Droga krajowa nr 1 (Polska)

Droga krajowa nr 1 (DK1) – droga krajowa klasy A, S, GP oraz na krótkim odcinku klasy G^[7] łącząca północ Polski (Gdańsk) z południem: Gorzyczkami lub Zwardoniem (istnieją dwie równoległe trasy oznaczone jako DK1). Jest jedną z głównych tras w Polsce o przebiegu południkowym. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku komunikacyjnego E75 Helsinki – Gdańsk – Łódź – Budapeszt – Ateny. Biegnie przez województwa: pomorskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie i śląskie. Na północy rozpoczyna się w miejscowości Rusocin na węźle z drogą ekspresową S6 i biegnie autostradą A1 do Pyrzowic do węzła z drogą ekspresową S1, gdzie rozwidla się (rozpoczyna podwójny przebieg): od Pyrzowic do granicy z Czechami w Gorzyczkach oraz od Pyrzowic przez Dąbrowę Górniczą, Tychy, Bielsko-Białą, Żywiec do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

Początek drogi	S6 Obwodnica Trójmiasta[a] 54°14′43″N 18°36′33″E
Koniec drogi	• Gorzyczki[b] (PL-CZ) 49°56′11″N 18°24′26″E • Zwardoń[c][d] (PL-SK) 49°30′29″N 18°57′47″E
Długość	• wariant I: 566 km[e][1][2] • wariant II: 624[f][3][4] km
Województwa	pomorskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, łódzkie, śląskie
Mapa
Przebieg drogi krajowej nr 1 w Polsce      Droga krajowa nr 1      Droga ekspresowa S1      Autostrada A1      Płatna autostrada A1
Przebieg trasy Legenda w użyciu   projekt, budowa, konieczność modernizacji węzeł drogowy typu WA węzeł drogowy typu WB skrzyżowanie rondo przejście graniczne punkt poboru opłat (PPO) stacja poboru opłat (SPO) most / wiadukt / estakada prom rzeka – brak przeprawy przejazd kolejowo-drogowy tunel parking z bufetem stacja paliw restauracja hotel / motel lub inne miejsce noclegowe drogowy odcinek lotniskowy roboty budowlane zakaz ruchu S6E28  Obwodnica Trójmiasta Szczecin, Gdynia, Gdańsk 7E28E77 Elbląg, Warszawa 216 Hel, Władysławowo, Puck S6E75  Obwodnica Trójmiasta Pruszcz Gdański, Rusocin 91E75 Gdańsk-Orunia, Tczew 226  Nowa Karczma 221 Kościerzyna 226  Pruszcz Gd., Przejazdowo 227 Wocławy, Cedry Wielkie 7 Województwo pomorskie (0) Rusocin 6E75 226 autostrada A1E75 Rusocin – Pyrzowice[g] (475) Pyrzowice S1E75 Województwo śląskie I wariant – odcinek w przebiegu prowadzącym do Gorzyczek autostrada A1 Pyrzowice – Gorzyczki granica państwa CZ Gorzyczki — Věřňovice  Czechy II wariant – odcinek w przebiegu prowadzącym do Zwardonia A1  Bytom, Gliwice, Ostrawa A1E75  Częstochowa, Łódź, Toruń, Gdańsk 78  Tarnowskie Góry S1E75 Pyrzowice – Tychy PyrzowiceA1E75 78 Lotnisko 78 913 Mierzęcice 78 Podwarpie 86 91 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice Dąbrowa Górnicza Pogoria 796 Dąbrowa Górnicza Gołonóg Dąbrowa Górnicza Podlesie Dąbrowa Górnicza Sulno 94 Sosnowiec Porąbka (proj) Sosnowiec Dańdówka Sosnowiec tereny inwestycyjne (tymczasowo) [h] Sosnowiec Jęzor 79 [i] Brzęczkowice A4E40 