รายการพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัด

พันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัด เป็นพันธุ์ไม้ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงได้พระราชทานให้กับผู้ว่าราชการจังหวัดของแต่ละจังหวัด เพื่อให้นำไปปลูกเป็นสิริมงคลแก่จังหวัดและเพื่อเป็นการรณรงค์ให้ประชาชนปลูกต้นไม้ในโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี (พระราชพิธีกาญจนาภิเษก)^[1]

รายชื่อพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดของแต่ละจังหวัดแยกตามภาค (ตามเกณฑ์การแบ่งของราชบัณฑิตยสถาน) มีรายละเอียดตามที่ปรากฏในตารางข้างล่าง ทั้งนี้ พันธุ์ไม้มงคลพระราชทานของบางจังหวัด (ได้แก่ นครปฐม บุรีรัมย์ ยโสธร ระนอง ระยอง สุโขทัย และสุรินทร์) จะเป็นพรรณไม้คนละชนิดกับต้นไม้ประจำจังหวัดนั้น ๆ ส่วนจังหวัดบึงกาฬไม่มีพันธุ์ไม้พระราชทานเนื่องจากขณะนั้นยังเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดหนองคาย

ภาคเหนือ

จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
เชียงราย	กาซะลองคำ	Mayodendron igneum
เชียงใหม่	ทองกวาว (กวาว, ก๋าว)	Butea monosperma
น่าน	กำลังเสือโคร่ง	Betula alnoides
พะเยา	สารภี	Mammea siamensis
แพร่	ยมหิน (ยมขาว)	Chukrasia tabularis
แม่ฮ่องสอน	จั่น (กระพี้จั่น)	Millettia brandisiana
ลำปาง	กระเชา (ขเจา, ขจาว)	Holoptelea integrifolia
ลำพูน	ก้ามปู (สำสา, จามจุรีแดง, จามจุรี)	Samanea saman[# 1]
อุตรดิตถ์	สัก	Tectona grandis

หมายเหตุ

1. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เรียกพรรณไม้ชนิดนี้ว่า "ก้ามปู" หรือ "จามจุรีแดง" และเรียกพรรณไม้ Albizia lebbeck ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้พระราชทานประจำจังหวัดมหาสารคามว่า "จามจุรี"

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
กาฬสินธุ์	มะหาด	Artocarpus lacucha
ขอนแก่น	กัลปพฤกษ์	Cassia bakeriana[2]
ชัยภูมิ	ขี้เหล็ก	Senna siamea
นครพนม	กันเกรา (มันปลา)	Fagraea fragrans
นครราชสีมา	สาธร	Millettia leucantha var. buteoides
บึงกาฬ	–[# 1]	–	–
บุรีรัมย์	กาฬพฤกษ์[# 2]	Cassia grandis
มหาสารคาม	พฤกษ์ (จามจุรี, มะรุมป่า)	Albizia lebbeck[# 3]
มุกดาหาร	ตานเหลือง (ช้างน้าว)	Ochna integerrima
ยโสธร	กระบาก[# 4]	Anisoptera costata
ร้อยเอ็ด	กระบก (หมากบก)	Irvingia malayana
เลย	สนสามใบ (สนเขา)	Pinus kesiya
ศรีสะเกษ	ลำดวน (รันดูล)	Melodorum fruticosum
สกลนคร	อินทนิล (อินทนิลน้ำ)	Lagerstroemia speciosa
สุรินทร์	มะค่าแต้ (แต้)[# 5]	Sindora siamensis
หนองคาย	ชิงชัน	Dalbergia oliveri
หนองบัวลำภู	พะยูง	Dalbergia cochinchinensis
อำนาจเจริญ	ตะเคียนหิน	Hopea ferrea
อุดรธานี	รัง	Shorea siamensis
อุบลราชธานี	ยางนา	Dipterocarpus alatus

