odbijać się

odbijać (język polski)

oni odbijają (1.5) od brzegu

drzewo odbija się (2.3) w wodzie

wymowa:

IPA: [ɔdˈbʲijät͡ɕ], AS: [odbʹii ̯äć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art. ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. odbić)

(1.1) o powierzchniach mających właściwości zwierciadła: odtwarzać, dawać obraz czegoś^[1]

(1.2) odciskać coś lub drukować^[1]

(1.3) otwierać, odrywać coś przybitego^[1]

(1.4) biciem, uderzeniem oddzielać część od całości^[1]

(1.5) odpływać od czegoś^[1]

(1.6) uderzeniem nadawać inny kierunek czemuś będącemu w ruchu^[1]

(1.7) odzyskiwać coś w walce lub uwalniać kogoś uwięzionego^[1]

(1.8) uwodząc, zabierać komuś męża, żonę, dziewczynę itp.^[1]

(1.9) przerywając taniec jakiejś parze, zabierać partnerkę lub partnera do tańca ze sobą^[1]

(1.10) pot. odbierać coś z nawiązką, kompensować sobie^[1]

czasownik zwrotny niedokonany odbijać się (dk. odbić się)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		odbijać
czas teraźniejszy		odbijam	odbijasz	odbija	odbijamy	odbijacie	odbijają
czas przeszły	m	odbijałem	odbijałeś	odbijał	odbijaliśmy	odbijaliście	odbijali
	ż	odbijałam	odbijałaś	odbijała	odbijałyśmy	odbijałyście	odbijały
	n	odbijałom	odbijałoś	odbijało
tryb rozkazujący		niech odbijam	odbijaj	niech odbija	odbijajmy	odbijajcie	niech odbijają
pozostałe formy czas przyszły m będę odbijał, będę odbijać będziesz odbijał, będziesz odbijać będzie odbijał, będzie odbijać będziemy odbijali, będziemy odbijać będziecie odbijali, będziecie odbijać będą odbijali, będą odbijać ż będę odbijała, będę odbijać będziesz odbijała, będziesz odbijać będzie odbijała, będzie odbijać będziemy odbijały, będziemy odbijać będziecie odbijały, będziecie odbijać będą odbijały, będą odbijać n będę odbijało, będę odbijać będziesz odbijało, będziesz odbijać będzie odbijało, będzie odbijać czas zaprzeszły m odbijałem był odbijałeś był odbijał był odbijaliśmy byli odbijaliście byli odbijali byli ż odbijałam była odbijałaś była odbijała była odbijałyśmy były odbijałyście były odbijały były n odbijałom było odbijałoś było odbijało było forma bezosobowa czasu przeszłego odbijano tryb przypuszczający m odbijałbym, byłbym odbijał odbijałbyś, byłbyś odbijał odbijałby, byłby odbijał odbijalibyśmy, bylibyśmy odbijali odbijalibyście, bylibyście odbijali odbijaliby, byliby odbijali ż odbijałabym, byłabym odbijała odbijałabyś, byłabyś odbijała odbijałaby, byłaby odbijała odbijałybyśmy, byłybyśmy odbijały odbijałybyście, byłybyście odbijały odbijałyby, byłyby odbijały n odbijałobym, byłobym odbijało odbijałobyś, byłobyś odbijało odbijałoby, byłoby odbijało imiesłów przymiotnikowy czynny m odbijający, nieodbijający ż odbijająca, nieodbijająca odbijające, nieodbijające n odbijające, nieodbijające imiesłów przymiotnikowy bierny m odbijany, nieodbijany odbijani, nieodbijani ż odbijana, nieodbijana odbijane, nieodbijane n odbijane, nieodbijane imiesłów przysłówkowy współczesny odbijając, nie odbijając rzeczownik odczasownikowy odbijanie, nieodbijanie

