Danuta Szaflarska

Danuta Szaflarska, ps. Młynarzówna (AK)^[1] (ur. 6 lutego 1915^[a] w Piwnicznej w przysiółku Kosarzyska, zm. 19 lutego 2017 w Warszawie) – polska aktorka filmowa i teatralna, która wystąpiła w ponad 40 rolach filmowych i ponad 80 teatralnych. Występowała w Teatrze Telewizji, słuchowiskach Teatru Polskiego Radia, serialach telewizyjnych, a także podkładała głos do filmów zagranicznych. Karierę aktorską, rozpoczętą we wrześniu 1939, zakończyła w listopadzie 2016, w wieku 101 lat. Była najdłużej pracującą i żyjącą polską aktorką. Zagrała w filmach takich jak: Zakazane piosenki (1946), Skarb (1948), Pożegnanie z Marią (1991), Diabły, diabły (1991), Pora umierać (2007).

Danuta Szaflarska
ps. „Młynarzówna” (AK)

Danuta Szaflarska (2013)
Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1915 Piwniczna (przysiółek Kosarzyska)
Data i miejsce śmierci	19 lutego 2017 Warszawa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Jan Ekier (rozwód) Janusz Kilański (rozwód)
Lata aktywności	1939–2016
Zespół artystyczny
Teatr na Pohulance w Wilnie (1939–1941) teatr podziemny (1942–1943) teatr frontowy Armii Krajowej (1943–1945) Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1945–1946) Teatr Kameralny Domu Żołnierza w Łodzi (1946–1949) Teatr Współczesny w Warszawie (1949–1954) Teatr Narodowy w Warszawie (1954–1966) Teatr Dramatyczny w Warszawie (1966–1985) Teatr Rozmaitości w Warszawie (2010–2016)
Odznaczenia

Ukończyła w 1939 Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie i w tym samym roku – już po wybuchu II wojny światowej – debiutowała na scenie w Teatrze na Pohulance w Wilnie. Dwa lata później wróciła do stolicy, gdzie grała w teatrach podziemnych, a także brała udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka. Po wojnie występowała przez rok w Teatrze Starym, a następnie w łódzkim Teatrze Kameralnym Domu Żołnierza. W latach 40. uważana za czołową amantkę polskiego kina, w późniejszych dekadach była znana przede wszystkim z ról komediowych w sztukach teatralnych, wystawianych przez teatry warszawskie (Teatr Współczesny, Teatr Narodowy, Teatr Dramatyczny, Teatr Rozmaitości). W filmie odkryta została ponownie w latach 90. XX wieku. Zarówno krytycy, jak i widzowie, cenili jej osobowość i temperament. Była wielokrotnie odznaczana i nagradzana.

Życiorys

Młodość

Urodziła się 6 lutego 1915 na Sądecczyźnie, w Piwnicznej na osiedlu Kosarzyska. Jej rodzicami byli Wanda i Aleksander, nauczyciele w szkole w Kosarzyskach, mieszkający w gospodarstwie przy szkole. Miała starszą siostrę Irenę i młodszego brata Jerzego^[b]. Ojciec zmarł nagle na zapalenie wyrostka robaczkowego, gdy miała 9 lat. Po jego śmierci matka podjęła decyzję o przeprowadzce z Kosarzysk do kamienicy w Nowym Sączu, gdzie Danuta uczęszczała do prywatnego gimnazjum matematyczno-przyrodniczego dla dziewcząt^[2][3][4].

Po latach tak wspominała swoje dzieciństwo:

Uwielbiałam naśladować czyjeś gesty, sposób poruszania się (...). W Kosarzyskach robiliśmy też przedstawienia teatralne, w naszej wozowni. Przedstawiało się głównie to, co widzieliśmy w kościele. Najchętniej graliśmy msze, chrzciny, śluby^[4].

W Nowym Sączu Danuta uczęszczała do amatorskiego zespołu teatralnego, prowadzonego przez nauczyciela i malarza portrecistę Bolesława Barbackiego. Zagrała w 1927 na scenie sądeckiego Towarzystwa Dramatycznego rolę Michasia w Horsztyńskim, dramacie Juliusza Słowackiego, a następnie wystąpiła w Tomciu Paluchu według braci Grimm^[3][5].

Wybierając kierunek studiów na początku myślała o medycynie, ale ponieważ studia na tym kierunku były zbyt kosztowne, zdecydowała się na handel. Podjęła naukę w Wyższej Szkole Handlowej w Krakowie, lecz przerwała ją w środku pierwszego roku akademickiego z powodu tyfusu i powróciła do Nowego Sącza. Gdy wyzdrowiała, za namową kolegów z gimnazjum, wówczas już studentów, podjęła decyzję o egzaminach aktorskich^[6][3][7].

Początki kariery na scenie (1939–1945)

Absolwenci PIST: Czesław Kulak i Danuta Szaflarska (1939)

W połowie lat 30. przeprowadziła się do Warszawy, gdzie w 1939 ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej (PIST). Komisja egzaminacyjna nie chciała jej początkowo przyjąć do szkoły, gdyż nie miała wiedzy o historii teatru i odesłała na poprawkę. O przyjęciu zadecydował głos pierwszego dyrektora PIST Aleksandra Zelwerowicza^[6][3][7].

14 września 1939 debiutowała w Teatrze na Pohulance w Wilnie jako Pernette w spektaklu Szczęśliwe dni Pugeta w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego^[6]. W czasie kolejnego przedstawienia, 17 września, w dniu napaści ZSRR na Polskę, w wileńskim teatrze słychać było świst pocisków oraz huk radzieckiej artylerii. Przerażona publiczność opuszczała widownię, lecz aktorzy dokończyli występ^[8][9], posłuszni zasadzie Zelwerowicza, który mówił:

Nigdy nie przerywać przedstawienia!^[8]

W ciągu dwóch lat wystąpiła w Wilnie w około 20 rolach o różnym charakterze, począwszy od klasyki po komedie obyczajowe^[10]. Zagrała m.in. anioła w widowisku Pastorałka Leona Schillera (reżyseria: Stanisława Perzanowska) oraz Marynię w sztuce Michała Bałuckiego Klub kawalerów (reżyseria: Michał Melina)^[11].

Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 powróciła z Wilna do Warszawy. Nie chciała występować w teatrach działających za zgodą okupanta, grała natomiast w teatrach konspiracyjnych (1942–1943), wystawiających sztuki na tajnych przedstawieniach w mieszkaniach prywatnych oraz w teatrze frontowym Armii Krajowej (1943–1945). Teatr podziemny został zainicjowany przez Bohdana Korzeniewskiego, a kierowali nim Leon Schiller i Edmund Wierciński. Teatr Frontowy AK prowadził natomiast Józef Wyszomirski^[6].

Pod pseudonimem „Młynarzówna” brała udział w powstaniu warszawskim w 1944 jako łączniczka (adiutantka) Jana Ciecierskiego ps. „Rosień”. Pierwszej nocy powstania budowała barykady w Śródmieściu, lecz następnego dnia po zajęciu przez Niemców tego terenu, musiała uciekać wraz z matką, roczną córką i mężem Janem Ekierem. Występowała pod fikcyjnym nazwiskiem „Danuta Nowak” na koncertach dla walczących powstańców i ludności cywilnej, w których brali udział także m.in. Mira Zimińska, Irena Kwiatkowska i Mieczysław Fogg. Po powstaniu opuściła zniszczone miasto, najpierw udała się do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd do Krakowa^[6].

Lata 1945–1949

Danuta Szaflarska i Jerzy Duszyński na okładce czasopisma „Film” Nr 9-10 z 1947 roku, wydanego jeszcze przed premierą filmu muzycznego Zakazane piosenki

Danuta Szaflarska i Jerzy Duszyński w filmie Dwie godziny

Danuta Szaflarska i Jerzy Duszyński w sztuce Spotkanie

Po powstaniu aktorka rozstała się z mężem, zamieszkała u ciotki w Krakowie razem ze swoją córką i matką. Otrzymała angaż w Teatrze Starym^[4]. Występowała tu w latach 1945–1946, interpretując m.in. Helenę w sztuce Teoria Einsteina Antoniego Cwojdzińskiego (reżyseria: Juliusz Osterwa) i Broncię Lelewską w Dniu jego powrotu Zofii Nałkowskiej (reżyseria: Jerzy Ronard Bujański)^[11].

W 1946 wyjechała do Łodzi, gdzie występowała przez ponad dwa lata w Teatrze Kameralnym Domu Żołnierza. Krytycy pozytywnie ocenili jej role: Orchideji w sztuce Homer i Orchideja Tadeusza Gajcego w reżyserii Józefa Wyszomirskiego, a także Alkmeny w Amfitrionie 38 Jeana Giraudoux w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego^[11].

W tym samym roku wzięła udział w realizacji pierwszego pełnometrażowego polskiego filmu powojennego Zakazane piosenki w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, upamiętniającego antyniemiecką i partyzancką twórczość muzyczną mieszkańców Warszawy w czasie okupacji. Zagrała pierwszoplanową rolę kobiecą – Halinę Tokarską, młodą warszawiankę działającą w organizacji podziemnej. Jeszcze przed ukończeniem zdjęć do Zakazanych piosenek pojawiła się na okładce pierwszego numeru czasopisma „Film”, w tym samym numerze ukazał się też wywiad z aktorką, przeprowadzony przez Zbigniewa Piterę^[12]. Szaflarska pojawiła się także na okładce noworocznego numeru tego czasopisma w 1947, w towarzystwie Jerzego Duszyńskiego – jej filmowego brata Romana^[13].

Budżet filmu nie był wysoki, warunki pracy trudne, a film początkowo nie miał być produkcją pełnometrażową^[14]. Aktorka występowała na planie we własnej sukience, jedynej w której chodziła po mieście, bo nie miała innej^[15]. Film, który miał premierę 8 stycznia 1947, cieszył się dużą popularnością, a kolejna jego wersja, w większym stopniu podkreślająca grozę czasów wojny, trafiła do kin w kolejnym roku, stając się ulubionym filmem polskiej widowni tamtych lat^[16]. Rola w Zakazanych piosenkach przyniosła także powodzenie samej Szaflarskiej.

W 1946 wzięła również udział w realizacji dramatu obyczajowego Dwie godziny w reżyserii Stanisława Wohla, gdzie jej partnerem był Jerzy Duszyński. Akcja dramatu toczy się w 1945, w małym mieście, gdzie ludzie czekający na pociąg, który ich zabierze do domu po wojennej poniewierce, wspominają przeszłość i snują plany na przyszłość. Film miał premierę dopiero 9 grudnia 1957^[17].

W 1948 zagrała Krysię Różycką-Konar w komedii Skarb w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Film przedstawiał trudne warunki życia mieszkańców zrujnowanej stolicy. Szaflarska grała świeżo poślubioną żonę, która jednak nie miała gdzie zamieszkać z mężem Witkiem (wcielił się w niego Jerzy Duszyński), któremu udało się tylko wynająć przechodni pokój w zatłoczonym mieszkaniu, mieszczącym się w suterenie częściowo zburzonej kamienicy, gdzie oboje zamieszkali. Drugą parę bohaterów, dla kontrastu komiczną, stanowili Alfred Ziółko (Adolf Dymsza) oraz Basia (Alina Janowska)^[15][16].

Współpracowała z Jerzym Duszyńskim także w przedstawieniu Spotkanie Anouilha, reżyserowanym przez Kazimierza Rudzkiego w 1946, gdzie grała Żanetę^[11]. Jednak to ich występ w bardzo dobrze przyjętym przez publiczność Skarbie, spowodował, że oboje stali się w tym czasie najpopularniejszymi amantami polskiego kina^[16].

Lata 1949–1966

Po likwidacji łódzkiego Teatru Kameralnego w 1949, Szaflarska przeniosła się wraz z zespołem reżysera Erwina Axera do Warszawy. Podjęła pracę najpierw w Teatrze Współczesnym, gdzie występowała do 1954, a następnie w Teatrze Narodowym, gdzie grała w latach 1954–1966^[6]. W 1959 artystka zamieszkała przy ulicy Madalińskiego w Warszawie. Później wyszła za mąż po raz drugi, za Janusza Kilańskiego^[4].

