- wymowa:
- IPA: [ʃaˈlɔ̃nɨ], AS: [šalõny], zjawiska fonetyczne: nazal. ?/i
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny
- (1.2) chory umysłowo
- (1.3) charakterystyczny dla osób szalonych (1.1-2)
- (1.4) niekontrolowany, intensywny, gwałtowny, niepohamowany
- (1.5) szybki (np. pościg, ruch)
- (1.6) nieszablonowy, dziwny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
Więcej informacji przypadek, liczba pojedyncza ...
przypadek | liczba pojedyncza | liczba mnoga |
---|
mos/mzw | mrz | ż | n | mos | nmos |
mianownik | szalony | szalona | szalone | szaleni | szalone |
dopełniacz | szalonego | szalonej | szalonego | szalonych |
celownik | szalonemu | szalonej | szalonemu | szalonym |
biernik | szalonego | szalony | szaloną | szalone | szalonych | szalone |
narzędnik | szalonym | szaloną | szalonym | szalonymi |
miejscownik | szalonym | szalonej | szalonym | szalonych |
wołacz | szalony | szalona | szalone | szaleni | szalone |
stopień wyższy szaleńszy |
---|
przypadek | liczba pojedyncza | liczba mnoga |
---|
mos/mzw | mrz | ż | n | mos | nmos | mianownik | szaleńszy | szaleńsza | szaleńsze | szaleńsi | szaleńsze | dopełniacz | szaleńszego | szaleńszej | szaleńszego | szaleńszych | celownik | szaleńszemu | szaleńszej | szaleńszemu | szaleńszym | biernik | szaleńszego | szaleńszy | szaleńszą | szaleńsze | szaleńszych | szaleńsze | narzędnik | szaleńszym | szaleńszą | szaleńszym | szaleńszymi | miejscownik | szaleńszym | szaleńszej | szaleńszym | szaleńszych | wołacz | szaleńszy | szaleńsza | szaleńsze | szaleńsi | szaleńsze |
|
stopień najwyższy najszaleńszy |
---|
przypadek | liczba pojedyncza | liczba mnoga |
---|
mos/mzw | mrz | ż | n | mos | nmos | mianownik | najszaleńszy | najszaleńsza | najszaleńsze | najszaleńsi | najszaleńsze | dopełniacz | najszaleńszego | najszaleńszej | najszaleńszego | najszaleńszych | celownik | najszaleńszemu | najszaleńszej | najszaleńszemu | najszaleńszym | biernik | najszaleńszego | najszaleńszy | najszaleńszą | najszaleńsze | najszaleńszych | najszaleńsze | narzędnik | najszaleńszym | najszaleńszą | najszaleńszym | najszaleńszymi | miejscownik | najszaleńszym | najszaleńszej | najszaleńszym | najszaleńszych | wołacz | najszaleńszy | najszaleńsza | najszaleńsze | najszaleńsi | najszaleńsze |
|
Zamknij
Więcej informacji przypadek, liczba pojedyncza ...
Zamknij
- (2.1) osoba niezrównoważona, impulsywna, nieobliczalna
- (2.2) osoba chora umysłowo
- (2.3) osoba nieszablonowa
- odmiana:
- (1.1-6)
- (2.1-3)
- przykłady:
- (1.1) Ten szalony kierowca prawie na mnie wjechał.
- (1.1) Jak wiadomo szaleni naukowcy często wybuchają obłąkańczym śmiechem i są o krok od zniszczenia świata.
- (1.2) On jest szalony i bredzi od rzeczy.
- (1.3) Szalone myśli przemykały mu przez głowę.
- (1.4) To był szalony sylwester!
- (1.4) Dopadł nas szalony głód.
- (1.5) Policja, po szalonym pościgu aresztowała pirata drogowego.
- (1.6) Kocham cię, moja szalona kobieto!
- (2.1) Stój, szalony!
- (2.2) Był to monolog szalonego.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) szalony naukowiec
- (1.4) szalona miłość • szalona impreza
- synonimy:
- (1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny, narwany, niepoczytalny, niespełna rozumu, obłąkany, postrzelony, stuknięty, szajbnięty, trzepnięty, walnięty; reg. śl. piźnióny, piźniynty
- (1.2) obłąkany, umysłowo chory, w obłędzie, nienormalny; reg. śl. piźnióny, piźniynty
- (1.3) obłąkany, stuknięty, świrnięty, zbzikowany, zwariowany
- (1.4) gwałtowny, nieopanowany, obłędny, opętańczy, szaleńczy
- (1.5) gorączkowy, szybki
- (1.6) dziwaczny, nieszablonowy, pokręcony, pomylony, postrzelony, zdziwaczały, zwariowany
- (2.1-3) szaleniec, świr, świrus, świruska
- antonimy:
- (1.1) przewidywalny, poczytalny
- (1.2) zdrowy na umyśle, zdrów na umyśle; zdrowy psychicznie, zdrów psychicznie
- (1.4) kontrolowany, opanowany
- (1.5) powolny, rozważny
- (1.6) szablonowy
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. szał m, szalej m, szaleństwo n, szaleniec m, szalona ż, szalenie n, szaleńczość ż
- czas. szaleć, oszaleć, poszaleć, wyszaleć się
- przym. szaleńczy, szałowy
- przysł. szalenie, szaleńczo, szałowo
- związki frazeologiczne:
- jak szalony • szalona głowa • szalona pała • daw. szalona pałka • choroba szalonych krów • szalonemu miecza w rękę nie dawaj
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) wild, frenzied, mad, crazy, excited, delirious, wild and wooly, crazy like a fox; (1.2) lunatic, mad, insane, loony, pot. off one's trolley, pot. ga-ga, pot. as mad as a March hare, pot. as mad as a hatter hare, pot. bryt. barking, pot. bryt. barking mad, pot. bryt. stark staring mad, pot. amer. crazy as a loon; (1.3) dotty, crazy, wild; (1.4) crazy, wild, frantic; (1.5) crazy, wild, frantic; (1.6) mad, crazy
- arabski: (1.1) مجنون (maǧnūn), مسعور (mas'ūr), مخبل
- cebuano: (1.1) buang
- duński: (1.1) tosset; (1.2) sindsyg; (1.3) tosset
- esperanto: (1.2) freneza
- francuski: (1.1) fou
- gudźarati: (1.1) ગંડું (gaṇḍuṁ), ઘેલું (ghēluṁ)
- hebrajski: (1.1) משוגע (meszuga); (2.1) משוגע m (meszuga)
- jidysz: (1.1) משוגע (meszuge)
- kaszubski: (1.1) òbarchniałi
- kataloński: (1.1) boig
- rosyjski: (1.1) шальной; (1.2) безумный, сумасшедший; (1.3) шальной; (1.4) шальной, сумасбродный; (1.6) шальной, сумасбродный, экстравагантный; (2.2) сумасшедший m
- sanskryt: (1.1) उन्माद (unmāda), वातिक (vātika)
- szwedzki: (1.1) galen, dåraktig
- ukraiński: (1.1) шале́ний
- wilamowski: (1.2) ferökt, waonsynig
- źródła: