Remove ads

Վանի թագավորություն

Վանի թագավորության արքաների կառավարման տարեթվերը ներկայացված են մոտավորապես, քանի որ նրանց մասին տեղեկատվություն շատ քիչ կա և որոշ թվականներ կարող են վիճարկելի լինեն:Փակագծերում նշված են տարեթվերը ըստ «Հայոց պատմություն, դասախոսությունների ձեռնարկ», Երևան 1998, Աշոտ Մելքոնյան։

Վանի թագավորներ

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Արամեմ.թ.ա.858 - մ.թ.ա. 844 (մ.թ.ա.859 - մ.թ.ա.843)
Լուտիպրիմ.թ.ա. 844 - մ.թ.ա. 834
Սարդուրի Ամ.թ.ա. 835 - մ.թ.ա. 825 (մ.թ.ա.835 - մ.թ.ա.825)
Իշպուինիմ.թ.ա. 825 - մ.թ.ա. 810 (մ.թ.ա.825 - մ.թ.ա.810)
Մենուամ.թ.ա. 810 - մ.թ.ա. 786 (մ.թ.ա.810 - մ.թ.ա.786)
Արգիշտի Ամ.թ.ա. 786 - մ.թ.ա. 764 (մ.թ.ա.786 - մ.թ.ա.764)
Սարդուրի Բմ.թ.ա. 764 - մ.թ.ա. 735 (մ.թ.ա.764 - մ.թ.ա.735)
Ռուսա Ամ.թ.ա. 735 - մ.թ.ա. 710—ական (մ.թ.ա.735 - մ.թ.ա.710—ական)
Արգիշտի Բմ.թ.ա. 710—ական - մ.թ.ա. 685 (մ.թ.ա.710—ական - մ.թ.ա.685)
Ռուսա Բմ.թ.ա.685 - մ.թ.ա. 645 (մ.թ.ա.685 - մ.թ.ա.645)
Սարդուրի Գմ.թ.ա. 643 - մ.թ.ա.625
Սարդուրի Դմ.թ.ա. 625 - մ.թ.ա.620
Էրիմենամ.թ.ա. 620 - մթ.ա.605
Ռուսա Գմ.թ.ա. 605 - մ.թ.ա.595 (մ.թ.ա.605 - մ.թ.ա.585)?
Ռուսա Դմ.թ.ա.595 - մ.թ.ա.585
Փակել

Պարույր Սկայորդի

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Պարույր Սկայորդիմ.թ.ա.612 - մ.թ.ա. ?մ.թ.ա 612 թ.-ին Մարաստանի Կիաքսար թագավորը ճանաչել է Հայոց արքա և ըստ որոշ մասնագետների արդեն մ.թ.ա. 612 - մ.թ.ա. 609 թթ.-ներին Ուրարտուի թագավորությունում իշխանությունը անցել էր Պարույրին, այսինքն դինաստիաների փոփոխություն էր իրականացվել[1]։
Հրաչյամ.թ.ա. ? - մ.թ.ա. ? (ըստ Մովսես Խորենացու Նաբուգոդոնոսոր I-ի ժամանակակիցն է եղել)Պարույր Սկայորդու որդի
Փակել
Remove ads

Երվանդունիներ

Երվանդունիների կառավարման տարեթվերը ներկայացված են մոտավորապես և որոշ թվականներ կարող են վիճարկելի լինեն։

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Երվանդ Ամ.թ.ա. 570 - մ.թ.ա. 560Երվանդունիներ
Տիգրան Երվանդյանմ.թ.ա. 560 - մ.թ.ա. 535ԵրվանդունիներThumb
Վահագն Երվանդյանմ.թ.ա. 535 - մ.թ.ա. 515Երվանդունիներ
Հիդարնես Ամ.թ.ա 6-րդ դարԵրվանդունիներ
Հիդարնես Բմ.թ.ա.5-րդ դարի առաջին կեսԵրվանդունիներ
Հիդարնես Գմ.թ.ա. 5-րդ դարի կեսերԵրվանդունիներ
Արտաշիրմ.թ.ա. 5-րդ դարի երկրորդ կեսԵրվանդունիներ
Երվանդ Բմ.թ.ա. 401 - մ.թ.ա.344սատրապԵրվանդունիներ
Դարեհ IIIմ.թ.ա. 344 - մ.թ.ա. 336սատրապThumb
Երվանդ Գմ.թ.ա.336 - մ.թ.ա. 331Երվանդունիներ
Միհրանմ.թ.ա. 331 - մ.թ.ա.323սատրապԵրվանդունիներ
Պերդիկկամ.թ.ա. 323օտարերկրացի
Նեոպտելեմուսմ.թ.ա.323 - մ.թ.ա. 321օտարերկրացի
Էվմենմ.թ.ա.321օտարերկրացի
Միհրանմ.թ.ա.321 - մ.թ.ա. 317Երվանդունիներ
Երվանդ Գմ.թ.ա.317 - մ.թ.ա. 260Երվանդունիներ
Երվանդ Դմ.թ.ա. 213 - մ.թ.ա 195Երվանդունիներ
Փակել

Փոքր Հայքի թագավորություն

Կոմմագենեի և Ծոփքի թագավորություն

Երվանդունիների կառավարման տարեթվերը ներկայացված են մոտավորապես և որոշ թվականներ կարող են վիճարկելի լինեն։

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Շամուշ (Սամոս)մ.թ.ա.260 - մ.թ.ա. 240Երվանդ Գ-ի որդի, հիմնադրել է Սամոսատ քաղաքըԵրվանդունիներ
Արշամ Ամ.թ.ա. 240 - մ.թ.ա. 220Սամոսի որդին, կառուցել է Արշամաշատ մայրաքաղաքըԵրվանդունիներThumb
Փակել

Ծոփքի թագավորություն

Փաստերը վիճարկելի են.

Մանրամասն տեղեկատվություն Թագավոր, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԹագավորԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություներԴինաստիաՊատկեր
Շավարշ-Քսերքես
(Քսերքսես Երվանդունի)
մ.թ.ա. 220 - մ.թ.ա. 201Արշամի որդինԵրվանդունիներThumb
Աբդիսարես ? - ?Քսերքսեսի որդինThumb
Զարեհմ.թ.ա. 189 - ?Շահունի արքայտոհմի հիմնադիր, մ.թ.ա.200 - մ.թ.ա.189 թթ.-ին եղել է Ծոփքի կառավարիչ. Սելևկյանների տիրապետություն
Մորֆիլիգ ? - ?Զարեհի որդին
Արտանես ? - ?
 ? - ? ? - ?
Փակել

Կոմմագենեի թագավորություն

Տարեթվերի համար հիմք է ծառայել անգլերեն Վիքիպեդիայի հետևյալ ցանկը.en:List of rulers of Commagene.

Մանրամասն տեղեկատվություն Թագավոր, Կառավարման տարիններ ...
ԹագավորԿառավարման տարիններԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Պտղոմեոս Կոմմագենացիմ.թ.ա. 163 - 130Երվանդ Դ-ի որդին, Արշամի թոռը,
մ.թ.ա. 200 - 163 թթ-ին եղել է Կոմմագենեի սատրապ
Սամոս Բ Կոմմագենացիմ.թ.ա. 130 - 109Պտղոմեոսի որդին
Միհրդատ Ա Կալլինիկուսմ.թ.ա. 96 - 70Սամոս Բ-ի որդին
Անտիոքոս Ա Կոմմագենացիմ.թ.ա. 70 - 38Միհրդատ Ա-ի որդինThumb
Միհրդատ Բ Կոմմագենացիմ.թ.ա. 38 - 20Անտիոքոս Ա-ի որդին
Անտիոքոս Բ Կոմմագենացիմ.թ.ա. 20 - 20Անտիոքոս Ա-ի որդին
Միհրդատ Գ Կոմմագենացիմ.թ.ա. 20 - 12Միհրդատ Բ-ի որդին
Անտիոքոս Գ Կոմմագենացիմ.թ.ա. 12 - 17Միհրդատ Գ-ի որդին
հռոմեական պրովինցիա17 - 38
Անտիոքոս Դ Կոմմագենացի38 - 72Անտիոքոս Գ-ի որդին,
կառավարել է քրոջ (համատեղության կարգով կնոջ)՝ Յուլիա լոտափայի հետ (Julia Iotapa)
իշխանությունը Անտիոքոս Գ-ի երեխաներին վերադարձրել է Կալիգուլա կայսերը
Փակել
Remove ads

Արտաշեսյաններ

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Արտաշես Ամ.թ.ա. 189 - մ.թ.ա. 160մ.թ.ա.200 - մ.թ.ա.189 Մեծ Հայքի կառավարիչ, Սելևկյանների տիրապետությունԱրտաշեսյաններThumb
Արտավազդ Ամ.թ.ա. 160 - մ.թ.ա. 115Արտաշեսյաններ
Տիգրան Ամ.թ.ա. 115 - մ.թ.ա. 95Արտաշեսյաններ
Տիգրան Բմ.թ.ա. 95 - մ.թ.ա. 55ԱրտաշեսյաններThumb Տիգրան Բ Մեծ
Արտավազդ Բմ.թ.ա. 55 - մ.թ.ա. 34ԱրտաշեսյաններThumb Արտավազդ Բ
Արտաշես Բմ.թ.ա 34 - մ.թ.ա. 20ԱրտաշեսյաններThumb Thumb Արտաշես Բ
Տիգրան Գմ.թ.ա. 20 - մ.թ.ա. 8ԱրտաշեսյաններThumb Տիգրան Գ
Տիգրան Դ և Էրատոմ.թ.ա. 8 - մ.թ.ա. 5ԱրտաշեսյաններThumb Տիգրան Դ
Արտավազդ Գմ.թ.ա. 5 - մ.թ.ա. 2Արտաշեսյաններ
Տիգրան Դ և Էրատոմ.թ.ա. 2 - մ.թ.1ԱրտաշեսյաններThumb Էրատո թագուհի
Փակել

1 - 52 (66) թվականներ

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
թափուր1-2
Արիոբարզան2 - 4Ատրպատականի թագավոր
Արտավազդ Դ4-6Արիոբարզանի որդին
Տիգրան Ե6 - 12
Էրատո6-12
Վոնոն12 - 15/16Պարթևների նախկին արքան
թափուր15/16 - 18հռոմեացիները ձերբակալել էին Վոնոնին
Զենոն-Արտաշես18 - 34Պոնտոսի և Փոքր Հայքի Պոլեմոն /Ասորական աղբյուրներում հիշվում է Մանովա անվանաձևով/ թագավորի որդին
Արշակ Ա34-35Արտավան Գ-ի որդին
Որոդես Պարթև35Արտավան Գ-ի որդին
Միհրդատ35-37Իբերիայի թագավորի եղբայրը
Կոտիս37-43Զենոն-Արտաշեսի (Արշամայի) քրոջ՝ Տրիփոնիայի և Թրակիայի Կոտիս թագավորի որդին
Միհրդատ43-51
Հռադամիզդ51-52Միհրդատի զարմիկըThumb
Տրդատ Ա52-53Արշակունի
Հռադամիզդ53-54Thumb
Փակել
Remove ads

Արշակունիներ

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Տրդատ Ա54-58Պարթևաց Արշակունի Վոնոն Բ-ի որդին, Վաղարշ Ա-ի եղբայրըԱրշակունիThumb
թափուր58-59հռոմեական օկուպացիա
Տիգրան Զ59-62Քաղկիդիկեի թագավոր, Տիգրան Ե–ի եղբոր՝ Ալեքսանդրի որդին
Տրդատ Ա62-75ԱրշակունիThumb
Սանատրուկ75-110ԱրշակունիThumb
Աշխադար110-113Բակուր Բ-ի որդինԱրշակունի
Պարթամասիր113-114Բակուր Բ-ի որդինԱրշակունի
թափուր114-116հռոմեական օկուպացիա
Վաղարշ Ա116-144Սանատրուկի որդինԱրշակունի
Սոհեմոս144-161Ասորիքի Եմեսա քաղաքի թագավոր
Բակուր Ա161-163Արշակունի
Սոհեմոս164-186
Վաղարշ Բ186-198Արշակունի
Խոսրով Ա198-217Արշակունի
Տրդատ Բ217-256նույնացվում է Խոսրով Բ-ի հետ, 253 թ.-ին պարսիկները գրավեցին Հայաստանի մեծ մասը, նա մինչև սպանվելը շարունակեղ իշխել արևմտյան հատվածներումԱրշակունի
Արտավազդ Ե253 - 272կառավարել է Շապուհի որդու Որմիզդ-Արտաշիրի հետ համատեղ
Որմզդակ272-276Որմիզդ-Արտաշիրի որդին
Ներսես Սասանյան276-293[2]Շապուհ Ա-ի որդին, Պարսկաստանի ապագա արքայից արքա,
Տրդատ Գ287-330287 թ.-ից հռոմեական հատվածի արքա, 293-ից ամբողջ Հայաստանի արքաԱրշակունիThumb
Խոսրով Գ330-338Արշակունի
Տիրան338-350Արշակունի
Արշակ Բ350-368ԱրշակունիThumb
թափուր368 - 370պարսկական օկուպացիա
Պապ370 -374Արշակունի
Վարազդատ374-378ԱրշակունիThumb
Արշակ Գ378 - 389Արշակունի
Խոսրով Դ387-389Արշակունի
Վռամշապուհ389-414Արշակունի
Խոսրով Դ414-415Արշակունի
Շապուհ415-420Հազկերտ Բ-ի որդին
թափուր420-422ապստամբություն
Արտաշես Դ422-428Արշակունի
Փակել
Remove ads

Մարզպանական Հայաստան

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Վասակ Սյունի441-450Պարսիկ Վեհմիհրշապուհ մարզպանից հետո՝ Մարզպանական Հայաստանում նշանակված առաջին հայ մարզպանն էրՍյունիներ
Վարդան Մամիկոնյան Քաջ450-451Եղել է Հայոց սպարապետ 422-ից, Սասանյան Պարսկաստանի դեմ 450-451-ի հայ ազատագրական շարժման առաջնորդ։ 450-ի վերջին Արտաշատում գումարված ժողովում ուխտապահ նախարարներն ու բարձրաստիճան հոգևորականները Վարդան Մամիկոնյանին ընտրել են Հայոց տանուտեր (մարզպան)Մամիկոնյաններ
Սահակ Ասպետ Բագրատունի481-482Վահանանց ապստամբությունից, պարսկական կայազորի ջախջախումից և պարսիկ մարզպան Ատրվշնապսի տապալումից (481) հետո ընտրվել է Հայոց մարզպան ու տանուտերԲագրատունիներ
Վահան Մամիկոնյան482-505Հայրենասեր նախարարները խմբվել են Վահան Մամիկոնյանի շուրջը և նրա գլխավորությամբ ապստամբել Պարսից տիրապետության դեմ (Վահանանց պատերազմ)։ Հայոց սպարապետ, մարզպան (մոտ 487-505)Մամիկոնյաններ
Վարդ Մամիկոնյան505-510Հայոց սպարապետ մոտ 486-ից, Հայոց մարզպան՝ մոտ 505-509-ինՄամիկոնյաններ
Մժեժ Գնունի Հոնահաղթ517-548Սասունում իշխող հայ նախարար, որը 517-ին Կավադ I Պարսից արքայի կողմից նշանակվել է Հայոց մարզպան
Վարդան Մամիկոնյան Փոքր571-576Հայոց սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանը՝ Իր շուրջ համախմբելով հայրենասեր ուժերի, Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Բ Գաբեղենցու աջակցությամբ գումարել է նախարարների գաղտնի խորհրդակցություն (571), որտեղ ընտրվել է իշխանապետ և որոշել զինված պայքար մղել պարսկական տիրողների դեմՄամիկոնյաններ
Մուշեղ Մամիկոնյան Դուքս576-591Հայոց Տարոնի գավառի նախարար, որը Վարդան Մամիկոնյան Փոքրից հետո (576), Բյուզանդիայի կայսեր կողմից կարգվեց պարսկա-բյուզանդական պատերազմում բյուզանդիայի կողմից մարտնչող՝ հայկական զորագնդերի հրամանատար, իսկ հետագայում (պատերազմական գործողությունների ընթացքում) բյուզանդիայի իշխանությանն անցած ամբողջ հայկական երկրամասի (ներառյալ նախկինում կայսրության իշխանության ներքո գտնվող հայկական տարածքների) ժամանակավոր կառավարիչ՝ դուքսՄամիկոնյաններ
Սմբատ Բագրատունի Հաղթանդամ591-592Հայ զորահրամանատար, նախարար։ Հայոց դուքս Մուշեղ Մամիկոնյանի սպանվելուց հետո, ապստամբել և քաշվել է Հայաստանի Խաղտյաց լեռները։ Հայ նախարարները սպանել են կայսրի կողմից Հայաստանի կառավարիչ նշանակված բյուզանդացի Հովհաննեսին և իրենց իշխանապետ ընտրել Սմբատին, որոշել միասնական ուժերով դուրս գալ հունաց կայսրի իշխանության տակից ու իրենց թագավորությունն ունենալԲագրատունիներ
Սմբատ Բագրատունի Բազմահաղթ592-627Հայ զորավար Սմբատ Բագրատունին աչքի ընկնելով պարսից արքա Խոսրով II Ափավրեզի մղած պատերազմներում և դառնալով վերջինիս սիրելին, մեծ պատվով նշանակվել է Հայոց մարզպան, իսկ հետո նաև Վրկանից աշխարհի մարզպան, պահպանելով իր Հայոց մարզպանի իրավունքներըԲագրատունիներ
Վարազտիրոց Բագրատունի628-634Վարազտիրոց Բագրատունին Սմբատ Բազմահաղթի որդին էր։ Հայոց տանուտեր և մարզպան է դարձել (628-634) Կավադ II-ի օրոքԲագրատունիներ
Մժեժ Գնունի Կյուրապաղատ629-635Հայազգի Բյուզանդական զորավար։ Հերակլ կայսրը 629-ին Մժեժ Գնունուն նշանակել է Բյուզանդիայի արևելյան շրջանների (հայկական տարածքների) կառավարիչ՝ կյուրապաղատ
Դավիթ Սահառունի635-638Հայաստանի բյուզանդական մասի կառավարիչ 635-638-ին, Դավիթ Սահառունին հանդիսացել է Հայոց մարզպանական շրջանի վերջին իշխանավորը
Փակել

Արաբական տիրապետություն, հայոց իշխաններ

Թվականները ներկայացված են ըստ ցանկում նշված համապատասխան անձանց վերաբերվող ՀՍՀ հոդվածների:

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Թեոդորոս Ռշտունի639 - 654Հայաստանում Պարսկաստանի ու Բյուզանդիայի գերիշխանության անկումից հետո միավորեց Հայաստանի արևմտյան և արևելյան մասերը և դարձավ նրա փաստացի կառավարիչը, 652 թ.-ից հետո արաբների կողմից ճանաչվեց Հայոց, Վրաց և Աղվանից գերագույն իշխան։ 643 թ.-ին ձերբակալվում է Բյուզանդիայի կայսեր կողմից, իսկ հայոց իշխան է դառնում Վարազ-Տիրոց Բ Բագրատունին, որը կարճ ժամանակ հետո մահանում է և կրկին վերադարձնում են Ռշտունուն[3]Ռշտունի
Համազասպ Դ Մամիկոնյան654 - 661Մամիկոնյան
Գրիգոր Ա Մամիկոնյան661 - 685Մամիկոնյան
Աշոտ Բ Բագրատունի685 - 689Բագրատունի
Ներսեհ Կամսարական689 - 693Կամսարական
Սմբատ Բյուրատյան Բագրատունի693 - 726701 թ.-ին արաբները վերջնականորեն գրավեցի Անդրկովկասը և կազմեցին Արմինիա վարչամիավորըԲագրատունի
Արտավազդ Կամսարական726 - 732Կամսարական
Աշոտ Բագրատունի Կուրացյալ732 - 749փաստացի 726 թ.-ից, կուրացվել է Գրիգոր Բ Մամիկոնյանի կողմից, որոշակի ժամանակահատված իշխանությունը եղել է Գրիգոր Բ Մամիկոնյանի ձեռքում (748-750), որը գլխավորել է ապստամբությունը արաբների դեմ, իսկ Աշոտը հրաժարվել էր մինչև վերջ աջակցեր[4]Բագրատունի
Մուշեղ Մամիկոնյան749 - 753Մամիկոնյան
Սահակ Գ Բագրատունի753 - 770775 թ.-ի ապրիլի 24-ին (25-ին) Արձն գյուղի ճակատամարտում զոհվեցին Մուշեղ Մամիկոնյանը, Սահակ և Սմբատ Բագրատունիները և այլք, այդ դեպքերից հետո Մամիկոնյանները, Ռշտունիները, Կամսարականները և այլ տոհմեր գաղթեցին ԲյուզանդիաԲագրատունի
Սմբատ Է Բագրատունի770 - 775Աշոտ Բագրատունի Կուրացյալի որդինԲագրատունի
Տաճատ Անձևացի781 -785Անձևացի
Աշոտ Բագրատունի Մսակեր790 - 826Բագրատունի
Բագրատ Բագրատունի826 - 851Բագրատունի
Սմբատ Բագրատունի Աբլբաս852 - 855Բագրատունի
Աշոտ Բագրատունի855 - 885862 թ.-ից իշխանաց իշխան, իսկ 885 թ.-ից պաշտոնապես ճանաչվեց Հայոց և Վրաց թագավորԲագրատունիThumb
Փակել
Remove ads

