Powiat białogardzki

Powiat białogardzki – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Białogard.

Powiat białogardzki

powiat
Siedziba starostwa powiatowego
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
TERC	3201
Siedziba	Białogard
Starosta	Paweł Wiśniewski
Powierzchnia	845,46 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	47 560[1]
• gęstość	56,3 os./km²
Urbanizacja	62,5%
Tablice rejestracyjne	ZBI
Adres urzędu: plac Wolności 16-17 78-200 Białogard
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 2 Liczba gmin wiejskich 1
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Mapa powiatu

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Białogard
• gminy miejsko-wiejskie: Karlino, Tychowo
• gminy wiejskie: Białogard
• miasta: Białogard, Karlino, Tychowo

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 47 560 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 47 43? osób^[3].

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia powiat białogardzkiego wynosi 845,46 km²^[4]. Powiat w całości położony jest w dorzeczu Parsęty, na Równinie Białogardzkiej będącej częścią składową Niziny Szczecińskiej, pomiędzy Pobrzeżem Słowińskim (Koszalińskim), a Pojezierzem Drawskim. Decydujący wpływ na współczesną rzeźbę terenu wywarło najmłodsze zlodowacenie bałtyckie, faza pomorska oraz procesy, które nastąpiły po epoce lodowcowej.

Powiat białogardzki graniczy z czterema powiatami:

• kołobrzeskim
• koszalińskim
• szczecineckim
• świdwińskim

Demografia

Według danych z 30 czerwca 2012 roku powiat białogardzki zamieszkiwało 49 245 osób^[5] Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	49 245	100	25 032	50,83	24 213	49,17
Miasto	33 335	67,69	17 279	35,09	16 056	32,60
Wieś	15 910	32,31	7753	15,74	8157	16,56

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Liczba ludności^[4]:

Rodzaj gminy	Nazwa gminy	Ludność	% powiatu	Pow. (km²)	% powiatu	Liczba sołectw	Gęstość zaludnienia
miejska	Białogard	24.395	50,5	25,73	3,0	——	948
miejsko-wiejska	Karlino	9.133	18,9	141,03	16,7	15	65
wiejska	Białogard	7.740	16,0	328,25	38,8	33	24
wiejska	Tychowo	7.003	14,5	350,45	41,5	19	20

Miejsce w województwie (na 18 powiatów ziemskich) pod względem:

• ludności: 15.
• powierzchni: 15.
• gęstości zaludnienia: 6.
• urbanizacji: 3.
• Piramida wieku mieszkańców powiatu białogardzkiego w 2014 roku^[6].

Środowisko geograficzne

Rzeki

• Parsęta – jest główną rzeką powiatu. Długość rzeki w nurcie wynosi 139,4 km (z tego 80 km na terenie powiatu)
• Radew – największy dopływ Parsęty (o długości 83 km)
• Dębnica
• Mogilica
• Topiel
• Pokrzywnica
• Młynówka
• Liśnica

Jeziora

Powiat białogardzki charakteryzuje się bardzo małą liczbą jezior. Większość jezior to małe, nie przekraczające 5 ha powierzchni. Do największych jezior zaliczyć należy:

• Jezioro Rybackie
• Jezioro Byszyńskie
• Jezioro Dobrowieckie Wielkie

Gospodarka

Gospodarka powiatu to przemysł drzewny, rolno-spożywczy, a także rolnictwo. Turystyka wodna i wędkarstwo na Parsęcie.

W końcu kwietnia 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie białogardzkim obejmowała ok. 5,0 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 29,1% do aktywnych zawodowo^[7].

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 2 400 osób, a stopa bezrobocia 16,4%^[8]

Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 2390,40 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie białogardzkim – 5983 osoby. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 2879,17 zł, a w sektorze prywatnym 2122,36 zł^[9].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu białogardzkiego wynosiły 51,5 mln zł, a dochody budżetu 53,0 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na IV kwartał 2013 r. wynosiło 22,1 mln zł, co stanowiło 41,8% dochodów^[10].

Komunikacja

• Drogi:
  • wojewódzkie:
    • droga wojewódzka nr 163 – Kołobrzeg – Białogard – Połczyn-Zdrój – Czaplinek – Wałcz
    • droga wojewódzka nr 166 – droga krajowa nr 6E28 – Lulewice – Białogard
    • droga wojewódzka nr 167 – Koszalin – Tychowo – Ogartowo
    • droga wojewódzka nr 169 – Byszyno – Tychowo – Głodowa
• Linie kolejowe:
  • czynne: Stargard – Wejherowo (przez Białogard) oraz Kołobrzeg – Poznań Gł. (przez Karlino, Białogard i Tychowo).
  • nieczynne, istniejące: wąskotorowe: Białogard Miasto – Świelino oraz Białogard Miasto – Sławoborze.
  • nieczynne, nieistniejące: wąskotorowe: Karlino Wąsk. – Gościno oraz Karlino Wąsk. – Włościbórz.

Bezpieczeństwo

W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie białogardzkim wynosił 69,7%^[11][12]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 245 kradzieży z włamaniem, 4 kradzieże samochodów, 24 przestępstwa narkotykowych^[13][14][15].

Gmina Karlino położona jest w strefie nadgranicznej i zasięgiem służbowym obejmuje ją placówka Straży Granicznej w Kołobrzegu z Morskiego Oddziału SG^[16][17].

Powiat białogardzki jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Białogardzie i Prokuratury Okręgowej w Koszalinie^[18].

Na terenie powiatu działają 4 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego^[19]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Białogardzie^[20].

Administracja

Reprezentacja gmin w Radzie Powiatu w Białogardzie

Gminy	Liczba radnych[21]	Liczba wyborców w 2006[22]
miasto Białogard	9	19 447
gmina Białogard, gmina Tychowo	5	11 599
gmina Karlino	3	7 194
Razem (Σ)	17	38 240

Siedzibą władz powiatu jest miasto Białogard. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Białogardzie, w której skład wchodzi 17 radnych^[23][24].

Rada Powiatu

Ugrupowanie	2002-2006[25]	2006-2010[26]	2010-2014[27]	2014-2018[28]	2018-2023[29]
Sojusz Lewicy Demokratycznej	4 (SLD-UP)	3 (LiD)	1	1	1 (SLD Lewica Razem)
Polskie Stronnictwo Ludowe	1	1	1	2	2
Samoobrona	2	1	-	-	-
Porozumienie Samorządowe Białogard	6	7	6	5	–
Wspólnota Samorządowa	2	-	-	-	–
Lewica dla Wszystkich	1	-	-	-	-
Nowy Białogard	1	-	-	-	-
Prawo i Sprawiedliwość	-	1	1	1	3
Platforma Obywatelska	-	3	6	7	6 (Koalicja Obywatelska)
Nieżależni	-	1	1	1	1
Wspólna Gmina XXI	-	-	1	-	-
Wspólny Samorząd	-	-	-	-	4

Gminy powiatu białogardzkiego są obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Białogardzie i Sądu Okręgowego w Koszalinie^[30]. Powiat białogardzki jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie^[31].

Mieszkańcy powiatu białogardzkiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu wyborczego nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Współpraca zagraniczna

Powiat posiada następujące umowy partnerskie:^[32]

• gmina Gnosjö od 28 marca 2003
• powiat Mecklenburg-Strelitz od 14 maja 2004 do 3 września 2011 (z powodu jego zlikwidowania i utworzenia powiatu Mecklenburgische Seenplatte)

Zobacz też

• podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego