Nagroda Samorządu Województwa Mazowieckiego im. Cypriana Kamila Norwida została ustanowiona w roku 2001 przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Przyznawana jest corocznie w dziedzinach: literatura, muzyka, sztuki plastyczne i teatr (za dzieło bądź kreację powstałe w roku poprzedzającym), artystom tworzącym na Mazowszu. Ponadto od roku 2005 przyznawana jest Nagroda „Dzieło życia” za całokształt twórczości.
Celem nagrody jest przede wszystkim ukazywanie i promocja wybitnych dzieł i artystów tworzących na Mazowszu.
Kandydatów do nagrody mogą zgłaszać działające na terenie województwa mazowieckiego oraz aktywne w danej dziedzinie instytucje kultury, oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń twórczych, uczelnie wyższe, wydawnictwa, redakcje, a także twórcy indywidualni. W przypadku Nagrody „Dzieło życia” kandydatów zgłaszać mogą również mieszkańcy województwa mazowieckiego.
Przewodniczący Sejmiku Województwa Mazowieckiego, na ręce którego wpływają kandydatury do nagrody, powołuje pięć kapituł, w skład których wchodzą: wybitni twórcy, teoretycy i krytycy sztuki, autorytety świata sztuki w poszczególnych dziedzinach. Kapituły wyłaniają 12 nominowanych (po 3 twórców w każdej dziedzinie sztuki) oraz laureata Nagrody „Dzieło życia”. Decyzja kapituł ogłaszana jest na konferencji prasowej. Na gali wręczenia nagród, która teoretycznie odbywa się w dniu urodzin Poety – 24 września, przedstawiciele kapituł ogłaszają nazwiska laureatów w poszczególnych dziedzinach sztuki.
Laureaci otrzymują statuetkę Norwidowską, dyplom oraz 20 tys. zł, a w przypadku laureata Nagrody „Dzieło życia” 25 tys. zł.
Nagrodę „Dzieło życia” otrzymali[1]:
Nagrodę w kategorii Literatura otrzymali[6]:
- 2002: Piotr Kuncewicz za książkę Goj patrzy na Żyda – dzieje braterstwa i nienawiści od Abrahama po współczesność, wyd. Kopia
- 2003: Krzysztof Gąsiorowski za tom esejów Norwid – wieszcz sufler, wyd. STRON2
- 2004: Zbigniew Sudolski za książkę Norwid. Opowieść biograficzna, wyd. Ancher
- 2005: Bohdan Urbankowski za monografię Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony. Szkice o Zbigniewie Herbercie, Radom 2004
- 2006: Marek Wawrzkiewicz za dwa tomy poezji: Coraz cieńsza nić, wyd. Studio EMKA i Dwanaście listów, wyd. Astra
- 2007: Henryk Bardijewski za zbiór opowiadań Dzikie Anioły, Państwowy Instytut Wydawniczy
- 2008: Kazimierz Świegocki za książkę Norwid i poeci Powstania Warszawskiego, Instytut Wydawniczy PAX
- 2009: Ernest Bryll za książkę Trzecia nad ranem. Wiersze z lat 2006–2007, wyd. Księgarnia św. Jacka.
- 2010: Krystyna Kolińska za książkę Szaniawski. Zawsze tajemniczy, Państwowy Instytut Wydawniczy
- 2011: Krzysztof Boczkowski za tom wierszy Dźwięki i echo, wyd. Adam Marszałek
- 2012: Piotr Müldner-Nieckowski za książkę poetycką Park, wyd. AULA
- 2013: Jerzy Górzański za zbiór wierszy Festyn, wyd. Nowy Świat
- 2014: Janusz Drzewucki za tom wierszy Dwanaście dni, wyd. Iskry
- 2015: Bohdan Zadura za tom poetycki Kropka nad i, wyd. Biuro Literackie
- 2016: Uta Przyboś za zbiór wierszy Prosta, wyd. Forma
- 2017: Dariusz Suska za tom poetycki Ściszone nagle życie, wyd. Znak
- 2018: Wojciech Chmielewski za powieść Belweder gryzie w rękę, wyd. Iskry
- 2019: Wiesław Myśliwski za książkę Ucho igielne, wyd. Znak
- 2020: Anna Piwkowska za książkę poetycką Między monsunami, wyd. Znak
- 2021: Maria Karpińska za zbiór opowiadań Żywopłoty, wyd. W.A.B
- 2022: Jakub Małecki za powieść Święto ognia, wyd. SQN
- 2023: Anna Piwkowska za tom poetycki Furtianie, Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
- 2024: Tomasz Tyczyński za zbiór opowiadań Nieuzasadnione poczucie szczęścia, Wydawnictwo Nisza