Բագրատունիներ

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Աշոտ Ա885-890ԲագրատունիThumb
Սմբատ Ա890-914Բագրատունի
Աշոտ Բ914-928ԲագրատունիThumb
Աբաս Ա928-953Բագրատունի
Աշոտ Գ953-977ԲագրատունիThumb
Սմբատ Բ977-989ԲագրատունիThumb
Գագիկ Ա989-1020ԲագրատունիThumb
Հովհաննես-Սմբատ1020-1041Բագրատունի
Աշոտ Դ1021-1040կառավարել է Շիրակի և շրջակա գավառներից դուրսԲագրատունի
Վահրամ Պահլավունի1041-1042ժամանակավոր, մինչ Գագիկ Բ-ի թագադրելը
Գագիկ Բ1042-1045Աշոտ Դ-ի որդին, կալանավորվել է Բյուզանդիայի կայսեր կողմից և ստիպողաբար հրաժարվել գահից, փոխարենը ստացել է Պիզու և Կալոն Պեղատ քաղաքները Կապադովկիայում, սպանվել է 1079 թ.-ինԲագրատունի
Փակել

Կարսի (Վանանդի) թագավորություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Մուշեղ Կարսեցի963-984Աշոտ Գ-ի եղբայրըԲագրատունի
Աբաս Բագրատունի984-1029Բագրատունի
Գագիկ Կարսեցի1029-10641064-ին թագավորությունը հանձնել է ԲյուզանդիայինԲագրատունիThumb
Փակել

Տաշիր-Ձորագետի (Լոռվա) թագավորություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Գուրգեն Կյուրիկե979 - 989Աշոտ Գ-ի որդին, կառավարել է 972 թ.-ից, արքայի կոչում ստացել է 979-իցԿյուրիկյան
Դավիթ Ա989-1050Կյուրիկյան
Գուրգեն Բ1050-1089Կյուրիկյան
Դավիթ Բ1089-1113կառավարել է եղբոր Աբասի, հետ, 1113 թ.-ից հետո, երբ թագավորությունը անցավ Վրաստանին, 1113 թ.-ից մինչև 1145 թթ.-ները կառավարել է ՄածնաբերդումԿյուրիկյան
Աբաս Կյուրիկյան1089-11131113 թ.-ից հետո կառավարել է Տավուշում մինչև 1145 թ.-ըԿյուրիկյան
Փակել

Մածնաբերդի իշխանություն

Տվյալները վերցված են Հայկական Սովետական Հանրագիտարանից.[5]

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Դավիթ Բ1113-1145Կյուրիկյան
Կյուրիկե Գ1145-1170Կյուրիկյան
Աբաս Բ1170-1176Կյուրիկյան
Աղսարթան Ա1176- ?Կյուրիկյան
Աղսարթան Բ-Կյուրիկյան
Թաղիադին Ա-Կյուրիկյան
Սարգիս Ա-Կյուրիկյան
Փակել

Սյունիքի թագավորություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Սմբատ Ա Սահակյան987 -998Սյունի
Վասակ Ա998-1040Սյունի
Սմբատ Բ Աշոտյան1040-1051[6]Վասակի քեռայր Աշոտի որդինԱշոտյան
Գրիգոր Ա Աշոտյան1051-1072Սմբատ Բ-ի եղբայրըԱշոտյան
Սենեքերիմ Սևադյան1072 -1094/1096Շահանդուխտ թագուհու եղբայրն է, Դարբանտի Սևադա թագավորի որդին[7]
Գրիգոր Բ Սենեքերիմյան1094/1096-1166Սենեքերիմի որդին
Հասան Խաչենցի1166 -1170Գրիգոր Բ-ի Կատայի ամուսինը, Խաչենի իշխանը
Փակել

Վասպուրականի թագավորություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Գագիկ Արծրունի908 - 943Արծրունի
Դերենիկ-Աշոտ943 - 959Գագիկի որդինԱրծրունի
Աբուսահլ-Համազասպ959 - 972Գագիկի որդին, Աբուսահլ-Համազասպի մահից հետո որդիները բաժանեցին թագավորությունը 3 մասի, սակայն հերթով տիրացան Վան քաղաքի գահինԱրծրունի
Աշոտ-Սահակ972 - 983/991Աբուսահլ-Համազասպի որդինԱրծրունի
Գուրգեն-Խաչիկ983/991 - 1003Աբուսահլ-Համազասպի որդինԱրծրունի
Սենեքերիմ Արծրունի1003 - 1021Աբուսահլ-Համազասպի որդին, 1021 թ.-ին թագավորթւոյունը զիջեց Բյուզանդիային, փոխարենը ստանալով Կապադովկիայի Սեբաստիա քաղաքը, մահացել է 1026 թ.-ինԱրծրունի
Փակել

Տայքի իշխանություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Դավիթ Կյուրոպաղատ966 -1000Բագրատունի
Փակել

