lek działający antagonistycznie na receptory β1 i β2 adrenergiczne, hamujący aktywność układu współczulnego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leki beta-adrenolityczne (leki β-adrenolityczne), beta-adrenolityki (β-adrenolityki), leki beta-sympatykolityczne, potocznie beta-blokery lub β-blokery (ATC: C07) – grupa leków działających antagonistycznie na receptory β1 i β2 adrenergiczne. Hamują aktywność układu współczulnego, wywierając działanie na niemal cały organizm. Jest to jedna z najważniejszych grup leków stosowanych w kardiologii, a zwłaszcza w chorobie niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego. Znajdują też zastosowanie w leczeniu innych schorzeń.
Propranolol, pierwszy zastosowany z powodzeniem lek beta-adrenolityczny
Wyniki badań przedstawione podczas konferencji European Breast Cancer Conference 2010 wskazują, że leki beta-adrenolityczne zapobiegają również tworzeniu się przerzutów raka sutka[1].
Poszczególne leki z tej grupy różnią się:
selektywnością wpływu na receptory β2 i β1-adrenergiczne – wpływa to na częstość występowania działań niepożądanych; leki nieselektywne mogą powodować skurcz oskrzeli
wewnętrzną aktywnością β-adrenergiczną (ISA); leki mające tę właściwość są mniej niebezpieczne – po przedawkowaniu nie dojdzie do całkowitej blokady serca, gdyż w niewielkim stopniu będą one pobudzały serce do skurczu
działaniem chinidynopodobnym; leki o działaniu chinidynopodobnym wykazują słabe właściwości antyarytmiczne oraz znieczulające (mogą maskować bóle wieńcowe).
nadciśnienie tętnicze (pojawiły się wątpliwości, czy leki beta-adrenolityczne mogą być lekami pierwszego rzutu w terapii nadciśnienia tętniczego, z uwagi na nieakceptowalne ryzyko rozwoju cukrzycy przy długotrwałym stosowaniu[2])
diabetogenność (potwierdzona w polskim badaniu Screen-Pol). Jako substancje zmniejszające wydzielanie insuliny, leki blokujące receptory beta-adrenergiczne mogą również zwiększać zapotrzebowanie na leki stymulujące wydzielanie insuliny lub pogarszać ich skuteczność. W neuropatii sercowo-naczyniowej w przebiegu cukrzycy beta-blokery mogą, przez blokadę współczulną, zwiększać stopień „odnerwienia” układu krążenia i zmniejszać jego adaptację do stresu; mogą wreszcie maskować objawy adrenergiczne hipoglikemii[5].
BenteB.ArboeBenteB., Charlotte SuppliCh.S.UlrikCharlotte SuppliCh.S., Beta-blockers: friend or foe in asthma?, „International Journal of General Medicine”, 6, 2013, s. 549–555, DOI:10.2147/IJGM.S46592, ISSN1178-7074, PMID:23882156, PMCID:PMC3709648 [dostęp 2017-11-09].