Mysłowice Brzezinka Mysłowice Kosztowy 934 Dziećkowice Imielin 934 [j] Mysłowice Kosztowy II S1E75 poza docelowym śladem S1 Lędziny Hołdunów Lędziny Olszyce Tychy Wartogłowiec 1E75 86 [k] koniec drogi ekspresowej 1E75 Tychy – Bielsko-Biała (565) Tychy Wartogłowiec Stacja paliw (Lotos) (566) Tychy - ul. Oświęcimska 44 (567) Tychy – Al. Niepodległości wiadukt nad linią kolejową (568) Tychy – ul. Piłsudskiego, ul. Towarowa (569) Tychy – zjazd na Tesco[l] (570) Tychy – węzeł Tyski, ul.  Władysława Sikorskiego Kobiór 928 Stacja paliw (BP) Stacja paliw (Statoil) Pszczyna 935 Pszczyna,ul Bieruńska 931 Stacja paliw (Orlen) Pszczyna – ul. J. Hallera (588) Pszczyna, ul.  Męczenników Oświęcimskich 933 Pszczyna, ul.  Męczenników Oświęcimskich 933 Pszczyna – ul. Bielska Goczałkowice-Zdrój – ul. Główna, ul. Brzozowa most nad Wisłą Stacja paliw (Shell) Stacja paliw (Lukoil) Czechowice-Dziedzice – ul. Węglowa Czechowice-Dziedzice – ul. Legionów, ul. Waryńskiego Czechowice-Dziedzice – ul. Ligocka Stacja paliw (Lotos) droga ekspresowa S1 Bielsko-Biała – Przybędza (603) Bielsko-Biała Komorowice S52E75 942 most nad Białą Bielsko-Biała Rosta 940 Bielsko-Biała Hałcnów (Suchy Potok) S1E75 S52 most nad Krzywą i linią kolejową Bielsko-Biała Lipnik 52 wiadukt (150 m) wiadukt (194 m) wiadukt (335 m) wiadukt nad ul. Górską i potokiem Straconka (152 m) Bielsko-Biała Mikuszowice 52 942 most nad rzeką Białą (472 m) Wilkowice most nad Mesznianką Buczkowice 942 945 estakada nad Rybarzowicami, ul. Żywiecką i rzeką Żylicą (1281 m) wiadukt nad ciekiem wodnym i ul. Żeromskiego (226 m) Łodygowice most nad doliną potoku Wieśnik (323 m) wiadukt nad potokiem Żarnówka i ul. Zadolną (266 m) Żywiec Soła 946 most nad Leśnianką Żywiec Browar wiadukt nad linią 139 Katowice – Zwardoń Przybędza 1 koniec drogi ekspresowej 1 Przybędza – Milówka most nad Sołą w Węgierskiej Górce dworzec kolejowy Węgierska Górka most nad Żabniczanką rondo w Milówce most nad Sołą w Milówce most nad Kameniszczanką Milówka S1 droga ekspresowa S1 Milówka– Zwardoń wiadukt nad doliną Kameszniczanki (663 m) wiadukt nad osuwiskiem w Szarym (263 m) Laliki 943 [m] tunel Emilia (678 m) Rajcza wiadukt nad szlakiem migracji zwierząt (220 m) koniec drogi ekspresowej Zwardoń granica państwa SK Zwardoń-Myto — Skalité  Świerczynowiec (Svrčinovec)  Svrčinovec, Żylina (Žilina) Dawny[5] odcinek węzeł Częstochowa Północ – ul. Warszawska w Częstochowie[6] A1E75  Pyrzowice, Gliwice, Ostrawa (Ostrava) A1E75  Piotrków Trybunalski, Łódź, Toruń, Gdańsk Częstochowa Północ A1E75 Częstochowa 1 aleja Wojska Polskiego ul. Połaniecka al. Marszałkowska, ul. Kornela Makuszyńskiego przejazd pod wiaduktem linii 1 Warszawa Zach. – Katowice ul. Warszawska 91 91  Radomsko, Piotrków Trybunalski, Łódź 91  Koziegłowy, Siewierz, Podwarpie

Trasa trzykrotnie (w pobliżu Grudziądza, Torunia i w Czechowicach-Dziedzicach) przekracza Wisłę.