Կիլիկիայի հայկական պետություն

Իշխանության շրջան

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Ռուբեն Ա1080-1095Ըստ ավանդության Հայոց Բագրատունի վերջին թագավոր Գագիկի մերձավորներից էր։ Անիի անկումից հետո հաստատվում է Կորոմոզոլ գյուղում։ՌուբինյանThumb
Կոստանդին Ա1095-1100Ընդարձաելով իր տիրույթները՝ տիրում է Վահկային ու շրջակա որոշ բերդերի։ Աճյունն ամփոփվում է Կաստաղոնի վանքում։ՌուբինյանThumb
Թորոս Ա Սեբաստոս1100-1129Կրել է «Մեծ իշխան Հայոց» տիտղոսը, ինչպես նաև հունական «Սեբաստոս» և «Պռոտոսեբաստոս» տիտղոսը։ Երկիրը կառավարել է իր եղբայր Լևոնի հետ միաժամանակ, սակայն իրարից անջատ իշխանություններում։ Ունեցել է մի որդի Կոստանդին անունով, որին թունավորել են։ Կառուցում է Մաշկևորի և Դրազարկի վանքերը։ Աճյունն ամփոփված էր Դրազարկում։Ռուբենյան
Լևոն Ա1129-1137Կրել է «Իշխան Հայոց», ինչպես նաև հունական «Սեբաստոս» տիտղոսը։ Սկզբում կառավարել է Ամանոսյան լեռներից մինչև Մարաշ ընկած տիրույթները, ապա, եղբոր մահից հետո՝ ամբողջ երկիրը։ 1137 թ-ին Հովհաննես Կոմնենոս կայսրը գրավում է Կիլիկիան ու գերում Լևոնին, նրա կնոջն ու որդիներ Թորոսին ու Ռուբենին։ Մյուս որդիներ Ստեփանեն և Մլեհը ապաստան են գտնում Եդեսիայի կոմս Ժոսլեն II-ի արքունիքումՌուբինյանThumb
Թորոս Բ1144/45-1168Հովհաննես Կոմնենոս կայսեր մահից հետո փախչում է Կոստանդնուպոլսից ու վերադառնալով Կիլիկիա, ազատագրում Հայոց իշխանությունը։ Կոչվել է «Մսիսի, Անավարզայի և Վահկայի սեբաստոս»:Դառնալով կրոնավոր՝ կյանքի վերջին տարիներն անցկացնում է վանքում։ Մահից հետո իշխանությունն անցնում է մանկահասակ որդի Ռուբենին (Ռուբեն Բ՝ 1169-70 թթ.), որը մահանում է 1170-ին ՀռոմկլայումՌուբինյան
Մլեհ1170-1175Մլեհը իշխանության է գալիս իր եղբորորդի Ռուբենի մահից հետո։ Հալեպի ամիրա Նուր էդ-Դինի հետ դաշնակցելով, ազատագրում է Դաշտային Կիլիկիայի Անավարզա, Մսիս և Տարսոն քաղաքները։ 1175-ին սպանվում է։ Ուներ դուստր Գրիգոր Դ կաթողիկոսի քրոջ հետ ամուսնությունից և ապօրինածին որդի Գեորգ անունով։Ռուբինյան
Ռուբեն Գ1175-1187Ռուբենը Մլեհ և Թորոս Բ իշխանների եղբայր Ստեփանեի որդին էր։ Գահ բարձրանալուց հետո պատժում է Մլեհին սպանողներին։ Տորոնի տեր Հումֆրիդի թոռ իզաբելլայի հետ ամուսնությունից ունենում է 2 դուստր՝ Ալիս և Ֆիլիպա։ Անհեռատեսության հետևանքով գերի է ընկնում Անտիոքի պրինցի մոտ, ապա խոշոր փրկագնի դիմաց ազատվելով, քաշվում է վանք, որտեղ էլ մահանում է։Ռուբինյան
Լևոն Բ1187-1198Ռուբեն Գ իշխանի եղբայրն էր։ Գահին բազմել է որպես վերջինիս դուստրերի խնամակալ։ Կառավարման հենց սկզբնական շրջանից սկսած ընդարձակում է երկրի տարածքը՝ գրավելով նաև ռազմավարական Պաղրաս ամրոցը Անտիոքի հետ սահմանին։ Անտիոքի պրինց Բոհեմունդ III-ի կնոջ զարմուհու հետ ամուսնությունից ուներ դուստր Ռիթա անունով։ՌուբինյանThumb
Փակել

