Pomniki i tablice pamiątkowe poświęcone ofiarom zbrodni OUN i UPA

Pomniki i tablice poświęcone ofiarom zbrodni OUN i UPA to znaki pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej, czystki etnicznej w Małopolsce Wschodniej i partyzanckich walk z UPA w latach 1944–1945.

Warszawa, Pomnik ofiar ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na terenie województw południowo-wschodnich w latach 1942-1947

Według stanu na 2014 rok na około 1500 miejscowości zniszczonych przez OUN i UPA na Wołyniu jedynie w 150–180 istnieją jakiekolwiek obiekty upamiętnienia ofiar (krzyże, pomniki)^[1]. W Galicji Wschodniej liczba upamiętnień nie przekracza 15 (na 2000 miejscowości)^[2]. Znaki pamięci są stawiane za zgodą władz ukraińskich przez dawnych mieszkańców Kresów, ich rodziny, organizacje kresowe bądź Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[1] (ta do 2008 roku doprowadziła do zrealizowania kilkunastu upamiętnień^[3]).

Według stanu z 2013 roku na terenie Polski znajduje się ponad 320 znaków pamięci (pomniki, tablice i mogiły) o ofiarach OUN i UPA^[2]. Sz. Siekierka i K. Komański zauważają istnienie dwóch skupisk takich upamiętnień na terenie kraju: zachodnie i północne województwa, do których trafili przesiedleni kresowiacy oraz południowo-wschodnia Polska, gdzie znajdują się miejsca zbrodni lub pochówku osób zabitych przez UPA (województwa lubelskie i podkarpackie – do 2007 roku 135 upamiętnień)^[4]

Upamiętnienia w miejscach zbrodni lub pochówku

Poniższe listy mogą być niepełne.

Ukraina

Opis pomnika	Data odsłonięcia	Uwagi	Ilustracja	Przypisy
Pomnik nagrobny w Stężarzycach	lata 50.	Znajduje się na cmentarzu prawosławnym, gdzie władze sowieckie przeniosły szczątki ofiar. W późniejszym czasie na mogile ustawiono tablicę pamiątkową z napisem w języku polskim.		[5]
Obelisk w Niemilii	1964[6]	Na zbiorowej mogile władze sowieckie postawiły obelisk z napisem: Tu pochowanych jest 170 mieszkańców wsi Niemilja rozstrzelanych przez Burżuazyjnych Nacjonalistów Ukraińskich w 1943 roku. Wieczna pamięć. Współcześnie pomnik nie istnieje.		[7][8]
Obelisk w Wiśniowcu Starym	28 października 1967	Wzniesiony w Wiśniowcu Starym w miejscu studni, do której wrzucono ciała zabitych.		[9]
Obelisk w Majdanie (powiat koszyrski)	1967 lub 1968	Upamiętnia zbrodnię w Majdanie. Wzniesiony przez władze sowieckie w wyniku starań Wacława Klimaszewskiego, którego żona zginęła w Majdanie. Napis na obelisku głosił: Tu 23 sierpnia 1943 roku krwawymi rękami ukraińskich burżuazyjnych nacjonalistów zakatowano 139 mieszkańców wsi Majdan.		[10][11]
Krzyż i tablica pamiątkowa w Parośli I	1974 (krzyż)	Znajdują się na masowym grobie ofiar zbrodni w Parośli I. Krzyż postawił w 1974 roku Ukrainiec Anton Kowalczuk, tablicę ustawiono po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości.		[12][13]
Pomnik nagrobny w Biłce (Białce)	1975	W 1975 r. władze sowieckie ekshumowały szczątki ofiar zbrodni w Lipnikach i pochowały je na cmentarzu prawosławnym w Białce. Napis na obelisku brzmiał: Tu przeniesiono szczątki mieszkańców wsi Lipniki, zabitych przez ukraińskich nacjonalistów w 1943 r. Wieczna pamięć zabitym. Współcześnie (2012) fragment napisu wskazujący sprawców zbrodni jest zatarty.		[14]
Pomnik ofiar zbrodni w Łozowej	lata 80.	Znajdował się na cmentarzu w Szlachcińcach, gdzie przeniesiono grób ofiar. Napis na tablicy: Współmieszkańcom wsi, którzy zginęli z rąk ukraińskich burżuazyjnych nacjonalistów. Zastąpiony w 2008 roku nowym pomnikiem.		[15]
Obelisk w Hucie Pieniackiej	1984	Został wzniesiony przez lokalne władze na jednej z masowych mogił. Napis na tablicy w j. ukraińskim: Tu pochowano szczątki mieszkańców Huty Pieniackiej ofiar zbrodni dokonanej przez faszystów i ukraińskich burżuazyjnych nacjonalistów w lutym 1944 roku. W latach 90. napis został usunięty.		[16][17]
Pomnik-Memoriał w Hucie Pieniackiej	28 lutego 1989	Napis na tablicy w j. ukraińskim: 28 lutego 1944 roku faszystowski okupant wspólnie z bandytami z OUN dokonał okrutnej masakry cywilnej ludności wsi Huta Pieniacka. Spalono 172 zagród, z rąk zabójców w ogniu zginęło ponad 1000 mieszkańców – mężczyzn, kobiet i dzieci. Ludzie bądźcie czujni, nie dopuśćcie do powtórzenia tragedii Huty Pieniackiej. W latach 90. napis został usunięty.		[18][17]
Obelisk w Pawliwce (dawnym Porycku)	przed 1992	Postawiony na dawnym prawosławnym cmentarzu. Napis na tablicy: Radzieckim obywatelom narodowości polskiej, którzy zginęli z rąk ukraińskich burżuazyjnych nacjonalistów 12 lipca 1943 r. Później część inskrypcji wskazująca sprawców mordu została zatarta.		[19]
Pomnik w Kisielinie	1992	Postawiony przez miejscowe władze ukraińskie. Znajduje się na zbiorowej mogile ofiar zbrodni w Kisielinie. Ówczesny napis na pomniku: Tu spoczywają obywatele radzieccy narodowości polskiej rozstrzelani przez burżuazyjno-nacjonalistycznych Ukraińców. 11 VII 1943 r. W 1993 roku Włodzimierz Sławosz Dębski dostawił do pomnika krzyże.		[20]
Pomnik w Tołszczowie	1992	Wzniesiony przez miejscowych Ukraińców ku czci zabitych Polaków.		[21]
Pomnik nagrobny w Trójcy	24 czerwca 1992	Znajduje się na zbiorowej mogile. Upamiętnia zbrodnię w Trójcy.		[22]
Pomnik w Hucie Stepańskiej	1996	Upamiętnia Polaków zabitych w Hucie Stepańskiej i okolicy
Pomnik nagrobny w Zasmykach	1996	Znajduje się na grobie 17 Polaków ekshumowanych w 1996 r. w Lityniu i pochowanych na cmentarzu w Zasmykach		[23]
Pomnik-symboliczna mogiła w Kołodnie	wrzesień 1996	Znajduje się na cmentarzu w Kołodnie. Upamiętnia zbrodnię w Kołodnie		[24][13]
Pomnik pamięci pomordowanych z parafii Mosty Wielkie	12 października 1996	Pomnik znajduje się na cmentarzu w Mostach Wielkich		[25][26]
Krzyż w Bazaltowym (Janowej Dolinie)	1998	Upamiętnia zbrodnię w Janowej Dolinie
Pomnik w Torczynie	2000	Pomnik upamiętniający byłych parafian zabitych w czasie wojny; znajduje się na cmentarzu rzymskokatolickim.		[27]
Pomnik w Czerwonogrodzie	22 października 2000	Pomnik z czerwonego kamienia na zbiorowej mogile ofiar zbrodni w Czerwonogrodzie.		[28]
Pomnik w Pawliwce (dawnym Porycku)	11 lipca 2003	Odsłonięty przez prezydentów Aleksandra Kwaśniewskiego i Łeonida Kuczmę. Jest to pierwszy pomnik ofiar ukraińskich nacjonalistów, na który zgodziły się ukraińskie władze[29]. Upamiętnia zbrodnię w Porycku.		[30]
Krzyż na zbiorowej mogile w Rumnie	5 czerwca 2004	Mogiła znajduje się na cmentarzu w Rumnie		[31]
Pomnik nagrobny w Worochcie	2005	Znajduje się na cmentarzu przy cerkwi greckokatolickiej na zbiorowej mogile ofiar zbrodni z 31 grudnia 1944 roku; ufundowany przez Jerzego Wydrę.		[32]
Pomnik w Hucie Pieniackiej	21 października 2005	Upamiętnia zbrodnię w Hucie Pieniackiej		[33]
Pomnik w Berezowicy Małej	5 lipca 2008	Upamiętnia zbrodnię w Berezowicy Małej		[34][35]
Pomnik w Ihrowicy	5 lipca 2008	Upamiętnia zbrodnię w Ihrowicy		[34][35]
Pomnik w Szlachcińcach	5 lipca 2008	Upamiętnia zbrodnię w Łozowej. Pomnik znajduje się na cmentarzu w Szlachcińcach, gdzie przeniesiono grób ofiar.		[15][34][35]
Pomnik w Rybnie	maj 2011	Upamiętnia ofiary zbrodni z 10 listopada 1944		[36]
Pomnik w Podkamieniu	20 maja 2012	Upamiętnia zbrodnię w Podkamieniu		[37]
Pomnik w Baryszu	16 września 2012	Znajduje się na masowym grobie ofiar zbrodni w Baryszu.		[38]
Pomnik nagrobny w Czukwi	16 września 2012	Znajduje się na zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu.		[39]
Pomnik nagrobny w Mariampolu	27 czerwca 2015	Znajduje się na zbiorowej mogile ofiar zbrodni w Wołczkowie.		[40]
Pomnik nagrobny w Hanaczówce	październik 2015	Znajduje się na zbiorowej mogile zabitych podczas obrony Hanaczowa.		[41]
Pomnik w Ostrówkach	nie odsłonięty	Zbudowany w 2011 roku, oficjalnie nie odsłonięty. Upamiętnia ofiary zbrodni w Ostrówkach i w Woli Ostrowieckiej.		[42]
Pomnik w Palikrowach	?	Znajduje się w miejscu zbrodni w Palikrowach. Napis na tablicy w j. ukraińskim: Tu w tym miejscu 12 marca 1944 r. zostało rozstrzelanych 365 mieszkańców Palikrów.		[43]
Pomnik w Hajowym (Przebrażu)	?	Znajduje się na cmentarzu wojennym; poświęcony żołnierzom AK oraz mieszkańcom Przebraża i okolic poległym, zmarłym i pomordowanym podczas wojny.		[27]
Pomniki nagrobne w Kosowie Huculskim	?	Znajdują się na dwóch zbiorowych mogiłach na cmentarzu.		[44]
Pomnik nagrobny w Krzemieńcu	?	Znajduje się na cmentarzu rzymskokatolickim		[45]