หมายเหตุ

1. ไม่มีพันธุ์ไม้พระราชทานเนื่องจากขณะนั้นยังเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดหนองคาย ต่อมาเมื่อมีการจัดตั้งจังหวัดบึงกาฬ ทางราชการจึงกำหนดให้สิรินธรวัลลีหรือสามสิบสองประดง (Phanera sirindhorniae) เป็นต้นไม้ประจำจังหวัด
2. เว็บไซต์จังหวัดบุรีรัมย์ระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือแปะ (Vitex quinata)
3. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เรียกพรรณไม้ชนิดนี้ว่า "จามจุรี" และเรียกพรรณไม้ Albizia saman ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้พระราชทานประจำจังหวัดลำพูนว่า "ก้ามปู" หรือ "จามจุรีแดง"
4. เว็บไซต์จังหวัดยโสธรระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือยางนา (Dipterocarpus alatus)
5. เว็บไซต์จังหวัดสุรินทร์ระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือกันเกรา (Fagraea fragrans)

ภาคกลาง

เขตการปกครอง/จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
กรุงเทพมหานคร	ไทรย้อยใบแหลม	Ficus benjamina
กำแพงเพชร	สีเสียดแก่น (สีเสียด, สีเสียดเหนือ)	Senegalia catechu
ชัยนาท	มะตูม	Aegle marmelos
นครนายก	สุพรรณิการ์[3]	Cochlospermum regium
นครปฐม	จันทน์ชะมดชนิด Mansonia gagei (จันทน์หอม)	Mansonia gagei[4][# 1]
นครสวรรค์	เสลา (อินทรชิต)	Lagerstroemia loudonii
นนทบุรี	นนทรี (นนทรีบ้าน)	Peltophorum pterocarpum
ปทุมธานี	ทองหลางลาย (ทองหลางด่าง, ปาริชาต)	Erythrina variegata
พระนครศรีอยุธยา	หมัน	Cordia cochinchinensis[5]
พิจิตร	บุนนาค	Mesua ferrea
พิษณุโลก	ปีบ	Millingtonia hortensis
เพชรบูรณ์	มะขาม	Tamarindus indica
ลพบุรี	พิกุล	Mimusops elengi
สมุทรปราการ	โพทะเล	Thespesia populnea
สมุทรสงคราม	จิกเล (จิกทะเล)	Barringtonia asiatica
สมุทรสาคร	พญาสัตบรรณ (สัตบรรณ, ตีนเป็ด)	Alstonia scholaris
สระบุรี	ตะแบกนา	Lagerstroemia floribunda
สิงห์บุรี	มะกล่ำตาช้าง (มะกล่ำต้น)	Adenanthera pavonina
สุโขทัย	มะค่า (มะค่าโมง)[# 2]	Afzelia xylocarpa
สุพรรณบุรี	มะเกลือ	Diospyros mollis
อ่างทอง	มะพลับ (พลับ)	Diospyros malabarica var. siamensis
อุทัยธานี	สะเดา	Azadirachta indica var. siamensis

หมายเหตุ

1. เว็บไซต์จังหวัดนครปฐมระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือจัน (Diospyros decandra) ซึ่งเป็นพรรณไม้คนละชนิดกับจันทน์ชะมด (Mansonia gagei)
2. เว็บไซต์จังหวัดสุโขทัยระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือตาล (Borassus flabellifer)

ภาคตะวันออก

จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
จันทบุรี	จัน (จันอิน, จันโอ, จันลูกหอม)	Diospyros decandra
ฉะเชิงเทรา	อะราง (นนทรีป่า)	Peltophorum dasyrrhachis
ชลบุรี	ประดู่ (ประดู่ป่า)	Pterocarpus macrocarpus
ตราด	หูกวาง	Terminalia catappa
ปราจีนบุรี	โพ (โพศรีมหาโพธิ)	Ficus religiosa
ระยอง	กระทิง (สารภีทะเล, กากะทิง)[# 1]	Calophyllum inophyllum
สระแก้ว	มะขามป้อม	Phyllanthus emblica

หมายเหตุ

1. เว็บไซต์จังหวัดระยองระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคือประดู่ (Pterocarpus macrocarpus)

ภาคตะวันตก

จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
กาญจนบุรี	ขานาง	Homalium tomentosum
ตาก	แดง	Xylia xylocarpa var. kerrii
ประจวบคีรีขันธ์	เกด	Manilkara hexandra
เพชรบุรี	หว้า	Syzygium cumini
ราชบุรี	โมกมัน	Wrightia arborea

ภาคใต้

จังหวัด	พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ประจำจังหวัด	ชื่อวิทยาศาสตร์	ภาพ
กระบี่	ทุ้งฟ้า	Alstonia macrophylla
ชุมพร	มะเดื่ออุทุมพร (มะเดื่อชุมพร)	Ficus racemosa
ตรัง	ศรีตรังชนิด Jacaranda obtusifolia[6]	Jacaranda obtusifolia
นครศรีธรรมราช	แซะ	Callerya atropurpurea
นราธิวาส	ตะเคียนชันตาแมว (จืองา มัส, จืองา บาตู)	Neobalanocarpus heimii
ปัตตานี	ตะเคียน (ตะเคียนทอง, จืองา)	Hopea odorata
พังงา	เทพทาโร (จวง, จวงหอม)	Cinnamomum porrectum
พัทลุง	พะยอม	Shorea roxburghii
ภูเก็ต	ประดู่บ้าน (ประดู่)	Pterocarpus indicus
ยะลา	อโศกเหลือง (โสกเหลือง, ศรียะลา)	Saraca thaipingensis
ระนอง	อบเชย (เชียด, บริแวง, ฝนแสนห่า)[# 1]	Cinnamomum bejolghota[7][# 2]
สงขลา	สะเดาเทียม (เทียม, สะเดาช้าง)	Azadirachta excelsa
สตูล	กระซิก (หมากพลูตั๊กแตน)	Dalbergia parviflora[8][9]
สุราษฎร์ธานี	เคี่ยม	Cotylelobium lanceolatum

หมายเหตุ

1. เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนจังหวัดระนองระบุว่าต้นไม้ประจำจังหวัดคืออินทนิล (Lagerstroemia speciosa)
2. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เรียกพรรณไม้ชนิดนี้ว่า "อบเชยญวน"

ดูเพิ่ม

• ตราประจำจังหวัดของไทย
• ตราผ้าผูกคอลูกเสือประจำจังหวัด
• รายชื่อธงประจำจังหวัดของไทย
• รายชื่อคำขวัญประจำจังหวัด
• รายชื่อดอกไม้ประจำจังหวัดของไทย
• รายชื่อสัตว์น้ำประจำจังหวัดของไทย

อ้างอิง

1. "สำเนาที่เก็บถาวร". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-12-02. สืบค้นเมื่อ 2007-12-02.
2. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 19.
3. บรรยายสรุปจังหวัดนครนายก ประจำปี 2558.^{[ลิงก์เสีย]}
4. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 58.
5. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 44.
6. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 71.
7. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 65.
8. ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540, หน้า 72.
9. สำนักงานจังหวัดสตูล. "ต้นไม้ประจำจังหวัด." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://123.242.184.177/satun/91000/index.php/satun-profile/provincial-tree^{[ลิงก์เสีย]} [ม.ป.ป.]. สืบค้น 21 สิงหาคม 2558.

บรรณานุกรม

• ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556.
• ราชบัณฑิตยสถาน. หนังสืออนุกรมวิธานพืช อักษร ก. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2547.
• ราชบัณฑิตยสถาน. หนังสืออนุกรมวิธานพืช อักษร ข. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2547.
• ราชันย์ ภู่มา และสมราน สุดดี, บรรณาธิการ. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ : สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, 2557.
• ส่วนเพาะชำกล้าไม้. สำนักส่งเสริมการปลูกป่า. กรมป่าไม้. พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันราชพฤกษ์, 2540.