Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Choroby układu krążenia, choroby układu sercowo-naczyniowego – schorzenia narządów i tkanek układu krążenia, w szczególności serca, tętnic i żył. Historycznie ich rozpoznawaniem i leczeniem zajmowała się interna. Obecnie są domeną kardiologii, natomiast leczeniem operacyjnym zajmują się chirurgia naczyniowa, kardiologia inwazyjna oraz kardiochirurgia. Leczeniem niektórych chorób naczyniowych zajmują się również neurologia oraz reumatologia.
Wraz z rozwojem cywilizacji doszło do zwiększenia zachorowalności na choroby układu krążenia, dlatego wiele z nich nazywanych jest chorobami cywilizacyjnymi. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce z przyczyn kardiologicznych umiera rocznie około 175 tysięcy osób, co stanowi 46% wszystkich zgonów[1].
Wystąpienie jakichkolwiek niepokojących objawów chorobowych wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem. Ważna jest szybka reakcja, gdyż efekty leczenia uzależnione są od stadium rozwoju choroby układu krążenia. W celu rozpoznania stosuje się badania diagnostyczne ogólne i specjalistyczne.
Przeprowadzone badania epidemiologiczne, kliniczne i doświadczalne rozszerzyły wiedzę na temat parametrów pozwalających ocenić predyspozycje do rozwoju chorób układu krążenia, przede wszystkim powstających na podłożu miażdżycowym.
Wskaźniki te mają ułatwić:
Z praktycznego punktu widzenia, badania laboratoryjne pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, możemy podzielić na:
Nieinwazyjne badania układu krążenia obejmują rozpoznawanie, monitorowanie leczenia oraz stratyfikację ryzyka. Do najczęściej zlecanych badań nieinwazyjnych zaliczane są:
Jeśli wykonane badania nieinwazyjne nie są wystarczające lub stadium choroby jest na tyle zaawansowane, że wymaga leczenia operacyjnego, stosuje się inwazyjne metody badań, takie jak na przykład:
Podstawą profilaktyki[2] chorób układu krążenia jest zwalczanie czynników ryzyka poprzez:
Przewidywanie wystąpienia chorób układu krążenia powinno się rozpocząć od oceny okresu płodowego. Biorąc pod uwagę fakt, że mała masa urodzeniowa może stanowić ryzyko choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, otyłości lub cukrzycy w życiu dorosłym, istnieje potrzeba objęcia tej grupy dzieci wczesną profilaktyką. Takie działanie ma na celu zmniejszenie rozwoju tych i innych chorób w późniejszych latach życia. Uznawane za najważniejszy czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca hiperlipoproteinemie mogą być wykryte już we krwi pępowinowej.
Przeprowadzone w wielu krajach badania dostarczyły szczegółowych danych na temat znaczenia systematycznej aktywności fizycznej w zapobieganiu chorobom układu krążenia oraz w redukcji ryzyka przedwczesnej śmierci. Wyniki najczęściej cytowanych w piśmiennictwie medycznym długofalowych badań epidemiologicznych – Framingham Heart Study, badań MRFIT (ang. Multiple Risk Factor Intervention Trial), Harvard Alumni Study, czy Nurses Health Study wskazują na korzystne efekty systematycznego wysiłku fizycznego w profilaktyce poważnych powikłań zdrowotnych wynikających z chorób układu krążenia. Analiza wyników wieloletnich badań dowodzi, że regularny wysiłek fizyczny o odpowiedniej długości oraz intensywności wpływa pozytywnie na metabolizm lipidów i węglowodanów, czynności śródbłonka naczyniowego oraz może poprawiać stan równowagi czynnościowej między układem krzepnięcia i fibrynolizy.
Należy pamiętać, że zbyt mała dawka ćwiczeń nie przyniesie istotnych efektów fizjologicznych, a nadmierny, niedostosowany do wieku, stanu zdrowia i możliwości wysiłek może być szkodliwy. W tabeli zostały przedstawione najbardziej znane wytyczne dotyczące zalecanej aktywności ruchowej.
| Aktywność ruchowa WHO 1993 | Centers for Disease Control and Prevention | American Heart Association and Prevention (CDCP) 1995 | American College of (AHA) 1996 | Europejskie Towarzystwa Sports Medicine (ACSM) 1998 | International Task Force for Prevention Naukowe EAS, ESC, ESH 1998 | of Coronary Heart Disease IAS 1998 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Częstotliwość treningu w tygodniu | 3-5 razy | codziennie | 3-6 razy | 3-5 razy | 4-5 razy | 4-5 razy |
| Intensywność ćwiczeń | 60-85% maks. tętna | umiarkowana | 40-60% maks. tętna | 60-90% maks. tętna | 60-75% maks. tętna | 60-75% maks. tętna |
| Czas trwania jednostki treningowej | 20-60 minut | min. 30 minut | 30-60 minut | 20-60 minut | 30-40 minut | 20-30 minut |
| Rodzaj zalecanego treningu | wysiłki wytrzymałościowe | wysiłki wytrzymałościowe | wysiłki wytrzymałościowe | wysiłki wytrzymałościowe | wysiłki wytrzymałościowe | |
| Ćwiczenia oporowe | uzupełnienie | uzupełnienie min. 2x w tygodniu 8-10 zestawów ćwiczeń po 10-15 powtórzeń | uzupełnienie min. 2x w tygodniu 8-10 zestawów ćwiczeń po 10-12 powtórzeń | |||
| Wydatek energetyczny w czasie ćwiczeń | 200 kcal/dzień, 1400kcal/tydzień | minimum 300 kcal/trening |
Osoba dorosła przed podjęciem systematycznego wysiłku fizycznego powinna wykonać podstawową diagnostykę kardiologiczną, a także badania czynnościowe pod kątem sportowym – m.in. EKG spoczynkowe, aby ustalić wydolność fizyczną organizmu. Osobom starszym zaleca się dokładną diagnostykę stanu zdrowia i dostosowanie odpowiedniej formy aktywności fizycznej.
|
Znajomość mechanizmów interakcji farmakodynamicznych i farmakokinetycznych leków stosowanych w kardiologii pozwala na uniknięcie potencjalnych zagrożeń wynikających z ich kojarzenia. W biotransformacji leków kardiologicznych najważniejszą rolę odgrywają trzy izoenzymy:
Na niepożądane reakcje lekowe narażone są zwłaszcza osoby starsze, przyjmujące wiele leków, dlatego ważne jest każdorazowe ustalenie możliwych interakcji. Ponadto na interakcje mogą wpłynąć czynniki osobowe, na przykład przebyte choroby lub rodzaj diety. Zmienność osobnicza nasilenia interakcji leków zależy od wielkości dawek, czasu trwania leczenia, kolejności oraz drogi ich stosowania.
| CYP 3A4 | CYP 2D6 | CYP 2C9 | |
|---|---|---|---|
| substraty |
|
| |
| inhibitory | |||
| induktory | wysoce oporny na indukcję |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