Pośród ról teatralnych wyróżniły się: dramatyczne, jak Ruth Sonnenbruch w dramacie Niemcy Leona Kruczkowskiego w reżyserii Erwina Axera (1949), czy tytułowa rola w tragedii Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego w reżyserii Kazimierza Dejmka (1962) oraz komediowe: rola tytułowej postaci w Czarującej szewcowej Lorcy w reżyserii Maryny Broniewskiej (1958), Heleny Iwanownej Popowej w Niedźwiedziu Antona Czechowa w reżyserii Władysława Krasnowieckiego (1959) i służącej Marii w Wieczorze Trzech Króli Williama Szekspira, reżyserowanego przez Józefa Wyszomirskiego (1960)^[11][11].

Wśród jej największych osiągnięć w teatrze wymieniana jest Władka w komedii Aszantka Włodzimierza Perzyńskiego w reżyserii Stanisławy Perzanowskiej z 1957 – prymitywna dziewczyna ze społecznych nizin (nazwa sztuki nawiązuje do afrykańskiego ludu Aszanti), nawiązuje romans z młodym ziemianinem Edmundem Łońskim (w tej roli Andrzej Łapicki), co jest przyczyną jego zguby. Jej wirtuozeria objawiła się w kolejnej roli komediowej – Katarzyny w Poskromieniu złośnicy Szekspira w reżyserii Tadeusza Aleksandrowicza, wystawianym w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie w 1961 roku (Szaflarska występowała tam gościnnie)^[11][11].

W tym okresie wystąpiła też w kilku filmach, z których na większą uwagę zasługują: Warszawska premiera (1950) w reżyserii Jana Rybkowskiego, Domek z kart (1953) w reżyserii Erwina Axera, który powstał na podstawie niedokończonej sztuki Emila Zegadłowicza oraz film obyczajowy Głos z tamtego świata (1962), którego reżyserii podjął się Stanisław Różewicz. Warszawska premiera to pierwszy po wojnie widowiskowy film muzyczny, a jego akcja koncentruje się wokół zagadnienia historycznego – walki o wystawienie polskiej opery narodowej Halki Stanisława Moniuszki, jaka miała miejsce w 1857. Szaflarska odtwarzała hrabinę Krystynę^[18]. W dramacie politycznym Domek z kart, podejmującym temat przegranej przez Polaków kampanii w 1939, zagrała naiwną pannę Kitty, natomiast w Głosie z tamtego świata telefonistkę Stanisławę Edelman, nieszczęsną pacjentkę lekarza–oszusta Aksamitowskiego (w tej roli Kazimierz Rudzki)^[19][20].

Lata 1966–1985

W latach 1966–1985^[c] występowała w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, gdzie jednak rzadko otrzymywała role, w których mogłaby wykazać się swoim warsztatem aktorskim. Jej poczucie humoru, wdzięk i wszechstronność (wszakże występowała zarówno w repertuarze klasycznym, jak i współczesnym), publiczność podziwiać mogła przede wszystkim w rolach komediowych. Wystąpiła m.in.: w Nocy cudów (1968) w reżyserii Piotra Piaskowskiego, opartej na farsie Babcia i wnuczek, czyli noc cudów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, gdzie grała główną bohaterkę – babcię Lorelei, w Czarnej komedii (1969) Petera Shaffera w reżyserii Piaskowskiego, gdzie występowała jako Clea, w Zemście Aleksandra Fredry, gdzie wcielała się w Podstolinę w dwóch inscenizacjach Gustawa Holoubka (1970 oraz 1975), a także w Weselu Figara (1983) Pierre’a Beaumarchais’go, reżyserowanym przez Witolda Skarucha, w którym była ochmistrzynią Marceliną^[11][11].

Jakkolwiek w tym okresie jej talent nie był dostatecznie wykorzystany, wystąpiła wtedy w drugoplanowej roli pani Misiewiczowej, matki Heleny Stawskiej, w serialu telewizyjnym Lalka w reżyserii Ryszarda Bera, który powstał na podstawie powieści Bolesława Prusa pod tym samym tytułem, emitowanym w 1978^[21]. Godna zapamiętania jest też jej rola Michaliny Surkontowej, babci Tomaszka, w onirycznym filmie Dolina Issy, który nakręcił w 1982 Tadeusz Konwicki, na podstawie własnego scenariusza, opartego na powieści Czesława Miłosza o tym samym tytule^[22]. W 1984 zagrała babcię Adama Bzowskiego w 5-odcinkowym filmie telewizyjnym 5 dni z życia emeryta Edwarda Dziewońskiego, będącym adaptacją książki 13 dni z życia emeryta Jerzego Stefana Stawińskiego^[23].

Lata 1985–2017

Pojawiła się na scenie ponownie w 1988, po trzech latach przerwy, występując gościnnie w sztukach współczesnych: najpierw jako Delia w Farsie na trzy sypialnie Alana Ayckbourna w reżyserii Marcina Sławińskiego, wystawianej w warszawskim Teatrze Kwadrat, a następnie jako Starsza Kobieta w sztuce Godzina kota Pera Olova Enquista w reżyserii Piotra Cieślaka w stołecznym Teatrze Powszechnym. Jej kreacja Starszej Kobiety miała cechy charakterystyczne dla postaci w jej ostatnim etapie aktywności zawodowej w teatrze i filmie, budzących przychylność widzów i z którymi jest kojarzona, takimi jak spokój, mądrość, doświadczenie życiowe^[11][11].

Grała w tym okresie w wielu filmach, zdobywając dzięki temu uznanie kolejnego pokolenia widzów, niepamiętającego jej wcześniejszych sukcesów. W 1990 dostała niewielką rolę matki Bauera w Korczaku Andrzeja Wajdy, filmie biograficznym, przedstawiającym epizody z życia „Starego Doktora”^[24]. Trzy lata później pojawiła się w kolejnym filmie, którego akcja toczyła się w czasie II wojny światowej, a mianowicie w Pożegnaniu z Marią Filipa Zylbera, będącym luźną adaptacją opowiadania Tadeusza Borowskiego. Grała doktorową, starą Żydówkę, która zdecydowała się na powrót do getta. Wygłosiła wprost do kamery monolog o życiu, śmierci oraz godności, której nie można zabrać istocie ludzkiej. Rola, mimo że drugoplanowa, zyskała uznanie krytyków^[25][26]. W 1994 odtworzyła postać siostry Feliksy (współczesnej) w Faustynie Jerzego Łukaszewicza z Dorotą Segdą w tytułowej roli. Filmowa Feliksa była narratorką, rówieśnicą świętej, która opowiadała losy Faustyny, wyznając swoje przewinienia i zazdrość o jej świętość^[27][28].