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		odbijać się
czas teraźniejszy		odbijam się	odbijasz się	odbija się	odbijamy się	odbijacie się	odbijają się
czas przeszły	m	odbijałem się	odbijałeś się	odbijał się	odbijaliśmy się	odbijaliście się	odbijali się
	ż	odbijałam się	odbijałaś się	odbijała się	odbijałyśmy się	odbijałyście się	odbijały się
	n	odbijałom się	odbijałoś się	odbijało się
tryb rozkazujący		niech się odbijam	odbijaj się	niech się odbija	odbijajmy się	odbijajcie się	niech się odbijają
pozostałe formy czas przyszły m będę się odbijał, będę się odbijać będziesz się odbijał, będziesz się odbijać będzie się odbijał, będzie się odbijać będziemy się odbijali, będziemy się odbijać będziecie się odbijali, będziecie się odbijać będą się odbijali, będą się odbijać ż będę się odbijała, będę się odbijać będziesz się odbijała, będziesz się odbijać będzie się odbijała, będzie się odbijać będziemy się odbijały, będziemy się odbijać będziecie się odbijały, będziecie się odbijać będą się odbijały, będą się odbijać n będę się odbijało, będę się odbijać będziesz się odbijało, będziesz się odbijać będzie się odbijało, będzie się odbijać czas zaprzeszły m odbijałem się był odbijałeś się był odbijał się był odbijaliśmy się byli odbijaliście się byli odbijali się byli ż odbijałam się była odbijałaś się była odbijała się była odbijałyśmy się były odbijałyście się były odbijały się były n odbijałom się było odbijałoś się było odbijało się było forma bezosobowa czasu przeszłego odbijano się tryb przypuszczający m odbijałbym się, byłbym się odbijał odbijałbyś się, byłbyś się odbijał odbijałby się, byłby się odbijał odbijalibyśmy się, bylibyśmy się odbijali odbijalibyście się, bylibyście się odbijali odbijaliby się, byliby się odbijali ż odbijałabym się, byłabym się odbijała odbijałabyś się, byłabyś się odbijała odbijałaby się, byłaby się odbijała odbijałybyśmy się, byłybyśmy się odbijały odbijałybyście się, byłybyście się odbijały odbijałyby się, byłyby się odbijały n odbijałobym się, byłobym się odbijało odbijałobyś się, byłobyś się odbijało odbijałoby się, byłoby się odbijało imiesłów przymiotnikowy czynny m odbijający się, nieodbijający się ż odbijająca się, nieodbijająca się odbijające się, nieodbijające się n odbijające się, nieodbijające się imiesłów przysłówkowy współczesny odbijając się, nie odbijając się rzeczownik odczasownikowy odbijanie się, nieodbijanie się

(2.1) uderzywszy o coś, o kogoś, odskakiwać lub zmieniać kierunek swego ruchu^[2]

(2.2) odpychać się skokiem od ziemi^[2]

(2.3) ukazywać obicie obiektu w lustrze, wodzie itp.^[2]

(2.4) przen. uzewnętrzniać się^[2]

(2.5) zostawać odciśniętym na czymś^[2]

(2.6) przen. zostawiać ślad, wywierać wpływ, zwykle niekorzystny^[2]

(2.7) odchodzić, odłączać się^[2]

(2.8) pot. kompensować sobie coś^[2]

(2.9) o gazach żołądkowych: wydobywać się przez usta po zbyt obfitym posiłku, przy niektórych chorobach, wskutek niestrawności itp.^[3]

odmiana:

(1.1-10) koniugacja I

 

(2.1-8) koniugacja I

 

przykłady:

(1.1) Twarz odbita w lustrze.

(1.5) Statek odbija od brzegu.

(2.9) Odbiło mu się.

składnia:

(2.9) odbijać się + C. (komuś)

kolokacje:

synonimy:

(1.1) odzwierciedlać, odtwarzać

(1.2) kopiować, kserować, tłoczyć, drukować, odciskać

(1.3) otwierać, wybijać, odkrywać, odwalać, odrywać, wyłamywać

(1.5) odpływać, odpychać się

(1.6) odtrącać, odpierać, odpychać

(1.7) uwalniać, odzyskiwać, odbierać

(1.8) uwodzić, zabierać, odbierać

(1.10) powetować, wynagradzać

(2.1) odskakiwać

(2.2) skakać, podskakiwać

(2.3) odzwierciedlać się

(2.5) odciskać

(2.6) wpływać, oddziaływać

(2.7) wychodzić, odchodzić, oddalać się, opuszczać

antonimy:

(1.5) przybijać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. odbitka ż, odbicie n, odbijanie n, odbijacz mrz, odbijak m, odbijanka ż

czas. odbić dk., bić ndk., bijać ndk.

przym. odbitkowy

związki frazeologiczne:

amba komuś odbija • odbijać się czkawką

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) broach, reflect; (1.6) reflect; (1.7) win back; (1.9) cut in; (2.3) be reflected
• esperanto: (1.1) speguli, reflekti; (2.1) speguliĝi, reflektiĝi
• japoński: (1.1) 映す (うつす, utsusu); (1.6) 跳ね返す (はねかえす, hanekaesu), 反射する (はんしゃする, hansha suru); (1.7) 奪い返す (うばいかえす, ubaikaesu), 奪還する (だっかんする, dakkan suru); (2.1) 跳ね返る (はねかえる, hanekaeru); (2.3) 映る (うつる, utsuru)
• jidysz: (1.2) דרוקן (drukn)
• litewski: (1.1) atspindėti, atmušti; (2.3) atsimušti
• rosyjski: (1.1) отражать
• szwedzki: (1.1) återspegla, reflektera; (2.1) studsa

źródła:

1. Hasło „odbijać” w: Słownik języka polskiego, praca zbiorowa, pod red. Elżbiety Sobol, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-14627-6, s. 550.
2. Hasło „odbijać się” w: Słownik języka polskiego, praca zbiorowa, pod red. Elżbiety Sobol, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-14627-6, s. 550.
3.  Hasło „odbić” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.