Nagrodę w kategorii Sztuki Plastyczne otrzymali[7]:
- 2002: Adam Myjak i Antoni Janusz Pastwa za rzeźbę Kwadryga z Apollinem
- 2003: Boris Kudlička za scenografię do opery Don Giovanni Wolfganga A. Mozarta
- 2004: Aleksandra Jachtoma za wystawę Czas przemieniony w kolor, w Galerii Studio
- 2005: Maryla Sitkowska i Grzegorz Kowalski za przygotowanie wystawy Powinność i bunt, Zachęta
- 2006: Roman Owidzki za wystawę prezentującą całokształt twórczości, Galeria Studio
- 2007: Jacek Sempoliński za wystawę Cava di pietre, cranio, Galeria Studio
- 2008: Barbara Falender za wystawę retrospektywną Barbara Falender w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
- 2009: Wojciech Fangor za instalację przestrzenną Sygnatury w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
- 2010: Tadeusz Dominik za wystawę Tadeusz Dominik. Za oknem jest ogród, Królikarnia w Warszawie
- 2011: Krzysztof Gierałtowski za wystawę Indywidualności polskie
- 2012: Mirosław Bałka za wystawę Fragment (projekcje wideo w przestrzeni), Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie
- 2013: Leon Tarasewicz za wystawę dokumentującą pracę Mistrza w galerii Spokojna oraz galerii otwartej Domu Polonii na Krakowskim Przedmieściu
- 2014: Grzegorz Moryciński za wystawę retrospektywną Lustra ciszy. Malarstwo i poezja Grzegorza Morycińskiego, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
- 2015: Paweł Nowak za dwie wystawy indywidualne: Transfusion wraz z wręczeniem nagrody kwartalnika EXIT w Galerii Promocyjnej w Warszawie oraz …Tętno…083 bpm zbiór prac 2008-2014 w Nieformalnej Galerii Studio w Warszawie
- 2016: Boris Kudlička za scenografie do oper Powder Her Face i Salome, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie
- 2017: Kazimierz Gustaw Zemła za wystawę Wrota Miłosierdzia, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
- 2018: Jan Kucz i Antoni Janusz Pastwa za wystawę Kucz/Pastwa, galeria Salon Akademii w Warszawie
- 2019: Leon Tarasewicz za wystawę Jerozolima, Galeria Foksal w Warszawie
- 2020: Stanisław Wieczorek za dwie wystawy grafiki, Galeria Sztuki na Prostej w Jabłonnie
- 2021: Xawery Wolski za rewitalizację dworu w Dańkowie i stworzenie na jego terenie galerii sztuki współczesnej
- 2022: Piotr Szulkowski za wystawę Interpretacje dyscyplin olimpijskich, Galeria -1 w Centrum Olimpijskim w Warszawie
- 2023: Anna Beata Wątróbska-Wdowiarska za wystawę monograficzną Iluzja w przestrzeni. Anna Beata Wątróbska-Wdowiarska. Medalierstwo i rzeźba w Muzeum Mazowieckim w Płocku
- 2024: Marek Wojciech Druszcz za wystawę fotograficzną Obiektywnie w Galerii „Hugonówka” w Konstancińskim Domu Kultury
Nagrodę w kategorii Teatr otrzymali[8]:
- 2002: Teresa Budzisz-Krzyżanowska za przygotowanie i realizację cyklu spotkań z poezją Cypriana Norwida
- 2003: Mariusz Treliński za reżyserię opery Don Giovani, Teatr Wielki w Warszawie
- 2004: Jerzy Grzegorzewski za adaptację, reżyserię i scenografię sztuki Hamlet Stanisława Wyspiańskiego, Teatr Narodowy
- 2005: Gustaw Holoubek za Edypa Sofoklesa, Teatr Ateneum w Warszawie, premiera 2004
- 2006: Zbigniew Zapasiewicz za rolę Leona w spektaklu Kosmos Witolda Gombrowicza, w reżyserii Jerzego Jarockiego, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2007: Piotr Fronczewski za rolę Porfirego w spektaklu Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, Teatr Ateneum w Warszawie
- 2008: Danuta Szaflarska za rolę Babki w przedstawieniu Daily soup w reż. Małgorzaty Bogajewskiej, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2009: Franciszek Pieczka za rolę Ala Lewisa w spektaklu Słoneczni Chłopcy w reż. Macieja Wojtyszki, Teatr Powszechny w Warszawie.
