otwierać

otwierać (język polski)

wymowa:

IPA: [ɔtˈfʲjɛrat͡ɕ], AS: [otfʹi ̯erać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• i → j  ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. otworzyć)

(1.1) powodować, że coś przestaje być zamknięte

(1.2) rozpoczynać działanie jakiejś instytucji, firmy itp.; t. robić to szczególnie uroczyście, oddawać do użytku

(1.3) o prezencie: rozpakowywać

(1.4) rozchylać przylegające do siebie części

(1.5) rozkładać coś złożonego, rozpościerać

(1.6) znajdować się na czele, prowadzić

(1.7) med. operacyjnie udostępniać wnętrze jamy ciała do zabiegu lub operacji

(1.8) inform. uruchamiać program, ściągać stronę internetową, wyświetlać plik

(1.9) przen. daw. ukazywać, odsłaniać

czasownik zwrotny niedokonany otwierać się (dk. otworzyć się)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		otwierać
czas teraźniejszy		otwieram	otwierasz	otwiera	otwieramy	otwieracie	otwierają
czas przeszły	m	otwierałem	otwierałeś	otwierał	otwieraliśmy	otwieraliście	otwierali
	ż	otwierałam	otwierałaś	otwierała	otwierałyśmy	otwierałyście	otwierały
	n	otwierałom	otwierałoś	otwierało
tryb rozkazujący		niech otwieram	otwieraj	niech otwiera	otwierajmy	otwierajcie	niech otwierają
pozostałe formy czas przyszły m będę otwierał, będę otwierać będziesz otwierał, będziesz otwierać będzie otwierał, będzie otwierać będziemy otwierali, będziemy otwierać będziecie otwierali, będziecie otwierać będą otwierali, będą otwierać ż będę otwierała, będę otwierać będziesz otwierała, będziesz otwierać będzie otwierała, będzie otwierać będziemy otwierały, będziemy otwierać będziecie otwierały, będziecie otwierać będą otwierały, będą otwierać n będę otwierało, będę otwierać będziesz otwierało, będziesz otwierać będzie otwierało, będzie otwierać czas zaprzeszły m otwierałem był otwierałeś był otwierał był otwieraliśmy byli otwieraliście byli otwierali byli ż otwierałam była otwierałaś była otwierała była otwierałyśmy były otwierałyście były otwierały były n otwierałom było otwierałoś było otwierało było forma bezosobowa czasu przeszłego otwierano tryb przypuszczający m otwierałbym, byłbym otwierał otwierałbyś, byłbyś otwierał otwierałby, byłby otwierał otwieralibyśmy, bylibyśmy otwierali otwieralibyście, bylibyście otwierali otwieraliby, byliby otwierali ż otwierałabym, byłabym otwierała otwierałabyś, byłabyś otwierała otwierałaby, byłaby otwierała otwierałybyśmy, byłybyśmy otwierały otwierałybyście, byłybyście otwierały otwierałyby, byłyby otwierały n otwierałobym, byłobym otwierało otwierałobyś, byłobyś otwierało otwierałoby, byłoby otwierało imiesłów przymiotnikowy czynny m otwierający, nieotwierający ż otwierająca, nieotwierająca otwierające, nieotwierające n otwierające, nieotwierające imiesłów przymiotnikowy bierny m otwierany, nieotwierany otwierani, nieotwierani ż otwierana, nieotwierana otwierane, nieotwierane n otwierane, nieotwierane imiesłów przysłówkowy współczesny otwierając, nie otwierając rzeczownik odczasownikowy otwieranie, nieotwieranie