Թագավորության շրջան

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Գահակալման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԳահակալման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Լևոն Բ1198-12191198 թ. հունվարի 6-ին Սրբազան Հռոմեական կայսեր ուղարկած թագով Տարսոնի Մայր տաճարում թագադրվում ու օծվում է որպես Հայոց թագավոր։ Նրան թագ էր ուղարկել նաև Բյուզանդիայի կայսրը, ինչպես նաև կրոնական որոշ ձևական զիջումների արդյունքում նրան ճանաչել էր նաև Հռոմի Պապը։ Նրա օրոք Կիլիկիո Հայոց թագավորությունը դառնում է Մերձավոր Արևելքի տվյալ ժամանակի ամենահզոր քրիստոնյա պետությունը։ Երկրորդ անգամ ամուսնանում է Կիպրոսի արքայադուստր Սիպիլի հետ, որից ունենում է Զաբել դստերը։ Մահանում է 1219 թ. մայիսի 2-ին։ Սիրտը ամփոփվում է Ակներում, իսկ մարմինը՝ Սսում։ՌուբինյանThumb
Զաբել թագուհի և Փիլիպոս թագավոր1222-1225(Զաբել և Փիլիպոս),1219-1222/1225-26(Զաբել)1216 թ. Լևոն թագավորը գահաժառանգ է հռչակում իր դուստր Զաբելին, որի խնամակալն էր Սիր Ատանը, ապա՝ Կոստանդին Գունդստապլը։ 1222 թվականին Արքունի տյանի որոշմամբ ամուսնանում է Անտիոքի գահաժառանգ Փիլիպոսի հետ, որը ձերբակալվում և մահանում է բանտարկության մեջ 1225 թ-ին։ՌուբինյանThumb
Զաբել թագուհի և Հեթում Ա թագավոր1226-1252(Զաբել), 1269(Հեթում)Երկրորդ անգամ ամուսնանում է Կոստանդին պայլի որդի Հեթումի հետ 1226 թ-ին։ Ունենում են 3 որդի՝ Ռուբեն, Թորոս և Լևոն, և 5 դուստր։ Իրավական տեսակետից Հեթում թագավորը Զաբել թագուհու հետ կառավարել է որպես թագակիր-գործակից, այսինքն՝ նա թագավոր էր միայն այն պատճառով, որ Զաբել թագուհու ամուսինն էր։ Զաբել թագուհին մահանում է 1252 թվականին։ Հեթում թագավորի և Կոստանդին թագավորահոր ջանքերով կնքվում է հայ-մոնղոլական պայմանագիր, որով կանխվում է մոնղոլ զորքերի կողմից երկրի ասպատակումը։ 1266 թվականին Մառի ճակատարամտում հայոց զորքերը պարտություն են կրում մամլյուքյան զորքերից։ Մարտում սպանվում է արքայորդի թորոսը, իսկ արքայորդի Լևոնը գերի է ընկնում ու ազատվում մոտ 1.5 տարի անց։ Կյանքի վերջին տարիներին Հեթում թագավորը գահը հանձնում է իր որդի Լևոնին ու, քաշվելով վանք, ընդունում է Մակար անունը։ Մահանում է 1270 թ. ու թաղվում Դրազարկի վանքում։ՌուբինյանThumb
Լևոն Գ1269-1289Փաստացի իշխանության է անցնում 1268 թ.-ին, սակայն չի օծվում թագավոր այնքան ժամանակ, քանի դեռ կենդանի էր իր հայր Հեթումը։ Այդ շրջանում հիշատակվում է «Պարոն Հայոց» տիտղոսով։ Թագավոր է օծվում 1271 թ. հունվարի 6-ին Տարսոնի Մայր տաճարում։ Ամուսնացած էր իշխանուհի Կեռանի հետ։ Թագավորը ունեցել է 15-ից 17 երեխա, որոնցից 2-ը՝ ապօրինածին։ՌուբինյանThumb
Հեթում Բ և եղբայրներ1289-1306Հեթում Բ-ն Լևոն Գ թագավորի՝ ողջ մնացած որդիներից ավագն էր։ Գահը անցել է նրան ավագության իրավունքով, սակայն չի թագադրվել։ Ամուսնացած չի եղել։ Նրա օրոք՝ 1282 թ-ին մամլյուքները գրավում են կաթողիկոսանիստ Հռոմկլան։ 1293 թ-ին հրաժարվում է գահից՝ հօգուտ իր եղբայր Թորոսի, իսկ ինքը կրոնավոր է դառնում՝ ընդունելով Հովհաննես անունը։ Սակայն 1294 թ-ին նորից վերադառնում է գահին։ Ապա նորից հրաժարվում գահից 1296 թ-ին։ Թորոսը երկիրը կառավարել է տեղապահի կարգավիճակով և կրել է «Պարոն Հայոց» տիտղոսը։ 1296-98 թթ. գահը զավթում է նրանց մյուս եղբայր Սմբատը, որը կարգված է թագապահ, քանի դեռ Հեթումը և Թոոսը բացակայում էին երկրից։ Նա 1296 թ-ին իրեն թագավոր է հռչակում ու օծվում Սսում։ Երբ Հեթումն ու Թորոսը վերադառնում են Հայոց թագավորություն, Կեսարիայի մոտ Սմբատը ձերբակալում է նրանց՝ Հեթումին փակելով Մոլևոնում, իսկ Թորոսին՝ Բարձրաբերդում, ապա սպանել է տալիս վերջինիս ու կուրացնում Հեթումին։ 1298 թ-ին նրանց մյուս եղբայր Կոստանդինը ապսամբում է Սմբատի դեմ ու գահընկեց անելով նրան, բանտից ազատում է իր ավագ եղբայր Հեթումին ու վերադարձնում նրան գահը, իսկ ինքը կառավարում է երկիրը, կրելով «Պարոն Հայոց» տիտղոսը։ Սակայն հետո Կոստանդինը բռնազավթում է գահը, չնայած երբեք չի թագադրվում ու օծվում։ 1299 թ-ին Հեթումը ապաքինվում է ու վերցնում իշխանությունն իր ձեռքը, ապա աքսորում է Սմբատին ու Կոստանդինին դեպի Կոստանդնուպոլիս։ Դրանից հետո Հեթումը գահաժառանգ է հայտարարում իր սպանված եղբայր Թորոսի մանկահասակ որդի Լևոնին, որը թագադրվում է 1306 թ-ին, խնամակալ ունենալով Հեթում Բ-ին։ Լևոնը և Հեթումը սպանվում են 1307 թ-ին մոնղոլ զորավար Բիլարղուի ձեռքով։ՌուբինյանThumb Thumb
Օշին1308-1320Օշինը Հեթում Բ-ի եղբայրն էր։ Երկրից վտարում է իր եղբորն ու եղբորորդուն, ինչպես նաև բազում իշխաններին սպանած Բիլարղուին, ապա մոնղոլաց խանի մոտ բողոք ներկայացնելով իր եղբայր Ալինախի միջոցով, հասնում է Բիլարղուի մահապատժին։ Նրա կառավարման տարիները համեմատաբար խաղաղ անցան։ Առաջին ամուսնությամբ ամուսնացած էր Հեթում Կոռկիոսացու դուստր Զաբելի հետ (մահ. 1310 թ.), որից ծնվել էր ապագա թագավոր Լևոն Ե-ն, իսկ երկրորդով՝ Սիցիլիայի թագավոր Ռոբերտի զարմուհի Յովհաննայի հետ 1316 թ-ին։ Մահանում է 1320 թ.-ին և թաղվում Դրազարկի վանքում։Ռուբինյան
Լևոն Ե1320-1342Գահը ժառանգում է 10 տարեկանում։ Օծման արարողությունը տեղի է ունեցել 1321 թ-ին։ Դեռևս հոր կենդանության օրոք հռչակվել էր գահակից-թագավոր։ Նրա խնամակալներն էին Կոռիկոսի տեր Օշինը, նրա եղբայր Կոստանդինը և Նղրի տեր Հեթումը ու նրա եղբայր Պաղտին մարաջախտը, ընդ որում՝ առաջին երկուսը նրա մորեղբայրներն էին։ Ամուսնացած էր Օշին Պայլի դուստր Զաբելի հետ (1321 թ.)։ Պետության փաստացի կառավարիչ է դառնում Օշին պայլը, որը, ի թիվս իր շատ հակառաորդների, հաշվեհարդար է տեսնում նաև Լևոնի հորաքույր, Ամորի Լուսինյանի կին Զաբելի և նրա որդիներից որոշների հետ։ Չափահաս դառնալով Լևոնը սպանել է տալիս իր մորեղբայրներ Օշինին և Կոստանդինին, նաև իր կնոջը։ Երկրորդ անգամ ամուսնացել է 1331 թ-ին Կիպրոսի Հենրի II թագավորի այրի և Սիցիլիայի Ֆրեդերիկ թագավորի դուստր Կոնստանսի հետ։ Մահանում է 1341-ի վերջին կամ 1342-ի սկզբին։ՌուբինյանThumb
Կոստանդին Բ (Գի Լուսինյան)1342-1344Լևոն Ե թագավորի հորաքեռորդին էր՝ Կիպրոսի գահի բռնակալ Ամորի Լուսինյանի և Լևոն Գ թագավորի դուստր Զաբելի որդին։ Քանի որ Լևոն թագավորը անզավակ էր, ապա նա կտակով գահը հանձնում է Բյուզանդիայում գտնվող Գիին։ Նա ժամանում է Հայոց թագավորություն ու թագադրվում 1342 թ-ի հոկտեմբերին։ Սպանվում է 1344 թ-ին։Ռուբինյան
Կոստանդին Գ1344-1362Պաղտին մարաջախտի որդին էր ու ընտրվել էր որպես թագավոր Արքունի ատյանի կողմից։ Նա Կոստանդին Գունդստապլի ծոռն էր (կամ թոռան թոռը), իսկ մայրը Սմբատ Սպարապետի թոռն էր։ Նրա օրոք երկիրը ունենում է մեծ տարածքային կորուստներ ու պարփակվում լեռնային մասում։ Ամուսնացած էր Օշին Պայլի և Յովհաննա թագուհու դուստր մարիունի հետ։ Ունեցել են 2 որդի՝ Օշին և Լևոն անուններով, որոնք մահացել են մանուկ հասակում։ Կոստանդինը մահանում է 1362 թ-ի դեկտեմբերի 21-ին։ՌուբինյանThumb
Կոստանդին Դ1365-1373Մինչև Կոստանդինի գահակալումը երկիրը 2 տարի կառավարվում է նախորդ թագավորի այրի Մարիոն թագուհու կողմից։ Նա Կոստանդին Գ ի եղբայր և Նղիրի տեր Հեթում ջամբռլայի որդին էր։ Ըստ հովհան դարդելի՝ սպանվում է հայ իշխաների ձեռքով, քանի որ որոշել էր հաշտություն կնքել մամլյուքների հետ ու երկիրը հանձնել նրանց։ՌուբինյանThumb
Լևոն Զ1374-1375Լևոն Գ թագավորի դուստր Զաբելի և Ամորի Լուսինյանի որդի Հովհաննես-Ջեհան իշխանի որդին էր։ Մինչ նա կժամաներ Հայոց թագավորություն, Արքունի ատյանի որոշմամբ 1373 թ-ին երկրի կառավարիչ է նշանակվում Կոստանդին Գ-ի այրի Մարիոն թագուհուն։ Լևոնը թագադրվում է 1374 թ.-ի սեպտեմբերի 14-ին։ 1375 թ-ի ապրիլին Հալեպի մելիք Աշըգ-Թեմուրը գրավում է Սիսը ու գերում թագավորական ընտանիքը։ 1382-ին Արագոնի և Կաստիլիայի թագավորների տված փրկագնով ազատվում է գերությունից ու մեկնում Եվրոպա։ Մահանում է 1393 թ-ին Փարիզում։ՌուբինյանThumb
Փակել

