gniazdo

gniazdo (język polski)

gniazdo (1.1)

gniazdo (1.1) os

gniazdo (1.2)

gniazda (1.3) na płycie głównej

gniazda (1.10)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈɟɲazdɔ], AS: [ǵńazdo], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	gniazdo	gniazda
dopełniacz	gniazda	gniazd
celownik	gniazdu	gniazdom
biernik	gniazdo	gniazda
narzędnik	gniazdem	gniazdami
miejscownik	gnieździe	gniazdach
wołacz	gniazdo	gniazda

(1.1) zool. konstrukcja lęgowa najczęściej ptaków i innych zwierząt; zob. też gniazdo (etologia) w Wikipedii

(1.2) techn. element konstrukcyjnie przystosowany do łączenia urządzeń sieci elektrycznej, telefonicznej itp.; zob. też gniazdo elektryczne w Wikipedii

(1.3) techn. miejsce, gdzie do komputera podłącza się procesor, kartę graficzną lub inne karty

(1.4) geol. naturalne skupienie minerałów; zob. też gniazdo (geologia) w Wikipedii

(1.5) przen. dom rodzinny, miejsce pochodzenia

(1.6) przen. siedlisko, ośrodek czegoś pejoratywnego, np. spisku, herezji

(1.7) skupisko czegoś, np. pleśni, borowików

(1.8) bud. wgłębienie w murze służące do umieszczania w nim końców belek; miejsce wycięte w belce dla osadzenia czopu drugiej belki

(1.9) jęz. rodzina wyrazów

(1.10) techn. dwukierunkowe łącza komunikacyjne umożliwiające przesyłanie danych pomiędzy procesami działającymi na jednej lub wielu maszynach; zob. też gniazdo (telekomunikacja) w Wikipedii

(1.11) wojsk. skupisko, z którego prowadzony jest ogień z takiego samego typu broni

odmiana:

(1.1-11)

 

przykłady:

(1.1) Myśliwy chroni gniazda i lęgowiska wszelkiej zwierzyny, jaja ptaków i pisklęta oraz młodzież zwierzyny^[1].

(1.3) Jeśli karta sieciowa jest umieszczona w gnieździe PCI, wyjmujemy ją z płyty głównej na czas instalacji systemu^[2].

(1.5) Kiedy wymawiał sakramentalne "tak" w podziemiach kościoła Świętego Aleksandra, wierzył, że przezwycięży upór rodziny i wkrótce Iw zostanie przez nich uznana za prawowitą synową i przyjęta do rodzinnego gniazda^[3].

(1.7) Biła od tego olbrzymiego gniazda zbrojnych mnichów moc i potęga tak nadzwyczajna, że nawet długa i zwykle posępna twarz mistrza wypogodziła się nieco na ów widok^[4].

(1.10) Odczyt i zapis danych z gniazda odbywają się przy użyciu funkcji read i write^[5].

składnia:

(1.1) gniazdo + D.

kolokacje:

(1.1) gniazdo wróbla / bociana / jaskółki / os / szerszeni • gniazdo bocianie / jaskółcze / …

(1.5) rodzinne gniazdo

(1.6) gniazdo rozpusty

(1.11) gniazdo cekaemów

synonimy:

(1.1) gw. (Górny Śląsk) gniozdo

(1.2) kontakt, gniazdko

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. gniazdowisko n, gniazdownik mzw, zagniazdownik mzw, gniazdówka ż, zagnieżdżanie n

zdrobn. gniazdko n, gniazdeczko n

czas. gnieździć się ndk., gniazdować ndk., zagnieżdżać ndk.

przym. gniazdowy, gniazdkowy

związki frazeologiczne:

bocianie gniazdo • syndrom opuszczonego gniazda / syndrom pustego gniazda • wyfrunąć z gniazda • przysłowie: zły to ptak, co własne gniazdo kala

etymologia:

prasł. *gnězdo

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) nes
• angielski: (1.1) nest; (1.2) socket; (1.3) slot, socket; (1.10) socket
• arabski: (1.1) عش m
• baskijski: (1.1) habia, ohantze
• białoruski: (1.1) гняздо n; (1.5) гняздо n; (1.6) гняздо n; (1.7) гняздо n; (1.9) гняздо n
• bułgarski: (1.1) гнездо
• czeski: (1.1) hnízdo
• duński: (1.1) rede w; (1.2) kontakt; (1.3) sokkel w; (1.5) rede w
• esperanto: (1.1) nesto; (1.3) ŝovsulko; (1.5) nesto
• francuski: (1.1) nid m
• hiszpański: (1.1) nido
• interlingua: (1.1) nido
• islandzki: (1.1) hreiður n
• japoński: (1.1) 巣 (す, su); (1.2) コンセント (konsento); (1.3) スロット (surotto)
• jidysz: (1.1) נעסט ż (nest); (1.2) קאָנטאַקט m (kontakt); (1.3) שפּעלטל n (szpeltl)
• kaszubski: (1.1) gniôzdo n
• kataloński: (1.1) niu m; (1.2) endoll m
• litewski: (1.1) lizdas m
• maya: (1.1) k’u’
• niderlandzki: (1.1) nest n; (1.2) stopcontact n
• niemiecki: (1.1) Nest n; (1.2) Steckdose ż
• rosyjski: (1.1) гнездо n; (1.2) розетка ż; (1.3) разъём m; (1.10) разъём m
• slovio: (1.1) gnezdo (гнездо)
• słowacki: (1.1) hniezdo
• ukraiński: (1.1) гніздо n; (1.2) розетка ż
• węgierski: (1.1) fészek
• wilamowski: (1.1) nāst n, naost n
• włoski: (1.1) nido m; (1.2) presa ż; (1.3) slot di espansione m, connettore m; (1.10) porta ż

źródła:

1. Stanisław Godlewski, Vademecum myśliwego, 1955, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
2. Dominik Kucharczyk, Bartłomiej Mrożewski, Enter nr 2, 2004, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
3. Andrzej Zaniewski, Król Tanga, 1997, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
4. H. Sienkiewicz: Krzyżacy
5. z Internetu