Owocna była zwłaszcza współpraca z reżyserką Dorotą Kędzierzawską, która potrafiła obsadzić Szaflarską w swoich filmach w sposób odpowiedni dla jej temperamentu i aparycji. Zagrała u niej wiedźmę w tajemniczym filmie psychologicznym Diabły, diabły (1991) oraz Jędzę w dramacie Nic (1998), ale największym sukcesem w tym czasie była główna rola w, docenionym zarówno przez krytykę, jak i widzów, filmie Pora umierać (2007). Wcieliła się w sędziwą Anielę, która mieszka samotnie ze swoją suczką, walcząc o prawo do swej własności, a także przede wszystkim do godności, której tak często odmawia się osobom starszym. Przekonujące wykonanie tej roli, mimo dramatycznej wymowy pełne ciepła i humoru, przyniosło jej nie tylko nagrody, ale także wzrost zainteresowania mediów jej osobą^[29][28]. Kędzierzawska w 2012 nakręciła dokument Inny świat, w którym wówczas 97-letnia Danuta Szaflarska przez 97 minut opowiadała o swoim życiu^[30].

Grała też w filmach innych polskich reżyserów, spośród których wymienić warto zwłaszcza Tydzień z życia mężczyzny Jerzego Stuhra (1999), gdzie wcieliła się w matkę tytułowego mężczyzny (Adama), granego przez Stuhra oraz Przedwiośnie (2000) Filipa Bajona, nakręcone na podstawie powieści Stefana Żeromskiego o tym samym tytule, gdzie pojawiła się jako ciotka Wiktoria. Zagrała także matkę Mężczyzny w filmie telewizyjnym Żółty szalik (2000) Janusza Morgensterna, babcię Janosika w filmie Janosik. Prawdziwa historia Agnieszki Holland (2009), jak również zielarkę w Pokłosiu (2012) Władysława Pasikowskiego^[28][31].

Gwiazda aktorki w łódzkiej Alei Gwiazd

W 2007 została nagrodzona wyróżnieniem dla najlepszej aktorki podczas 32. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, za rolę w filmie Pora umierać. Wcześniej dwukrotnie, w latach 1991 (za Diabły, diabły) oraz w 1993 (za Pożegnanie z Marią) zdobyła na tym festiwalu wyróżnienie dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Nagrodzona została Złotą Kaczką w 2008 dla najlepszej aktorki stulecia kina polskiego^[32]. 9 marca 2008 odsłoniła swoją gwiazdę w Alei Gwiazd, na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi^[33].

Grób Szaflarskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Grób w 2025

Grób w 2019

Jako nestorka sceny polskiej występowała w różnych teatrach Warszawy. Wystąpiła gościnnie w Teatrze Narodowym w 2007^[34]: jako Babka w Daily Soup Amanity Muskarii^[d] w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej oraz jako Nini w Żarze Christophera Hamptona w reżyserii Edwarda Wojtaszka. Rok później pojawiła się gościnnie w Teatrze Ateneum jako babcia w Odejściach autorstwa pierwszego prezydenta Czech Václava Havla w reżyserii Izabelli Cywińskiej. W latach 2010–2016 występowała w Teatrze Rozmaitości. Po raz ostatni wystąpiła na scenie w listopadzie 2016 w roli Osowiałej Staruszki na Wózku Inwalidzkim w (granym od 2009) przedstawieniu Między nami dobrze jest Doroty Masłowskiej w reżyserii Grzegorza Jarzyny. Planowała jeszcze gościnny udział w niezrealizowanym spektaklu Sklep przy głównej ulicy w Teatrze Żydowskim, w którym miała pojawić się jako Rozálie Lautmanová, ale ze względu na zły stan zdrowia musiała zakończyć karierę aktorską^[11][35][36].

Zmarła 19 lutego 2017 w Warszawie, w wieku 102 lat^[37]. 28 lutego 2017, po mszy pogrzebowej, która odbyła się w kościele Niepokalanego Poczęcia NMP, św. Józefa i św. Ambrożego w Warszawie na Bielanach, urna z jej prochami spoczęła w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach (kwatera G-tuje, miejsce 30)^[38][39].

Życie prywatne

Była dwukrotnie zamężna i dwukrotnie rozwiedziona, miała dwie córki: Marię (ur. 1943) z pianistą Janem Ekierem i Agnieszkę (ur. 1954) ze spikerem radiowym Januszem Kilańskim. Z pierwszym mężem (Janem, poślubionym w 1941^[9]), rozstała się po powstaniu warszawskim, gdyż oczekiwał od niej tego, że będzie zajmowała się sprawami domowymi, a nie aktorstwem. Drugie małżeństwo także nie przetrwało, zakończyło się rozwodem w 1960 roku – jak twierdziła Szaflarska:

Kolejny mąż miał problem z tym, że mam własne zdanie i nikogo o pozwolenie nie pytam^[4].

Szaflarska i prezydent RP Bronisław Komorowski na odsłonięciu pomnika Haliny Mikołajskiej w Warszawie (2012)

Została wydelegowana w 1981 przez Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom do obserwowania procesów aresztowanych robotników Ursusa i Huty Warszawa. Poznała wtedy księdza Jerzego Popiełuszkę, z którym się zaprzyjaźniła – udzielił ślubu jej córce i ochrzcił wnuka^[40].

Aktorka została członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi w 2010^[41] oraz przed wyborami prezydenckimi w 2015^[42].

Chociaż od 1949 mieszkała w Warszawie (przez ponad pięćdziesiąt lat na Starym Mieście), chętnie odwiedzała rodzinne Kosarzyska. Miała tam drewniany dom, do którego często przyjeżdżała^[5].

Znaczenie dla kultury polskiej

Danuta Szaflarska zagrała ponad 80 ról teatralnych oraz ponad 100 ról filmowych^[11]. Wybierała różne role, tak współczesne, jak i historyczne. Grała kobiety pełne życia i energii, powabne i wyraziste^[6]. Była najdłużej pracującą i żyjącą polską aktorką^[37]. Reżyser teatralny Erwin Axer mówił:

Danusia zawsze była otwarta na życie. Ale dziś widać, że kiedy zajmuje się teatrem, to jest w tym cała prawda. Każda jej rola błyszczy jak kryształ. Praca z nią należy do największych przyjemności reżysera. Ona jest tym kamertonem, który pozwala oceniać czystość gry całej orkiestry^[43].

