lecieć

lecieć (język polski)

samoloty lecą (1.1)

piłka leci (1.1)

oni lecą (1.2)

oni gdzieś lecą (1.3)

woda leci (1.6)

mężczyzna leci (1.7) do wody

wymowa:

IPA: [ˈlɛt͡ɕɛ̇t͡ɕ], AS: [lećėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art. ^ⓘ

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. polecieć)

(1.1) przemieszczać się w powietrzu

(1.2) podróżować samolotem

(1.3) pot. szybko biec

(1.4) o czasie szybko mijać

(1.5) pot. slang. być zakochanym, zauroczonym

(1.6) pot. płynąć, ciec

(1.7) spadać

(1.8) o programie, filmie być wyświetlanym

(1.9) o muzyce, audycji być odtwarzanym

(1.10) wieść (układać, powodzić) się

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		lecieć
czas teraźniejszy		lecę	lecisz	leci	lecimy	lecicie	lecą
czas przeszły	m	leciałem	leciałeś	leciał	lecieliśmy	lecieliście	lecieli
	ż	leciałam	leciałaś	leciała	leciałyśmy	leciałyście	leciały
	n	leciałom	leciałoś	leciało
tryb rozkazujący		niech lecę	leć	niech leci	lećmy	lećcie	niech lecą
pozostałe formy czas przyszły m będę leciał, będę lecieć będziesz leciał, będziesz lecieć będzie leciał, będzie lecieć będziemy lecieli, będziemy lecieć będziecie lecieli, będziecie lecieć będą lecieli, będą lecieć ż będę leciała, będę lecieć będziesz leciała, będziesz lecieć będzie leciała, będzie lecieć będziemy leciały, będziemy lecieć będziecie leciały, będziecie lecieć będą leciały, będą lecieć n będę leciało, będę lecieć będziesz leciało, będziesz lecieć będzie leciało, będzie lecieć czas zaprzeszły m leciałem był leciałeś był leciał był lecieliśmy byli lecieliście byli lecieli byli ż leciałam była leciałaś była leciała była leciałyśmy były leciałyście były leciały były n leciałom było leciałoś było leciało było forma bezosobowa czasu przeszłego leciano tryb przypuszczający m leciałbym, byłbym leciał leciałbyś, byłbyś leciał leciałby, byłby leciał lecielibyśmy, bylibyśmy lecieli lecielibyście, bylibyście lecieli lecieliby, byliby lecieli ż leciałabym, byłabym leciała leciałabyś, byłabyś leciała leciałaby, byłaby leciała leciałybyśmy, byłybyśmy leciały leciałybyście, byłybyście leciały leciałyby, byłyby leciały n leciałobym, byłobym leciało leciałobyś, byłobyś leciało leciałoby, byłoby leciało imiesłów przymiotnikowy czynny m lecący, nielecący ż lecąca, nielecąca lecące, nielecące n lecące, nielecące imiesłów przysłówkowy współczesny lecąc, nie lecąc rzeczownik odczasownikowy lecenie, nielecenie

odmiana:

(1.1-10) koniugacja VIIa

 

przykłady:

(1.1) Ptaki lecą na południe.

(1.2) Premier leci samolotem na spotkanie w Paryżu.

(1.3) Jak tylko Baśka podsłucha sąsiadów, szybko leci z tym do siostry, żeby jej o tym opowiedzieć.

(1.4) Czas leci, a ty wciąż jesteś tak przystojny jak tamtej wiosny!

(1.5) Wczoraj Igor jakoś tak dziwnie się popatrzył na Laurę. Dziewczyny już opowiadają, że on na nią leci.

(1.6) Krew mi leci z nosa.

(1.6) U mnie wódka leci z kranów^[1].

(1.7) Z drzew lecą liście i żołędzie.

(1.7) Uważaj! Cegła leci!

(1.8) Co dziś leci w kinie?

(1.9) Co to za piosenka leci w radiu?

(1.10) — Jak ci leci? Dawno się nie odzywałeś. — Jakoś leci.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) frunąć; szybować

(1.3) gnać, pędzić

(1.6) kapać

antonimy:

(1.3) pot. wlec się

(1.8) zdjąć, przerwać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. latawiec mos/mrz, latanie n, lot mrz, lotnisko mrz, lotnia ż, lotnik mos

czas. latać ndk., nadlecieć dk., przelecieć dk., przylecieć dk., rozlecieć dk., wylecieć dk., zalecieć dk.

związki frazeologiczne:

lecieć na kogoś • lecieć na złamanie karku • lecieć na oślep • lecieć sobie w kulki • lecieć z wywieszonym jęzorem • na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci

etymologia:

prasł. *letěti^[2]

uwagi:

dotyczy czynności w danej chwili; latać dotyczy czynności regularnej

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fly
• arabski: (1.1) طار (ṭāra); (1.2) طار (ṭāra)
• bhodźpuri: (1.1) उड़ना
• bułgarski: (1.1) летя; (1.2) летя
• chiński standardowy: (1.4) 过 (guò)
• chorwacki: (1.1) letjeti; (1.2) letjeti
• czeski: (1.1) letět; (1.2) letět
• dolnołużycki: (1.1) leśeś; (1.2) leśeś
• duński: (1.1) flyve; (1.2) flyve
• elfdalski: (1.1) fliuoga
• esperanto: (1.1) flugi; (1.2) flugi/iri per aviono
• francuski: (1.1) voler; (1.2) aller en avion
• hebrajski: (1.2) טס (tas)
• hiszpański: (1.1) volar; (1.2) ir en avión
• islandzki: (1.1) fljúga; (1.5) hænast að e-m
• jidysz: (1.1) פֿליִען (flien)
• kaszubski: (1.1) lecec
• macedoński: (1.1) лети
• niderlandzki: (1.1) vliegen
• niemiecki: (1.1) fliegen; (1.2) fliegen; (1.3) laufen; (1.4) laufen; (1.5) auf jemanden stehen; (1.6) laufen
• norweski (bokmål): (1.1) fly, flyge; (1.2) fly, flyge
• norweski (nynorsk): (1.1) fly, flyge, flyga; (1.2) fly, flyge, flyga
• nowogrecki: (1.1) πετώ
• rosyjski: (1.1) лететь (letjet'); (1.2) лететь (letjet')
• słowacki: (1.1) leteť; (1.2) leteť
• staroirlandzki: (1.1) fo·luathar
• ukraiński: (1.1) летіти
• wilamowski: (1.1) fłīgja; (1.2) fłīgja; (1.3) łaufa, łaojfa; (1.4) łaufa, łaojfa; (1.6) łaufa, łaojfa
• włoski: (1.1) volare; (1.2) volare

źródła:

1. Z Internetu.
2.  Hasło „lecieć” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.