Türkiye'nin illeri

Anadolu yarımadası ile Trakya toprakları üzerine kurulan Türkiye'nin, 81 ili vardır. İller, Türkiye'nin en büyük idari bölümleridir. Bu seksen bir il, dokuz yüz yetmiş üç ilçeye^[1] bölünmüştür. Bu ilçeler, en küçük idari birim olan mahalle ve köyleri içinde barındırır. İllerde yönetme ve yürütme görevi, içişleri bakanı tarafından önerilen ve bakanlar kurulunun onayından sonra cumhurbaşkanı tarafından atanan valiler tarafından yerine getirilir.

Türkiye'nin başkenti Ankara

Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışı ve 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin resmen kuruluşundan sonra idari sistemde değişikliklere gidildi. İki yıl sonra Ardahan, Beyoğlu, Çatalca, Dersim, Ergani, Gelibolu, Genç, Kozan, Oltu, Muş, Siverek ve Üsküdar illeri ilçeye dönüştürüldü.^[2][3] 1927'de ise Doğubayazıt ilçeye dönüştürüldü ve Ağrı'ya bağlandı.^[4] 1929'da Muş tekrar il oldu, Bitlis ilçe hâline getirildi.^[2] Dört yıl sonra Aksaray, Cebelibereket, Hakkâri ve Şebinkarahisar'ın ilçe olması, Mersin ile Silifke'nin birleştirilip İçel^[B] adında yeni bir ilin oluşturulmasıyla ve Artvin ile Rize'nin birleştirilip Çoruh adında yeni bir ilin oluşturulmasıyla sayı elli altıya düştü.^[2] 1936'da Rize, Tunceli ve Hakkâri tekrar il oldu, yine aynı yıl Dersim'in adı Tunceli olarak değiştirildi; 1939'da Hatay Devleti, Türkiye'ye bağlanarak il oldu.^[2][5] 1953'te, Uşak'ın il, Kırşehir'in ilçe olması kararlaştırıldı, 1954'te Adıyaman, Nevşehir ve Sakarya il statüsü kazandı.^[2] 1956'da Çoruh ilinin ismi Artvin olarak değiştirildi, 1957'de Kırşehir'in il statüsü geri verildi.^[2] Bu yıldan sonra otuz iki yıl boyunca il sayısında herhangi bir değişiklik olmadı.^[2] 1989'da Aksaray,^[6] Bayburt,^[6] Karaman^[6] ve Kırıkkale;^[6] 1990'da Batman^[7] ve Şırnak;^[7] 1991'de Bartın;^[8] 1992'de Ardahan^[9] ve Iğdır;^[9] 1995'te Yalova,^[10] Karabük^[10] ve Kilis;^[10] 1996'da Osmaniye,^[11] ve 1999'da Düzce il oldu.^[12][13]

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye'nin nüfusu 2019 yılı itibarıyla 83 milyon kişiye ulaştı.^[14] Bu rakamın 77 milyonunu il ve ilçe merkezlerinde yaşayanlar oluşturdu.^[14] Ülkedeki en fazla nüfusu barındıran il İstanbul, en az nüfusu barındıran il Bayburt'tur.^[14] Ayrıca en büyük yüzölçümüne sahip il Konya, en küçük yüzölçümüne sahip il Yalova'dır.^[15] Merkezi İzmit olan Kocaeli ili, merkezi Adapazarı olan Sakarya ili ve merkezi Antakya olan Hatay ili dışında büyükşehir olmayan tüm illerin merkez ilçelerinin adı, il ile aynı adı taşır.

