Powiat tucholski

Powiat tucholski – powiat w Polsce (w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Tuchola.

Powiat tucholski

powiat
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
TERC	0416
Siedziba	Tuchola
Starosta	Andrzej Urbański
Powierzchnia	1075,27 km²
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności	48 322[1]
• gęstość	45 os./km²
Urbanizacja	29,66%
Tablice rejestracyjne	CTU
Adres urzędu: ul. Pocztowa 7 89-500 Tuchola
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 1 Liczba gmin wiejskich 5
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Mapa powiatu

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Tuchola
• gminy wiejskie: Cekcyn, Gostycyn, Kęsowo, Lubiewo, Śliwice
• miasta: Tuchola

Demografia

W 2023 roku powiat zamieszkiwało 48 074 osób.^[2]

W Narodowym Spisie Ludności i Mieszkań 2021 1,14% mieszkańców powiatu zadeklarowało narodowość borowiacką. Drugim po polskim najczęściej używanym językiem domowym jest angielski, zadeklarowany przez 1,16% mieszkańców.^[3]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	47 190	100	23 687	50,19	23 503	49,81
Miasto	13 962	29,59	7183	15,22	6779	14,37
Wieś	33 228	70,41	16 504	34,97	16 724	35,44

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

• Piramida wieku mieszkańców powiatu tucholskiego w 2014 roku^[4].

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[5] powiat zamieszkiwały 48 383 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 48 338 osób^[6].

Rada Powiatu

    - Koalicja Obywatelska (1),     - Gminy dla Powiatu (6),     - Razem dla Pow. Tuchol. 2024 (2),     - Trzecia Droga (PSL 1),     - Wspólny Pow. Tucholski 2024 (3),     - Prawo i Sprawiedliwość (4)

Skład Rady Powiatu 2024 - 2029^[7]

• Przewodniczący Rady - Krzysztof Dereszyński (KO),
• Wiceprzewodnicząca Rady - Ilona Lesikowska (GdP),
• Wiceprzewodniczący Rady - Tomasz Bonk (GdP),

Gminy dla Powiatu - 6 mandatów:

• Justyna Banaszek-Turzyńska,
• Jan Bonik,
• Aleksander Fenning,
• Ilona Lesikowska,
• Anita Muzioł,
• Andrzej Urbański,

Koalicja Obywatelska - 1 mandat:

Krzysztof Dereszyński,

Prawo i Sprawiedliwość - 4 mandaty:

• Jerzy Kowalik,
• Dariusz Kwaśniewski,
• Antoni Lewandowski,
• Sławomir Majnert,

Razem dla Powiatu Tucholskiego 2024 - 2 mandaty:

• Waldemar Kierzkowski,
• Andrzej Myszkowski,

Trzecia Droga - 1 mandat:

• Eugeniusz Kłopotek (PSL),

Wspólny Powiat Tucholski 2024 - 3 mandaty:

• Andrzej Pruszak,
• Lucyna Karnowska,
• Michał Mróz.

Zarząd Powiatu

Kadencja 2024 - 2029^[8]

Starosta Tucholski - Andrzej Urbański (GdP),

Wicestarosta - Jerzy Kowalik (PiS),

Członek Zarządu - Waldemar Kierzkowski (Razem dla Pow.)

Sąsiednie powiaty

• powiat świecki
• powiat bydgoski
• powiat sępoleński
• powiat chojnicki (pomorskie)
• powiat starogardzki (pomorskie)

Powiat partnerski

Powiat tarnogórski

Historia

Przed reformą administracyjną 1975 powiat tucholski należał do województwa bydgoskiego (1950–1975), a wcześniej do województwa pomorskiego z siedzibą w Bydgoszczy (1945-50). W II RP (1920–1939) powiat tucholski wchodził w skład województwa pomorskiego z siedzibą w Toruniu.

Powiat istniał także w okresie rozbiorów (1875–1920) w ramach Królestwa Prus, wchodząc w skład prowincji Prusy Zachodnie.

Osobny artykuł: Powiat Tuchel.

Wcześniej powiat tucholski funkcjonował w ramach państwa krzyżackiego, a następnie w ramach Korony Królestwa Polskiego począwszy od pokoju toruńskiego, zawartego przez Koronę z Zakonem krzyżackim w 1466 roku. Starostami tucholskimi byli m.in.:

• XV wiek: Mikołaj Szarlejski, Jan Kościelecki, Mikołaj Kościelecki
• XVI wiek: Jan Janusz Kościelecki, Stanisław Kościelecki,
• XVII wiek: Albrycht Stanisław Radziwiłł, Dominik Mikołaj Radziwiłł, Jan Andrzej Morsztyn
• XVIII wiek: Michał Serwacy Wiśniowiecki, Jerzy Wilhelm Goltz

W 1744 roku ustanowiony został wilkierz starostwa tucholskiego.

Starostowie tucholscy

Na podstawie źródła^[9]:

• Andrzej Wegner (9 listopada 1998 – 24 listopada 2006)
• Piotr Mówiński (24 listopada 2006 – 2 grudnia 2010)
• Dorota Gromowska (2 grudnia 2010 – 1 grudnia 2014)
• Michał Mróz (1 grudnia 2014 – 7 maja 2024)
• Andrzej Urbański (7 maja 2024 - nadal)

Przypisy

1. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
2. powiat tucholski (kujawsko-pomorskie) » mapy, miasta, GUS, nieruchomości, noclegi, gminy, regon, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-09-19] (pol.).
3. GUS, Tablice z ostatecznymi danymi w zakresie przynależności narodowo-etnicznej, języka używanego w domu oraz przynależności do wyznania religijnego [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-09-19] (pol.).
4. Powiat tucholski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
5. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019. Brak numerów stron w książce
6. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020. Brak numerów stron w książce
7. Skład Rady Powiatu - Rada Powiatu - Powiat - Powiat Tucholski [online], www.tucholski.pl [dostęp 2024-09-19].
8. Skład Zarządu - Zarząd Powiatu - Powiat - Powiat Tucholski [online], www.tucholski.pl [dostęp 2024-09-19].
9. Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 31. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-10].