- 2010: Agnieszka Glińska za reżyserię przedstawienia Lekkomyślna siostra, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2011: Iwan Wyrypajew za reżyserię spektaklu Taniec Delhi, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2012: Jan Englert za reżyserię dramatu Udręka życia, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2013: Michał Zadara za reżyserię spektaklu Aktor Cypriana Kamila Norwida, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2014: Stanisława Celińska za rolę Jacqueline Bonbon w Kabarecie Warszawskim oraz płytę Nowa Warszawa, Nowy Teatr w Warszawie
- 2015: Maciej Wojtyszko za autorstwo i reżyserię dramatu Dowód na istnienie drugiego, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2016: Janusz Gajos za monodram Msza za miasto Arras, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2017: Maciej Prus za reżyserię spektaklu Madame de Sade, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2018: Marian Opania za tytułową rolę w spektaklu Ojciec, Teatr Ateneum w Warszawie
- 2019: Krystyna Janda za rolę w spektaklu Zapiski z wygnania Sabiny Baral, Teatr Polonia w Warszawie
- 2020: Grzegorz Jarzyna za reżyserię, adaptację i scenografię spektaklu Inni Ludzie według tekstu Doroty Masłowskiej, TR Warszawa
- 2021: Danuta Stenka za rolę Charlotty w spektaklu Sonata jesienna, Teatr Narodowy w Warszawie
- 2022: Krzysztof Warlikowski za reżyserię spektaklu Odyseja. Historia dla Hollywoodu, Nowy Teatr w Warszawie
- 2023: Anna Wieczur za reżyserię spektaklu Sztuka intonacji, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy
- 2024: Piotr Cieplak za reżyserię spektaklu Czekając na Godota Samuela Becketta na Scenie Studio Teatru Narodowego w Warszawie
Nagrodę w kategorii Muzyka otrzymali[9]:
- 2002: Kazimierz Kord za zorganizowanie i poprowadzenie sezonu jubileuszowego 100-lecia Filharmonii Narodowej 2001/2002 r
- 2003: Krzysztof Knittel za cykl Pieśni Norwidowe, prapremiera 24 września 2001 r.
- 2004: Henryk Gadomski za opracowanie, z rękopisów ks. Władysława Skierkowskiego, trzytomowego dzieła Puszcza Kurpiowska w pieśni
- 2005: Jacek Kaspszyk za muzyczną i dyrygencką kreację symfonii II i IV Witolda Lutosławskiego w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej podczas 47. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”
- 2006: Władysław Słowiński za koncepcję, kierownictwo artystyczne i organizację festiwalu Warszawskie Spotkania Muzyczne
- 2007: Olga Pasiecznik za wykonanie unikalnego cyklu pieśni Mozarta
- 2008: Andrzej Bieńkowski za wydane w formie płytowej i książkowej: Czas harmonii. Pierwsi harmoniści z serii Muzyka odnaleziona 2 oraz Mety grają! Kapela z Gliny z serii Muzyka odnaleziona 3, wyd. muzyka Odnaleziona
- 2009: Jadwiga Mackiewicz za rekordowy 49. sezon Koncertów dla dzieci w Filharmonii Narodowej – Niedzielne Spotkania z Ciocią Jadzią
- 2010: Henryk Wojnarowski za nagranie Mszy Stanisława Moniuszki, wyd. DUX
- 2011: Alicja Knast za fundamentalny wkład i doprowadzenie do otwarcia w 2010 r. Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie
- 2012: Janusz Marynowski za festiwal Szalone Dni Muzyki Les Titans, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie
- 2013: Łukasz Borowicz za nagranie albumu płytowego Piotra Beczały Twoim jest serce me. W hołdzie Richardowi Tauberowi z Royal Philharmonic Orchestra, wyd. Deutsche Grammophon
- 2014: Anna Jędrychowska za doprowadzenie do uzyskania Złotego Certyfikatu Profesjonalnego UTW w 2013 roku przez Warszawski Uniwersytet Trzeciego Wieku im. F. Chopina – w dziesięciolecie istnienia placówki
- 2015: Stanisław Leszczyński za X autorski międzynarodowy Festiwal Chopin i Jego Europa w Warszawie
- 2016: Artur Szklener za XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
- 2017: Paweł Mykietyn za operę Czarodziejska Góra, Warszawska Jesień 2016
- 2018: Maria Pomianowska za kierownictwo artystyczne Festiwalu Skrzyżowanie Kultur – 2017
- 2019: Janusz Wawrowski za wykonanie i rekonstrukcję Koncertu skrzypcowego Ludomira Różyckiego na skrzypcach Stradivariusa „Polonia”
- 2020: Paweł Mykietyn za II koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną
- 2021: Malina Sarnowska za autorski miniserial Bazylek w Sinfonii Varsovii
- 2022: Mariusz Godlewski za drugi tom nagrania Pieśni Stanisława Moniuszki (Moniuszko. Pieśni) oraz kreację Podczaszyca w nagraniu Hrabiny (Moniuszko. Hrabina)
- 2023: Patryk Walczak za rolę Księcia Alberta w balecie Giselle, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie
- 2024: Maciej Grzybowski za koncepcję i realizację 8. Festiwalu muzycznego Trzy-Czte-Ry Konteksty. Kontrasty. Konfrontacje