İller

Ankara

Kırklareli

Edirne

Tekirdağ

Çanakkale

Balıkesir

Bursa

Yalova

İstanbul

Kocaeli

Sakarya

Düzce

Zonguldak

Bolu

Bilecik

Eskişehir

Kütahya

Manisa

İzmir

Aydın

Muğla

Denizli

Burdur

Uşak

Afyonkarahisar

Isparta

Antalya

Konya

Mersin

Karaman

Aksaray

Kırşehir

Kırıkkale

Çankırı

Karabük

Bartın

Kastamonu

Sinop

Çorum

Yozgat

Nevşehir

Niğde

Adana

Hatay

Osmaniye

Kahramanmaraş

Kayseri

Sivas

Tokat

Amasya

Samsun

Ordu

Giresun

Erzincan

Malatya

Gaziantep

Kilis

Şanlıurfa

Adıyaman

Gümüşhane

Trabzon

Rize

Bayburt

Erzurum

Artvin

Ardahan

Kars

Ağrı

Iğdır

Tunceli

Elazığ

Diyarbakır

Mardin

Batman

Siirt

Şırnak

Bitlis

Bingöl

Muş

Van

Hakkâri

Renkler

	Başkent ve büyükşehir
	Büyükşehir

Türkiye'nin illeri listesi Ad Alan (km²)[15] Nüfus (2021)[16] NY kişi/km² Plaka kodu Telefon kodu Vali Adana 13.844 2.263.373 161,65 01 322 Yavuz Selim Köşger Adıyaman 7.337 632.148 85,38 02 416 Osman Varol Afyonkarahisar 14.016 744.179 52,04 03 272 Kübra Güran Yiğitbaşı Ağrı 11.099 524.644 48,31 04 472 Mustafa Koç Aksaray 7.659 429.069 54,36 68 382 Hamza Aydoğdu Amasya 5.628 335.331 60,02 05 358 Yılmaz Doruk Ankara 25.632 5.747.325 220 06 312 Vasip Şahin Antalya 20.177 2.619.832 124,48 07 242 Hulusi Şahin Ardahan 4.934 94.932 19,72 75 478 Hayrettin Çiçek Artvin 7.393 169.543 23,11 08 466 Cengiz Ünsal Aydın 8.116 1.134.031 136,88 09 256 Yakup Canbolat Balıkesir 14.583 1.250.610 84,25 10 266 İsmail Ustaoğlu Bartın 2.330 201.711 85,08 74 378 Nurtaç Arslan Batman 4.477 626.319 135,95 72 488 Ekrem Canalp Bayburt 3.746 85.042 22,64 69 458 Mustafa Eldivan Bilecik 4.179 228.334 52,50 11 228 Şefik Aygöl Bingöl 8.004 283.112 34,95 12 426 Ahmet Hamdi Usta Bitlis 8.294 352.277 41,97 13 434 Erol Karaömeroğlu Bolu 8.313 320.014 38,02 14 374 Erkan Kılıç Burdur 7.175 273.716 37,74 15 248 Türker Öksüz Bursa 10.813 3.147.818 282,63 16 224 Mahmut Demirtaş Çanakkale 9.817 557.276 55,22 17 286 İlhami Aktaş Çankırı 7.542 196.515 25,95 18 376 Mustafa Fırat Taşolar Çorum 12.428 526.282 42,71 19 364 Zülkif Dağlı Denizli 12.134 1.051.056 85,47 20 258 Ömer Faruk Coşkun Diyarbakır 15.168 1.791.373 115,79 21 412 Ali İhsan Su Düzce 2.492 400.976 157,36 81 380 Selçuk Aslan Edirne 6.145 412.115 67,35 22 284 Yunus Sezer Elazığ 9.383 588.088 62,99 23 424 Ömer Toraman Erzincan 11.815 237.351 19,86 24 446 Hamza Aydoğdu Erzurum 25.006 756.893 30,47 25 442 Mustafa Çiftçi Eskişehir 13.960 898.369 63,57 26 222 Hüseyin Aksoy