biskup

Podobna pisownia: bisku̇p • bisküp

biskup (język polski)

biskup (1.1)

biskup (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈbʲiskup], AS: [bʹiskup], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	biskup	biskupi
dopełniacz	biskupa	biskupów
celownik	biskupowi	biskupom
biernik	biskupa	biskupów
narzędnik	biskupem	biskupami
miejscownik	biskupie	biskupach
wołacz	biskupie	biskupi
depr. M. i W. lm: (te) biskupy

(1.1) kośc. w kościołach chrześcijańskich duchowny wysokiego szczebla, ze święceniami biskupimi lub ordynowany na urząd biskupi, najczęściej kierujący diecezją; zob. też biskup w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Tylko biskup może udzielić bierzmowania.

(1.1) Małżeństwo niedopełnione, zawarte przez ochrzczonych lub między stroną ochrzczoną i stroną nieochrzczoną, może być ze słusznej przyczyny rozwiązane przez Biskupa Rzymskiego, na prośbę obydwu stron lub tylko jednej, choćby druga się nie zgadzała^[1].

składnia:

(1.1) biskup + przym. • biskup + D.

kolokacje:

(1.1) arcybiskup • biskup diecezjalny / tytularny / koadiutor / misyjny / pomocniczy / sufragan / konstytucyjny • biskup protestancki / prawosławny / ormiański / koptyjski / katolicki • biskup Rzymu • biskup poznański / świdnicki / krakowski / … • biskup Poznania / Świdnicy / Krakowa / … • być / stać się biskupem • sprawować urząd (godność) biskupa • być (zostać) wyświęconym na biskupa • wybrać / mianować / powołać / zwolnić biskupa • konsekracja / ingres biskupa • stolec / tron biskupa • siedziba / rezydencja / dwór / pałac biskupa

synonimy:

(1.1) ordynariusz, apostoł, purpurat; skr. bp

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) arcybiskup

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. biskupstwo n, Biskupin m, Biskupiec m, Biskupice nmos, Biskupów m, Biskupie n, arcybiskup m, arcybiskupstwo

zdrobn. biskupek m

forma żeńska biskupka ż

przym. biskupi, arcybiskupi, biskupiński

skr. bp

związki frazeologiczne:

biskup morski • wojny biskupów

etymologia:

(1.1) st.czes. biskup < swn. biscof < łac. episcopus < śr.gr. ἐπίσκοπος → biskup < gr. ἐπίσκοπος (episkopos) → nadzorca, strażnik^[2][3]

uwagi:

Forma mianownika i wołacza liczby mnogiej „biskupowie” jest niepoprawna^[4][5].

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Indeks terminów religijnych

tłumaczenia:

• albański: (1.1) ipeshkvi m
• amharski: (1.1) አቡነ m
• angielski: (1.1) bishop, pontiff
• arabski: (1.1) أسقف m
• aramejski: (1.1) ܐܒܐ m
• azerski: (1.1) yepiskop
• baskijski: (1.1) apezpiku, gotzain
• bawarski: (1.1) Bischof m
• białoruski: (1.1) епіскап m
• białoruski (taraszkiewica): (1.1) біскуп m
• bośniacki: (1.1) biskup m
• bretoński: (1.1) eskob
• bułgarski: (1.1) епископ m, владика m
• chiński standardowy: (1.1) 主教
• chorwacki: (1.1) biskup m
• czeski: (1.1) biskup m
• dalmatyński: (1.1) pascu m
• dolnołużycki: (1.1) biskup m
• duński: (1.1) bisp w, biskop w
• esperanto: (1.1) episkopo, episkopino
• estoński: (1.1) piiskop
• fiński: (1.1) piispa
• francuski: (1.1) évêque m
• friulski: (1.1) vescul m
• grenlandzki: (1.1) biskoppi
• gruziński: (1.1) ეპისკოპოსი
• hebrajski: (1.1) בישוף m
• hiszpański: (1.1) obispo m
• ido: (1.1) episkopo
• interlingua: (1.1) episcopo
• irlandzki: (1.1) easpag m
• islandzki: (1.1) biskup m
• japoński: (1.1) 主教
• jidysz: (1.1) ביסקופּ m (biskup)
• kabowerdeński: (1.1) bispru
• karelski: (1.1) arhelei
• kataloński: (1.1) bisbe m
• kazachski: (1.1) архиерей
• koreański: (1.1) 주교
• korsykański: (1.1) vescu
• litewski: (1.1) vyskupas m
• luksemburski: (1.1) Bëschof m
• łaciński: (1.1) episcopus m
• łotewski: (1.1) bīskaps m
• macedoński: (1.1) епископ m, бискуп m
• malgaski: (1.1) eveka
• niderlandzki: (1.1) bisschop m
• niemiecki: (1.1) Bischof m
• norweski (bokmål): (1.1) biskop m, bisp m
• norweski (nynorsk): (1.1) biskop m, bisp m
• nowogrecki: (1.1) επίσκοπος m, δεσπότης m
• nowopruski: (1.1) bīskaps m
• ormiański: (1.1) Եպիսկոպոս
• perski: (1.1) اسقف
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• portugalski: (1.1) bispo m
• rosyjski: (1.1) епископ m
• rumuński: (1.1) episcop m
• słowacki: (1.1) biskup m
• słoweński: (1.1) škof m
• staroangielski: (1.1) biscop m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) єпискѹпъ m
• starogrecki: (1.1) ἐπίσκοπος m
• staroormiański: (1.1) եպիսկոպոս
• staro-wysoko-niemiecki: (1.1) biscof m
• suahili: (1.1) askofu
• sycylijski: (1.1) vìscuvu
• szkocki gaelicki: (1.1) easbaig
• szwedzki: (1.1) biskop w
• średnioangielski: (1.1) busschop
• tetum: (1.1) amu-bispu
• tok pisin: (1.1) bisop
• turecki: (1.1) piskopos
• ukraiński: (1.1) єпископ m
• węgierski: (1.1) püspök
• wilamowski: (1.1) biskup m, bisku̇p m, bisküp m
• włoski: (1.1) vescovo m

