Województwo kieleckie (1945–1975)

Województwo kieleckie – jedno z województw istniejących w Polsce w latach 1945–1975.

Ten artykuł dotyczy województwa z lat 1945–1975. Zobacz też: inne województwa o tej nazwie.

Województwo kieleckie

— województwo —
1945–1975
Państwo	Polska
Data powstania	1945
Data likwidacji	1975
Siedziba wojewody i sejmiku	Kielce
Powierzchnia	1945–1950: 18 053 km² 1950–1975: 19 476 km²
Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności	1913 tys.
Położenie na mapie Polski

Województwo kieleckie w latach 1946–1950

Granice województwa kieleckiego w latach 1950–1975

Po II wojnie światowej województwo kieleckie zostało powołane dekretem PKWN z dnia 21 sierpnia 1944 r.^[1] W 1946 roku województwo kieleckie miało 1 717 303 mieszkańców^[2]. Zajmowało obszar 18 053 km²^[3]. Na jego terenie znajdowało się 26 miast. W skład województwa wchodziło 13 powiatów: Częstochowa miasto, częstochowski, iłżecki, jędrzejowski, kielecki, kozienicki, opatowski, pińczowski, Radom miasto, radomski, sandomierski, stopnicki i włoszczowski.

6 lipca 1950 dokonano korekty podziału kraju na województwa. Z województwa odłączono powiat częstochowski (wszedł w skład woj. katowickiego). Województwo powiększono o tereny powiatów opoczyńskiego i koneckiego (z województwa łódzkiego). Po tych zmianach powierzchnia województwa liczyła 19 476 km² (6,2% powierzchni kraju). Zachodnia i północna granica województwa znajdowała się na rzece Pilicy. Granicę południowo-wschodnią i wschodnią stanowiła Wisła. Było 8 miast i 25 powiatów do 1962, a później było ich 24.

Porównując skład województwa kieleckiego w latach 1954-1973 (daty skrajne reformy gromadzko-gminnej), od województwa kieleckiego odłączono: (a) sołectwa Biała Błotna, Dzibice, Sokolniki i Zagórze, włączajac je do woj. katowickiego, (b) sołectwa Antoniówka Świerżowska, Kraski Dolne i Pasternik, włączajac je do woj. warszawskiego, (c) sołectwa Chodków Nowy, Chodków Stary, Kępa Nagnajewska, Piaseczno i Przewłoka, włączajac je do woj. rzeszowskiego, (d) sołectwa Bronowice, Brześce, Dobrosławów, Góra Puławska, Góra Puławska-Kolonia, Janowice, Janowiec, Janów, Jaroszyn, Kajetanów, Klikawa, Kochanów, Kowala, Leokadiów, Łęka, Nasiłów, Oblasy, Opatkowice, Piskorów, Polesie, Polesie Wojszyńskie, Smogorzów, Tomaszów i Trzcianki, włączajac je do woj. lubelskiego. Odwrotnie, do województwa kieleckiego włączono: (a) sołectwa Kępa Gostecka i Kępa Solecka z woj. lubelskiego, (b) miasto Koniecpol i sołectwa Gościencin, Stary Koniecpol, Luborcza, Łabędź, Łysiny, Okołowice, Radoszewnica, Silpia Duża i Stanisławice z woj. łódzkiego, oraz (c) sołectwa Adamów, Biejkowska Wola, Biejków, Bronisławów, Broniszew, Daltrozów, Domaniewice, Falęcice, Falęcice-Parcela, Falęcice-Wola, Góry, Jastrzębia Stara, Karolin, Lekarcice, Lekarcice Nowe, Lekarcice Stare, Lisów, Mała Wieś, Olkowice, Olszamy, Osuchów, Pacew, Pelinów, Piekarty, Piotrów, Pnie, Promna, Promna-Kolonia, Przybyszew, Rykały, Stanisławów, Strupiechów i Wola Branecka z woj. warszawskiego.

4 maja 1970 województwo kieleckie zostało odznaczone Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy w 25 rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem^[4].

• Główne miasta: Radom, Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna, Sandomierz, Końskie, Opoczno
• Powiaty: białobrzeski, buski, chmielnicki (do 1962), iłżecki, jędrzejowski, kazimierski, Kielce m., kielecki, konecki, kozienicki, lipski, opatowski, opoczyński, Ostrowiec Świętokrzyski m., pińczowski, przysuski, Radom m., radomski, sandomierski, Skarżysko-Kamienna m., Starachowice m., staszowski, szydłowiecki, włoszczowski, zwoleński

Powierzchnia i ludność według powiatów
Stan z dn. 31 lipca 1959^[5]

Powiaty	Powierzchnia w km²	Ludność w tys.	% ludności w miastach
Województwo kieleckie	19 476	1 859	26,4
białobrzeski	654	38	10,6
buski	941	91	9,0
chmielnicki	618	41	9,6
iłżecki	1 010	84	4,5
jędrzejowski	1 252	100	12,2
kazimierski	545	63	12,8
Kielce miasto	41	88	100,0
kielecki	1 824	167	6,5
konecki	1 442	107	15,9
kozienicki	1 096	77	22,8
lipski	810	51	4,4
opatowski	1 480	130	7,3
opoczyński	1 428	102	9,6
Ostrowiec Świętokrzyski miasto	48	38	100,0
pińczowski	547	45	11,5
przysuski	642	42	6,7
Radom miasto	65	130	100,0
radomski	1 040	85	6,4
sandomierski	682	79	16,6
Skarżysko-Kamienna miasto	43	35	100,0
Starachowice miasto	19	35	100,0
staszowski	784	59	9,7
szydłowiecki	493	43	12,0
włoszczowski	1 396	87	16,7
zwoleński	576	42	13,0

Ludność

Rok	Liczba mieszkańców
	ogółem	miejska (%)	wiejska (%)
14 II 1946 (spis sumaryczny)[2]	1 717 303	363 997 (21,2%)	1 353 306 (78,8%)
3 XII 1950 (spis powszechny)[6]	1 633 188	299 416 (18,33%)	1 333 772 (81,67%)
31 XII 1956[7]	1786 tys.	432 tys. (24,2%)	1354 tys. (75,8%)
1959[8]	1859,4 tys.	b.d. (26%[9])	b.d. (74%[9])
6 XII 1960 (spis powszechny)[10]	1 815 667	495 659 (27,3%)	1 320 008 (72,7%)
1962[11]	1868,2 tys.	b.d. (27,9%)	b.d. (72,1%)
31 XII 1963[12]	1883 tys.	533 tys. (28,3%)	1350 tys. (71,7%)
31 XII 1965[13]	1899,1 tys.	b.d.	b.d.
1967[14]	1909,7 tys.	b.d.	b.d.
31 XII 1968[15]	1902 tys.	591 tys. (31,1%)	1311 tys. (68,9 tys.)
8 XII 1970 (spis powszechny)[16]	1 890 509	615 871 (32,58%)	1 274 638 (67,42%)
31 XII 1971[17]	1895,1 tys.	628,7 tys. (33,2%)	1266,4 tys. (66,8%)
31 XII 1972[18]	1905,6 tys.	646,7 tys. (33,9%)	1258,9 tys. (66,1%)
31 XII 1973[19]	1902 tys.	660 tys. (34,7%)	1242 tys. (65,3%)
31 XII 1974[20]	1913 tys.	674 tys. (35,2%)	1239 tys. (64,8%)

Podział administracyjny (1973)

Źródła:^[21][22]

Powiat	Powierzchnia (km²)	Liczba ludności 31 XII 1972		Miasta		Gminy	Siedziba
		ogółem (tys.)	na km²	ogółem	w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami
białobrzeski	673	34,7	52	2	2	6	Białobrzegi
buski	1245	102,5	82	2	1	12	Busko-Zdrój
iłżecki	947	79	83	1	0	8	Starachowice
jędrzejowski	1234	90,3	73	1	0	9	Jędrzejów
kazimierski	541	56,2	104	3	2	8	Kazimierza Wielka
Kielce (miejski)	55	135,8	2477	1	nd.	nd.	Kielce
kielecki	1955	179,1	92	2	1	17
konecki	1431	103,8	73	3	2	11	Końskie
kozienicki	1084	76,7	71	2	0	8	Kozienice
lipski	830	45,5	55	1	1	7	Lipsko
opatowski	1377	109,3	79	2	1	12	Opatów
opoczyński	1407	95,6	68	1	0	11	Opoczno
Ostrowiec Świętokrzyski (miejski)	46	52,9	1143	1	nd.	nd.	Ostrowiec Świętokrzyski
pińczowski	577	43	75	1	0	6	Pińczów
przysuski	675	40,9	61	1	1	7	Przysucha
Radom (miejski)	66	164,6	2511	1	nd.	nd.	Radom
radomski	1032	86,5	84	1	1	9
sandomierski	768	88,1	115	2	1	9	Sandomierz
Skarżysko-Kamienna (miejski)	42	40,5	973	1	nd.	nd.	Skarżysko-Kamienna
Starachowice (miejski)	19	44,4	2313	1	nd.	nd.	Starachowice
staszowski	979	66,6	68	1	0	9	Staszów
szydłowiecki	556	49,5	89	1	0	7	Szydłowiec
włoszczowski	1400	81,6	58	3	1	9	Włoszczowa
zwoleński	574	38,5	67	1	0	5	Zwoleń