Gaziantep 6.803 2.130.432 304,18 27 342 Kemal Çeber Giresun 7.025 450.154 63,82 28 454 Mehmet Fatih Serdengeçti Gümüşhane 6.668 150.119 24,67 29 456 Alper Tanrısever Hakkâri 7.095 278.218 39,60 30 438 Ali Çelik Hatay 5.524 1.670.712 294,87 31 326 Mustafa Masatlı Iğdır 3.664 203.159 54,43 76 476 Ercan Turan Isparta 8.946 445.678 49,73 32 246 Aydın Baruş İstanbul 5.461 15.840.900 2.841,83 34 212, 216[C] Davut Gül İzmir 11.891 4.425.789 367,27 35 232 Süleyman Elban Kahramanmaraş 14.520 1.171.298 79,48 46 344 Mükerrem Ünlüer Karabük 4.142 249.287 59,98 78 370 Mustafa Yavuz Karaman 8.678 258.838 29,18 70 338 Hüseyin Engin Sarıibrahim Kars 10.193 281.077 28 36 474 Ziya Polat Kastamonu 13.064 375.592 29,04 37 366 Meftun Dallı Kayseri 16.970 1.434.357 82,93 38 352 Gökmen Çiçek Kırıkkale 4.791 275.968 59,07 71 318 Mehmet Makas Kırklareli 6.459 366.363 56,02 39 288 Birol Ekici Kırşehir 6.584 242.944 36,89 40 386 Hüdayar Mete Buhara Kilis 1.412 145.826 100,91 79 348 Tahir Şahin Kocaeli 3.397 2.033.441 574,92 41 262 Seddar Yavuz Konya 40.838 2.277.017 54,66 42 332 Vahdettin Özkan Kütahya 11.634 578.640 49,79 43 274 Musa Işın Malatya 12.259 808.692 65,27 44 422 Ersin Yazıcı Manisa 13.339 1.456.626 107,99 45 236 Enver Ünlü Mardin 8.780 862.757 95,53 47 482 Tuncay Akkoyun Mersin 16.010 1.891.145 114,95 33 324 Ali Hamza Pehlivan Muğla 12.654 1.021.141 77,69 48 252 İdris Akbıyık Muş 8.650 405.228 47,26 49 436 Avni Çakır Nevşehir 5.485 308.003 55,24 50 384 Ali Fidan Niğde 7.234 363.725 48,59 51 388 Cahit Çelik Ordu 5.861 760.872 128,68 52 452 Muammer Erol Osmaniye 3.320 553.012 162,27 80 328 Erdinç Yılmaz Rize 3.835 345.662 89,49 53 464 İhsan Selim Baydaş Sakarya 4.824 1.060.876 213,44 54 264 Yaşar Karadeniz Samsun 9.725 1.371.274 138,66 55 362 Orhan Tavlı Siirt 5.717 331.980 57,77 56 484 Kemal Kızılkaya Sinop 5.717 218.408 38,17 57 368 Mustafa Özarslan Sivas 28.164 636.121 22,68 58 346 Yılmaz Şimşek Şanlıurfa 19.242 2.143.020 107,76 63 414 Hasan Şıldak Şırnak 7.078 546.589 74,82 73 486 Cevdet Atay Tekirdağ 6.190 1.113.400 170,50 59 282 Recep Soytürk Tokat 10.042 602.567 61,01 60 356 Numan Hatipoğlu Trabzon 4.628 816.684 174,79 61 462 Aziz Yıldırım Tunceli 7.582 83.645 11,16 62 428 Bülent Tekbıyıkoğlu Uşak 5.555 373.183 66,69 64 276 Turan Ergün Van 20.921 1.141.015 54,33 65 432 Ozan Balcı Yalova 798 291.001 339,56 77 226 Hülya Kaya Yozgat 13.690 418.500 30,76 66 354 Mehmet Ali Özkan Zonguldak 3.342 589.684 178,35 67 372 Osman Hacıbektaşoğlu