źródła:

1. Kodeks prawa kanonicznego, Kan. 1142
2. Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 34-35.
3.  Hasło „biskup” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
4. Hasło „biskup” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 75.
5. Hasło „biskup” w: Jan Grzenia, Słownik poprawnej polszczyzny, Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 83-7391-405-6, s. 40.

biskup (język bośniacki)

biskup (1.1)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) rel. biskup

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

biskup (język chorwacki)

biskup (1.1)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) rel. biskup

odmiana:

(1.1) lp biskup, biskupa, biskupu, biskupa, biskupom, biskupu, biskupe; lm biskupi, biskupa, biskupima, biskupe, biskupima, biskupima, biskupi

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. biskupija

przym. biskupski

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

biskup (język czeski)

biskup (1.1)

biskup (2.1)

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

(1.1) rel. biskup

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	biskup	biskupové
dopełniacz	biskupa	biskupů
celownik	biskupu biskupovi	biskupům
biernik	biskupa	biskupy
wołacz	biskupe	biskupové
miejscownik	biskupu biskupovi	biskupech
narzędnik	biskupem	biskupy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	biskup	biskupy
dopełniacz	biskupu	biskupů
celownik	biskupu	biskupům
biernik	biskup biskupa	biskupy
wołacz	biskupe	biskupy
miejscownik	biskupu	biskupech
narzędnik	biskupem	biskupy

(2.1) kuper

odmiana:

(1.1)

(2.1)

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. biskupství n

przym. biskupský

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

biskup (język islandzki)

biskup (1.1)

biskup (1.2)

wymowa:

IPA: /bɪs.kʏp/

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) rel. biskup

(1.2) szach. goniec, laufer

odmiana:

(1) lp biskup, ~, ~i, ~s (~inn, ~inn, ~inum lub ~num, ~sins); lm ~ar, ~a, ~um, ~a (~arnir, ~ana, ~unum, ~anna)

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

biskup (język słowacki)

biskup (1.1)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

(1.1) rel. biskup^[1][2]

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(2.1) pot. ekspr. kuper^[3][4]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(2.1) trtáč, kostrč

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. biskupstvo n

forma żeńska biskupka ż

przym. biskupský

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

1. Hasło „biskup” w: Slovník súčasného slovenského jazyka A – G [Słownik współczesnego języka słowackiego A – G], gł. red. Klára Buzássyová i Alexandra Jarošová, Veda, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, Bratysława 2006, ISBN 978-80-224-0932-4.
2. Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 36.
3.  Hasło „kostrč” w: Synonymický slovník slovenčiny, red. M. Pisárčiková, Veda, Bratysława 2004 (wyd. III), ISBN 80-224-0801-8.
4. Hasło „biskup” w: Peter Oravec, Slovník slangu a hovorovej slovenčiny [Słownik slangu i słowacczyzny potocznej], Maxdorf, Praga 2014, ISBN 978-80-7345-326-8.

biskup (język wilamowski)

biskup (1.1)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

bisküp • bisku̇p

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) rel. biskup^[1]

odmiana:

(1.1) lp biskup, lm biskupa

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. arcybiskup m

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Wilamowski - Religie

źródła:

1.  Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 283.