wcześnie
Z Wikisłownika, wolnego słownika
przysłówek
- (1.1) rano, w pierwszych godzinach po świcie
- (1.2) podczas początkowego etapu trwania czegoś
- (1.3) w stopniu wyższym i najwyższym — przed nastąpieniem czegoś
- (1.4) przed właściwą porą
- (1.5) daw. wygodnie[1]
- (1.6) st.pol. w odpowiednim czasie
- odmiana:
- (1.3) st. wyższy wcześniej; st. najwyższy najwcześniej
- przykłady:
- (1.1) Wstaliśmy dzisiaj wcześnie, o piątej.
- (1.2) Wcześnie zorientowałem się, że mi ta praca nie odpowiada i z niej zrezygnowałem.
- (1.3) Chodź na obiad! Ale wcześniej umyj ręce.
- (1.4) Jest jeszcze wcześnie, zdążysz dokończyć raport.
- (1.5) Osobliwa to każdego gospodarza czułość i ozdoba, kiedy kto przy swym skromnym według kondycji życiu pięknie, dobrze i wcześnie mieszka.[2]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1-4) późno
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. wczesność ż, wcześniactwo n, wcześniak m
- przym. wczesny, wcześniaczy
- przysł. wcześniej
- związki frazeologiczne:
- nie dawaj za późno, nie dziękuj za wcześnie
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) early; (1.2) early
- arabski: (1.2) باكرا, مبكرا, egip. arab. بدري
- baskijski: (1.1) goiz
- białoruski: (1.2) рана; (1.3) раней
- czeski: (1.3) dřív; (1.4) dřív
- dolnołużycki: (1.2) jěsno
- duński: (1.1) tidligt; (1.2) tidligt
- esperanto: (1.2) frue
- estoński: (1.1) vara; (1.2) vara
- francuski: (1.1) tôt; (1.2) tôt
- hiszpański: (1.2) temprano
- interlingua: anteriormente
- kataloński: (1.2) aviat
- liwski: (1.1) aigstiz; (1.2) aigstiz
- łaciński: (1.1) mane
- niemiecki: (1.2) früh
- portugalski: (1.2) cedo
- rosyjski: (1.2) рано
- szwedzki: (1.2) tidigt
- ukraiński: (1.1) рано; (1.2) рано
- węgierski: (1.2) korán
- wilamowski: (1.2) ryś, cȧjtłiḱ
- włoski: (1.2) presto
- źródła:
Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927.- Jakub Kazimierz Haur, O budynkach w: Oekonomika ziemiańska generalna, Kraków 1675, s. 3