Զաքարյան Հայաստան (Զաքարյան իշխանապետություն)

Ցուցակում ներկայացված չեն համակառավարիչները։ 1220 թ.-ից սկսվեցին մոնղոլական և Ջալալլեդդինի արշավանքները, իսկ 1236 թ.-ից սկսվեց նվաճողական արշավանքները, 1259 թ.-ից Հայաստանը հիմնականում մոնղոլական տիրապետության տակ էր։

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԴինաստիաՊատկեր
Զաքարե Բ Զաքարյան1191 - 1212Սարգիս Զաքարյան Երկայնաբազուկի և Սահակադուխտ Արծրունու ավագ որդին, Հայ-վրացական զորքերի գերագույն հրամանատար՝ ամիրսպասալար, Հայոց իշխանապետԶաքարյան
Իվանե Ա Զաքարյան1212 - 1227[8]Զաքարե Բ-ի կրտսեր եղբայրը, Զաքարե Բ-ի մահից հետո Հայոց իշխանապետ, ստանալով ամիրսպասալարի, իսկ 1213-ին նաև՝ աթաբեկի (թագավորահայր) պաշտոններըԶաքարյան
Ավագ Զաքարյան1227 - 1250Իվանեի տղան, աթաբեկ (թագավորահայր), հոր մահից հետո՝ Հայոց իշխանապետԶաքարյան
Զաքարե Գ Զաքարյան1250 - 1259Զաքարե Բ-ի թոռը՝ Շահնշահ Ա Զաքարյանի որդին, Հայոց իշխանապետ և հայ-վրացական զորքերի ամիրսպասալար 1251-ից, 1259 թ.-ին մահապատժի է ենթարկվելԶաքարյան
Սմբատ Օրբելյան1263-1271Սյունիքի Օրբելյանների տոհմից, պատմիչ Ստեփանոս Օրբելյանի հորեղբայրը։ Գոնցա թագուհու մահից հետո, Սմբատի միջնորդությամբ վրաց Դավիթ թագավորը իրեն երկրորդ կին է ուզում Խավանդ Եսուգան Նախիջևանցուն և Սմբատին դարձնում իր մանկահասակ որդի Դեմետրեի խնամակալը՝ աթաբեկ (թագավորահայր), նրա տնօրինությանը թողնելով Հայոց իշխանապետի գործակալությունըՕրբելյան
Սադուն Բ Արծրունի1271-1282Մահկանաբերդի Արծրունիների տոհմից, Սադուն Ա Արծրունու թոռը։ Օգտագործելով մոնղոլ իլխանության հետ կապերը և Ավագ Զաքարյանի դուստր՝ Խոշաք Զաքարյան իշհանուհու հովանավորությունը (եղել է Խոշաքի կալվածքների կառավարիչը)՝ Սադուն Արծրունին բարձր դիրքի է հասել վրաց Դեմետր թագավորի արքունիքում, ամուսնացել է Դեմետրի քույր Թամարի հետ և ստացել Դմանիս քաղաքը՝ շրջակայքով, գրավելով աթաբեկի ու ամիրսպասալարի պաշտոնները և Սմբատ Օրբելյանից հետո ճանաչվել Հայոց իշխանապետԱրծրունի
Տարսայիճ Օրբելյան1284-12901282-1283 թ.թ. իլխանության գահի համար բռնկված պայքարի ժամանակ ՏարսայիՃ Օրբելյանը զինակցել է Արղունին և նրա հաղթանակից հետո՝ ճանաչվել Հայոց իշխանապետ, և Ի հատուցումն իր ծառայությունների՝ վրաց Դեմետրե թագավորի կողմից նշանակվել աթաբեկ ու ամիրսպասալարՕրբելյան
Խութլու Բուղա Արծրունի1290-1293Սադուն Բ Արծրունու ավագ որդին։ 1289 թ. Արղուն իլխանի դեմ ամիր Բուղայի ապստամբության ճնշումից և վրաց թագավոր Դեմետրեի սպանվելուց հետո, Խութլու Բուղայի գործուն միջամտությամբ գահը հանձնվել է Նարին-Դավթի որդի Վաղթանգին։ Վերջինս որպես հատուցում, Խութլու Բուղային է հանձնել վրաց արքունիքի աթաբեկությունը և ամիրսպասալարի պաշտոնը, Արղուն իլխանի համաձայնությամբ 1290 թ. ստանձնել է Հայոց իշխանապետի գործակալությունըԱրծրունի
Շահնշահ Բ Զաքարյան1293-1320Զաքարե Գ Զաքարյանի որդին։ Շահնշահ Բ-ն 1293 թ. (Խութլու Բուղայի մահապատժից հետո) դարձավ հայ-վրաց զորքերի ամիրսպասալար, իսկ իր եղբայր Իվանեն մսախուրթուխուցես։ Ղազան իլխանի կողմից ճանաչվել է Հայոց իշխանապետԶաքարյան
Զաքարե Դ Զաքարյան1320-1333Ավագ Զաքարյանի թոռը (Խոջա Սահիբ-Ջուվեյնու և Խոշաք Զաքարյան իշխանուհու ավագ որդին)։ Ուլջեյթու իլխանի համաձայնությամբ վերադարձել է Հայաստան (Արղուն իլխանի կողմից իր հոր սպանությունից հետո, խուսափելով հալածանքներից փախել էր Աբխազիա)։ Շահնշահ Բ-ի մահից հետո, ստանձնել է հայ-վրացական զորքերի ամիրսպասալարի պաշտոնը և վարել Հայոց իշխանապետի գործակալությունըԶաքարյան
Բուրթել Երկարակյաց Օրբելյան1333-1349Էլիկում Օրբելյանի որդին։ 1338-ին Չոբանյան Հասան-Քուչակը իր ձեռքը վերցրեց Հուլավյան իլխանության մեծագույն մասը (և գրեթե ամբողջ Հայաստանը)։ Մոնղոլ-թաթարական գահակալական կռիվների ասպարեզում հայտնված Հայոց իշխանապետությունում Բուրթել Երկարակյացին հաջողվեց իր գահերեցության ներքո վերամիավորել Զաքարյան Հայաստանի մյուս հայ իշխանությունները և ավատատերերի տրոհված զինվորական ուժերը։ Հայ ավատատերերին հնազանդության բերելու նպատակով Հասան-Քուչակը վարել է նրանց սիրաշահելու քաղաքականություն և հայ իշխանների ավագությունը իր ձեռքը վերցրած Բուրթել Մեծ Օրբելյանին՝ 1340-ին նշանակել Իլխանության մայրաքաղաքներ Սուլթանիայի և Թավրիզի քաղաքագլուխ-ամիրա, ճանաչելով նրա Հայոց իշխանապետի իրավունքներըՕրբելյան
Շահնշահ Գ Զաքարյան1349-1358Շահնշահ Բ-ի թոռը (վաղամեռիկ Զաքարիայի որդին)։ Չափահաս դառնալով, իր հորեղբայր Վահրամից ստացել է Զաքարյանների իշխանական տան ավագությունը և դարձել վրաց արքունիքի աթաբեկն ու ամիրսպասալարըԶաքարյան
Զազան Զաքարյան1358-1386Շահնշահ Գ Զաքարյանի որդին։ Հոր մահից հետո ստանձնել է հայ-վրաց զորքերի ամիրսպասալարի պաշտոնըԶաքարյան
Փակել

Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԿուսակցական պատկանելությունՊատկեր
Արամ Մանուկյան05.1918 - 07.1918նորաստեղծ հանրապետության ղեկավար ( 1918 մարտից Երևանի նահանգի դիկտատոր), ապա առաջին ՆԳ նախարար, մահացել է 1919 թ.-ին բծավոր տիֆիցՀՅԴThumb
Հովհաննես Քաջազնունի07. 1918 - 05.1919վարչապետ 06.1918 թ.-ից, բայց Թիֆլիսում էր գտնվումՀՅԴThumb
Ալեքսանդր Խատիսյան05.1919 - 05.1920վարչապետՀՅԴ
Համազասպ Օհանջանյան05.1920 - 11.1920վարչապետՀՅԴThumb
Սիմոն Վրացյան11.1920 - 12.1920վարչապետՀՅԴ
Փակել

Լեռնահայաստան

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԿուսակցական պատկանելությունՊատկեր
Գարեգին Նժդեհ25.12.1920 - 01.07.1921սպարապետ, ապա վարչապետ, իսկ վերջում Ռազմական նախարար և սպարապետՀՅԴThumb
Սիմոն Վրացյան01.06.1921 - 09.07.1921[9]ՀՅԴ
Փակել

Հայաստանի Հանրապետություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԿուսակցական պատկանելությունը
նախագահության ժամանակ
Պատկեր
Լևոն Տեր-Պետրոսյան1991 - 1998 (վերընտրվել է 1996 թվականին)ՀՀ 1-ին նախագահՀայոց համազգային շարժումThumb
Ռոբերտ Քոչարյան1998 - 2008
(վերընտրվել է 2003 թվականին)
ՀՀ 2-րդ նախագահանկուսակցականThumb
Սերժ Սարգսյան2008 - 2018.23.04
(վերընտրվել է 2013 թվականին)
ՀՀ 3-րդ նախագահՀայաստանի հանրապետական կուսակցությունThumb
Արմեն Սարգսյան2018.04.09 - 2022.02.01ՀՀ 4-րդ նախագահանկուսակցականThumb
Ալեն Սիմոնյան2022.02.01 - 2022.03.13ՀՀ նախագահի պաշտոնակատարՔաղաքացիական պայմանագիրThumb
Վահագն Խաչատուրյան 2022.13.03 – ներկա ՀՀ 5-րդ նախագահ անկուսակցական Thumb
Փակել

2015 թվականի սահմանադրության փոփոխությունից հետո երկրի փաստացի ղեկավարը վարչապետն է։

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԿուսակցական պատկանելությունը
նախագահության ժամանակ
Պատկեր
Նիկոլ Փաշինյանմայիսի 8, 2018 - հոկտեմբերի 16, 2018
հունվարի 14, 2019 - ներկա
ՀՀ 16-րդ վարչապետ
(Առաջին վարչապետը ՀՀ խորհրդարանական համակարգում)
Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցությունThumb
Փակել

Արցախի Հանրապետություն

Մանրամասն տեղեկատվություն Անուն, Կառավարման ժամանակաշրջան ...
ԱնունԿառավարման ժամանակաշրջանԾանոթագրություններԿուսակցական պատկանելությունՊատկեր
Արթուր Մկրտչյան01. 1992 - 04.1992[10]ԳԽ նախագահ, զոհվել էՀՅԴ
Գեորգի Պետրոսյան04. 1992 - 06.1993ԳԽ նախագահի պաշտոնակատարՀՅԴThumb
Կարեն Բաբուրյան1993 - 1994ԳԽ նախագահի պաշտոնակատար
Ռոբերտ Քոչարյան1994 - 1997ԳԽ - կողմից է նշանակվել, 1996 թ.-ին ընտրվել է համաժողովրդական ընտրություններովանկուսակցականThumb
Լեոնարդ Պետրոսյան03. 1997 - 09.1997նախագահի պաշտոնակատարանկուսակցականThumb
Արկադի Ղուկասյան1997 - 20082002 թ.-ին վերընտրվել էանկուսակցականThumb
Բակո Սահակյան2008 - 20202012 թ.-ին վերընտրվել էանկուսակցականThumb
Արայիկ Հարությունյան 2020-2023 «Լեռնային Ղարաբաղի նախագահ է ընտրվել Արայիկ Հարությունյանը» Ազատ Հայրենիք Thumb
Փակել

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Remove ads