2024 - Wikiwand

2024 yw'r flwyddyn gyfredol; blwyddyn naid.

20g - 21g - 22g
1970au 1980au 1990au 2000au 2010au - 2020au - 2030au 2040au 2050au 2060au 2070au
2019 2020 2021 2022 2023 - 2024 - 2025 2026 2027 2028 2029

Digwyddiadau

Ionawr

1 Ionawr
- Yr Aifft, Ethiopia, Iran, Sawdi Arabia a'r Emiradau Arabaidd Unedig yn ymuno a'r grwp BRICS.^[1]
- Priodas o'r un rhyw (priodas gyfunryw) yn dod yn gyfreithiol yn Estonia.
- Gwlad Belg yn derbyn arlywyddiaeth Cyngor yr Undeb Ewropeaidd.
- Daeargryn maint 7.5 yn taro penrhyn Noto, Japan, gan ladd 222 o bobl.^[2]
2 Ionawr – Dwy awyren yn gwrthdaro mewn maes awyren yn Tokyo, Japan; pump o bobl yn cael eu lladd.^[2]
3 Ionawr – Bomio dwbl yn Kerman, Iran, yn lladd 84 o bobl.^[3]
7 Ionawr – Etholiad cyffredinol Bangladesh.^[4]
8 Ionawr – Dros miliwn o bobl yn arwyddo deiseb yn galw ar Paula Vennells i golli ei CBE.^[5]
9 Ionawr
- Paula Vennells yn cytuno i roi ei CBE yn ôl.^[6]
- Gabriel Attal yn dod yn Brif Weinidog Ffrainc.
11 Ionawr – Clymblaid dan arweiniad yr Unol Daleithiau yn lansio streiciau awyr ar dargedau Houthi yn Iemen, mewn ymateb i ymosodiadau ar longau yn y Môr Coch.^[7]
13 Ionawr – Lai Ching-te yn ennill etholiad arlywyddol Taiwan.^[8]
14 Ionawr
- Llosgfynydd Reykjanes yn ffrwydro ger tref Grindavik, Gwlad yr Iâ.^[9]
- Frederik X yn dod yn frenin Denmarc ar ôl ymwrthod a'i fam, y Frenhines Margrethe II.^[10]
15-17 Ionawr – Meddygon iau yng Nghymru yn mynd ar streic.^[11]
16 Ionawr – Louis Rees-Zammit yn newid o rygbi i bel-droed Americanaidd.^[12]
19 Ionawr – Tata Steel yn cyhoeddi ei fod yn torri 2,800 o swyddi y rhan fwyaf ohonynt ym Mhort Talbot.

Chwefror

1 Chwefror – Gorsaf Bad Achub Pwllheli ar gau oherwydd anghytundebau ac ymddiswyddiadau staff.^[13]
3 Chwefror – Michelle O'Neill (Sinn Fein) yn dod yn Brif Weinidog Gogledd Iwerddon; Emma Little-Pengelly o'r DUP yn dod yn ddirprwy iddi.
5 Chwefror – Charles III yn cyhoeddi fod ganddo canser.
15 Chwefror – Gwlad Groeg yn cyfreithloni priodas gyunryw.

Mawrth

7 Mawrth - Sweden yn ymuno a NATO.
15-17 Mawrth - Etholiad arlywyddol Rwsia.
16 Mawrth
- Vaughan Gething yn dod yn arweinydd y Blaid Lafur Gymreig.
- Pencampwriaeth y Chwe Gwlad: Cymru'n gorffen yn y lle olaf ar ol colli'r pum gêm.
20 Mawrth
- Leo Varadkar yn cyhoeddi ei ymddiswyddiad fel Taoiseach Iwerddon.
- Vaughan Gething yn dod yn Brif Weinidog Cymru.
22 Mawrth
- Catherine, Tywysoges Cymru yn cyhoeddi fod ganddi ganser.
- Ymosodiad gan eithafwyr a gefnogir gan ISIS yn Neuadd y Ddinas Crocus ym Moscfa yn lladd 137 o bobl.

Ebrill

8 Ebrill - Diffyg llwyr ar yr haul dros rannau o Fecsico, yr Unol Daleithiau a Dwyrain Canada.
9 Ebrill - Simon Harris yn dod yn Taoiseach Iwerddon.
19 Ebrill – 1 Mehefin – Etholiad cyffredinol India yn cael ei gynnal.^[14]
24 Ebrill - Dwy athrawes a disgybl yn cael eu trywanu gan ddisgybl benywaidd yn Ysgol Dyffryn Aman.^[15]
29 Ebrill - Humza Yousaf yn cyhoeddi ei ymddiswyddiad fel Prif Weinidog yr Alban.

Mai

6 Mai – Ymosodiad Israel ar Rafah.
8 Mai - John Swinney yn dod yn Brif Weinidog yr Alban.

Mehefin

14 Mehefin – Cyn is-bostfeistr Llandudno Alan Bates yn cael ei urddo'n farchog, a hefyd cyn AS Wayne David (marchog), y darlledwr Roy Noble (CBE) a' dawnsiwr Amy Dowden (MBE).^[16]

Gorffennaf

1 Gorffennaf - Hwngari yn derbyn arlywyddiaeth Cyngor yr Undeb Ewropeaidd.
4 Gorffennaf - Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2024: y Blaid Lafur yn dychwelyd i'r llywodraeth ar ôl 14 mlynedd.
5 Gorffennaf
- Syr Keir Starmer yn dod yn Brif Weinidog y Deyrnas Unedig.
- Rachel Reeves yn dod yn Ganghellor Trysorlys y DU.
- Jo Stevens yn dod yn Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn Llywodraeth y DU.
13 Gorffennaf - Ymgais i lofruddio Donald Trump.
15 Gorffennaf - Etholiad yr Unol Daleithiau: Donald Trump yn dewis JD Vance fel ei gyd-chwaraewr.
16 Gorffennaf - Vaughan Gething yn cyhoeddi ei ymddiswyddiad fel Prif Weinidog Cymru.
21 Gorffennaf - Arlywydd yr Unol Daleithiau, Joe Biden, yn tynnu ei ymgeisyddiaeth yn ôl ar gyfer etholiad arlywyddol mis Tachwedd; cefnogi Kamala Harris fei ymgeisydd y Blaid Ddemocrataidd.
24 Gorffennaf - Eluned Morgan yn dod yn arweinydd y Blaid Lafur yng Nghymru.
26 Gorffennaf - Seremoni agoriadol Gemau Olympaidd yr Haf 2024 ym Mharis; roedd 68 gwlad gyda phoblogaeth llai na Chymru'n cymryd rhan.
29 Gorffennaf - Tair merch yn cael eu trywanu i farwolaeth gyda chyllell, mewn dosbarth dawns ar thema Taylor Swift, yn Southport, Lloegr.
30 Gorffennaf - Terfysgoedd yn dechrau mewn ymateb i ladd y merched yn Southport; lledodd y terfysgoedd yn fuan ar draws Lloegr a Gogledd Iwerddon; dim un yng Nghymru.

Awst

3–10 Awst – Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhondda Cynon Taf 2024
5 Awst
- Yn dilyn protestiadau mawr, Sheikh Hasina Wazed yn ymddiswyddo fel Prif Weinidog Bangladesh.
- Vaughan Gething yn ymddiswyddo fel Prif Weinidog o Gymru, gyda'r bleidlais dros Brif Weinidog Cymru'n cymeryd lle y diwrnod canlynol.^[17]
6 Awst
- Eluned Morgan yn dod yn Brif Weinidog Cymru.
- Etholiad yr Unol Daleithiau: Kamala Harris yn dewis Tim Walz fel partner gwleidyddol.
11 Awst – Seremoni gloi Gemau Olympaidd yr Haf ym Mharis.
28 Awst – Seremoni agoriadol Gemau Paralympaidd yr Haf ym Mharis.

Medi

5 Medi – Michel Barnier yn dod yn Brif Weinidog Ffrainc.
8 Medi – Seremoni gloi Gemau Paralympaidd yr Haf ym Mharis.

Hydref

1 Hydref
- Shigeru Ishiba yn dod yn Brif Weinidog Japan.
- Mark Rutte yn dod yn Ysgrifennydd Cyffredinol NATO.
- Claudia Sheinbaum yn dod yn Arlywydd Mecsico.
3 Hydref – Y Deyrnas Unedig yn cytuno i roi Ynysoedd Chagos yn ôl i Mawrisiws, gyda'r Unol Daleithiau yn cadw milwyr ar Diego Garcia.
20 Hydref – Prabowo Subianto yn dod yn Arlywydd Indonesia.
29 Hydref – Lladd 217 o bobl mewn llifogydd yn rhanbarth Valencia yn Sbaen.

Tachwedd

2 Tachwedd – Kemi Badenoch yn dod yn arweinydd y Blaid Geidwadol.
5 Tachwedd – Etholiad arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2024: Ethol Donald Trump yn Arlywydd yr Unol Daleithiau.
12 Tachwedd – Justin Welby yn cyhoeddi ei ymddiswyddiad fel Archesgob Caergaint.
23 Tachwedd – Rygbi'r undeb: Cymru'n colli ei 12fed gêm yn olynol.
26 Tachwedd – Hizballah ac Israel yn cytuno ar gytundeb cadoediad.

