eggesin pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu wkryujskiego utworzono powiat wielecki, który w 1946 roku wszedł w skład powiatu szczecińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
130. → 1945; → wielecki /
131. uznamsko-woliński ←.
132. W 1945 roku Polsce przypadła północno-wschodnia część powiatu zgorzeleckiego (niemieckiego) (Landkreis Görlitz) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Pieńsk, Ruszów i Węgliniec. Mniejsza południowo-zachodnia część powiatu zgorzeleckiego (z m.in. miejscowoścami Reichenbach/O.L. i Nickrisch (Hagenwerder)) pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Görlitz, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Görlitz w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu zgorzeleckiego utworzono polski powiat zgorzelecki, który wszedł w skład woj. wrocławskiego (1946).
133. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Görlitz. Z części tej utworzono polskie miasto Zgorzelec, które włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna (od Odry) część powiatu, tworząca okrojone miasto Görlitz.
134. Początkowo pod nazwą powiat zgorzelicki.
135. W 1945 roku Polsce przypadła z tzw. Ziem Odzyskanych wschodnia prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) część powiatu żytawskiego (Landkreis Zittau) z prowincji Saksonia, stanowiąca tzw. Worek Turoszowski z m.in. miejscowościami Bogatynia i Turoszów. Zachodnia część powiatu z m.in. siedzibą – Żytawą – pozostała w Niemczech. Polską część powiatu żytawskiego włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego), przyłączonego do woj. wrocławskiego (1946). Jest to jedyne terytorium Saksonii w granicach obecnych Polski.
136. zgorzelecki (niemiecki) ←.
137. Początkowo pod nazwą powiat złotogórski (od Złotogóra=Złotoryja).
138. szprotawski ←.
139. Początkowo pod nazwą powiat żarowski (od Żarów=Żary).
140. W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (większa) część powiatu żarskiego z prowincji Brandenburgii, którą przekształcono w polski powiat żarski; prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) 1/4 część obszaru z m.in. miejscowościami Derbno, Groß Schacksdorf czy Tschernitz pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Żary – znalazła się po polskiej stronie granicy.
141. W 1945 roku Polsce przypadł wschodni prawobrzeżny (od Odry) skrawek powiatu miejskiego Forst (Barść). Część tę przekształcono w polską wieś Zasieki, które włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu żarskiego); w Niemczech pozostała główna lewobrzeżna część powiatu, stanowiąca miasto Forst.
142. W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu żywieckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez południowego stoku Mędralowej, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
143. W aktach urzędowych z okresu 1926–1950 miasto wymieniane jest jako Biała (np. obwieszczenie o uzyskaniu przez Białą statusu powiatu miejskiego – M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336) lub Biała Krakowska (np. rozporządzenie w sprawie połączenia powiatów miejskich Bielsko i Biała Krakowska – Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531).
144. Zniesiony 1 kwietnia 1939, jako powiat grodzki pojawia się ponownie według stanu z 1 kwietnia 1949 (według Roczników Statystycznych GUS-u z odpowiednich lat).
145. → 1946; ► brzeski.
146. → 1946; ► elbląski.
147. → 1946; ► gorzowski.
148. → 1946; ► jeleniogórski.
149. Informacja uzyskana 31 grudnia 2008 roku od Krzysztofa Tworogowskiego, dyrektora Wydziału Kultury, Turystyki i Promocji Miasta przy Urzędzie Miasta Kielce.
150. → 1946; ► koszaliński.
151. → 1946; ► legnicki.
152. → 1946; ► nyski.
153. → 1946; ► opolski.
154. → 1946; ► pilski.
155. → 1946; ► raciborski.
156. → 1946; ► słupski.
157. → 1946; ► świdnicki.
158. Zielona Góra posiadała także status powiatu grodzkiego w latach 1922–1933 (w Niemczech).
159. Rocznik Statystyczny GUS-u z 1949 wymienia Zieloną Górę jako powiat grodzki już według stanu administracyjnego z 1 kwietnia 1949.

Bibliografia

• Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., Polska Rzeczpospolita Ludowa, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, ul Wawelska 1/3, 1952
• Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Książnica-Atlas, Lwów 1933
• Dz.U. z 1945 r. nr 8, poz. 38 – Dekret z dnia 26 lutego 1945 r. o zmianie granic województw kieleckiego i krakowskiego (powiat miechowski).
• Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57 – Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o utworzeniu województwa gdańskiego.
• Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 159 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o zniesieniu powiatu janowskiego i utworzeniu powiatu kraśnickiego w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o przyłączeniu gminy wiejskiej Tarnoszyn do powiatu tomaszewskiego w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o zmianie granic województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego.
• M.P. z 1945 r. Nr 29, poz. 77 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. w sprawie wyłączenia z Okręgów Pomorze Zachodnie, Mazurskiego (Prusy Wschodnie) i Śląsk Dolny niektórych powiatów i przyznania na terenie tychże powiatów wojewodom: Gdańskiemu, Białostockiem, Pomorskiemu, i Poznańskiemu uprawnień Pełnomocników Okręgowych Rządu R.P.
• M.P. z 1946 r. nr 52, poz. 92 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie zmian administracyjnych
• Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o utworzeniu województwa rzeszowskiego.
• Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196 – Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.
• Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.
• M.P. z 1946 r. nr 43, poz. 84 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 listopada 1945 r. o wydzieleniu miasta Pruszkowa w województwie warszawskim z powiatowego związku samorządowego.
• Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim.
• Dz.U. z 1948 r. nr 21, poz. 148 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 1948 r. o utworzeniu powiatu kolneńskiego w województwie białostockim.
• M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 5 maja 1948 r. o uzyskaniu przez miasto Biała w województwie krakowskim charakteru samodzielnego powiatu miejskiego.
• Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371 – Dekret z dnia 6 października 1948 r. o zmianie granic województwa lubelskiego i województwa warszawskiego (powiat siedlecki i powiat miejski Siedlce).
• Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255 – Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa (REFORMA).
• Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 260 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1950 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z miast: Zielona Góra w województwie poznańskim, Rzeszów w województwie rzeszowskim i Koszalin w województwie szczecińskim.
• Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 507 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego z obszaru miasta Rybnika i zmiany jego granic.
• Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 510 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie zmiany granic powiatów babimojskiego, świebodzińskiego i zielonogórskiego oraz zmiany nazwy powiatu babimojskiego.
• Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Bielsko-Biała, zmiany granic powiatów: cieszyńskiego, wadowickiego i żywieckiego, zniesienia powiatu bialskiego i utworzenia powiatu oświęcimskiego.
• Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 marca 1951 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz utworzenia i zmiany granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w województwie katowickim.
• Dz.U. z 1951 r. nr 20, poz. 161 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast.
• Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 1951 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu morskiego.
• Dz.U. z 1951 r. nr 60, poz. 412 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1951 r. w sprawie zmiany siedzib i nazw niektórych gmin w powiatach hrubieszowskim i tomaszowskim, w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 446 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1951 r. w sprawie utworzenia powiatu ustrzyckiego w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1952 r. nr 17, poz. 102 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu siemiatyckiego oraz zmiany granic powiatu wysokomazowieckiego w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 118 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich: Starachowice w województwie kieleckim, Tczew w województwie gdańskim i Zamość w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1952 r. nr 20, poz. 132 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu kłobuckiego w województwie katowickim.
• Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 maja 1952 r. w sprawie zniesienia powiatu warszawskiego, utworzenia powiatów piaseczyńskiego, pruszkowskiego, nowodworskiego i miejsko-uzdrowiskowego Otwock oraz zmiany granic, siedziby i nazwy powiatu radzymińskiego w województwie warszawskim.
• Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51 – Dekret z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowice na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie.
• Dz.U. z 1953 r. nr 23, poz. 95 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 kwietnia 1953 r. w sprawie przeniesienia siedziby Powiatowej Rady Narodowej z Kożuchowa do Nowej Soli i zmiany nazwy powiatu kożuchowskiego na nowosolski w województwie zielonogórskim.
• Dz.U. z 1953 r. nr 35, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Stalowa Wola w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 184 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu nowodworsko-gdańskiego w województwie gdańskim.
• Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 192 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu hajnowskiego w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1953 r. nr 51, poz. 255 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Skarżysko-Kamienna w województwie kieleckim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1953 r. w sprawie zmiany granic powiatów białostockiego i sokólskiego, utworzenia powiatu monieckiego oraz zmiany granic miasta Białegostoku w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 232 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu łapskiego w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zambrowskiego w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu puckiego w województwie gdańskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 235 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu staszowskiego w województwie kieleckim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 236 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu szydłowieckiego w województwie kieleckim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 237 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zwoleńskiego w województwie kieleckim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 238 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu świdwińskiego w województwie koszalińskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 239 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu proszowickiego w województwie krakowskim oraz zmiany granic województw krakowskiego i kieleckiego.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 240 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu opolsko-lubelskiego w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu parczewskiego w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 242 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wieruszowskiego w województwie łódzkim i zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 243 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu ostrzeszowskiego w województwie poznańskim oraz zmiany granic województw łódzkiego i poznańskiego.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 244 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu radymniańskiego w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu strzyżowskiego w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 246 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu tyskiego w województwie stalinogrodzkim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 247 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wodzisławskiego w województwie stalinogrodzkim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 248 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu goleniowskiego w województwie szczecińskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 249 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu noworudzkiego w województwie wrocławskim.
• Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 250 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu lubskiego w województwie zielonogórskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: łosickiego, ryckiego, wyszkowskiego, żuromińskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim oraz w sprawie zmiany granic województw: bydgoskiego, olsztyńskiego, warszawskiego i lubelskiego.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów leżajskiego i ropczyckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 284 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów pleszewskiego i słupeckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie poznańskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 285 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu krapkowickiego w województwie opolskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełchatowskiego, pajęczańskiego, poddębickiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie łódzkim oraz w sprawie zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 287 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu suskiego w województwie krakowskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 288 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: białobrzeskiego, chmielnickiego, kazimierskiego, lipskiego, przysuskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie kieleckim oraz w sprawie zmiany granic województw warszawskiego i kieleckiego.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów golubsko-dobrzańskiego i radziejowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie bydgoskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 290 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów dąbrowskiego i sejneńskiego oraz zmiany granic powiatów łapskiego i białostockiego w województwie białostockim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 291 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Tychy w województwie stalinogrodzkim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 296 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełżyckiego, bychawskiego i janowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie lubelskim.
• Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 297 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu myszkowskiego w województwie stalinogrodzkim oraz zmiany granic województw: krakowskiego, opolskiego i stalinogrodzkiego.
• Dz.U. z 1956 r. nr 7, poz. 33 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 marca 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Jaworzno w województwie krakowskim.
• Dz.U. z 1956 r. nr 23, poz. 105 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 maja 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Zduńska Wola w województwie łódzkim.
• Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269 – Dekret z dnia 10 grudnia 1956 r. o przywróceniu nazwy miasta Katowice i województwa katowickiego.
• Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1957 r. w sprawie zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, utworzenia powiatu miejskiego Otwock, powiatu otwockiego i niektórych osiedli oraz w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim.
• Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 393 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim (iławecki na górowski, reszelski na biskupiecki, suski na iławski, pilski na trzcianecki, rzepiński na słubicki)
• Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 159 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisana w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
• Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 160 – Oświadczenie Rządowe z dnia 7 marca 1959 r. w sprawie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisanej w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
• Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie zielonogórskim (znisienie powiatów gubińskiego i skwierzyńskiego).
• Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim (zniesienie powiatu radymniańskiego).
• Dz.U. z 1961 r. nr 49, poz. 263 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz zmiany granic miasta Kielc w województwie kieleckim (zniesienie powiatu chmielnickiego).
• Dz.U. z 1961 r. nr 50, poz. 271 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim (zniesienie powiatu górowskiego).
• Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 października 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu bieszczadzkiego i powiatu miejskiego Sanok oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Świnoujście, zniesienia powiatu wolińskiego oraz zmiany granic powiatu kamieńskiego w województwie szczecińskim.
• Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 229 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich Konin w województwie poznańskim i Stargard Szczeciński w województwie szczecińskim.
• Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 230 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie zmiany granic miasta Stalowa Wola oraz zmiany siedziby i nazwy powiatu niżańskiego w województwie rzeszowskim.
• Dz.U. z 1973 r. nr 46, poz. 272 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1973 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu iłżeckiego (na starachowicki) w województwie kieleckim.
• Dz.U. z 1976 r. nr 11, poz. 59 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o zmianie przebiegu granicy państwowej oraz niektórych innych sprawach związanych z budową i eksploatacją przez Stronę Polską zapory na Dunajcu, podpisana w Warszawie dnia 21 marca 1975 r.
• Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia (wschowski, brzeziński, leski, sztumski, gołdapski, węgorzewski, łobeski) ustalenia granic i zmiany nazw (tyski → bieruńsko-lędziński, olecko-gołdapski → olecki) powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu.
• Dz.U. z 2005 r. nr 203, poz. 1686 – Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką z dnia 29 lipca 2002 r. o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej
• Dz.U. z 2012 r. poz. 853 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie przywrócenia miastu Wałbrzych statusu miasta na prawach powiatu oraz ustalenia granic powiatu wałbrzyskiego