rodzaj sądu w Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sąd okręgowy (SO, do 1998 wojewódzki, SW) – w Polsce sąd powszechny orzekający zarówno w pierwszej, jak i drugiej instancji.
W polskim wymiarze sprawiedliwości jest zasadą, że w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy, a w drugiej instancji sąd okręgowy rozpoznaje apelacje i zażalenia od orzeczeń wydanych w pierwszej instancji przez sąd rejonowy.
Istnieją jednak liczne wyjątki. W postępowaniu cywilnym procesowym sąd okręgowy orzeka w sprawach o roszczenia majątkowe przekraczające 100 tys. zł (z pewnymi wyjątkami), o roszczenia wynikające z Prawa prasowego, o ochronę praw niemajątkowych (z pewnymi wyjątkami), a także o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni, o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem oraz w pewnych innych sprawach dotyczących uchwał osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, jak również rozpoznaje sprawy o roszczenia związane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. W sprawach karnych sąd okręgowy orzeka jako sąd pierwszej instancji tylko w sprawach o zbrodnie i niektóre występki. Ponadto na wniosek sądu rejonowego sąd apelacyjny może przekazać sądowi okręgowemu do rozpoznania w I instancji sprawę o każde przestępstwo ze względu na szczególną wagę lub zawiłość tej sprawy, zaś w sprawach cywilnych postanowienie o przekazaniu sprawy do sądu okręgowego wydaje sam sąd rejonowy. Sąd okręgowy uprawniony jest także do wydania listu żelaznego i europejskiego nakazu aresztowania. Sąd okręgowy orzeka także w sprawach własności intelektualnej w postępowaniu odrębnym (dotyczy to także zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji, ochrony dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług, jak również ochrony dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą). Sąd okręgowy ponadto orzeka w postępowaniu nieprocesowym o ubezwłasnowolnieniu, a także separacji na żądanie jedno z małżonków i jej zniesieniu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 Prawa prasowego wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie okręgowym właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy. Sąd okręgowy rozpoznaje protesty wyborcze i orzeka o ważności wyborów samorządowych i referendum lokalnego. Instancją odwoławczą od orzeczeń tego sądu jest wówczas sąd apelacyjny. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim prowadzi rejestr fundacji rodzinnych[1].
Sądy okręgowe tworzy i znosi minister sprawiedliwości po uzyskaniu opinii Krajowej Rady Sądownictwa w drodze rozporządzenia.
Obszar właściwości sądu okręgowego powinien obejmować obszary właściwości przynajmniej dwóch sądów rejonowych. Mogą również być powoływane ośrodki zamiejscowe i wydziały zamiejscowe sądów okręgowych. Choć obszar właściwości sądu oraz podział administracyjny są od siebie niezależne, to okręgi zasadniczo mieszczą się w granicach jednego województwa. Wyjątkami są obszary właściwości Sądów Okręgowych w Siedlcach i Suwałkach. Suwałki obejmują północny fragment województwa podlaskiego oraz kilka wschodnich powiatów województwa warmińsko-mazurskiego, a Siedlce obejmują jeszcze Sąd Rejonowy w Łukowie[potrzebny przypis]. W Polsce istnieje 47 sądów okręgowych[2]:
| Lp | Sąd Okręgowy | Budynek | Zdjęcie |
|---|---|---|---|
| 1 | Sąd Okręgowy w Białymstoku |  | |
| 2 | Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej |  | |
| 3 | Sąd Okręgowy w Bydgoszczy | gmach przy ul. Wały Jagiellońskie |  |
| 4 | Sąd Okręgowy w Częstochowie | ||
| 5 | Sąd Okręgowy w Elblągu |  | |
| 6 | Sąd Okręgowy w Gdańsku |  | |
| 7 | Sąd Okręgowy w Gliwicach |  | |
| 8 | Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim |  | |
| 9 | Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze |  | |
| 10 | Sąd Okręgowy w Kaliszu | pałac Trybunalski w Kaliszu |  |
| 11 | Sąd Okręgowy w Katowicach | gmach przy ul. Francuskiej |  |
| 12 | Sąd Okręgowy w Kielcach |  | |
| 13 | Sąd Okręgowy w Koninie | ||
| 14 | Sąd Okręgowy w Koszalinie |  | |
| 15 | Sąd Okręgowy w Krakowie |  | |
| 16 | Sąd Okręgowy w Krośnie |  | |
| 17 | Sąd Okręgowy w Legnicy | ||
| 18 | Sąd Okręgowy w Lublinie |  | |
| 19 | Sąd Okręgowy w Łodzi | gmach przy pl. Dąbrowskiego |  |
| 20 | Sąd Okręgowy w Łomży |  | |
| 21 | Sąd Okręgowy w Nowym Sączu | ||
| 22 | Sąd Okręgowy w Olsztynie | ||
| 23 | Sąd Okręgowy w Opolu |  | |
| 24 | Sąd Okręgowy w Ostrołęce | ||
| 25 | Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim | budynek przy ul. Słowackiego |  |
| 26 | Sąd Okręgowy w Płocku |  | |
| 27 | Sąd Okręgowy w Poznaniu | gmach przy Al. Marcinkowskiego |  |
| 28 | Sąd Okręgowy w Przemyślu | ||
| 29 | Sąd Okręgowy w Radomiu | budynek przy ul. Piłsudskiego |  |
| 30 | Sąd Okręgowy w Rybniku | ||
| 31 | Sąd Okręgowy w Rzeszowie | zamek w Rzeszowie |  |
| 32 | Sąd Okręgowy w Siedlcach |  | |
| 33 | Sąd Okręgowy w Sieradzu | ||
| 34 | Sąd Okręgowy w Słupsku | ||
| 35 | Sąd Okręgowy w Sosnowcu | Gmach przy ul. Żeromskiego |  |
| 36 | Sąd Okręgowy w Suwałkach | ||
| 37 | Sąd Okręgowy w Szczecinie |  | |
| 38 | Sąd Okręgowy w Świdnicy |  | |
| 39 | Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu |  | |
| 40 | Sąd Okręgowy w Tarnowie |  | |
| 41 | Sąd Okręgowy w Toruniu | budynek przy ul. Piekary |  |
| 42 | Sąd Okręgowy w Warszawie |  | |
| 43 | Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie | ||
| 44 | Sąd Okręgowy we Włocławku | budynek przy ul. Wojska Polskiego 22 |  |
| 45 | Sąd Okręgowy we Wrocławiu | .jpg) | |
| 46 | Sąd Okręgowy w Zamościu |  | |
| 47 | Sąd Okręgowy w Zielonej Górze |  |
Sąd okręgowy typowo dzieli się na wydziały:
Ponadto[3]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