Klasa drogi

Pomijając odcinki oznakowane jako autostrada i droga ekspresowa droga posiada parametry klasy GP na odcinkach:

• Tychy – Bielsko-Biała
• Przybędza – Węgierska Górka

oraz parametry klasy G na odcinku między Węgierską Górką a Milówką^[7].

Dopuszczalny nacisk na oś

Od 2005 roku^[8] na drodze nr 1 dopuszczalny jest ruch pojazdów o nacisku osi pojedynczej do 11,5 tony^[9][10].

Historia

Pierwotnie droga krajowa nr 1 biegła po śladzie obecnej drogi krajowej nr 91, jednakże wraz z oddawaniem kolejnych odcinków autostrady A1, przejmowały one oznaczenie drogi krajowej nr 1, natomiast równoległe odcinki starej jedynki oznaczane były numerem 91. Południowy odcinek drogi krajowej nr 1 pierwotnie biegł natomiast równoleżnikowo między Cieszynem a Bielskiem-Białą, po szlaku obecnej drogi ekspresowej S52. W dniu 4 sierpnia 2016 r. zmieniony został przebieg południowego odcinka drogi na obecny, biegnący południkowo do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

Trasa między Bielskiem-Białą a Zwardoniem w latach 1985^[11] – 2000^[12] nosiła oznaczenia drogi krajowej nr 94 na odcinku Bielsko-Biała – Żywiec oraz drogi krajowej nr 944 na dalszej części do Zwardonia. W latach 2000 – 2016^[13] fragmenty te stanowiły drogę krajową nr 69.

Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 r. do przebiegu drogi krajowej nr 1 ma być zaliczany także odcinek alei Wojska Polskiego w Częstochowie od węzła autostradowego Częstochowa Północ do węzła z ulicą Warszawską (droga nr 91)^[6]. Przedmiotowy odcinek, według rozporządzenia, nie stanowi zasadniczego przebiegu drogi nr 1^[6]. 1 stycznia 2025 roku, na mocy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 września 2024 r.^[14], stracił kategorię drogi krajowej i został zaliczony do dróg wojewódzkich^[15].

Pikietaż

Poniższa tabela zawiera informacje dotyczące wyznaczonego pikietażu w ciągu drogi, opracowana na podstawie danych udostępnionych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad^[16]. Może ona zawierać nie do końca precyzyjne dane.

Dane pikietażu drogi krajowej nr 1^[n]

