AI tools

Leki beta-adrenolityczne

lek działający antagonistycznie na receptory β1 i β2 adrenergiczne, hamujący aktywność układu współczulnego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne (leki β-adrenolityczne), beta-adrenolityki (β-adrenolityki), leki beta-sympatykolityczne, potocznie beta-blokery lub β-blokery (ATC: C07) – grupa leków działających antagonistycznie na receptory β1 i β2 adrenergiczne. Hamują aktywność układu współczulnego, wywierając działanie na niemal cały organizm. Jest to jedna z najważniejszych grup leków stosowanych w kardiologii, a zwłaszcza w chorobie niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego. Znajdują też zastosowanie w leczeniu innych schorzeń.

Thumb
Propranolol, pierwszy zastosowany z powodzeniem lek beta-adrenolityczny

Działanie

Podsumowanie
Perspektywa

Ich działanie związane jest z zablokowaniem receptora beta-adrenergicznego, co powoduje następujące efekty biologiczne:

  • w obrębie serca – zmniejszenie częstości akcji serca (efekt chronotropowy ujemny), spadek przewodnictwa przedsionkowo-komorowego (efekt dromotropowy ujemny), obniżenie kurczliwości mięśnia komór (efekt inotropowy ujemny) i zmniejszenie objętości wyrzutowej i minutowej serca, zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy, zwiększenie przepływu wieńcowego i poprawa odżywienia mięśnia sercowego poprzez wydłużenie rozkurczu (efekt luzytropowy ujemny)
  • w obrębie naczyń krwionośnych – skurcz naczyń i zwiększenie oporu obwodowego
  • w obrębie mięśni gładkich narządów wewnętrznych – skurcz (np. oskrzeli)
  • w układzie RAA – hamują wydzielanie reniny i w konsekwencji obniżają ciśnienie krwi
  • w oku: obniżają ciśnienie śródgałkowe.

Wyniki badań przedstawione podczas konferencji European Breast Cancer Conference 2010 wskazują, że leki beta-adrenolityczne zapobiegają również tworzeniu się przerzutów raka sutka[1].

Poszczególne leki z tej grupy różnią się:

  • selektywnością wpływu na receptory β2 i β1-adrenergiczne – wpływa to na częstość występowania działań niepożądanych; leki nieselektywne mogą powodować skurcz oskrzeli
  • wewnętrzną aktywnością β-adrenergiczną (ISA); leki mające tę właściwość są mniej niebezpieczne – po przedawkowaniu nie dojdzie do całkowitej blokady serca, gdyż w niewielkim stopniu będą one pobudzały serce do skurczu
  • działaniem chinidynopodobnym; leki o działaniu chinidynopodobnym wykazują słabe właściwości antyarytmiczne oraz znieczulające (mogą maskować bóle wieńcowe).

Wskazania

  • nadciśnienie tętnicze (pojawiły się wątpliwości, czy leki beta-adrenolityczne mogą być lekami pierwszego rzutu w terapii nadciśnienia tętniczego, z uwagi na nieakceptowalne ryzyko rozwoju cukrzycy przy długotrwałym stosowaniu[2])
  • choroba niedokrwienna serca
  • nadkomorowe zaburzenia rytmu serca związane ze zwiększona pobudliwością
  • komorowe zaburzenia rytmu serca
  • ból głowy w tym migreny (propranolol, ale też inne leki)
  • tachykardia zatokowa
  • nadczynność tarczycy (propranolol)
  • jaskra (zmniejszają ciśnienie śródgałkowe: karteolol, metipranolol, timolol)
  • abstynencja alkoholowa (łagodzenie objawów psychosomatycznych)
  • nerwice lękowe (łagodzenie objawów psychosomatycznych: propranolol, metoprolol: spadek RR, likwiduje drżenia, pocenie się, kołatanie serca)
  • guz chromochłonny rdzenia nadnerczy (jako terapia dodatkowe przed leczeniem operacyjnym)
  • zespół Marfana
  • omdlenia odruchowe
  • wady wrodzone serca ze zwężeniem drogi odpływu komory prawej (zespół Fallota oraz inne wady złożone z podzastawkowym zwężeniem tętnicy płucnej)
  • kardiomiopatia przerostowa (szczególnie forma zwężająca)
  • wrodzony zespół długiego QT
  • zespół wypadania płatków zastawki przedsionkowo-komorowej lewej[3]

Przeciwwskazania

Działania niepożądane

  • układ krążenia − bradykardia (zwolnienie rytmu serca), niewydolność krążenia, blok przedsionkowo-komorowy, hipotensja (nadmierne obniżenie ciśnienia), ziębnięcie dłoni i stóp
  • ośrodkowy układ nerwowy − oszołomienie, depresja, zaburzenia widzenia, halucynacje, nietypowe sny, problemy z pamięcią
  • przewód pokarmowy − nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka lub zaparcie
  • układ oddechowy − zaostrzenie przebiegu lub prowokacja napadu astmy oskrzelowej
  • u niektórych chorych przejściowa impotencja
  • diabetogenność (potwierdzona w polskim badaniu Screen-Pol). Jako substancje zmniejszające wydzielanie insuliny, leki blokujące receptory beta-adrenergiczne mogą również zwiększać zapotrzebowanie na leki stymulujące wydzielanie insuliny lub pogarszać ich skuteczność. W neuropatii sercowo-naczyniowej w przebiegu cukrzycy beta-blokery mogą, przez blokadę współczulną, zwiększać stopień „odnerwienia” układu krążenia i zmniejszać jego adaptację do stresu; mogą wreszcie maskować objawy adrenergiczne hipoglikemii[7].

Leki należące do tej grupy

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.