En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Şırnak (il)
Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bir il Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Şırnak, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Güneyinde Irak, batısında Mardin, kuzeyinde Siirt, doğusunda ise Hakkâri vardır.
Remove ads
Şırnak ili nüfusu 557.605'dir.[3] Bu nüfusun %75,1'i şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 7.078 km²'dir. İlde km²'ye 76 kişi düşmektedir. 2021 TÜİK verilerine göre 7 ilçe, 19 belediye, bu belediyelerde 91 mahalle, ayrıca 196 köy bulunmaktadır.[4]
Nuh Peygambere ait olduğu öne sürülen bir türbe, Şırnak'ın Cizre ilçesinde bulunur. Tufandan sonra Nuh'un ilk yerleştiği şehir olduğu rivayet edilir. İl, Irak ve Suriye'ye komşudur. Şırnak, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Siirt ilinden ayrılarak Türkiye'nin 73. ili olmuştur. Aynı kanunla Siirt'in Eruh ilçesine bağlı Güçlükonak bucağı bu ilin ilçesi olmuş, ayrıca Mardin'in İdil, Cizre ve Silopi ilçeleriyle Hakkari'nin Uludere ve Beytüşşebap ilçeleri buraya bağlanmıştır.
Ağustos 2015 tarihinden itibaren Şırnak il merkezi ve Cizre, İdil ve Silopi ilçelerinde çatışmalar yaşanmıştır. Bu çatışmalar 3 Haziran 2016'da son bulmuştur.
Remove ads
İlçeler
Şırnak ilinin yedi ilçesi vardır,
- Şırnak (il merkezi)
- Beytüşşebap
- Cizre
- Güçlükonak
- İdil
- Silopi
- Uludere
Yönetim
Özetle
Bakış açısı
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır. İl genel meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organı olup başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Şırnak Valisi, 1969-Antalya doğumlu Birol Ekici’dir. Eylül 2024/321 sayılı kararla Kırklareli Valisi iken bu göreve atanmıştır.
2024 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Şırnak İl Genel Meclisi üye sayısı, 6 AK Parti,23 DEM olmak üzere 29’dur.[7]
2023 Türkiye genel seçimleri sonucu, Şırnak'ı temsilen TBMM'de AK Parti'den 1 milletvekili (Arslan Tatar) ve DEM'den 3 milletvekili (Nevroz Uysal Aslan, Mehmet Zeki İrmez, Ayşegül Doğan Dağlı) seçilmiştir.[8]
Remove ads
Nüfus
Özetle
Bakış açısı
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri[9])
Şırnak ili nüfusu: 570.826'dır. Bu nüfusun % 78,43'ü şehirlerde yaşamaktadır (2024 sonu). İlin yüzölçümü 7.078 km2'dir. İlde km2'ye 81 kişi düşmektedir. (Bu sayı Cizre'de 369'dur.) İlde yıllık nüfus artışı yalnızca 81 kişi olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Silopi (% 1,75)- Beytüşşebap(% -7,77)
06 Şubat 2025 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 19 belediye, bu belediyelerde 101 mahalle ve ayrıca 197 köy vardır.
| 2024 yılı sonunda Şırnak ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[10] | ||||||||||||
| İlçe | Nüfus
2023 |
Nüfus
2024 |
Fark | Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[11] |
km2'ye
düşen kişi |
| Beytüşşebap | 16.056 | 14.809 | -1.247 | -7,77 | 1 | 4 | 26 | 8.887 | 5.922 | 39,99 | 1647 | 9 |
| Cizre | 161.135 | 163.883 | 2.748 | 1,71 | 1 | 18 | 29 | 17.155 | 146.728 | 89,53 | 444 | 369 |
| Güçlükonak | 12.830 | 12.595 | -235 | -1,83 | 2 | 6 | 19 | 4.609 | 7.986 | 63,41 | 466 | 27 |
| İdil | 77.159 | 76.698 | -461 | -0,60 | 3 | 9 | 63 | 38.269 | 38.429 | 50,10 | 1148 | 67 |
| Merkez | 108.699 | 105.908 | -2.791 | -2,57 | 4 | 24 | 21 | 15.430 | 90.478 | 85,43 | 1701 | 62 |
| Silopi | 148.126 | 150.712 | 2.586 | 1,75 | 4 | 22 | 26 | 20.874 | 129.838 | 86,15 | 831 | 181 |
| Uludere | 46.740 | 46.221 | -519 | -1,11 | 4 | 18 | 13 | 17.925 | 28.296 | 61,22 | 841 | 55 |
| Şırnak | 570.745 | 570.826 | 81 | 0,01 | 19 | 101 | 197 | 123.149 | 447.677 | 78,43 | 7.078 | 81 |
Remove ads
Konum
| Konum Bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş Yılı[23] | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km²[24] | Rakım mt. | Merkeze km[25] | Ulaşan Yollar[25] |
| Şırnak Merkez | 1.701 | 1.343 | D.400-32, 73.01 | |||
| Beytüşşebap | Cumh.önce | 1.647 | 1.546 | 121 | D.400-32=>73.25=>73.02 | |
| Cizre | Cumh.önce | 444 | 374 | 49 |  /D.400-31, /D.430-01, D.380-03 | |
| Güçlükonak | 1990 | Eruh | 466 | 791 | 76 | D.400-31=>73.51=>73.55 |
| İdil | 1937 | Cizre | 1.148 | 765 | 78 | D.380-03 |
| Silopi | 1960 | Cizre | 831 | 510 | 76 | /D.430-01 |
| Uludere | 1957 | Beytüşşebap | 841 | 1.227 | 50 | D.400-32=>73.25 |
| ŞIRNAK | 1990 | SİİRT | 7.078 | |||
Remove ads
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Şırnak'ın futbol 3. Ligdeki temsilcisi Cizre Spor, grubunda 14.olmuştur. Voleybol erkek liglerinde Cizre Belediyesi 1. lige, Silopi Gençlik Merkezi de 2. Lige yükselmiştir. Ayrıca BAL'da ve kadın futbol liglerinde birer takımı vardır. Voleybol 2. Liglerinde 2 takımı kalmıştır. Hentbol erkeklerde Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Spor, 1. Ligde, Genç Yıldızlar SK da 2. Ligdedir. Ayrıca, Şırnak'ın 8 voleybol, 1 hentbol takımı daha bölgesel liglerde yer almıştır.
Futbol Türkiye Kupası 'nda Cizre Spor, 2.turda elenmiştir. Erkekler Türkiye Kupası (hentbol)'nda Şırnak GHSİM SK. çeyrek finalde elenmiştir.
Önemli spor tesisleri: Şırnak Şehir Stadyumu (3.050), Cizre İlçe Spor Salonu (2.000).
Remove ads
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads