zwierz

Podobna pisownia: zwiérz

zwierz (język polski)

wymowa:

IPA: [zvʲjɛʃ], AS: [zvʹi ̯eš], zjawiska fonetyczne: zmięk.• wygł.• i → j 

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) wielkie^[1], szczególnie^[2] dzikie zwierzę, bestia^[2]

(1.2) przest. zwierzyna^[2]

czasownik, forma fleksyjna

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zwierz	zwierze[3][2]
dopełniacz	zwierza[3]	zwierzów[3] / rzad. zwierzy[4]
celownik	zwierzowi	zwierzom
biernik	zwierza	zwierze
narzędnik	zwierzem	zwierzami
miejscownik	zwierzu	zwierzach
wołacz	zwierzu	zwierze

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	zwierz
dopełniacz	zwierza
celownik	zwierzowi
biernik	zwierza
narzędnik	zwierzem
miejscownik	zwierzu
wołacz	zwierzu

(2.1) 2. os. lp rozk. od: zwierzyć

odmiana:

(1.1)

 

(1.2) blm,

 

przykłady:

(1.1) Osierocona ziemia czém będzie bez ludzi? / Od kogo na ołtarzach ofiary miéć będą? / Czy tylko dzikie zwierza cały świat posiędą?^[5]

(1.2) W tych borach i bagniskach znajdował łatwy przytułek zwierz wszelkiego rodzaju, w najgłębszych mrokach leśnych żyła moc niezmierna turów brodatych, niedźwiedzi i dzikich świń, a obok nich liczna szara gawiedź wilków, rysiów, kun, stada sarn i kraśnych suhaków; w bagniskach i w łachach rzecznych bobry zakładały swoje żeremia, o których to bobrach chodziły wieści na Zaporożu, że są między nimi stuletnie starce, białe jak śnieg ze starości^[6].

składnia:

kolokacje:

(1.2) polowanie na grubego zwierza^[2]

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zwierzyniec mrz, zwierzę n, zwierzak mzw, zwierzyna ż, zwierzątko n, zwierzęta lm nmos

przym. zwierzęcy

czas. zezwierzęcieć, zwierzęcieć

związki frazeologiczne:

czarny zwierz • gruby zwierz

etymologia:

prasł. *zvěrь → dzikie zwierzę

uwagi:

tłumaczenia:

• jaćwieski: (1.1) wirza

źródła:

1.  Hasło „zwierz” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Hasło „zwierz” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
3.  Hasło „zwierz” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.  Hasło „zwierz” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
5. „Przemiany Owidiusza. Xięga pierwsza.” w: Bruno Kiciński, Poezye Brunona Hrabi Kicińskiego: częścią przekładane, częścią oryginalne w XII tomach, oddział II, tom 7, Warszawa, w drukarni przy ulicy Rymarskiej n. 743, 1843, str. 55.
6. Henryk Sienkiewicz: Ogniem i mieczem