Powiat jaworowski

Powiat jaworowski – powiat w województwie lwowskim, istniejący w okresie II Rzeczypospolitej, z siedzibą w Jaworowie.

Ten artykuł dotyczy byłego powiatu w województwie lwowskim. Zobacz też: powiat jaworski^[1].

Powiat jaworowski

powiat
Państwo	Polska
Województwo	lwowskie
Siedziba	Jaworów
Powierzchnia	1005 km²
Populacja (1921) • liczba ludności	79 164
• gęstość	79 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 2 Liczba gmin wiejskich 8
Położenie na mapie województwa

1 sierpnia 1934 r. dokonano nowego podziału powiatu na gminy wiejskie (zbiorcze)^[2].

Struktura

Gminy wiejskie w 1934 r.:

• gmina Bruchnal
• gmina Gnojnice
• gmina Nahaczów
• gmina Ożomla Mała
• gmina Szkło
• gmina Wielkie Oczy
• gmina Wierzbiany
• gmina Szutowa

Miasta:

• Jaworów
• Krakowiec

Majątki ziemskie:

• Jaworów (dawny dwór Jana III Sobieskiego), własność Leona i Ewy Dębickich^[3]
• Przyłbice i Bruchnal, własność Leona hr. Szeptyckiego (1877–1939), brata metropolity greckokatolickiego Andrzeja (Romana) hr. Szeptyckiego^[4]

15 czerwca 1934 roku z powiatu jaworowskiego wyłączono gminy Budomierz i Hruszów i włączono je do powiatu lubaczowskiego. Natomiast z powiatu lubaczowskiego wyłączono gminę Lipowiec (z przysiółkami Lindenau i Majdan) włączono je do powiatu jaworowskiego^[5].

W 1945 roku z dawnego powiatu jaworowskiego w Polsce znalazły się jedynie: główna, zachodnia część gminy Wielkie Oczy (jednostkę utrzymano w powiecie lubaczowskim), główna, zachodnia część gminy Gnojnice bez Gnojnic (jednostkę przekształcono w gminę Młyny w powiecie jarosławskim), północno-zachodnie pasmo gminy Nahaczów z Majdanem Lipowieckim oraz północno-zachodni skrawek miasta Krakowca.

Starostowie

• Stanisław Zygmunt Michałowski (1919–1925)^[6]
• Ludwik Lipiński (1927–)^[7]
• Tadeusz Malinowski (–1931)^[8][9]
• Józef Białostocki (kierownik, 1931–1934^[10]
• Jerzy Łoś (od 1934 jako kierownik, od lipca 1935 rzeczywisty starosta do 1936)^[3][11]
• rtm. rez. Stanisław Kossowski (1936–)^[12][13]
• Bolesław Gawenda (1938)^[14][15]

Przypisy

1. powiat jaworowski – nazwa utworzona od używanej tuż po II wojnie światowej nazwy Jawora – Jaworów (Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196).
2. Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 425
3. Archiwum Stefanii Łosiówny (zbiory rodzinne)
4. Piotr Szymon Łoś: Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Rytm", 2005, s. 352-360. ISBN 83-7399-135-2.
5. Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 544
6. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 197–198. [dostęp 2021-02-07].
7. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 5, s. 4, 15 maja 1927.
8. Spis urzędników i funkcjonariuszów niższych władz administracji ogólnej Województwa Lwowskiego według stanu z dnia 31 grudnia 1930 r., 1931, s. 11.
9. Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 11, s. 199, 31 sierpnia 1931.
10. Historia budowy Domu Strzeleckiego w Ożomli. „Wschód”. Nr 75, s. 12, 20 lutego 1938.
11. Kronika miejska. Nominacje na rzeczywistych starostów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 164 z 21 lipca 1935.
12. Mianowanie starosty w Jaworowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 119, s. 2, 26 maja 1936.
13. Nowy starosta w Jaworowie Stanisław Kosowski. „Wschód”. Nr 17, s. 4, 10 lipca.
14. Pierwsze nadania medali „Za Długoletnią Służbę”. „Głos Jaworowski”. Nr 1, s. 7, Czerwiec 1938.
15. Dekoracja Powstańca 1863 roku – w laworowie.. „Wschód”. Nr 75, s. 9, 20 lutego 1938.