Głodówka (Słowacja)

Głodówka^[6] (słow. Hladovka, węg. Hladovka) – wieś i gmina (obec) w północnej Słowacji, w kraju żylińskim, w powiecie Twardoszyn.

Głodówka

Hladovka

Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Powiat	Twardoszyn
Starosta	Marián Brnušák[1]
Powierzchnia	18,10[2] km²
Wysokość	747[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	1 072[4] 58,93[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 43[3]
Kod pocztowy	027 13[3]
Tablice rejestracyjne	TS
Położenie na mapie kraju żylińskiego Głodówka
Położenie na mapie Słowacji Głodówka
49°22′12″N 19°45′27″E
Strona internetowa

Położenie

Miejscowość położona jest na wysokości około 750 m n.p.m. na granicy Orawicko-Witowskich Wierchów i Kotliny Orawskiej, w widłach rzeki Jeleśnia i jej dopływu (Tvorkov potok). Przebiega przez nią droga krajowa nr 520 od znajdującej się na granicy polsko-słowackiej miejscowości Sucha Góra do Trzciany^[7].

Historia

Wieś lokowana w 1598 roku^[8]. Do końca I wojny światowej wieś należała do Węgier. Po I wojnie światowej, Sucha Góra jako zamieszkana wyłącznie przez ludność polską, 5 listopada 1918 została przyłączona do Polski. 28 listopada 1918 dekretem Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, przyjętym przez rząd ludowy Jędrzeja Moraczewskiego zarządzone zostały tu wybory powszechne do Sejmu Ustawodawczego na dzień 26 stycznia 1919. Przynależność do Polski potwierdziło 31 grudnia 1918 polsko-czechosłowackie porozumienie zawarte w Chyżnem wyznaczające przebieg tymczasowej granicy wprost od Babiej Góry do Tatr. Jednakże 13 stycznia 1919 na skutek sfingowanego rozkazu naczelnego wodza Sił Sprzymierzonych gen. Ferdynanda Focha, Wojsko Polskie otrzymało nakaz wycofania się z tego terenu i w jego miejsce wkroczyło wojsko czechosłowackie. 27 września 1919 Rada Ambasadorów zapowiedziało przeprowadzenie tu plebiscytu, i wiosną 1920 roku teren plebiscytowy (całość Górnej Orawy) znalazł się pod kontrolą Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, ale do plebiscytu nie doszło. Decyzją Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 Głodówka powróciła w granice państwa polskiego, ale w 1924 roku została (wraz z sąsiednią Suchą Górą) przekazana Czechosłowacji w wymianie za połowę większej miejscowości zamieszkanej przez ludność polską – Lipnicy Wielkiej, która decyzją Rady Ambasadorów została 28 lipca 1920 przepołowiona granicą państwową^[9][10]. Ponownie powróciła do Polski w październiku 1938 roku. 30 czerwca 1939 wieś weszła w skład gminy Chochołów^[11]. Na początku II wojny światowej wieś została zajęta przez Słowację, a po II wojnie światowej znalazła się w granicach Czechosłowacji.

Kultura

We wsi jest używana gwara przejściowa słowacko-orawska. Gwara orawska jest zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka^[12].

Przypisy

1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-10]. (słow.).
2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. (słow.). Ustawienia: om7014rr_obc: 18,10S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
3. Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. www.statistics.sk, 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
4. Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. (słow.). Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
5. Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. (słow.). Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
6. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 264. [dostęp 2017-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
7. Turystyczna mapa Słowacji. [dostęp 2011-06-10].
8. Hladovka - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-11-10]. (słow.).
9. Jerzy M. Roszkowski: „Zapomniane Kresy” Spisz, Orawa, Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895–1925. Nowy Targ: Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu, 2018. ISBN 978-83-930675-4-1. Brak numerów stron w książce
10. Małgorzata Liśkiewicz: Orawa 1918–1924. Lipnica Wielka: Stowarzyszenie Lipnica Wielka na Orawie, 2020. ISBN 978-83-960626-0-4. Brak numerów stron w książce
11. Dz.U. z 1939 r. nr 57, poz. 375
12. Júlia Dudášová-Kriššáková: Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy. Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016. ISBN 978-80-555-1714-8. (słow.).{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: "s". Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Hladovka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 76.

Bibliografia

• Małgorzata Liśkiewicz: Orawa 1918–1924. Skąd przybywamy, kim jesteśmy. Lipnica Wielka: Stowarzyszenie Lipnica Wielka na Orawie 2020 ISBN 978-83-960626-0-4.
• Jerzy M. Roszkowski: „Zapomniane Kresy” Spisz, Orawa, Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895-1925, Nowy Targ: Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu, 2018 ISBN 978-83-930675-4-1.

Ogólny widok miejscowości Głodówka

Kontrola autorytatywna (gmina na Słowacji):

• NKC: ge1152987