Rhagfyr

1 Rhagfyr – Joe Biden yn maddau ei fab, Hunter Biden er i'w fab gael ei ganfod yn euog gan lys.
3 Rhagfyr
- Netumbo Nandi-Ndaitwah yn ennill etholiad arlywyddol Namibia.
- Arlywydd De Corea Yoon Suk Yeol yn ysgogi protestiadau mawr yn ei erbyn am iddo geisio deddf newydd: gorfodaeth milwrol.
7 Rhagfyr – Adfer Notre-Dame de Paris dros bum mlynedd ar ol cael ei ddifrodi'n drwn gan dan.
8 Rhagfyr – Yr Arlywydd Syria Bashar al-Assad yn ffoi o Damascus ar ôl cael ei ddymchwel.
13 Rhagfyr – Francois Bayrou yn dod yn Brif Weinidog Ffrainc.
14 Rhagfyr
- Deddfwyr De Corea yn pleidleisio i ddechrau achos uchelgyhuddo yn erbyn ar Arlywydd Yoon Suk Yeol.
- Seiclon Chido yn taro Mayotte.
15 Rhagfyr – Israel yn cyhoeddi y bydd yn cau llysgenhadaeth Gweriniaeth Iwerddon oherwydd protestiadau efawr yn erbyn hil-laddiad y Palesteiniaid gan Israel.
16 Rhagfyr – Canghellor yr Almaen Olaf Scholz yn colli pleidlais o hyder.

Diwylliant

Cerddoriaeth

Albymau

Feeder – Black/Red^[18]
Georgia Ruth – Cool Head^[19]
Pádraigín Ní Uallacháin – Seven Daughters of the Sea - Seacht nIníon na Mara^[20]
Charli XCX – Brat
Beyonce – Cowboy Carter

Teledu

Lost Boys & Fairies gan Daf James, gyda Siôn Daniel Young.^[21]

Marwolaethau

Ionawr

4 Ionawr
- Leah Owen, 70, cantores^[22]
- Glynis Johns, 100, actores^[23]
- David Soul, 80, actor a chanwr^[24]
6 Ionawr – Vaughan Hughes, 76, newyddiadurwr, cyflwynydd a chynhyrchydd^[25]
8 Ionawr – J. P. R. Williams, 74, chwaraewr rygbi'r undeb^[26]
11 Ionawr – Annie Nightingale, 83, darlledwraig radio^[27]
13 Ionawr – Stephen Laybutt, 46, pel-droediwr^[28]
17 Ionawr – Emyr Glyn Williams, 57, sylfaenydd labeli recordiau, ysgrifennwr a gwneuthuriwr ffilmiau^[29]
22 Ionawr – Elke Erb, 85, awdures a bardd^[30]
27 Ionawr – Gogi Saroj Pal, 78, arlunydd
28 Ionawr – Judith D. Sally, 86, mathemategydd
30 Ionawr – Chita Rivera, 91, actores^[31]

Chwefror

2 Chwefror – Ian Lavender, 77, actor^[32]
4 Chwefror – Barry John, 79, chwaraewr rygbi'r undeb^[33]
6 Chwefror
- John Bruton, 76, cyn-Taoiseach Iwerddon^[34]
- Seiji Ozawa, 88, arweinydd cerddorfa^[35]
12 Chwefror – Steve Wright, 69, troellwr^[36]
16 Chwefror – Alexei Navalny, 47, gwleidydd^[37]
18 Chwefror – Gwilym Tudur, 83, gwr busnes, ymgyrchydd ac awdur^[38]
19 Chwefror
- Ewen MacIntosh, 50, actor^[39]
- J. Beverley Smith, 92, hanesydd^[40]
25 Chwefror – Estella Leopold, 97, botanegydd^[41]
29 Chwefror – Brian Mulroney, 84, Prif Weinidog Canada^[42]

Mawrth

3 Mawrth – Edward Bond, 89, dramodydd
10 Mawrth – Karl Wallinger, 66, cerddor^[43]
17 Mawrth
- Steve Harley, 73, canwr a cherddor^[44]
- Morfydd E. Owen, 88, academydd^[45]
18 Mawrth
- Zonia Bowen, 97, awdures a sefydlydd Merched y Wawr^[46]
- Rose Dugdale, 81, terfysgwraig^[47]
23 Mawrth – Maurizio Pollini, 82, pianydd^[48]
28 Mawrth – Marian Zazeela, 83, arlunydd^[49]

