dobrze

dobrze (język polski)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈdɔbʒɛ], AS: [dobže]

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

przysłówek sposobu

(1.1) w należyty sposób

(1.2) uczciwie

(1.3) przyjemnie

(1.4) z korzyścią

wykrzyknik

(2.1) wyrażenie zgody

odmiana:

(1.1-4) st. wyższy lepiej; st. najwyższy najlepiej

(2.1) nieodm.

przykłady:

(1.1) Produkt został wykonany dobrze.

(1.2) Złodziej dobrze zrobił, oddając sprzedawcy skradziony produkt.

(1.3) Na Wyspach Kanaryjskich czułem się bardzo dobrze.

(1.4) Dobrze wyszliśmy na tej transakcji.

(2.1) Dobrze, zgadzam się na Twój wyjazd za granicę.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

(1.1) źle^[1], beznadziejnie, nieodpowiednio, niedobrze^[1]

(2.1) absolutnie

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dobre n, dobrota ż, dobro n, dobroć ż, dobry mrz

czas. dobrzeć ndk., przedobrzać ndk., przedobrzyć dk., wydobrzeć dk.

przym. dobry, przedobry

przysł. przedobrze

wykrz. dobry

związki frazeologiczne:

przysłowia: czyniąc dobrze, nie bój się nikogo • dobremu wszędzie dobrze, a złemu to i w piekle nie dogodzi^[2] • tam dobrze, gdzie nas nie ma • wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej • jak w Wiliję gwiazdy świecą, kury dobrze jajka niesą

dobrze ci tak • dobrze jest, jak jest • dobrze się ubierać • dobrze się ustawić • dobrze wychowany/dobrze ułożony • dobrze wyglądać • dobrze się chować • drugie dobrze • dobrze zbudowany

etymologia:

pol. dobry + -e

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) well; (1.3) well
• arabski: (1.1) حسنا (ħásanan); (2.1) بخير
• baskijski: (1.1) ondo, ongi; (1.3) ondo, ongi; (2.1) ados
• białoruski: (1.1) добра
• boloński: (1.1) bän; (1.2) bän; (1.3) bän; (1.4) bän; (2.1) bän
• chiński standardowy: (2.1) 对 (duì), 好 (hǎo), 行 (xíng)
• chorwacki: (1.1) dobro; (1.2) dobro; (1.3) dobro
• czeski: (1.1) dobře
• dolnołużycki: (1.1) derje
• duński: (1.1) godt
• esperanto: (1.1) bone; (2.1) bone
• estoński: (1.1) hästi
• francuski: (1.1) bon, bien, dûment
• hebrajski: (1.1) טוב (tow)
• hindi: (1.1) ठीक (ṭhīk)
• hiszpański: (1.1) bien; (1.2) bien; (1.3) bien; (1.4) bien; (2.1) bien
• ido: (1.1) bone
• islandzki: (1.1) vel; (1.2) vel; (1.3) vel
• jaćwieski: (1.1) buni
• jidysz: (1) גוט (gut); (2.1) מסכּים (maskem)
• kataloński: (1.1) bé; (1.2) bé; (1.3) bé; (1.4) bé
• koreański: (1.1) 잘
• łaciński: (1.1) probe, recte, bene
• niderlandzki: (1.1) goed
• niemiecki: (1.1) gut; (1.2) wohl
• nowogrecki: (1.1) καλά
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,      ,     , lepiej:
• rosyjski: (1.1) хорошо; (1.2) хорошо; (1.3) хорошо; (1.4) хорошо; (2.1) хорошо, ладно
• słowacki: (1.1) dobre; (1.2) dobre; (1.3) dobre; (1.4) dobre; (2.1) dobre
• suahili: (1.1) mzuri
• tagalski: (1.1) maigi; (2.1) sige
• ukraiński: (1.1) добре; (1.2) добре; (1.3) добре; (1.4) добре; (2.1) добре
• wilamowski: (1.1) gut, gu̇t, güt
• włoski: (1.1) bene; (1.3) bene; (2.1) bene

źródła:

1. Hasło „źle” w: Lidia Wiśniakowska, Słownik wyrazów bliskoznacznych PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 978-83-01-14780-8.
2. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.