Województwo olsztyńskie (1946–1975)

Województwo olsztyńskie – jedno z województw istniejących w Polsce w latach 1946–1975.

Ten artykuł dotyczy województwa olsztyńskiego w latach 1946–1975. Zobacz też: województwo olsztyńskie.

Województwo olsztyńskie

— województwo —
Państwo	Polska
Siedziba wojewody i sejmiku	Olsztyn
Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności	1012 tys.
Podział administracyjny
Liczba powiatów miejskich 1 Liczba powiatów 19
Położenie na mapie Polski

Województwo olsztyńskie w latach 1946–1950

Województwo powstałe na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 29 maja 1946 roku z dawnego okręgu mazurskiego^[1].

Okręg Mazurski (Okręg IV) powstał 14 marca 1945 r. i obejmował 27 tys. km² powierzchni, w tym powiaty elbląski, sztumski, kwidzyński i malborski. Siedzibą Okręgu był Białystok, a później Olsztyn.

7 lipca tego roku powiaty Powiśla włączono do woj. gdańskiego, a powiaty: ełcki, olecki i gołdapski do woj. białostockiego. Rządcą Okręgu był pełnomocnik rządu na Okręg Mazurski (najpierw Jerzy Sztachelski, a po nim Jakub Prawin).

6 marca 1950 roku do województwa przyłączono powiat nowomiejski z województwa pomorskiego (przemianowanego tego dnia na bydgoskie) i powiat działdowski z województwa warszawskiego.

Według danych z 1950 ponad 25% spośród Polaków przesiedlonych na teren województwa po II wojnie światowej stanowili Kresowianie^[2].

Ludność

Data	Liczba mieszkańców
	ogółem	miejska (%)	wiejska (%)
14 II 1946 (spis sumaryczny)[3]	351 828	101 857 (28,95%)	249 971 (71,05%)
3 XII 1950 (spis powszechny)[4]	689 376	201 948 (29,29%)	487 428 (70,71%)
31 XII 1956[5]	839 tys.	277 tys. (33%)	562 tys. (67%)
1959[6]	878,3 tys.	b.d. (35%[7])	b.d. (65%[7])
6 XII 1960 (spis powszechny)[8]	881 332	315 701 (35,82%)	565 631 (64,18%)
1962[9]	910,9 tys.	b.d. (36,5%)	b.d. (63,5%)
31 XII 1963[10]	929 tys.	340 tys. (36,6%)	589 tys. (63,4%)
31 XII 1965[11]	956,6 tys.	b.d.	b.d.
1967[12]	973,2 tys.	b.d.	b.d.
31 XII 1968[13]	981 tys.	386 tys. (39,3%)	595 tys. (60,7%)
8 XII 1970 (spis powszechny)[14]	979 204	401 482 (41%)	577 722 (59%)
31 XII 1971[15]	980,9 tys.	408 tys. (41,6%)	572,9 tys. (58,4%)
31 XII 1972[16]	992,1 tys.	413,4 tys. (41,7%)	578,7 tys. (58,3%)
31 XII 1973[17]	1001 tys.	428 tys. (42,8%)	573 tys. (57,2%)
31 XII 1974[18]	1012 tys.	440 tys. (43,5%)	572 tys. (56,5%)

Podział administracyjny

1946

Powiat	Powierzchnia (km²)[19]	Liczba ludności 14 II 1946[3]
		ogółem	na km²
bartoszycki	473	10 978	23
braniewski	1299	10 701	8
giżycki	897	16 674	19
iławecki	574	4484	8
kętrzyński	1199	18 520	15
lidzbarski	1096	22 460	21
morąski	1265	21 160	17
mrągowski	1232	34 396	28
nidzicki	1146	15 444	13
Olsztyn (miejski)	53	29 053	547
olsztyński	1303	29 968	23
ostródzki	1536	31 394	20
pasłęcki	858	13 366	16
piski	1684	15 674	9
reszelski	851	23 002	27
suski	1038	16 606	16
szczycieński	1703	32 681	19
węgorzewski	1112	5267	5

1973

Źródło:^[20]

Powiat	Powierzchnia (km²)	Liczba ludności 31 XII 1972		Miasta		Gminy	Siedziba
		ogółem (tys.)	na km²	ogółem	w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami
bartoszycki	1125	52,8	47	3	2	5	Bartoszyce
biskupiecki	949	46,3	49	3	2	4	Biskupiec
braniewski	1353	51,2	38	4	2	6	Braniewo
działdowski	910	51,6	57	2	1	6	Działdowo
giżycki	944	46	49	2	1	4	Giżycko
iławski	1133	63,3	56	3	2	5	Iława
kętrzyński	1124	59,2	53	3	2	6	Kętrzyn
lidzbarski	1066	48,9	46	2	0	6	Lidzbark Warmiński
morąski	1203	51,4	43	1	0	5	Morąg
mrągowski	1127	44,5	39	2	0	4	Mrągowo
nidzicki	1139	34,9	31	1	0	5	Nidzica
nowomiejski	846	52,7	62	2	0	5	Nowe Miasto Lubawskie
Olsztyn (miejski)	58	99	1695	1	nd.	nd.	Olsztyn
olsztyński	1343	45,5	34	2	2	7
ostródzki	1345	69,5	52	1	0	6	Ostróda
pasłęcki	816	33,4	41	1	0	5	Pasłęk
piski	1765	49,9	28	4	3	4	Pisz
szczycieński	1946	63,2	32	1	0	7	Szczytno
węgorzewski	873	28,8	33	1	0	5	Węgorzewo

Wojewodowie olsztyńscy

Wojewodowie olsztyńscy w latach 1944–1950

• 17.03.1945–28.12.1945: Jakub Prawin PPR
• 28.12.1945–08.09.1947^[a]: Zygmunt Robel SP
• 08.09.1947–05.10.1948: Wiktor Jaśkiewicz PPR
• 06.10.1948–28.06.1950: Mieczysław Moczar PZPR

Wojewodowie olsztyńscy i Przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w latach 1950–1975

Przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej

• 13.04.1950–15.04.1952: Mieczysław Moczar PZPR
• 16.04.1952–31.10.1956: Juliusz Malewski PZPR
• 31.10.1956–17.12.1959: Zbigniew Januszko PZPR
• 17.12.1959–26.04.1972: Marian Gotowiec PZPR
• 26.04.1972–09.12.1973: Sergiusz Rubczewski PZPR

Wojewodowie

• 31.05.1975–31.12.1975: Sergiusz Rubczewski PZPR

Zobacz też

• województwo warmińsko-mazurskie

Uwagi

1. pełnomocnik Rządu RP na okręg mazurski (1945–1946) i wojewoda olsztyński (1946–1947)