smutny
Z Wikisłownika, wolnego słownika
smutny (język polski)


- znaczenia:
przymiotnik jakościowy
- (1.1) odczuwający smutek, pogrążony w smutku[2]
- (1.2) wyrażający smutek, charakteryzujący się smutkiem, nacechowany smutkiem[2][3]
- (1.3) godny pożałowania[2], dający powód do smutku[3]
przypadek | liczba pojedyncza | liczba mnoga | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mos/mzw | mrz | ż | n | mos | nmos | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
mianownik | smutny | smutna | smutne | smutni | smutne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dopełniacz | smutnego | smutnej | smutnego | smutnych | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
celownik | smutnemu | smutnej | smutnemu | smutnym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
biernik | smutnego | smutny | smutną | smutne | smutnych | smutne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
narzędnik | smutnym | smutną | smutnym | smutnymi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
miejscownik | smutnym | smutnej | smutnym | smutnych | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wołacz | smutny | smutna | smutne | smutni | smutne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- odmiana:
- (1.1-3)
- przykłady:
- (1.1) Blady i smutny wszedł do pokoju, gdzie zwykle palił się na kominku ogień, a przy nim siadywała jego chora żona[4].
- (1.2) Ze smutną miną spoglądała przez okno i czekała na męża.
- (1.3) Niedostrzeganie tej smutnej prawdy bardzo poważnie zaciążyło na polskiej świadomości[5].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) smutny człowiek
- (1.2) smutna mina / twarz • smutnorzewny • smutnoszary
- (1.3) smutny widok / wypadek • smutna sytuacja
- synonimy:
- (1.1-2) bajroniczny, boleściwy, chmurny, elegijny, gorzki, grobowy, hiobowy, karawaniarski, łzawy, markotny, melancholijny, minorowy, nachmurzony, niepogodny, nieszczęśliwy, niewesoły, osowiały, osępiały, pełen smutku, pochmurny, pogrzebowy, pogrążony w smutku, pomarkotniały, ponuracki, ponury, posmutniały, posępny, przybity, przygaszony, przygnębiony, przyklapnięty, skwaszony, skwaśniały, smutnawy, smętnawy, smętny, sposępniały, spsiały, stroskany, sępi, tęskny, werterowski, zachmurzony, zasmucony, zasępiony, zatroskany, załamany, zbolały, zgaszony, zgasły, zgnębiony, zgorzkniały, zgryziony, zmarkotniały, zmartwiony, zniechęcony, złamany, żałobny, żałosny, żałośliwy; chmurny jak noc, kwaśny jak ocet, kwaśny jak ocet siedmiu złodziei, nie w sosie, ponury jak chmura gradowa; daw. frasobliwy
- (1.3) beznadziejny, czarny, godny pożałowania, mroczny, niedobry, nieprzyjemny, opłakany, pesymistyczny, przygnębiający, przykry, tragiczny, zasmucający, zły, żałosny
- antonimy:
- (1.1-2) entuzjastyczny, pogodny, poweselały, promienny, radosny, rozanielony, rozbawiony, roześmiany, rozochocony, rozpromieniony, rozradowany, rozweselony, szczęśliwy, uradowany, uszczęśliwiony, uśmiechnięty, wesoły, wniebowzięty; poet. słoneczny; cały w skowronkach, pełen radości, pełen zadowolenia, w różowym humorze
- (1.3) dobry, pozytywny, rozweselający, szczęśliwy, wesoły
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. smutek mrz, smuteczek mrz, smutki nmos, smuteczki nmos, smutas mos, smutasek mos, smucenie n, smucenie n, posmucenie n, zasmucenie n, zasmucanie n, smutność ż
- czas. smucić ndk., posmucić dk., zasmucić dk., zasmucać ndk.
- przym. smutnawy
- przysł. smutnie, smutno
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od XV w., odmianka fonetyczna przym. smętny, cząstka -u- prawdopodobnie pod wpływem st.czes. smutek → smutek[6]
- por. smucić, smutek
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) sad, rueful, brokenhearted
- arabski: (1.1) حزين (hazin), محزن, أسيان, جزع, algier. arab. زاوالي
- baskijski: (1.1) triste, goibel
- białoruski: (1.1) смутны, тужлівы, журботны, сумны; (1.2) смутны, тужлівы, журботны, сумны
- bułgarski: (1.1) тъжен; (1.2) тъжен
- cerkiewnosłowiański: (1.2) дрѧхлъ
- czeski: (1.1) smutný
- cziczewa: (1.1) chisoni
- dolnołużycki: (1.1) tužny
- duński: (1.1) trist; (1.2) trist; (1.3) trist
- esperanto: (1.1) trista, malgaja, malĝoja
- fiński: (1.1) haikea, ankea, surullinen
- francuski: (1.1) triste, maussade
- gudźarati: (1.1) ગમગીન (gamagīna)
- hiszpański: (1.1) triste, afligido
- ilokano: (1.1) naliday
- indonezyjski: (1.1) pilu
- interlingua: (1.1) desolate, elegiac, luctuose, lugubre
- irlandzki: (1.1) brónach
- islandzki: (1.1) hryggur
- japoński: (1.1) 悲 (かなしい)
- jidysz: (1.1) קאַלעמוטנע (kalemutne)
- kataloński: (1.1) trist
- luksemburski: (1.1) trauereg
- łaciński: (1.1) ater, atratus, niger
- niderlandzki: (1.1) triest, verdrietig
- niemiecki: (1.1) traurig
- norweski (bokmål): (1.1) trist
- nowogrecki: (1.1) θλιβερός, λυπητερός, θλιμμένος
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- rosyjski: (1.1) грустный, тоскливый, печальный
- sanskryt: (1.1) खिन्न, उत्क, उद्विग्न, अप्रमद, विमनस्
- slovio: (1.1) smutju (смутйу), zxalju (жалйу)
- słowacki: (1.1) smutný
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) дрѧхлъ
- szwedzki: (1.1) ledsen, sorglig, sorgsen, vemodig
- tswana: (1.1) hutsafetse
- turecki: (1.1) üzgün
- tybetański: (1.1) སྐྱོ་པོ
- ukraiński: (1.1) смутний, сумний
- walijski: (1.1) trist
- wietnamski: (1.1) âu sầu
- wilamowski: (1.1) traueriḱ, trüwenik, smuytnie; (1.2) traueriḱ, trüwenik, smuytnie
- włoski: (1.1) mesto, triste
- źródła:
- Hasło „smutny” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1213.
- Michnik Adam, Tischner Józef, Żakowski Jacek, Między Panem a Plebanem, 1995, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- Hasło „smutek” w: Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 564.
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.