Oznaczenie	Odcinek	km początkowy	km końcowy	Uwagi
A1	Rusocin – Pyrzowice	0,0	475,4	początek trasy kilkaset metrów na północ od węzła Rusocin (przejście z drogi ekspresowej S6)
A1d	Pyrzowice – wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich	0,0	≈14	pikietaż lokalny dokładna wartość końcowa nieznana wiadukt znajduje się w sąsiedztwie węzła Piekary Śląskie pofałdowania nawierzchni (ograniczenia do 110 i 80 km/h)
A1c	wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich – węzeł Gliwice Wschód – początek estakady autostradowej w Gliwicach	0,0	22,6	pikietaż lokalny wartość końcowa szacowana
A1b	początek estakady autostradowej w Gliwicach – Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44)	0,0	≈5,9	pikietaż lokalny dokładna wartość końcowa nieznana
A1a	Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44) – granica państwa	0,0	≈48,7	pikietaż lokalny dokładna wartość końcowa nieznana
S1b	Pyrzowice – Podwarpie	0,0	brak danych (około 13. km)	pikietaż lokalny według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównych z łącznicami (km 12+600), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
1a	Podwarpie – Dąbrowa Górnicza	0,0	2,5	pikietaż lokalny punkt końcowy na granicy Dąbrowy Górniczej przebudowa odcinka do drogi ekspresowej wschodnia obwodnica GOP
1	Dąbrowa Górnicza	525,1	530,7	fragment w przebudowie do drogi ekspresowej wschodnia obwodnica GOP
S1	Dąbrowa Górnicza – Sosnowiec – Mysłowice – Tychy	530,7	564,5	wschodnia obwodnica GOP
1	Tychy – Pszczyna – Czechowice-Dziedzice – Bielsko-Biała	564,5	brak danych (około 601. km)	według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównej z łącznicą relacji Tychy → Cieszyn (km 600+800), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
S1f	Bielsko-Biała – Przybędza	0,0	33,8	pikietaż lokalny dawna droga ekspresowa S69
1f	Przybędza – Węgierska Górka – Milówka – S1	33,8	45,6	pikietaż lokalny dawna droga krajowa nr 69
1h	Węgierska Górka – Milówka – S1	0,0	≈5,9	ulica Trakt Cesarski, droga o częściowym ograniczeniu dostępu (dojazd do posesji); na 800 m nie ma utwardzonej nawierzchni[17] pikietaż lokalny
S1g	(Milówka) DK1 – Tunel Emilia – Zwardoń – granica państwa (dawne przejście graniczne)	0,0	≈11,2	pikietaż lokalny dokładna wartość końcowa nieznana na wysokości 10. km oznakowanie końca drogi ekspresowej, dalszy przebieg jako droga krajowa

Autostrada A1

Osobny artykuł: Autostrada A1 (Polska).

Trasa na odcinku Rusocin – Gorzyczki (584 kilometry) ma status autostrady A1. Jest też częścią trasy europejskiej E75

Droga ekspresowa S1

Osobny artykuł: Droga ekspresowa S1 (Polska).

Droga na odcinkach Pyrzowice – Tychy, Bielsko-Biała – Przybędza oraz Milówka – Zwardoń (granica ze Słowacją) ma status drogi ekspresowej S1.

Planowane przebudowy i remonty

Droga ekspresowa S1

Zobacz więcej w artykule Droga ekspresowa S1 (Polska), w sekcji Odcinki w budowie.

Mysłowice - Bielsko-Biała

Obecnie budowany jest odcinek drogi S1 Mysłowice – Bielsko-Biała zastępujący istniejący przebieg DK1 biegnący przez Tychy, Pszczynę, Goczałkowice-Zdrój i Czechowice-Dziedzice. Zakończenie prac zaplanowano na rok 2026.

Przybędza - Milówka

Realizowany jest też odcinek trasy między węzłani "Przybędza" i "Milówka" (tzw. obejście Węgierskiej Górki). Trasa zostanie poprowadzona przez estakady i 2 tunele o długości około 800 metrów. Długość drogi to prawie 10 kilometrów. Termin zakończenia budowy drogi to rok 2025.

Ważniejsze miejscowości leżące na trasie nr 1

(lista wymienionych miejscowości nie uwzględnia miejscowości w ciągu A1)

• Pyrzowice (Międzynarodowy port lotniczy Pyrzowice)
• Dąbrowa Górnicza – obwodnica S1
• Sosnowiec – obwodnica S1
• Jaworzno – obwodnica S1
• Mysłowice – obwodnica S1
• Tychy – (droga nr 44, 86)
• Kobiór – obwodnica
• Pszczyna
• Goczałkowice-Zdrój – obwodnica
• Czechowice-Dziedzice – obwodnica
• Bielsko-Biała – obwodnica S1 (droga S52)
• Żywiec – obwodnica S1
• Laliki – obwodnica S1
• Zwardoń – obwodnica S1

Zobacz też

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Nowy odcinek autostrady A1

• autostrada A1
• droga ekspresowa S1
• droga krajowa nr 91
• trasa europejska E75
• Gierkówka