Po śmierci aktorki podkreślano jej znaczenie dla kultury polskiej. Aktor Olgierd Łukaszewicz, prezes Związku Artystów Scen Polskich, powiedział:

Danuta Szaflarska pozostała na nieboskłonie gwiazd polskiego teatru, filmu i telewizji do końca życia. To fenomen. Świadczy to o niezwykłej wirtuozerii warsztatu, który opanowała w sposób zdumiewający, ale także człowieczeństwie, które zachowała, i – w opozycji do wielu artystek, które dodają sobie pewnej aury, zapożyczając ją z ról, które grają – zachowała swoją naturalność, prostotę. Zachowała siebie^[44].

Krytyk teatralny Wojciech Majcherek zwrócił uwagę na to, że aktorka zyskała popularność już po filmie Zakazane piosenki, a decydowały o tym:

Jej osobowość, temperament, naturalność i uroda, z jej nieprzeciętnymi umiejętnościami aktorskimi^[44].

Natomiast Andrzej Kołodyński, redaktor naczelny miesięcznika „Kino”, zauważył, że choć jej dokonania w filmie to historia całego powojennego kina polskiego, to aktorka ponownie rozkwitła w wieku około siedemdziesięciu lat. Swoje najbardziej dojrzałe role, doktorową w Pożegnaniu z Marią oraz Anielę w Pora umierać zagrała, będąc w sędziwym wieku^[44].

W 2018 roku wydana została pierwsza biografia Danuty Szaflarskiej nosząca tytuł Danuta Szaflarska. Jej czas. Została napisana przez Gabriela Michalika^[45]. Kolejna biografia, pod tytułem Szaflarska. Grać, aby żyć, ukazała się w 2019 roku, a jej autorką jest Katarzyna Kubisiowska^[46].

Filmografia

Filmy fabularne i etiudy
Rok	Tytuł	Reżyser	Rola
1946	Zakazane piosenki[13]	Leonard Buczkowski	Halina Tokarska
	Dwie godziny[47]	Stanisław Wohl, Józef Wyszomirski	Weronika
1948	Skarb[48]	Leonard Buczkowski	Krysia
1950	Warszawska premiera[18]	Jan Rybkowski	hrabina Krystyna
1953	Domek z kart[20]	Erwin Axer	Kitty
1956	Zemsta[49]	Antoni Bohdziewicz, Bohdan Korzeniewski	Podstolina Hanna Czepiersińska
1961	Ludzie z pociągu[50]	Kazimierz Kutz	„ciocia” Marylki
	Dziś w nocy umrze miasto[51]	Jan Rybkowski	włoska cyrkówka
1962	Głos z tamtego świata[19]	Stanisław Różewicz	telefonistka Stanisława Edelman
	Dom bez okien[52]	Stanisław Jędryka	dyrektorowa Zofia
1967	To jest twój nowy syn[53]	Jerzy Zarzycki	pani Wiktoria
1973	Sadze[54]	Filip Bajon	matka
1978	Wsteczny bieg[55]	Laco Adamik	matka Stefana
	Umarli rzucają cień[56]	Julian Dziedzina	„Mamusia”
1980	Der Grüne Vogel[57]	István Szabó	profesorowa Szakowska
1982	Dolina Issy[22]	Tadeusz Konwicki	Michalina Surkontowa
1985	Ego[58]	Adam Ustynowicz
1986	Pokój dziecinny[59]	Aleksander Czekanowski	matka Adama
1987	Aleksander[60]	Jose Luis Perez Morales
1989	Kawalerki. Babisia[61]	Krzysztof Żurowski	babcia Jadzia
1990	Korczak[24]	Andrzej Wajda	matka Bauera
1991	Skarga[62]	Jerzy Wójcik	babcia Stefana
	Diabły, diabły[63]	Dorota Kędzierzawska	wiedźma
1993	Pożegnanie z Marią[25]	Filip Zylber	doktorowa
	Pajęczarki[64]	Barbara Sass	Ostrowska
1994	Faustyna[27]	Jerzy Łukaszewicz	siostra Feliksa we współczesności
1996	Spóźniona podróż[65]	Wojciech Żogała	żona
1997	Księga wielkich życzeń[66]	Sławomir Kryński	pensjonariuszka Anna
1998	Nic[67]	Dorota Kędzierzawska	Jędza
1999	Tydzień z życia mężczyzny[68]	Jerzy Stuhr	matka Adama
	Torowisko[69]	Urszula Urbaniak	babcia Andrzeja
	Alchemik i dziewica[70]	Zoltán Kamondi	babcia
	Egzekutor[71]	Filip Zylber	starsza pani
2000	Żółty szalik[72]	Janusz Morgenstern	matka bohatera
	Nieznana opowieść wigilijna[73]	Piotr Mularuk	siostra Hortensja
2001	Listy miłosne[74]	Sławomir Kryński	ciocia Lusia
	Przedwiośnie[75]	Filip Bajon	ciotka Aniela
2003	Królowa chmur[76]	Radosław Piwowarski	Wanda „Mimi” Przybyłowicz
2007	Pora umierać[29]	Dorota Kędzierzawska	Aniela
2008	Jeszcze nie wieczór[77]	Jacek Bławut	Barbara
	Ile waży koń trojański?[78]	Juliusz Machulski	Stanisława Zwierzyńska, babcia Zosi
2009	Janosik. Prawdziwa historia[79]	Agnieszka Holland, Kasia Adamik	babcia Janosika
2012	Pokłosie[31]	Władysław Pasikowski	stara zielarka
	Inny świat[30]	Dorota Kędzierzawska	ona sama
2014	Między nami dobrze jest[80]	Grzegorz Jarzyna	osowiała staruszka na wózku inwalidzkim
2015	Anyám és más futóbolondok a családból[81]	Ibolya Fekete	Berta Gardo w podeszłym wieku
Seriale telewizyjne
1971	Samochodzik i templariusze[82]	Hubert Drapella	żona Lucjusza (odcinki: 1-3)
1977	Lalka[21]	Ryszard Ber	pani Misiewiczowa (odcinki: 5, 7, 8)
1984	5 dni z życia emeryta[23]	Edward Dziewoński	babcia Bzowska
1998	Siedlisko[83]	Janusz Majewski	ciotka Emilia
1999	Palce lizać[84]	Michał Kwieciński	Mamuśka (odcinek 6)
2002	Przedwiośnie[85]	Filip Bajon	ciotka Aniela (odcinki: 4, 5, 6)
2004	Czwarta władza[86]	Witold Adamek	siostra Ludwika
2006	Ranczo[87]	Wojciech Adamczyk	babcia Lucy (odcinek 1)
2009	Janosik. Prawdziwa historia[88]	Agnieszka Holland, Kasia Adamik	babcia Janosika
2010	Mała matura 1947[89]	Janusz Majewski	staruszka (odcinek 2)
2011	Licencja na wychowanie[90]	Wojciech Todorow	ciotka Wiesława (odcinek 85)
Polski dubbing
Rok	Tytuł	Reżyser dubbingu	Rola
1947	Harry Smith odkrywa Amerykę[91]	Maria Kaniewska	Jessie
1949	Spotkanie nad Łabą[92]		Janet Sherwood
1951	Rada bogów[93]
1952	Śmiech w raju	Seweryn Nowicki	Joan Webb
1953	Dumna królewna	Jerzy Twardowski	piastunka
1955	Czarna teczka	Maria Olejniczak	Yvonne
	Pamiętnik majora Thompsona	Jerzy Twardowski	Martine Thompson
1959	Milcząca gwiazda[94]		doktor Sumiko Ogimura
	Marynarzu strzeż się	Maria Olejniczak	Danka Pink
1960	Mezalians	Henryka Biedrzycka	Elza
1962	Zakochany kundel	Maria Olejniczak	Lilly
	Próba terroru	Zofia Dybowska-Aleksandrowicz	Lisa Soong
	Trzy plus dwa	Maria Olejniczak	Zofia
1963	Julio, jesteś czarująca	Zofia Dybowska-Aleksandrowicz	Julia
1965	Byłam głupią dziewczyną	Henryka Biedrzycka	Kati Kabok
1967	Skradziony balon		Dulkowa
	Rozwód z miłości	Zofia Dybowska-Aleksandrowicz	Eva
1972	Królowa Elżbieta		Katarzyna Ashley
1978	Lato Muminków	Andrzej Maria Marczewski	Paszczakówna
1991	Hook	Elżbieta Jeżewska	dorosła Wendy
1995	Prowincjonalne życie		Moud
1998	Kopciuch[95]	Klaudiusz Kasprzak-Styliński
2006	Karol. Papież, który pozostał człowiekiem	Elżbieta Jeżewska	Matka Teresa z Kalkuty
2007	Zaczarowana	Waldemar Modestowicz	narratorka / Clara
2011	Pan Popper i jego pingwiny	Miriam Aleksandrowicz	pani Van Gundy

Teatr

Role teatralne[11]
Rok Sztuka Rola 1939 Szczęśliwe dni Pernette Cieszmy się życiem Pastorałka anioł 1940 Sława pionierka Klub kawalerów Marynia 1941 Daleka droga Topsik 1945 Teoria Einsteina Helena Dzień jego powrotu Broncia Lelewska Igraszki trafu i miłości Sylwia Roxy Roxy 1946 Jajko Kolumba Donna Elwira Spotkanie Żaneta 1947 Homer i Orchideja Orchideja Żołnierz i bohater Raina Amfitrion 38 Alkmena 1948 Seans Elwira Szczygli zaułek Blanka Sartoriusz 1949 Gwiazda Stevensona Liza Niemcy Ruth 1951 Mieszczanie Helena Nikołajewna Kriwcowa 1952 Domek z kart Kitty 1954 Niemcy Ruth 1955 Ostry dyżur Zofia Huzarzy Cosima 1956 Kordian Strach 1957 Złote czasy zacnego króla Nel Gwynn Aszantka Władka Śmieszna historia Adelajda Barbier (Ada) Fedra Arycja 1958 Czarująca szewcowa szewcowa Prawo męża Magdalena de Sallus 1959 Szkoła żon Anusia Niedźwiedź Helena Iwanowna Popowa 1960 Wieczór Trzech Króli Maria 1961 Poskromienie złośnicy Katarzyna Ladacznica z zasadami Lizzie 1962 Wieczór poezji W. Broniewskiego Barbara Radziwiłłówna Barbara 1963 Wilki w nocy Żaneta Dylska Lekkomyślna siostra Ada 1964 Grube ryby Dorota	Rok Sztuka Rola 1964 Wiśniowy sad Szarlotta Iwanowna 1966 Dziś jest święto narodowe Evalin Dally Pani Dally ma kochanka Evalin Dally 1967 Pamiątkowa fotografia Kostanecka 1968 Ja – Napoleon albo o potędze wyobraźni Ja-Napoleon Noc cudów babcia Lorelei 1969 Czarna komedia Clea 1970 Zemsta Podstolina 1972 Photo Finish Stella 40 1974 Ślub Dama I Tango Eleonora 1975 Zemsta Podstolina 1976 Słoń Ałła U mety Cimkiewiczowa 1978 Remont Krystyna 1981 Awaria Krawczykowa 1983 Wesele Figara ochmistrzyni Marcelina 1985 Czarujący łajdak Betty Dymoulin Dziewczynki Irena 1988 Farsa na trzy sypialnie Delia Godzina kota starsza kobieta 1989 Zamek w Szwecji Agata 1993 Tak jest jak się państwu zdaje pani Frola 1994 Miłość na Krymie Anastazja Pietrowna Batiuszkowa 1995 Billy Kłamca Florance Boothroyd 1997 Tango babcia 2001 Uroczystość babcia Bambini di Praga matka 2002 Dowcip profesor Ashford 2005 Fioletowa krowa Transfer ciocia fotografa 2006 Wasza ekscelencja generałowa 2007 Daily Soup babcia Żar Nini 2008 Odejścia babcia 2009 Między nami dobrze jest osowiała staruszka na wózku inwalidzkim 2014 Druga kobieta Vivian 2016 Sklep przy głównej ulicy (planowany; niezrealizowany)[36] Rozálie Lautmanová
Role w Teatrze Telewizji[96]
Rok Sztuka Rola 1955 Ostry dyżur Zofia 1956 Lato 1959 Historia jednej miłości Maria Wisnowska Do niedzieli niedaleko 1960 Paryżanka Klotylda Granica 1961 Don Alvares albo niesforna w miłości kompanija pokojówka Dobre uczynki Wojciecha Ozdoby Cyrograf 1962 Poskromienie złośnicy Katarzyna Pan Topaz 1963 Taniec księżniczki Pierwsza lepsza Kaprys Dom otwarty Wicherkowska 1964 Dudek 1967 Klub Kłamców Kartoteka 1968 Motyl na antenie teściowa 1969 Takie czasy Rybka we czworo Kłamstwo 1970 Złota kareta Moralność pani Dulskiej Juliasiewiczowa 1971 W biały dzień Tristan 1946 Grupa Laokoona Madzia w Iksinowie 1972 Lato w Nohant	Rok Sztuka Rola 1973 Damy i huzary 1974 Wszystko dobre co się dobrze kończy 1979 Archipelag Lenoir 1990 Godzina kota 1992 Spadek na życzenie Marta Daevson 1993 Niebieski ptak babcia 1994 Hedda Gabler Julia Tesman Morderca sąsiadka Głośna sprawa sąsiadka 1995 Królewskie echo niania Filomena Marturano Rosalia Farsa z ograniczoną odpowiedzialnością księżna Koniecpolska 1996 Tańczyłem Delia Podróż do Wenecji Edith 1997 Julian Tuwim – moje słowa Dla Fredry Oinone 1998 W tym domu nie straszy babcia Shapiro Miriam Salon Teresa Miłość na Krymie Anastazja Pietrowna Batiuszkowa 1999 W tym domu straszy babcia Tango Eugenia Lalek babcia Druga matka staruszka 2000 Mizerykordia Luda 10 pięter Maria 2002 Courage mojej matki matka 2006 Rozmowy z katem 2012 Daily soup babcia
Role w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia[97]
Rok Słuchowisko Rola 1950 Niemcy Ruth 1951 Która dostojniejsza? Kasia Klub kawalerów Jadwiga Ochotnicka 1952 Historia współczesna Pani Gromance Droga do Czarnolasu Anna Kochanowska 1953 Domek z kart Kitti Wyspa Pingwinów Orberoza 1955 Neapol miasto milionerów Amalia Ostry dyżur Zofia 1956 Różaniec z granatów Pielęgniarka 1957 Godzina W Łączniczka Teresa Homer i Orchidea Orchidea Nieboszczyk pan Pic Dziewczyna uliczna 1958 Zbrodnia na wyspie kóz Sylwia Deszcz Dziewięć kochanek kawalera Dorna Lizetta Wyprowadzenie z Egiptu Mary Grabinka Grabinka Ciocia z Honfleur Lucynka Mój przyjaciel Marceli Doktor Watson i Hamlet 1959 Czerwona karteczka Gospoda pod królową gęsią nóżką Kasia Koronczarka Ballada Gorazdowska Joanna Łada Fabiana Fabiana 1960 Zielony frak Brygida Stara cegielnia Klara Numer poda centrala Irena Alberto, czyli sytuacja w księstwie Pijencji Zmiana warty czyli Virtuti Militari Żona 1961 Szukam Kitieżgrodu Hala Miłość czysta u kąpieli morskich Marta 1962 Prezent z Paryża Alina 1963 Zjawisko Glapiona Monika/ Augusta Zaginął Duduś Barmanka Wiktoria Emancypantki Eufemia Mazepa Amelia Rodoć On nas zabije Smolicka 1964 Wszystko dla naszej mamy Panna Lilka Mizantrop Arsena 1965 Co za wypadek Wanda Żółta szafa Margot Dikfort Ten nieznajomy Żona burmistrza 1966 Klara i Angelika Angelika Taniec miłości i śmierci. Goście Pola 1967 Ten trzeci Barbara Oberża „Pod wesołą sardynką” Signor Luiza Pandolfi Diabelnie słone ceny Żona pana w oknie Kolekcja Stella 1968 L'amore sacro e l'amore profano Gdy cesarz kochać raczy Księżna Lobkowiczowa Sezonowa miłość Tuśka 1969 Pod Blachą Majorowa Krwawi i hyrni Gaździna Powrót do nieznanego kraju Aniela W małym dworku Widmo matki Legenda Tatr Tereska 1970 Kwartet Amelia Prezent Lee RH minus Siostra Niedzielne przedpołudnie Ellen Nowe radio Irena 1971 Nie ma ulicy Długiej Ernestyna Łaciński napis Żona Czerwińskiego Wesele Maryna Wesele Figara Marcelina	Rok Słuchowisko Rola 1971 Honor kobiety Lena Brydżyści Anna 1972 Rower Kelnerka Irena Kariera Józefina Beauharnais Prawo do noszenia szelek Pani Uszczęśliwiacz Głos wdowy Krzysztofie, nie szalej! Anca Stambuliu Non Omnis Moriar Pepita 1973 Rachunek za obraz Dama Nosić swoją skórę Matka Alicji Przygody Pędrka Wyrzutka Koza Co by wam się darzyło Antoni 1974 Zemsta Podstolina Trzecia granica Karpielowa Dziady Sowietnikowa 1975 Niewiarygodna i smutna historia niewinnej Erendiry i jej niegodziwej babci Matka Ulissesa Zagłoba swatem Marcjanna Noce i dnie Stefania Holszańska Drzewo do drzewa podobne Teresa 1976 Ten nieznajomy Żona burmistrza Krawat Sąsiadka Pompa Margaret Rip van Winkle Pani Zioła i kamienie Kumoszka Z jakim się wdajesz, takim się stajesz Barbara 1977 Cnotliwa ladacznica Pani Fingerlock Tato, tato-sprawa się rypła Helka Leśnik Hrabina Co tu kłopotu Laura Pertypetie Heraklesa Nemezis Sława i chwała Hrabina Róża de Caserta O pani starościnie Walewskiej i bursie na Ustupie Pawłowa 1978 Łuk Karowska Ostatnie stronice z dziennika kobiety Matka 1979 Kordian Strach Marsz królewski Księżna Czetwertyńska Drogi wokół Pizy Donna Carlotta di Gampoccorfa Anus orbi Matka 1980 Prawda w zawiłym ukryta labiryncie Majorowa Dogrumow 1981 Oferta Kobieta 2 Lelewel Pani Falkowska Wuj Arkadiusz i pani Lucyna 1987 O trzech miłościach 1997 Samotność na sprzedaż Marta 1998 Grube ryby Dorota Okieneczko na ubojnię Wdowa Kranich 1999 Inkasent Babka 2000 Bajka na biegunach Ciotka Bajka 2003 Kolacja we dwoje Flora 2004 Moje zakazane podwórze Sąsiadka 2 Ostatni cieć Starsza pani Kane Drugie skrzydło Siostra Klara 2005 Piórko Stefa Medium Pani Sabinka Błękitna różyczka Pani Sabinka 2006 Przypadki miłosne według hrabiego Fredry, czyli opowieści naszej prababuni Prababcia 2007 Stare wiedźmy Muszka Piaskownica Ona I 2008 De profundis Babcia 2009 Nawigacja nocą Lida 2010 Pani na włościach Mędelska 2011 Musisz mnie wysłuchać Ona Mój syn Maksymilian Maria Kolbowa 2016 Tam, gdzie rosną poziomki Matka Izaaka