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		otwierać się
czas teraźniejszy		otwieram się	otwierasz się	otwiera się	otwieramy się	otwieracie się	otwierają się
czas przeszły	m	otwierałem się	otwierałeś się	otwierał się	otwieraliśmy się	otwieraliście się	otwierali się
	ż	otwierałam się	otwierałaś się	otwierała się	otwierałyśmy się	otwierałyście się	otwierały się
	n	otwierałom się	otwierałoś się	otwierało się
tryb rozkazujący		niech się otwieram	otwieraj się	niech się otwiera	otwierajmy się	otwierajcie się	niech się otwierają
pozostałe formy czas przyszły m będę się otwierał, będę się otwierać będziesz się otwierał, będziesz się otwierać będzie się otwierał, będzie się otwierać będziemy się otwierali, będziemy się otwierać będziecie się otwierali, będziecie się otwierać będą się otwierali, będą się otwierać ż będę się otwierała, będę się otwierać będziesz się otwierała, będziesz się otwierać będzie się otwierała, będzie się otwierać będziemy się otwierały, będziemy się otwierać będziecie się otwierały, będziecie się otwierać będą się otwierały, będą się otwierać n będę się otwierało, będę się otwierać będziesz się otwierało, będziesz się otwierać będzie się otwierało, będzie się otwierać czas zaprzeszły m otwierałem się był otwierałeś się był otwierał się był otwieraliśmy się byli otwieraliście się byli otwierali się byli ż otwierałam się była otwierałaś się była otwierała się była otwierałyśmy się były otwierałyście się były otwierały się były n otwierałom się było otwierałoś się było otwierało się było forma bezosobowa czasu przeszłego otwierano się tryb przypuszczający m otwierałbym się, byłbym się otwierał otwierałbyś się, byłbyś się otwierał otwierałby się, byłby się otwierał otwieralibyśmy się, bylibyśmy się otwierali otwieralibyście się, bylibyście się otwierali otwieraliby się, byliby się otwierali ż otwierałabym się, byłabym się otwierała otwierałabyś się, byłabyś się otwierała otwierałaby się, byłaby się otwierała otwierałybyśmy się, byłybyśmy się otwierały otwierałybyście się, byłybyście się otwierały otwierałyby się, byłyby się otwierały n otwierałobym się, byłobym się otwierało otwierałobyś się, byłobyś się otwierało otwierałoby się, byłoby się otwierało imiesłów przymiotnikowy czynny m otwierający się, nieotwierający się ż otwierająca się, nieotwierająca się otwierające się, nieotwierające się n otwierające się, nieotwierające się imiesłów przysłówkowy współczesny otwierając się, nie otwierając się rzeczownik odczasownikowy otwieranie się, nieotwieranie się

(2.1) przestawać być zamkniętym

(2.2) być zakładanym, rozpoczynać swoją działalność

(2.3) ulegać rozchyleniu lub rozpostarciu

(2.4) rozchylać się szeroko

(2.5) ujawniać swoje myśli, emocje, pragnienia

(2.6) stawać się gotowym na przyjęcie czegoś

(2.7) stawać się osiągalnym

(2.8) o ranie itp. zaczynać krwawić lub ropieć

(2.9) inform. uruchamiać się, wyświetlać się, ładować się

(2.10) przen. odsłaniać się, ukazywać się w całości

(2.11) przen. wychodzić na coś, być od strony czegoś

odmiana:

(1.1-9) koniugacja I

 

(2.1-11) koniugacja I

 

przykłady:

(1.1) Otwieraj drzwi przed gośćmi.

(1.2) Każdego ranka to on musi otwierać sklep.

(1.2) Naszą autostradę otwierano dwa razy – raz dla polityków i dziennikarzy, a drugi raz pół roku później dla kierowców.

(1.3) Otwieraj już te prezenty! Nie mogę się doczekać.

(1.4) Tak rozmawiając, stryj mój otwierał i zamykał książkę z radością studenta (…)^[1]

(1.5) Otwierała szeroko ramiona wybiegając z willi na powitanie dzieci.

(1.6) Pochód pierwszomajowy otwierał przewodniczący naszego związku zawodowego.

(1.7) Dentysta otwierał mi kanał aż dwie godziny, bo pomylił rentgeny.

(1.8) Zawsze jak otwieram ten program, to komputer mi się wyłącza.

(1.9) Droga prowadziła kręto i otwierała coraz to inne niespodziane, chwiejne, drobne rysy krajobrazu^[2].

(2.1) Gdy otwierały się wrota, po raz pierwszy mogli zajrzeć do środka.

(2.2) Jutro otwiera się nowa galeria. Idziesz?

(2.4) Te kwiaty otwierają się rano i zamykają na wieczór.

(2.5) On już się przed nami otwierał, ale ty jak zawsze wszystko zepsułaś.

(2.6) Od kilku lat Szwajcarzy otwierają się na Europę.

(2.7) Dzięki temu otwierają się nowe możliwości.

(2.8) Rana mu się znowu otwiera.

(2.9) Ten film strasznie długo się otwiera.

(2.10) Za przylądkiem otwierał się brzeg piaszczysty, jałowy, miejsce bezpłodne litego piasku^[3].

(2.11) Okna otwierały się na piękny ogród.

składnia:

(1.1-9) otwierać + B.

(2.11) otwierać się na + B.

kolokacje:

(1.7) otwierać jamę brzuszną / klatkę piersiową

synonimy:

(1.8) uruchamiać, włączać

antonimy:

(1.1) zamykać

(1.7) zamykać, zaszywać

(1.8) zamykać, wyłączać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. otwarcie n, otwartość ż, otwieracz m, otwieranie n, otwór m, otworowanie n, otwornica ż, otwierak m

czas. otworzyć dk.

przym. otwarty, otwieralny, otworkowy

przysł. otwarcie

związki frazeologiczne:

nóż się w kieszeni otwiera • otwierać swoje serce

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) open
• arabski: (1.1) فتح, فك
• baskijski: (1.1) ireki
• chiński standardowy: (1.1) 打开 (dǎkāi), 开 (kāi); (1.2) 开 (kāi); (1.3) 打开 (dǎkāi); (1.4) 开 (kāi); (1.8) 开 (kāi); (2.1) 开 (kāi); (2.2) 开 (kāi); (2.3) 开 (kāi); (2.4) 开 (kāi); (2.9) 开 (kāi)
• czeski: (1.1) otevírat
• duński: (1.1) åbne, lukke op
• esperanto: (1.1) aperti, malfermi
• fiński: (1.1) avata
• francuski: (1.1) ouvrir
• franko-prowansalski: (1.1) uvrir, vuèrde, vuèdre, uvrar, uvouêr
• hawajski: (1.1) wehe
• hebrajski: (1.1) לפתוח
• hiszpański: (1.1) abrir
• japoński: (1.1) 開ける; (1.4) 開ける
• kataloński: (1.1) obrir
• łotewski: (1.1) atvērt
• nepalski: (1.1) खोल्नु (khōlnu)
• niderlandzki: (1.1) openen, opendoen
• niemiecki: (1.1) öffnen, aufmachen
• norweski (bokmål): (1.1) åpne, lukke opp
• norweski (nynorsk): (1.1) opna, opne
• nowogrecki: (1.1) ανοίγω
• piemoncki: (1.1) dörve
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.8) otworzyć stronę w internecie, program:  ,    
• portugalski: (1.1) abrir
• rosyjski: (1.1) открывать (otkryvát'), отворять (otvor'át') drzwi
• rumuński: (1.1) deschide
• shona: (1.1) vhura
• słoweński: (1.1) odpreti
• szwedzki: (1.1) öppna
• wenedyk: (1.1) oprzer
• włoski: (1.1) aprire
• wolof: (1.1) ubbi

źródła:

1. Juliusz Verne: Podróż do środka Ziemi
2. Michał Sokolnicki: Czternaście lat, str. 461
3. Stefan Żeromski: Uroda życia