AI tools

Janusz Morgenstern

polski reżyser filmowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Janusz Morgenstern

Janusz „Kuba” Morgenstern (ur. 16 listopada 1922 w Mikulińcach, zm. 6 września 2011 w Warszawie[1]) – polski reżyser i producent filmowy.

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Data i miejsce śmierci ...
Janusz Morgenstern
Thumb
Janusz Morgenstern (2011)
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1922
Mikulińce

Data i miejsce śmierci

6 września 2011
Warszawa

Zawód

reżyser
producent filmowy

Lata aktywności

1960–2011

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Zamknij
Thumb
Gwiazda Janusza Morgensterna w łódzkiej Alei Gwiazd

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Urodził się w rodzinie żydowskiej, jako syn Dawida Morgensterna i Estery z domu Druks. Młodość spędził na Podolu, tam zdał maturę. Przed wojną uczęszczał do Miejskiego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Króla Władysława Jagiełły w Przeworsku, gdzie zamieszkiwał brat jego matki[2]. W trakcie okupacji niemieckiej ukrywał się między innymi w domu ukraińskiego dyrektora szkoły w Mikulińcach[2][3]. Jego rodzice i najbliższa rodzina zginęli podczas II wojny światowej.

Po wojnie podjął studia na Wydziale Reżyserii PWSFTviT w Łodzi, które ukończył w 1954. Na początku kariery był asystentem reżysera w filmach Wandy Jakubowskiej i Andrzeja Wajdy (Kanał). Był II reżyserem w filmach Lotna, Pokolenie oraz Popiół i diament. Jako reżyser zadebiutował filmem Do widzenia, do jutra.

Największy rozgłos przyniosły mu oryginalne współczesne dramaty, poruszające problemy młodych ludzi: Do widzenia, do jutra, Jowita, Trzeba zabić tę miłość. Wielką popularnością cieszyły się również zrealizowane przez niego pod koniec lat 60. seriale telewizyjne Stawka większa niż życie i Kolumbowie oraz późniejsze Polskie drogi.

Wyreżyserował też szereg spektakli Teatru Telewizji (m.in. Arszenik i stare koronki na podstawie sztuki Josepha Kesselringa oraz Herbatka u Stalina wg Ronalda Harwooda). Od 1990 pracował jako producent filmów. W 2004 Antoni Krauze stworzył filmowy portret Morgensterna zatytułowany Ćwiczenia z niepamięci.

W 2008 otrzymał Orła w kategorii osiągnięcia życia (przyznawane za całokształt). W 2010 został uhonorowany nagrodą honorową na Nowojorskim Festiwalu Filmów Polskich[4]. 7 kwietnia 2011 odsłonił swoją gwiazdę w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi[5].

Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[6].

Zmarł 6 września 2011 w Warszawie. Jego pogrzeb odbył się 12 września na stołecznym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A29-tuje-8)[7]. Reżyser spoczął w Alei Zasłużonych. W uroczystościach uczestniczyli m.in. prezydent Bronisław Komorowski, minister kultury Bogdan Zdrojewski, Roman Polański oraz wielu ludzi filmu i przyjaciół artysty[8]. W ostatniej drodze towarzyszyła mu muzyka Krzysztofa Komedy z filmu Do widzenia, do jutra i Andrzeja Kurylewicza z serialu Polskie drogi[9].

Thumb
Grób Janusza Morgensterna na warszawskich Powązkach Wojskowych w 2011 r.
Thumb
Grób reżysera w 2023 r., widoczne jego zdjęcie oraz na poziomym kamieniu nagrobnym - lista filmów

Inwigilacja ze strony służb specjalnych PRL

W 1968 znalazł się w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa z powodu kontaktów z zachodnimi dyplomatami. Bywał w ambasadzie Izraela, spotykał się również z dyplomatami amerykańskimi. Do jego obserwacji SB skierowało tajnych współpracowników oraz założono mu podsłuch telefoniczny[10]. 11 marca 1968 Departament II MSW rozpoczął rozpracowywanie go w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania o kryptonimie „Kamera”. Zastosowano również wobec niego perlustrację korespondencji, przeprowadzono tajne przeszukanie jego mieszkania w Inowrocławiu[11]. Wkrótce potem zostało przeszukane jego mieszkanie w Warszawie, SB fotografuje jego osobiste notatki oraz zakłada podsłuch pokojowy[12]. Do inwigilacji próbowano wykorzystać również jego żonę Krystynę Cierniak-Morgenstern[13]. Ostatnie doniesienia dotyczące J. Morgersterna datowane są na styczeń 1977[14]. Dokumentacja z jego rozpracowania zachowała się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod sygnaturą AIPN 01224/1596/J[15].

Odznaczenia

Filmografia

Jako reżyser

Jako producent

Jako aktor

Nagrody

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.