İstanbul'daki 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlamaktadır. Trabzon'un Çaykara ilçesindeki Uzungöl. Mimar Sinan tarafından yapılan Edirne'deki Selimiye Camii. Nevşehir sınırları içinde kalan Kapadokya'daki peri bacaları. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı. Ege Bölgesi'nin en kalabalık ili İzmir. Karadeniz Bölgesi'nin en kalabalık ili olan Samsun'daki Onur Anıtı. Denizli'deki Pamukkale travertenleri. Türkiye'nin en büyük gölü Van Gölü'nde yer alan Akdamar Adası. Elazığ'da bulunan Pisa Kulesi'nden bile daha eğik minareye sahip Harput Ulu Camii.

Türkiye il merkez rakımları

İl Adı	Rakım (Google Earth)
Adana	25
Adıyaman	701
Afyon	1012
Ağrı	1630
Amasya	400
Ankara	905
Antalya	62
Artvin	530
Aydın	92
Balıkesir	145
Bilecik	513
Bingöl	1159
Bitlis	1637
Bolu	741
Burdur	963
Bursa	238
Çanakkale	11
Çankırı	730
Çorum	822
Denizli	392
Diyarbakır	674
Edirne	50
Elâzığ	1041
Erzincan	1216
Erzurum	1923
Eskişehir	796
Gaziantep	838
Giresun	14
Gümüşhane	1174
Hakkâri	1756
Hatay	89
Isparta	1058
Mersin	18
İstanbul	25
İzmir	9
Kars	1756
Kastamonu	814
Kayseri	1060
Kırklareli	231
Kırşehir	991
Kocaeli	4
Konya	1023
Kütahya	958
Malatya	970
Manisa	79
Kahramanmaraş	562
Mardin	938
Muğla	659
Muş	1334
Nevşehir	1197
Niğde	1239
Ordu	25
Rize	11
Sakarya	41
Samsun	10
Siirt	887
Sinop	27
Sivas	1313
Tekirdağ	28
Tokat	630
Trabzon	36
Tunceli	922
Şanlıurfa	527
Uşak	915
Van	1728
Yozgat	1317
Zonguldak	10
Aksaray	1228
Bayburt	1555
Karaman	1063
Kırıkkale	746
Batman	570
Şırnak	1343
Bartın	12
Ardahan	1799
Iğdır	860
Yalova	8
Karabük	264
Kilis	660
Osmaniye	121
Düzce	149

Rakım (Google Earth) valilik binalarının bulunduğu yerdir.

Eski iller

1927 yılındaki illeri gösteren bir harita

• Doğubayazıt ili, Ağrı iline bağlandı.
• Çatalca ili, İstanbul iline bağlandı.
• Gelibolu ili, Çanakkale iline bağlandı.
• Genç ili, Bingöl iline bağlandı.
• Kozan ili, Adana iline bağlandı.
• Şebinkarahisar ili, Giresun iline bağlandı.
• Siverek ili, Şanlıurfa iline bağlandı.
• Silifke ili, Mersin iline bağlandı.

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de büyükşehir belediyeleri
• Türkiye'nin ilçeleri
• ISO 3166-2:TR

Notlar

• A ^ İllerin alanlarına, sınırları dahilindeki akarsu ve göller dahildir.^[15]
• B ^ İçel'in adı, 2002 yılında resmen Mersin olarak değiştirildi.^[17]
• C ^ İstanbul'da 212, Avrupa Yakası'nın; 216, Anadolu Yakası'nın telefon kodudur.

Kaynakça

1. "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015.
2. "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013.
3. Ünüvar, İhsan. Erzurum vilâyeti. Duygu Matbaası. s. 40. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.
4. Alpaslan, İsmet. Her yönüyle Ağrı. Tutibay Yayınları. s. 180. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.
5. White, Paul J. Primitive rebels or revolutionary modernizers?: the Kurdish national movement in Turkey (İngilizce). Zed Books. s. 80. ISBN 978-1-85649-822-7. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.
6. "T.C. Resmî Gazete - 21 Haziran 1989 ÇARŞAMBA" (PDF). 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
7. "T.C. Resmî Gazete - 18 Mayıs 1990 CUMA" (PDF). 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
8. "T.C. Resmî Gazete - 7 Eylül 1991 CUMARTESİ" (PDF). 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
9. "T.C. Resmî Gazete - 3 Haziran 1992 ÇARŞAMBA" (PDF). 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
10. "T.C. Resmî Gazete - 6 Haziran 1995 SALI" (PDF). 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
11. "T.C. Resmî Gazete - 28 Ekim 1996 PAZARTESİ" (PDF). 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
12. "T.C. Resmî Gazete - 9 Aralık 1999 PERŞEMBE" (PDF). 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
13. "Düzce, resmen il Derince ilçe oldu". Hürriyet. 9 Aralık 1999. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013.
14. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2022". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2023. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
15. "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
16. "TÜİK Kurumsal". data.tuik.gov.tr. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
17. "İçel resmen Mersin oldu". Hürriyet. 21 Haziran 2002. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.