Ebrill

1 Ebrill – Sylvia Fein, 104, arlunydd
4 Ebrill
- Zsuzsa Ferge, 92, mathemategydd^[50]
- Lynne Reid Banks, 94, awdures^[51]
5 Ebrill – Yr Athro Chris Williams, 61, academydd^[52]
8 Ebrill
- Keith Barnes, 89, chwaraewr rygbi'r gynghrair^[53]
- Peter Higgs, 94, ffisegydd damcaniaethol^[54]
9 Ebrill – Sheila Isham, 96, arlunydd
10 Ebrill – O. J. Simpson, 76, actor a bel-droediwr Americanaidd
11 Ebrill – Shigeharu Ueki, 69, pel-droediwr
13 Ebrill – Faith Ringgold, 93, arlunydd
15 Ebrill – Derek Underwood, 78, cricedwr^[55]
19 Ebrill – Leighton James, 71, pel-droediwr
23 Ebrill – George Baker, 88, pel-droediwr
27 Ebrill – C. J. Sansom, 71, awdur
30 Ebrill – Duane Eddy, 86, cerddor

Mai

9 Mai
- Roger Corman, 98, cyfarwyddwr ffilm
- Shirley Conran, 91, newyddiadurwr ac awdures^[56]
13 Mai – Alice Munro, 92, llenores
14 Mai – Owen John Thomas, 84, gwleidydd
22 Mai – David Wilkie, 70, nofiwr^[57]
29 Mai – Syr Mansel Aylward, 81, meddyg ac academydd^[58]

Mehefin

5 Mehefin – Michael Mosley, 67, meddyg o Sais^[59]
17 Mehefin – Claudia Williams, 91, arlunydd
18 Mehefin – Anouk Aimée, 92, actores o Ffrainc^[60]
20 Mehefin – Donald Sutherland, 88, actor
28 Mehefin – Audrey Flack, 93, arlunydd
29 Mehefin – Jacqueline de Jong, 85, arlunydd

Gorffennaf

1 Gorffennaf
- Ismail Kadare, 88, nofelwr o Albania^[61]
- June Leaf, 94, arlunydd
7 Gorffennaf – Ian Buckett, 56, chwaraewr rygbi'r undeb
11 Gorffennaf – Shelley Duvall, 75, actores
12 Gorffennaf – Ruth Westheimer, 96, therapydd
13 Gorffennaf
- P. Buckley Moss, 91, arlunydd
- Richard Simmons, 76, hyfforddwr ffitrwydd
18 Gorffennaf – Bob Newhart, 94, actor a digrifwr
19 Gorffennaf – Ray Reardon, 91, pencampwr snwcer^[62]
20 Gorffennaf – Moacir Rodrigues Santos, 54, pel-droediwr
23 Gorffennaf – Margaret Jones, 105, arlunydd
27 Gorffennaf – Edna O'Brien, 93, awdures
31 Gorffennaf – Ismail Haniyeh, 61, arweinydd Hamas

Awst

2 Awst – Alun Carter, 59, chwaraewr rhyngwladol rygbi'r undeb^[63]
9 Awst - Carl Bevan, 51, cerddor ac arlunydd
12 Awst - Maria Bianca Cita, 99, gwyddonydd
18 Awst - Alain Delon, 88, actor
22 Awst
- Dewi 'Pws' Morris, actor, 76^[64]
- Delwyn Williams, 85, gwleidydd a chyfreithiwr

Medi

5 Medi - Rebecca Cheptegei, athletwraig, 33
9 Medi
- James Earl Jones, actor, 93
- Caterina Valente, actores a chantores, 93
10 Medi - Michaela DePrince, dawnsiwraig, 29
18 Medi - Salvatore Schillaci, pel-droediwr, 59
22 Medi – Brian Huggett, golffiwr, 87^[65]
27 Medi – Fonesig Maggie Smith, actores, 89^[66]
28 Medi – Kris Kristofferson, canwr ac actor, 88^[67]
30 Medi - Ken Page, actor, cynhyrchydd a sgriptiwr, 70

Gwobrau Nobel

Cemeg – David Baker^[73], Demis Hassabis a John M. Jumper
Economeg – Daron Acemoglu, Simon Johnson a James A. Robinson^[74]
Ffiseg: John J. Hopfield a Geoffrey E. Hinton^[75]
Ffisioleg neu Feddygaeth – Victor Ambros a Gary Ruvkun^[76]
Heddwch - Nihon Hidankyo
Llenyddiaeth – Han Kang^[77]

Cyfeiriadau

Loading content...

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.