Polska

Opis pomnika	Data odsłonięcia	Uwagi	Ilustracja	Przypisy
Pomnik nagrobny w Hrubieszowie	1947	Znajduje się na cmentarzu komunalnym, na zbiorowej mogile kolejarzy z Gozdowa.		[46]
Tablica pamiątkowa w Gozdowie	1949	Znajduje się na budynku szkoły, upamiętnia kolejarzy zabitych przez UPA		[47]
Pomnik w Ropience	1969	Napis na tablicy w j. polskim: W latach 1944–1947 faszyści w UPA zamordowali na terenie gromad Ropienki i Wańkowa ponad 80 osób. Pamięci pomordowanych społeczeństwo obu gromad. 1969 r.		[48]
Symboliczna mogiła w Lipsku	22 maja 1974	Upamiętnia zabitych 21-22 maja 1944		[49]
Pomnik w Baligrodzie	1984	Upamiętnia ofiary zbrodni w Baligrodzie.		[50]
Pomnik w Kryłowie	9 maja 1990	Upamiętnia masową zbrodnię z 23 marca 1945, w tym zabicie m.in. Stanisława Basaja ps. „Ryś"		[51]
Pomnik w Nowym Bruśnie	1994	Upamiętnia ofiary z Nowego Brusna i Rudki		[52]
Pomnik nagrobny w Chodywańcach	1994	Znajduje się na zbiorowej mogile 47 ofiar z Rzyczek i Zaborza		[53]
Pomnik w Rudce	19 kwietnia 1994	Upamiętnia ofiary mordu z 19 kwietnia 1944		[54]
Pomnik w Łachowcach	1995	Upamiętnia ofiary mordów z 9 kwietnia 1944 i 22 maja 1945		[55]
Tablica pamięci 8 ofiar z Temeszowa	26 maja 1996	Upamiętnia ofiary mordu z 28 maja 1946		[56]
Pomnik w Borownicy	14 lipca 1996	Upamiętnia zbrodnię w Borownicy		[57]
Pomnik Polaków, ofiar mordu pasażerów pociągu relacji Bełżec-Lwów	1996	Pomnik wzniesiony w pobliżu miejsca zbrodni na pasażerach pociągu relacji Bełżec-Lwów. Napis na pomniku brzmi: „W tym miejscu 16 czerwca 1944 roku nacjonaliści ukraińscy wymordowali ponad 50 Polaków, pasażerów pociągu relacji Bełżec-Lwów. Pomnik ufundowany przez Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz Urząd Gminy w Bełżcu”		[58].
Pomnik pamięci ofiar z wsi Staszic Kolonia	14 czerwca 1997	Upamiętnia ofiary ukraińskich nacjonalistów i Niemców		[59]
Pomnik w Gozdowie	2004	Upamiętnia kolejarzy zabitych przez UPA
Pomnik w Brodzicy	2005	Upamiętnia ofiary UPA i spalenie wsi 18 maja 1945 roku		[60]
Pomnik w Pawłokomie	2005	Znajduje się przy kościele. Upamiętnia Polaków, mieszkańców Pawłokomy, którzy w latach 1939-1945 ponieśli śmierć z rąk ukraińskich nacjonalistów oraz zmarli na „nieludzkiej ziemi”.		[61][62]
Obelisk na szczycie Jeleniowatego	2009	Upamiętnia zbrodnię w Mucznem		[63]
Pomnik w Kalwarii Pacławskiej	czerwiec 2013			[64]
Pomnik w Rybotyczach	16 września 2018	Upamiętnia pomordowanych na terenie byłej gminy Rybotycze. Na tablicy pomnika wymieniono ponad 40 nazwisk ofiar.		[65][66]
Pomnik nagrobny w Bełżcu	?	Znajduje się na zbiorowej mogile 39 osób, ofiar napadu sotni UPA na pociąg osobowy relacji Bełżec-Rawa Ruska		[67]
Pomnik nagrobny w Chodywańcach	?	Znajduje się na zbiorowej mogile 13 ofiar z Chodywaniec		[68]
Pomnik nagrobny w Łubczach	?	Znajduje się na zbiorowej mogile ofiar mordu z 5 kwietnia 1944.		[69]
Pomnik w Obrowcu	?	Upamiętnia ofiary mordu z 1 kwietnia 1944.		[70]
Tablica w Oszczowie	?	Upamiętnia mord z 17 marca 1944, znajduje się na kaplicy cmentarnej.		[71]
Pomnik w Telatynie	?	Upamiętnia ofiary z gminy Telatyn		[72]
Pomnik nagrobny w Wasylowie Wielkim	?	Znajduje się na masowym grobie ofiar zbrodni w Wasylowie Wielkim		[73]
Tablica pamiątkowa w Cieszanowie	?	Znajduje się w kościele św. Wojciecha		[74]
Tablice pamięci w Dynowie	?	Upamiętniają 33 mieszkańców Bartkówki zabitych na Wołyniu oraz parafian dynowskich. Tablice znajdują się w kościele św. Wawrzyńca.		[75]
Tablica pamięci w Nowosielcach	?	Upamiętnia ofiary mordu z 29 grudnia 1945, znajduje się w kościele parafialnym		[76]

Upamiętnienia symboliczne

Poniższe listy mogą być niepełne.

Pomniki

Opis pomnika	Lokalizacja	Data odsłonięcia	Uwagi	Ilustracja	Przypisy
Pomnik poległych żołnierzy AK i zamordowanych mieszkańców Stanisłówki, Mostów Wielkich, Rokitnej i Niedźwiedzi	cmentarz komunalny w Warszowicach	14 kwietnia 1984	Jako sprawców wymienia UPA oraz niemieckiego okupanta.		[77][78]
Symboliczna mogiła Polaków zamordowanych na Wołyniu	cmentarz parafialny w Rudzie-Hucie	26 sierpnia 1984	Pierwszy pomnik rzezi wołyńskiej w Polsce		[79][80]
Obelisk ku czci ofiar ze wsi Święty Józef	Olbrachcice Wielkie	1989			[81]
Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim	Cmentarz rzymskokatolicki w Gajkowie	12 czerwca 1991			[82][83]
Pomnik poległych, zamordowanych i zaginionych mieszkańców parafii Tuligłowy	przy kościele Matki Bożej Bolesnej w Łozinie	11 listopada 1992			[84]
Kamień z tablicą upamiętniającą pomordowanych przez nacjonalistów ukraińskich	Oława	11 listopada 1993			[85]
Pomnik ofiar z Berezowicy Małej i innych wsi koło Zbaraża	cmentarz komunalny w Sośnicy	3 lipca 1994	Inskrypcja wymienia również ofiary hitlerowców		[86]
„Golgota Wschodu"	przy kościele Św. Braci Męczenników w Bydgoszczy	1995	Symboliczny cmentarz; na kamiennych bryłach znajdują się tablice z nazwiskami ofiar. Jedna z tablic upamiętnia zbrodnię w Janowej Dolinie.		[87]
„Kamień Golgoty"	Kłodobok	3 maja 1995	Pomnik-symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Głęboczku.		[88]
Pomnik-symboliczna mogiła ofiar z Ihrowicy, Kołodna, Netreby i Kurnik	Korfantów	10 września 1995	Znajduje się na miejscowym cmentarzu		[89]
Symboliczna mogiła poległych i pomordowanych na Wołyniu	cmentarz komunalny w Niemodlinie	10 czerwca 1997			[90][91]
Pomnik pomordowanych Polaków z gminy Uchanie w latach 1939–1947	Staszic	14 czerwca 1997	Inskrypcja na pomniku wymienia jako sprawców faszystów niemieckich i ukraińskich oraz NKWD i UB		[92]
Pomnik ofiar rzezi pochodzących z parafii Kąty	Bojanowo	1998			[93]
Symboliczna mogiła rodziny Fotymów	cmentarz komunalny w Puławach	lipiec 1998	Upamiętnia 15-osobową rodzinę Fotymów, która zginęła podczas zbrodni w Marii Woli.		[94]
Pomnik w Węglińcu	Węgliniec	11 lipca 1998	Inskrypcja na pomniku: Pamięci członków rodzin z Kresów Wschodnich, którzy cierpieli i ginęli za to, że byli Polakami.		[95][96]
Pomnik w hołdzie Polakom pomordowanych na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich OUN i UPA	Cmentarz komunalny w Brzegu	29 sierpnia 1999			[97]
Pomnik pomordowanych za Polskę przez banderowców ukraińskich	Bagno	21 września 1999	Poświęcony 22 ofiarom z miejscowości Wolica, Hołłocze i Zaturzyn		[98]
Pomnik pomordowanej ludności polskiej na Kresach Płd.-Wsch. przez OUN i UPA	Wrocław, bulwar X. Dunikowskiego	25 września 1999			[99]
Symboliczny grobowiec ofiar z Podkamienia, Palikrów i okolicy	cmentarz komunalny w Wołowie	12 marca 2000			[100]
Pomnik 32 ofiar zabitych w Kuropatnikach	Siedlisko (powiat łobeski)	31 sierpnia 2002	Pomnik ma formę symbolicznego grobowca		[101]
Pomnik pomordowanych mieszkańców parafii Kąty	Marwice	3 maja 2003			[102]
Pomnik Polaków pomordowanych przez OUN-UPA i wypędzonych ze swej ziemi	cmentarz komunalny w Głogowie	21 czerwca 2003	Na pomniku umieszczono również tablicę upamiętniającą Ukraińców ratujących Polaków		[103][104]
Pomnik ku czci Polaków pomordowanych na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich z OUN-UPA	Inowrocław, plac Obrońców Inowrocławia	29 czerwca 2003			[105]
Pomnik Tragedii Wołyńskiej	Warszawa, Skwer Wołyński	13 lipca 2003	Wzniesiony przy pomniku 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Składa się z 11 kamiennych świec symbolizujących 11 powiatów woj. wołyńskiego. Odsłonięty m.in. przez Marszałka Sejmu Marka Borowskiego. 11 listopada 2003 uzupełniony o Ścianę Pamięci.		[106]
Pomnik pamięci Polaków-ofiar OUN-UPA	Gdańsk, skwer przy bazylice św. Brygidy	13 lipca 2003			[107]
Symboliczna mogiła ofiar ludobójstwa ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA	cmentarz parafialny przy kościele św. Jana Chrzciciela w Nysie	13 lipca 2003			[108]
Pomnik – symboliczna mogiła ofiar tragedii Wołynia i Małopolski Wschodniej	cmentarz komunalny w Olsztynie	13 lipca 2003			[109]
Pomnik pamięci pomordowanych na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej oraz tych, którzy uszli przed terrorem i zagładą z rąk OUN-UPA	Cmentarz Wojskowy w Przemyślu	19 lipca 2003			[110]
Krzyż z tablicą pamiątkową	cmentarz komunalny w Kwidzynie	28 lipca 2003	Zawiera urnę z ziemią zebraną z cmentarzy wołyńskich		[111]
Pomnik ku czci Polaków pomordowanych przez OUN-UPA na Kresach	cmentarz w Szubinie	17 września 2003			[112]
Pomnik zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Żary	19 października 2003			[113][114]
Obelisk pamięci pomordowanych mieszkańców Korościatyna oraz ofiar ludobójstwa OUN-UPA na Kresach	cmentarz komunalny w Lwówku Śląskim	29 lutego 2004	Upamiętnia zbrodnię w Korościatynie		[115]
Symboliczna mogiła 50 osób zamordowanych w Bohorodyczynie i Michałkowie	cmentarz parafialny w Wierzchowicach	19 marca 2004			[116][117]
Pomnik pamięci ofiar ludobójstwa OUN i UPA	Cmentarz Rakowicki w Krakowie	maj 2004			[118]
„Pożoga Wołynia"	Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie	11 lipca 2004			[119]
Symboliczna mogiła ofiar z powiatu sokalskiego	cmentarz parafialny w Czarnej	1 listopada 2005			[120]
Pomnik pamięci Polaków którzy ponieśli śmierć z rąk OUN-UPA	cmentarz komunalny w Zielonej Górze	22 października 2006	Pomnik znajduje się na symbolicznej mogile		[121].
Pomnik Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Pieszyce, plac przy kościele św. Antoniego	11 listopada 2006			[122]
Pomnik – symboliczna mogiła Polaków zamordowanych przez OUN i UPA	cmentarz komunalny w Nidzicy	6 maja 2007			[123]
Pomnik Polaków pomordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Dzierżoniów	19 października 2007	Znajduje się na miejscowym cmentarzu		[124]
Pomnik w hołdzie Polakom mieszkańcom Wołynia i Kresów Płd.-Wsch.	Gorzów Wielkopolski	10 listopada 2008	Znajduje się na cmentarzu komunalnym. Oprócz ofiar OUN-UPA wymienia ofiary okupantów niemieckiego i sowieckiego.		[125]
Kamień Pamięci ofiarom ludobójstwa dokonanego przez OUN, UPA i SS Galizien	cmentarz komunalny w Głubczycach	24 września 2009			[126]
Pomnik ku czci ofiar ukraińskich nacjonalistów w powiecie bieszczadzkim i sokalskim	cmentarz komunalny w Ustrzykach Dolnych	3 października 2009			[127]
Pomnik Ofiar Ludobójstwa na Kresach Wschodnich w Zielonej Górze	Zielona Góra (Łężyca)	14 października 2009	Tablice na pomniku wymieniają nazwiska ofiar z Gniłowód oraz z innych miejscowości na Kresach Wschodnich		[128]
Pomnik Pamięci Polaków pomordowanych na Kresach przez OUN-UPA	cmentarz katedralny w Sandomierzu	11 listopada 2009			[129]
Pomnik w hołdzie ofiarom ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA	Wilków	22 listopada 2009			[130]
Pomnik Pamięci ku czci zamordowanych duchownych	plac przy kościele pw. Matki Bożej Królowej Różańca Św. w Dzierżoniowie	6 grudnia 2009			[131]
Obeliski Martyrologii Narodu Polskiego	Świdnica	11 listopada 2010	Jeden z obelisków jest poświęcony Polakom zamordowanym przez nacjonalistów ukraińskich na Kresach		[132]
Krzyż Wołyński	Słupsk, cmentarz komunalny	6 maja 2011			[133]
Pomnik w hołdzie Polakom pomordowanym na Kresach, ofiarom ludobójstwa OUN UPA	Kłodzko, Park Strażacki	26 maja 2011			[134]
Pomnik pamięci Polaków pomordowanych na Kresach, ofiar ludobójstwa OUN-UPA	Chełm, skwer 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK	17 września 2011	Inskrypcja na pomniku wymienia także braci Ukraińców, którzy za ratowanie Polaków zapłacili cenę najwyższą		[135]
Pomnik w Rękowie	cmentarz w Rękowie	22 października 2011	Pomnik poświęcono ofiarom zbrodni niemieckiej w Rudni Kęczyńskiej oraz ofiarom UPA z gminy Ludwipol		[136]
Pomnik w Ruszowie	Ruszów, skwer Zygmunta Jana Rumla	27 września 2012	Pomnik poświęcony ofiarom ukraińskich nacjonalistów OUN-UPA, bolszewików i niemieckich nazistów z Kresów Wschodnich		[137]
Pomnik Kresowian w Prabutach	Cmentarz Komunalny w Prabutach	20 czerwca 2013	Poświęcony Ofiarom Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich z OUN-UPA		[138]
Pomnik ofiar Rzezi Wołyńskiej	Gromnik	czerwiec 2013			[139]
Pomnik ofiar ludobójstwa	Stary Cmentarz w Jarosławiu	czerwiec 2013			[140]
Pomnik ofiar zbrodni dokonanej na obywatelach polskich na Kresach przez OUN-UPA	Warszawa, Skwer Wołyński	11 lipca 2013	Odsłonięty podczas obchodów 70-lecia rzezi wołyńskiej przez Prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego		[141]
Pomnik pamięci ofiar ludobójstwa na Kresach	Lubin	12 lipca 2013			[142]
Pomnik pamięci ofiar ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich	Nowa Sól	14 lipca 2013			[143]
Pomnik pamięci ofiar mordów wołyńskich oraz tablica upamiętniająca poległych żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej	Polanica-Zdrój	1 września 2013	Cmentarz komunalny. Pomnik w hołdzie Ofiarom mordów wołyńskich oraz poległym żołnierzom 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej. Na dole tablica poświęcona pamięci gen. bryg. Wojciecha Jana Kiwerskiego, dowódcy 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej
Pomnik niewinnym ofiarom rzezi wołyńskiej	Park Kwitnąca Akacja w Trepczy	9 listopada 2013			[144][145]
Pomnik pomordowanych kapłanów rzymskokatolickich	Czerwona Woda	6 października 2014	Pierwszy w Polsce pomnik kapłanów – ofiar OUN i UPA. Przy pomniku posadzono Aleję Pamięci; każde drzewo symbolizuje jednego kapłana.		[146]
Pomnik w hołdzie ofiarom ludobójstwa na Kresach	Grudza	3 maja 2015	Inskrypcja na pomniku wymienia ludobójstwo banderowskie i stalinowskie		[147]
Pomnik- Aleja Drzew	Świętoszów	15 maja 2015	Poświęcony pamięci ponad 600 pracowników służby leśnej – ofiar OUN i UPA		[148]
Pomnik ofiar zbrodni w Puźnikach	Niemysłowice	12 lipca 2015	Pomnik znajduje się na placu przed kościołem. W kościele umieszczono tablicę z nazwiskami pomordowanych w Puźnikach.		[149]
Pomnik ofiar z Huciska i Miedziaków	Niezgoda	10 kwietnia 2016	Upamiętnia ofiary zbrodni w Hucisku i Miedziakach		[150]
Pomnik Krzyż Wołyński	Zamość	10 czerwca 2018	Odsłonięty na cmentarzu parafii katedralnej przy ul. Peowiaków w Zamościu dzięki staraniom Stowarzyszenia Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu		[151]
Pomnik w Bielsku-Białej	Cmentarz wojskowy w Bielsku-Białej	11 lipca 2018	Ma kształt prostopadłościanu z zagłębieniem, w którym znajduje się figurka Chrystusa, która wygląda tak, jakby była spalona		[152]
Pomnik Ofiar Wołynia	Lublin	11 lipca 2018	Pomnik stanął na Skwerze Ofiar Wołynia przy ul. Głębokiej		[153]
Pamięci ofiar nacjonalistów ukraińskich w latach 1939-1947	Pomnik na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie	9 lutego 2019	Pomnik odsłonięto w rocznicę zbrodni w Parośli I, pierwszej z rzezi wołyńskich		[154]
Pomnik Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej	Lipiany	16 lipca 2023	Pomnik wzniesiono przy miejscowym kościele		[155]
Pomnik Wołyński w Radomiu	Radom	12 listopada 2023	Pomnik w formie świecy znajduje się w alei głównej cmentarza na ulicy Limanowskiego. Inskrypcja na pomniku: "Pamięci obywateli polskich II RP ofiar zbrodni popełnionych w latach 1939-1947 przez ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA i ukraińskie formacje zbrojne w służbie niemieckiej"		[156]
Obelisk w Szczecinku	Szczecinek	24 kwietnia 2024	Na pamiątkowym kamieniu umieszczono tablicę z napisem "Pamięci ofiar zbrodni dokonanej na Wołyniu w latach 1943-1944. Szczecinek, 25.04.2024 r.". Pomnik stanął w parku miejskim w pobliżu I Liceum Ogólnokształcącego.		[157]
Pomnik „Rzeź Wołyńska” w Domostawie	Domostawa	14 lipca 2024	Autorem pomnika jest Andrzej Pityński.		[158]
Pomnik mieszkańców Lisznej zamordowanych przez UPA	Liszna	?	Pomnik ustanowiony na cmentarzu przy kościele św. Antoniego		[potrzebny przypis]
Pomnik Polaków poległych podczas II wojny światowej oraz zamordowanych przez UPA	Honiatycze	?			[159]
Pomnik Ofiar Zbrodni Wołyńskiej	Zielona Góra	24 sierpnia 2024	plac Słowiański		[160]

Tablice

Opis tablicy	Lokalizacja	Data odsłonięcia	Uwagi	Ilustracja	Przypisy
Tablica pamięci	kościół parafialny w Dylągowej	?			[161]
Tablica pamięci ofiar z Czerwonogrodu i Nyrkowa	kościół w Lubszy	1975	Upamiętnia zbrodnię w Czerwonogrodzie		[28]
Trzy tablice poświęcone ofiarom wojny z Mariampola i parafii Mariampol	Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu	1991-1994	Tablice wymieniają ofiary poległe z rąk banderowców, Sowietów i Niemców. Jedna z tablic jest poświęcona ks. Marcinowi Bosakowi.		[162]
Tablica w hołdzie Polakom zamordowanym przez ukraińskich nacjonalistów	kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Kluczborku	13 marca 1993			[163]
Tablica pamięci pomordowanej ludności polskiej na Wołyniu oraz poległych żołnierzy samoobrony	Bazylika św. Brygidy w Gdańsku	11 lipca 1993	Tablica jako oprawców wymienia nacjonalistów ukraińskich oraz okupantów hitlerowskich i bolszewickich.		[107][164]
Tablica pamięci prof. Bolesława Jałowego	Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu	30 września 1993			[165]
Tablica pamięci pomordowanych kapłanów i obywateli polskich w latach 1939–1947	kościół św. Andrzeja Boboli w Londynie	7 listopada 1993			[166]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	Sanktuarium Matki Bożej Głogowieckiej w Głogowcu	5 września 1994	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	ściana katedry w Kaliszu	11 listopada 1994	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	kaplica cmentarna w Kole	1994	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci niewinnej ludności polskiej	kościół św. Teresy z Avila w Przemyślu	maj 1995			[168]
Tablica ku czci Polaków zamordowanych na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich	kościół parafialny w Głubczycach	11 lipca 1995			[169]
Tablica pamięci ofiar wojny z parafii Husiatyn	kościół parafialny w Obornikach Śląskich	1996	Inskrypcja wymienia m.in. zamordowanych przez zbrodniarzy z UPA		[170]
Tablica	kościół parafialny w Namysłowie	12 stycznia 1997			[171]
Tablica pamięci pomordowanych w Łozowej	kościół św. Trójcy w Gorzowie Śląskim	15 sierpnia 1997			[15]
Tablica w hołdzie Polakom z Kresów Wschodnich	kościół Ducha Świętego w Łodzi	maj 1998	Tablica wymienia ofiary NKWD i nacjonalistów ukraińskich.		[172]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych na Wołyniu i Kresach Płd.-Wsch.	bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie	21 maja 1998			[173][174]
Tablica pamięci gehenny Polaków z Kresów	kościół św. Teresy z Avila w Przemyślu	lipiec 1998			[175]
Tablica pamięci poległych i pomordowanych w miejscowościach powiatu buczackiego	Mała Bazylika we Wrocławiu	23 sierpnia 1998			[176]
Tablica pamięci 24 osób zamordowanych w Skorodyńcach	kościół Podwyższenia Krzyża w Sulikowie	17 września 1998			[177]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	kościół parafialny w Osuchowie	18 lipca 1999	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci ks. Stanisława Szczepankiewicza i innych pomordowanych mieszkańców Ihrowicy	kościół parafialny w Rakołupach	1999			[79]
Tablica pamięci	kościół w Goszczu	24 października 1999			[178]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym	?	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci żołnierzy AK, BCh i samooobrony oraz ofiar zbrodni ludobójstwa OUN-UPA	kościół św. Jadwigi Królowej w Krakowie	24 września 2000			[179]
Tablica pamięci Weroniki Wąsik „Wery” zabitej przez UPA	katedra polowa Wojska Polskiego w Warszawie	15 października 2000			[180]
Tablica pamięci Michała Ignacego Krasickiego	kościół św. Teresy z Avila w Przemyślu	2001	Zabity przez nacjonalistów ukraińskich.		[181]
Tablica pamiątkowa ppor. AK Jana Adamki zabitego 5 marca 1945	kościół św. Jadwigi Królowej w Krakowie	24 listopada 2001			[182]
Tablica pamięci pomordowanych Polaków mieszkańców Wołynia i Polesia	Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu	13 stycznia 2002	Tablica wymienia ofiary hitlerowców – UPA – NKWD		[183]
Tablica pamięci ofiar zbrodni ludobójstwa ukraińskich nacjonalistów	przy kościele św. Katarzyny w Babicach	28 lutego 2002	Inskrypcja na tablicy wspomina 58. rocznicę zbrodni w Hucie Pieniackiej		[184]
Tablica ku czci i pamięci Polaków wymordowanych na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich	Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Bydgoszczy	15 września 2002			[185]
Tablica pamięci ofiar z Hanaczowa	kościół św. Marii Magdaleny w Radzimowie	15 września 2002			[186]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych przez nacjonalistów ukraińskich	kościół św. Maksymiliana Kolbe w Gorzowie Wielkopolskim	13 października 2002			[187]
Tablica ku czci ofiar z Trójcy	cmentarz parafialny w Trójcy	27 października 2002	Tablica znajduje się na symbolicznej mogile		[188]
Tablica pamiątkowa	Kościół św. Barbary w Gliwicach	kwiecień 2003	Upamiętnia 60. rocznicę mordów ludności polskiej na Kresach Płd.-Wsch.		[189]
Tablica pamięci 21 zamordowanych mieszkańców Hinowic i Szumlan	kościół św. Jana Chrzciciela w Książu Śląskim		10 maja 2003		[190]
Tablica w hołdzie Polakom pomordowanym na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich	Kościół św. Jana Chrzciciela w Legnicy	11 maja 2003			[191]
Tablica pamięci ofiar zbrodni ludobójstwa popełnionych w Lipnikach i innych miejscach Wołynia	Konkatedra św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie	29 czerwca 2003			[192]
Tablica pamięci obrońców polskiej ludności poległych w walce z OUN-UPA	kościół św. Jacka w Warszawie	12 lipca 2003	Inskrypcja na tablicy wymienia żołnierzy AK, BCh, Szarych Szeregów, samoobrony i IB		[193]
Tablica pamięci obywateli polskich pomordowanych na Kresach przez ukraińskich nacjonalistów	kościół św. Jacka w Słupsku	27 lipca 2003			[194]
Tablica pamięci pomordowanych na Kresach przez OUN i UPA	kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Niemodlinie	20 sierpnia 2003			[90]
Tablica pamięci pomordowanych mieszkańców Korościatyna oraz ofiar ludobójstwa OUN-UPA na Kresach	Fundacja im. Brata Alberta w Radwanowicach	7 września 2003	Upamiętnia m.in. ofiary zbrodni w Korościatynie		[195].
Tablica pamięci pomordowanych oraz uchodźców przed terrorem i zagładą z rąk OUN-UPA	Warszawa, Krakowskie Przedmieście 64	16 września 2003			[196]
Tablica w hołdzie ofiarom ludobójstwa OUN-UPA	Rzeszów, fasada kościoła Św. Krzyża	19 września 2003			[197]
Tablica pamięci ofiar ludobójstwa OUN i UPA na Kresach	Kędzierzyn Koźle, ul. Piramowicza 30	17 listopada 2003			[198]
Tablica w hołdzie Polakom z Kresów poddanych czystkom etnicznym i deportacjom	Nysa, przy bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki	30 listopada 2003			[199]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Bolesławiec	2004			[200]
Tablica pamięci ks. Władysława Żygiela zabitego 10 lutego 1944 w Bieniawie	kościół w Lubszy	15 lutego 2004			[201]
Tablica pamięci pomordowanych mieszkańców Korościatyna oraz ofiar ludobójstwa OUN-UPA na Kresach	kościół w Lwówku Śląskim	29 lutego 2004			[202]
Tablica pamięci zamordowanych w Podkamieniu i okolicy	kościół św. Wojciecha we Wrocławiu	14 marca 2004	Tablica znajduje się obok obrazu Matki Boskiej Różańcowej ewakuowanego z Podkamienia.		[203][204].
Tablica w hołdzie zamordowanym mieszkańcom powiatu tłumackiego	Kościół św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława we Wrocławiu	25 kwietnia 2004			[205]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych w Rumnie	plac przy kościele Trójcy Świętej w Przemyślu	4 czerwca 2004			[206]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych w powiatach sokalskim i rawskim	ściana kościoła parafialnego w Ustrzykach Dolnych	lipiec 2004			[207]
Tablica ku czci pomordowanych przez UPA na ziemi zbaraskiej i całym Podolu	kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Lubinie	11 lipca 2004			[208]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Gierałtów	11 lipca 2004			[209]
Tablica pamięci zamordowanych w Hucie Pieniackiej oraz proboszczów parafii Pieniaki	Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu	11 lipca 2004			[210]
Tablica pamięci poległych i pomordowanych w latach 1943-1945 oraz tych, którzy uciekli przed terrorem i zagładą	ściana kościoła św. Józefa w Inowrocławiu	18 lipca 2004			[211]
Tablica pamięci ofiar rzezi ukraińskiej w latach 1939–1947	Jasna Góra, Kaplica Pamięci Narodu Polskiego im. o. Kordeckiego	26 września 2004	Tablica według projektu Leonarda Duszeńki		[167]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych na Kresach przez OUN i UPA	kościół św. Jakuba w Toruniu	24 października 2004			[212]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	kościół parafialny w Czerwonej Wodzie	11 listopada 2004			[213]
Tablica w hołdzie Polakom zamordowanym na Kresach Wschodnich	Katowice, ściana kaplicy na cmentarzu komunalnym	14 marca 2005	Jako sprawców tablica wymienia „Armię Czerwoną, hitlerowców, OUN-UPA i NKWD"		[214]
Tablica pamięci ofiar z Huty Pieniackiej	Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym	23 kwietnia 2005			[215]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych na Wołyniu i Polesiu przez OUN i UPA	kościół Najświętszej Marii Panny i św. Wojciecha w Nidzicy	9 maja 2005			[216]
Tablica ku czci 42 Polaków pomordowanych w Skorodyńcach	kościół Miłosierdzia Bożego w Głogowie	25 czerwca 2005			[217]
Tablica pamięci ofiar z ziemi trembowelskiej	kościół św. Bonifacego we Wrocławiu	26 czerwca 2005			[218]
Tablica upamiętniająca Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN-UPA	Kościół Oczyszczenia NMPanny w Kożuchowie	2005
Tablica pamięci ofiar ludobójstwa OUN i UPA na Kresach	Siechnice	18 grudnia 2005			[219]
Tablica pamięci ofiar z Ihrowicy	cmentarz komunalny w Słupsku	24 grudnia 2005			[220]
Tablica pamięci zamordowanych księży wołyńskich	Kałków-Godów	3 maja 2006			[221]
Tablice ku czci ofiar ze wsi Byczkowce i Biały Potok	kościół Matki Boskiej Różańcowej w Nadolicach Wielkich	10 września 2006	Zastąpiły one drewniane tablice odsłonięte w 1993 r.		[222]
Tablica pamięci ofiar ludobójstwa	kościół św. Krzysztofa w Tychach	17 września 2006	Jako sprawców napis na tablicy wymienia ukraińskich banderowców i sowieckich komunistów		[122]
Tablica pamięci ofiar z parafii Stara Sól	kościół św. Jana Chrzciciela w Szczytnej	11 listopada 2006	Tablica wymienia także ofiary okupantów sowieckiego i niemieckiego		[223]
Tablica przy Pomniku Kresowian	Cmentarz Komunalny w Prabutach	3 maja 2007	Tablica upamiętniająca ofiary UPA i NKWD		[224][225]
Tablica w hołdzie poległym żołnierzom podziemia z Kowalówki, Dobrowód i Sawałuszek	Mała Bazylika we Wrocławiu	27 maja 2007	Tablica wymienia także ofiary okupantów sowieckiego i niemieckiego		[226]
Tablica pamięci ofiar ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA	kościół św. Wojciecha w Legnicy	1 czerwca 2007			[227]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych a Kresach przez OUN i UPA	Fronton kaplicy cmentarnej w Mieszkowicach	1 listopada 2007			[228]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Legnica	12 listopada 2007	Tablica jest umieszczona na ścianie pamięci kaplicy na cmentarzu komunalnym		[229]
Tablica w hołdzie Polakom z Wołynia i Kresów Płd.-Wsch. pomordowanym przez ukraińskich nacjonalistów	Lublin, kościół bł. P.J. Frassatiego	2008			[63]
Tablica w hołdzie poległym żołnierzom PSZ oraz mieszkańcom Monasterzysk	Mała Bazylika we Wrocławiu	18 maja 2008	Tablica wymienia ofiary zbrodni niemieckich, sowieckich i UPA		[230]
Tablica pamięci kapłanów Wołynia, ofiar okupantów i ukraińskich nacjonalistów	kościół św. Józefa Rzemieślnika w Koszalinie	7 grudnia 2008	Tablica imiennie wymienia ks. Ludwika Wrodarczyka		[231]
Tablica pamięci ofiar zbrodni w Hucie Pieniackiej	kościół Matki Chrystusa i św. Jana w Strzelinia	2009			[232]
Tablica ku czci ofiar z Malechowa, Huciska Nienadowskiego i Łanowic	kościół Matki Boskiej Różańcowej w Nadolicach Wielkich	6 września 2009	Upamiętnia ofiary z powiatów sokalskiego, rawskiego i bieszczadzkiego		[233]
Tablica pamięci pomordowanych mieszkańców Korościatyna oraz ofiar ludobójstwa OUN-UPA na Kresach	Kościół parafialny w Pławnie Dolnej	29 lutego 2010	Pamięci ofiar zbrodni w Korościatynie		[234]
Tablica w hołdzie ofiarom ludobójstwa OUN-UPA na Kresach	Złotów, ściana zewnętrzna kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny	2010			[235]
Tablica pamięci Polaków i Ukraińców zamordowanych na Kresach przez ukraińskich nacjonalistów	Kielce, Kościół Garnizonowy	11 czerwca 2010			[236]
Tablica w hołdzie rodakom Wołynia i Kresów Południowo-Wschodnich	Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łodzi	wrzesień 2010	Tablica wymienia ofiary rzezi wołyńskiej oraz wywiezionych na Sybir i zamordowanych przez NKWD		[237]
Tablica Pamięci	Borów	11 listopada 2010	Tablica wymienia ofiary ludobójstwa OUN-UPA oraz Ukraińców, którzy udzielali schronienia Polakom		[238]
Tablica pamięci Polaków zamordowanych na Kresach przez OUN i UPA	Bazylika św. Erazma i św. Pankracego w Jeleniej Górze	7 lipca 2013			[239]
Tablica pamiątkowa ku czci Petra Ilkowycza Bazeluka	cerkiew prawosławna w Butejkach	15 lipca 2011	Ukrainiec Petro Bazeluk ratował Polaków z rzezi wołyńskiej.		[240]
Tablica upamiętniająca Polaków Pomordowanych na Kresach Poł.-Wsch.	Bogdanowice	15 września 2013			[241]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów na Kresach	Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy	17 września 2013			[242]
Tablica pamięci Polaków pomordowanych na Kresach przez nacjonalistów ukraińskich członków OUN i UPA	Wałbrzych, kościół Św. Aniołów Stróżów	11 listopada 2013			[239]
Tablica upamiętniająca Polaków, ofiar zbrodni podczas II wojny światowej	Sanok, Gmach TG „Sokół”	16 maja 2015	Inskrypcja podaje: „Pamięci Polaków mieszkańców Lwowa i kresów południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej ofiar zbrodni niemieckich, sowieckich i nacjonalistów ukraińskich w latach II wojny światowej (...)”		[243].
Tablica pamięci ofiar ludobójstwa nacjonalistów ukraińskich z Kresów Wschodnich	Gubin	11 czerwca 2016			[244]
Tablica pamięci na cmentarzu w Miechowie, woj. dolnośląskie	Miechów	18 lutego 2018	Upamiętnienie ofiar ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA dnia 17-18 lutego 1943 w Ludwikówce i w latach 1939-1947 Kresach Wschodnich II RP.		[245][246][247]

Zobacz też

• Pamięć o zbrodniach OUN i UPA

Przypisy

1. Leon Popek, Jeszcze trudniejsza pamięć [w:]”Pojednanie przez trudną pamięć. Galicja Wschodnia”, red. Aleksandra Zińczuk, publikacja online , Lublin–Drohobycz–Lwów–Warszawa 2014, s. 149-152
2. Adam Kruczek, Kropla w morzu kresowej krwi, dodatek „Wołyń. Fałszowanie pamięci. 1943–2013”, Nasz Dziennik nr 160/2013, s. VIII
3. Andrzej Przewoźnik: Tragiczne ślady historii. rp.pl, 2008-07-10. [dostęp 2015-06-26]. (pol.).
4. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 5-6.
5. Karłowicz i Popek 2013 ↓, s. 571-572.
6. Karłowicz i Popek 2013 ↓, s. 541.
7. WładysławW. Siemaszko WładysławW., EwaE. Siemaszko EwaE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 274, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
8. NIEMILJA. wolyn.ovh.org. [dostęp 2015-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-20)]. (pol.).
9. Na rubieży, nr 39, s.15
10. Na rubieży, Nr. 67, s. 34
11. Karolina Zębrowska 29.01.2013. stankiewicze.com. [dostęp 2015-08-02]. (pol.).
12. Igor T. Miecik: Sąsiedzi z Wołynia. swiat.newsweek.pl, 2013-02-17. [dostęp 2015-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-01)]. (pol.).
13. Anna Kruszyńska: Zbrodnia wołyńska. Miejsca pamięci. dzieje.pl, 2023-07-09. [dostęp 2023-07-09]. (pol.).
14. Na rubieży, nr 126, s. 16
15. Na rubieży, nr 26, s.30
16. Na rubieży, nr 12, s.19
17. Olha Ostriitchouk, "Huta Pieniacka: Interpretations of a Major Site of Wartime Massacre in Ukraine", Ab Imperio 1/2018, s. 259-260
18. Na rubieży, nr 12, s.20
19. Na rubieży, nr 69, s. 29
20. Wołyń – pamiątki polskich czasów
21. Na rubieży, nr 23, s.21
22. Na rubieży, nr 61, s. 35
23. Karłowicz i Popek 2013 ↓, s. 589.
24. Na rubieży, nr 38, s.41
25. Na rubieży, nr 87, s.34
26. Na rubieży, nr 36, s.26
27. Karłowicz i Popek 2013 ↓, s. 593.
28. Andrzej W. Kaczorowski, Czerwonogród – perła Podola [w:] Biuletyn IPN Nr 1-2 (96-97) styczeń-luty 2009, s. 159-160
29. Jak stwierdził Andrzej Przewoźnik przed odsłonięciem pomnika, Poryck będzie pierwszym miejscem, o którym będzie można powiedzieć, że zostało upamiętnione we właściwy sposób, w kilkudziesięciu innych miejscowościach stoją proste krzyże. – Na rubieży, nr 69, s.45
30. Na rubieży, nr 69, s. 17-27
31. Na rubieży, nr 75, s.17
32. Stanisław SławomirS.S. Nicieja Stanisław SławomirS.S., Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych. Tom II. Uzdrowiska i letniska kresowe Truskawiec Jaremcze, Worochta, Skole, Morszyn, Opole: Wydawnictwo MS, 2013, s. 147-148, ISBN 978-83-61915-32-4, OCLC 840325631.
33. Na Rubieży nr 83, s.16
34. Pierwsze krzyże na podolskich mogiłach. Stowarzyszenie Pamięć i Nadzieja. [dostęp 2014-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-09)]. (pol.).
35. Na rubieży, nr 99, s.48
36. Edward Łysiak, Powrót nad Czeremosz, Tygodnik Powszechny nr 25/2013, s.40-41
37. Na rubieży, nr 121, s. 13
38. POŚWIĘCENIE TABLICY NA CMENTARZU W BARYSZU. Oficjalna strona miejscowości Krzelków, 2012-09-29. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
39. Na rubieży, nr 127, s. 59
40. Poświęcenie pomnika- 2015. mariampol-wolczkow.pl, 2015-07-13. [dostęp 2015-07-28]. (pol.).
41. W Hanaczówce na Ukrainie stanął pomnik ofiar UPA. kresy.pl, 2015-10-28. [dostęp 2015-10-30]. (pol.).
42. Adam Kruczek: Polski orzeł przeszkadzał w Ostrówkach?. Nasz Dziennik, 2012-05-12. [dostęp 2022-03-01]. (pol.).
43. Na rubieży, nr 12, s.24
44. Na rubieży, nr 54, s. 36-37
45. Karłowicz i Popek 2013 ↓, s. 590.
46. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 93.
47. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 91.
48. Na rubieży, nr 107, s. 48
49. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 204.
50. Na rubieży, nr 22, s.20
51. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 95.
52. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 178.
53. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 90.
54. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 231.
55. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 97.
56. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 245.
57. Na rubieży, nr 27, s.35
58. Artur Pawłowski, Roztocze. Przewodnik, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, s. 279
59. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 105.
60. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 82.
61. Antoni Adamski: Dwa krzyże. nowiny24.pl, 2005-12-15. [dostęp 2023-09-24]. (pol.).
62. Renata Rozbicka, Tragedia ludności ukraińskiej w Pawłokomie (3 marca 1945 roku) w oparciu o polskie publikacje prasowe [w:] Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 7, s. 195-196 wersja elektroniczna (pdf)
63. Na rubieży, nr 115, s. 29
64. Norbert Ziętal: W Kalwarii Pacławskiej odsłonili pomnik ku czci ofiar OUN-UPA. nowiny24.pl, 2013-06-24. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
65. Odsłonięcie pomnika pomordowanych przez OUN UPA na terenie dawnej Gminy Rybotycze – Rybotycze, 16 września 2018. rzeszow.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-08-06]. (pol.).
66. Odsłonięcie Pomnika w Rybotyczach. fredropol.pl, 19 września 2018. [dostęp 2023-08-06]. (pol.).
67. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 80.
68. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 89.
69. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 98.
70. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 100.
71. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 101.
72. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 106.
73. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 107.
74. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 180.
75. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 189.
76. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 219.
77. Na rubieży, nr 36, s.29
78. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 268.
79. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 103.
80. Leon Popek, Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo, s.34-37
81. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 33.
82. Na rubieży, nr 40, s. 5
83. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 18.
84. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 30.
85. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 34.
86. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 290.
87. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 68-74.
88. Na rubieży, nr 13, s.29
89. Na rubieży, nr 15, s.31
90. Na rubieży, nr 70, s. 29
91. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 161.
92. Na rubieży, nr 56, s. 21
93. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 282.
94. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 102.
95. Na rubieży, nr 70, s.8
96. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 46.
97. Na rubieży, nr 42, s. 47
98. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 14.
99. Na rubieży, nr 41, s. 1-3
100. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 48.
101. Na rubieży, nr 63, s.3
102. Na rubieży, nr 82, s. 15
103. Na rubieży, nr 70, s.21
104. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 20.
105. Na rubieży, nr 70, s.4
106. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 148-149.
107. Na rubieży, nr 75, s.20
108. Na rubieży, nr 70, s.6
109. Na rubieży, nr 71, s.16-17
110. Na rubieży, nr 70, s.12-13
111. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 256.
112. Na rubieży, nr 70, s.9
113. Na rubieży nr 84, s. 34
114. Na rubieży, nr 71, s.20
115. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 29.
116. Na rubieży, nr 74, s.6
117. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 47.
118. Na rubieży, nr 77, s.24-25
119. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 271.
120. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 183.
121. Na rubieży, nr 90, s.32
122. Na rubieży, nr 89, s.41
123. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 276.
124. Na rubieży, nr 95, s. 51-55
125. Na rubieży, nr 102, s. 33
126. Na rubieży, nr 106, s. 33
127. Na rubieży, nr 107, s. 28
128. Maria Jazownik: ODSŁONIĘCIE W ŁĘŻYCY KOŁO ZIELONEJ GÓRY POMNIKA OFIAR LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WSCHODNICH. ljazownik.pl. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
129. Na rubieży, nr 108, ss. 31, 35-36
130. Na rubieży, nr 108, s. 26
131. Na rubieży, nr 108, ss. 30, 34
132. Na rubieży, nr 113, ss. 26, 31
133. Na rubieży, nr 117, s. 44
134. Na rubieży, nr 118, s. 23
135. Na rubieży, nr 120, s.16-17
136. Na rubieży, nr 120, s.25
137. Na rubieży, nr 124, s. 33
138. JędrzejJ. Krasiński JędrzejJ., Nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary, „Gazeta Prabucka”, wrzesień 2013, s. 4-6.
139. Odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary rzezi wołyńskiej. tarnow.naszemiasto.pl, 2013-06-20. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
140. Małgorzata Młynarska: Ofiary ludobójstwa na Wołyniu upamiętnione. jaroslaw.pl, 2013-06-28. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
141. Na rubieży, nr 129, s. 32
142. Będzie Pomnik Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Kresach. elubin.pl, 2013-07-10. [dostęp 2015-06-21]. (pol.).
143. Pomnik ofiar ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich w latach 1939–1947 odsłonięty w roku 2013 przed kościołem św. Józefa Rzemieślnika w Nowej Soli. dolny-slask.org.pl, 2015-10-12. [dostęp 2016-04-08]. (pol.).
144. „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”! W 70. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej. esanok.pl. [dostęp 2015-07-25].
145. Tablica „WOŁYŃ 1943” w parku „Kwitnąca Akacja”. esanok.pl. [dostęp 2015-07-25].
146. Maciej Rajfur: Odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik na cześć duchownych pomordowanych przez UPA na Kresach. wdolnymslasku.pl, 2014-10-06. [dostęp 2015-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]. (pol.).
147. Odsłonięto pomnik pamięci ofiar ludobójstwa na Kresach Wschodnich. umwd.dolnyslask.pl, 2015-05-04. [dostęp 2016-04-08]. (pol.).
148. Jędrzej Rams: Aleja Drzew dla ofiar UPA. legnica.gosc.pl, 2015-05-15. [dostęp 2015-07-14]. (pol.).
149. Andrzej Kerner: Odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik na cześć duchownych pomordowanych przez UPA na Kresach. opole.gosc.pl, 2015-07-12. [dostęp 2015-07-14]. (pol.).
150. Jerzy Rudnicki: Znak pamięci w Niezgodzie. Oficjalna strona gminy Żmigród, 2016-04-11. [dostęp 2016-04-11]. (pol.).
151. W Zamościu został odsłonięty Pomnik Krzyż Wołyński. wokolzamoscia.pl, 2018-06-12. [dostęp 2023-11-23]. (pol.).
152. W Bielsku-Białej odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary rzezi wołyńskiej. dzieje.pl, 2018-07-11. [dostęp 2024-01-31].
153. W Lublinie odsłonięto Pomnik Ofiar Wołynia. dzieje.pl, 2018-07-11. [dostęp 2018-08-13].
154. Kacper Reszczyński, Elżbieta Bielecka: W Szczecinie odsłonięto pomnik ofiar nacjonalistów ukraińskich. dzieje.pl, 2019-02-09. (pol.).
155. Odsłonięcie Pomnika Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej w Lipianach. szczecinskie24.pl, 2023-07-16. [dostęp 2023-07-17].
156. Odsłonięcie Pomnika Wołyńskiego. radioplus.com.pl, 2023-11-12. [dostęp 2023-11-13].
157. W szczecineckim parku stanął obelisk upamiętniający ofiary masowej zbrodni na Wołyniu. prk24.pl, 2024-04-25. [dostęp 2024-04-26].
158. Odsłonięcie pomnika Rzezi Wołyńskiej w Domostawie [online], stalowemiasto.pl [dostęp 2024-07-15] (pol.).
159. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI HONIATYCZE NA LATA 2014-2021, s. 19.
160. W Zielonej Górze upamiętniliśmy ofiary Zbrodni Wołyńskiej. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-08-25]. (pol.).
161. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 187.
162. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 49.
163. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 156.
164. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 254.
165. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 59.
166. Na rubieży, nr 5, s. 28
167. Na rubieży, nr 76, s.20
168. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 225.
169. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 154.
170. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 32.
171. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 160.
172. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 125.
173. Na rubieży, nr 69, s.31
174. Na rubieży, nr 40, s.2
175. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 224.
176. Na rubieży, nr 96, s.32-33
177. Na rubieży, nr 32, s.40
178. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 22.
179. Na rubieży, nr 50, s. 1
180. Na rubieży, nr 51, s. 5
181. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 226.
182. Na rubieży, nr 60, s. 17
183. Na rubieży, nr 59, s.49
184. Na rubieży, nr 63, s.2
185. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 66.
186. Na rubieży, nr 67, s.56
187. Na rubieży, nr 65, s. 30
188. Na rubieży, nr 84, s. 44
189. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 265.
190. Na rubieży, nr 70, s.1-2
191. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 26.
192. Na rubieży, nr 69, s. 42
193. Na rubieży, nr 69, s.34
194. Na rubieży, nr 70, s.25
195. TadeuszT. Isakowicz-Zaleski TadeuszT., Zagłada Korościatyna, w: Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo_Wschodnich, t. 2, 2010, ISBN 978-83-934587-2. Brak numerów stron w książce
196. Na rubieży, nr 70, s.32
197. Na rubieży, nr 71, s.22
198. Na rubieży, nr 71, s.8
199. Na rubieży, nr 71, s.28
200. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 15.
201. Na rubieży, nr 76, s.12
202. Na rubieży, nr 74, s.3
203. Na rubieży, nr 73, s.1
204. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 53.
205. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 54.
206. Na rubieży, nr 75, s.14
207. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 248.
208. Na rubieży, nr 77, s.11
209. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 19.
210. Na rubieży, nr 75, s.25-26
211. Na rubieży, nr 80, s.11-12
212. Na rubieży, nr 77, s.13-16
213. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 16.
214. na rubieży, Nr 105, s. 36-37
215. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 287.
216. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 278.
217. Na rubieży nr 84, s.30
218. Na rubieży nr 83, s.23
219. Na rubieży nr 84, s. 36
220. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 261.
221. Siekierka i Komański 2007 ↓, s. 273.
222. Na rubieży, nr 90, s. 29-30
223. Na rubieży, nr 89, s.40
224. Na rubieży, Nr 90, s.29
225. Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu. 79. rocznica Krwawej Niedzieli - w Prabutach uczczono pamięć Polaków pomordowanych na Wołyniu [online], Kwidzyn Nasze Miasto [dostęp 2023-05-19] (pol.).
226. Na rubieży, nr 93, s.11
227. Na rubieży, nr 94, s.31
228. Na rubieży, nr 97, s. 29-31
229. Na rubieży, nr 95, s. 56
230. Na rubieży, nr 98, s. 55
231. Na rubieży, nr 101, s.29
232. Na rubieży, nr 104, s.32
233. Na rubieży, nr 106, s. 29
234. Przez TadeuszP.T. Isakowicz-Zaleski Przez TadeuszP.T., Zmarła Helena Drużga, świadek ludobójstwa w Korościatynie [online], Ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski, 11 maja 2017 [dostęp 2023-11-28] (pol.).
235. Na rubieży, nr 113, s.43
236. Na rubieży, nr 112, s. 11
237. Na rubieży nr 113, s.37
238. Na rubieży, nr 113, s. 40
239. Na rubieży, nr 132, s. 31
240. Już w czasie tych uroczystości odczuwało się napięcie. Obecnych było kilka osób, które półgłosem wyrażały się przeciwko przybyłym Polakom. – Ks. Witold Józef Kowalów, Nowe krzyże wokół Huty Stepańskiej, Na rubieży, nr 118, s. 19
241. RedakcjaR. TG RedakcjaR., Pamięci śp. ks. Adama Szubki [online], TWOJE GLUBCZYCE, 12 grudnia 2020 [dostęp 2023-11-24] (pol.).
242. Na rubieży, nr 132, s. 13
243. Odsłonięcie Tablicy Pamiątkowej. sokolsanok.pl, 2015-05-15. [dostęp 2016-07-11].
244. Monika Wawro: Uczcili pamięć pomordowanych na Kresach Wschodnich. TVP3, 2016-06-11. [dostęp 2016-06-15]. (pol.).
245. Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski - Cywilizacja Polska [Polish Civilization - English subtitles]. PTD Stowarzyszenie 2018-02-22. [dostęp 2018-08-01].
246. Niechlów: Upamiętnienie pomordowanych mieszkańców Ludwikówki, „Ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski” [dostęp 2018-08-01] (pol.).
247. Odsłonięcie pomnika ofiar UPA - V Kresowe spotkanie ludwiczańskie - Studio Wschód, „Studio Wschód” [dostęp 2018-08-01] (pol.).

Bibliografia

Zobacz multimedia związane z tematem: Pomniki i tablice pamiątkowe poświęcone ofiarom zbrodni OUN i UPA

• Leon Karłowicz, Leon Popek: Świadkowie oskarżają. Okrutna przestroga, część III. Lublin: Polihymnia, 2013. ISBN 978-83-7847-117-2.
• Szczepan Siekierka, Henryk Komański: Przewodnik – pomniki, tablice pamięci i mogiły na terenie obecnej Polski ofiar ludobójstwa dokonanego na Polakach przez OUN i tzw. UPA 1939–1947. Wrocław: Jakopol, 2007. ISBN 978-83-926476-0-7.