Nagrody i odznaczenia

Nagrody[32]
Rok	Nagroda
1953	Nagroda Państwowa III stopnia (zespołowa) za rolę Kiti w przedstawieniu Domek z kart w Teatrze Współczesnym w Warszawie
1954	Nagroda miasta Krakowa
1961	I Kaliskie Spotkania Teatralne – nagroda za rolę Katarzyny w Poskromieniu złośnicy w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie
1966	Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji
1967	Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za role teatralne i telewizyjne
1991	16. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda jury za drugoplanową rolę żeńską w filmie Diabły, diabły
1993	17. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za drugoplanową rolę w filmie Pożegnanie z Marią
1995	Nagroda „Złoty Wawrzyn Grzymały” – nagroda Bydgoskiego Towarzystwa Teatralnego
	I Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w Warszawie – wyróżnienie za rolę Batiuszkowej w przedstawieniu Miłość na Krymie w Teatrze Współczesnym w Warszawie
2000	Złota Odznaka (Złota Piątka) w plebiscycie czytelników TeleRzeczpospolitej
2002	Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie teatru
2004	Nagroda Specjalna za Całokształt Twórczości Aktorskiej na 12. Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Operatorskiej Camerimage w Łodzi
2007	Nagroda Feliks Warszawski za najlepszą kobiecą rolę drugoplanową w spektaklu Daily Soup w Teatrze Narodowym w Warszawie
	Wielka Nagroda za całokształt twórczości na VII Festiwal Polskiego Radia i Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie
	Specjalna nagroda Teatru za całokształt twórczości artystycznej
	32. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za rolę kobiecą w filmie Pora umierać
2008	Polska Nagroda Filmowa Orzeł 2008 w kategorii „najlepsza rola kobieca” – za rolę w filmie Pora umierać
	Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida – za rolę Babki w przedstawieniu Daily Soup w Teatrze Narodowym w Warszawie[98]
	Złota Kaczka w kategorii „najlepsza rola kobieca w sezonie 2007/2008” za rolę w filmie Pora umierać
	XV Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni – Nagroda w kategorii „najlepsza aktorka” za rolę w filmie Pora umierać
2009	Polska Nagroda Filmowa Orzeł za rok 2008 w kategorii „najlepsza drugoplanowa rola kobieca” za rolę w filmie Ile waży koń trojański?
	II Festiwal Filmów Polskich „Wisła” w Moskwie – nagroda za całokształt twórczości
	Nagroda Kryształ Zwierciadła
	Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida „Dzieło Życia”[99]
	IX Ogólnopolski Festiwal Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu – nagroda za rolę staruszki w przedstawieniu Między nami dobrze jest w Teatrze Rozmaitości w Warszawie
2010	Nagroda im. Ireny Solskiej[100]
	50. Kaliskie Spotkania Teatralne – Nagroda im. Jacka Woszczerowicza za rolę staruszki w przedstawieniu Między nami dobrze jest w Teatrze Rozmaitości w Warszawie
2011	XLVI Przegląd Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” w Szczecinie – nagroda jury za rolę staruszki w spektaklu Między nami dobrze jest w Teatrze Rozmaitości w Warszawie
	Tytuł Ambasadora Polszczyzny w Mowie[101]
	Tarnowska Nagroda Filmowa – nagroda za całokształt twórczości
2012	Specjalna Złota Kaczka
2013	Nagroda Gustaw – nagroda Związku Artystów Scen Polskich, przyznawana za szczególne zasługi dla środowiska teatralnego
	Orzeł za osiągnięcia życia
	Laureatka „Superwiktora” podczas gali wręczenia „Wiktorów” – nagród Akademii Telewizyjnej
	Złote Berło Fundacji Kultury Polskiej
2014	Wielki Ukłon Festiwalu Quest Europe w Zielonej Górze
	43. Lubuskie Lato Filmowe w Łagowie – Brylantowe Grono za całokształt twórczości
	Diament Trójki[102]
	Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest w Toruniu – Złoty Anioł za całokształt twórczości
Odznaczenia[103]
Rok	Odznaczenie
1954	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[104]
1955	Medal 10-lecia Polski Ludowej[105]
1962	Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1967	Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
	Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
1978	Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
2005	Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[106]
2007	Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[107]
2015	Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski[108]

Upamiętnienie

Pomnik-sześcian upamiętniający Danutę Szaflarską na osiedlu Wizjonerów w Krakowie

6 lutego 2024 r. (w 109. rocznicę urodzin) Poczta Polska wydała kartkę pocztową ze znakiem opłaty, na którym przedstawiono zdjęcie aktorki, na ilustracji kartki pokazano kadr z filmu Skarb^[109].

Uwagi

1. Prawdziwa data urodzin według Muzeum Powstania Warszawskiego oraz samej Danuty Szaflarskiej. W dokumentach wpisaną miała nieprawdziwą datę 20 lutego.
2. Zginął w 1939 w kampanii wrześniowej w dwudziestym roku życia.
3. W 1985 przeszła na emeryturę, lecz nie oznaczało to końca jej aktywności zawodowej.
4. Pseudonim artystyczny sióstr Moniki i Gabrieli Muskalanek.