Loading AI tools
budowla służąca do przeprowadzania drogi komunikacyjnej nad przeszkodą wodną, składająca się z przęseł opartych za pośrednictwem łożysk na podporach (filarach, przyczółkach) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Most – rodzaj przeprawy w postaci budowli inżynierskiej, której konstrukcja pozwala na pokonanie przeszkody wodnej lub lądowej[1] skonstruowana w taki sposób, że pod nią pozostaje wolna przestrzeń (w odróżnieniu od nasypu). Przęsłem mostu nazywa się element konstrukcyjny łączący dwie podpory lub przestrzeń między nimi.
Mosty dzieli się na[2]:
Ze względu na rodzaj drogi prowadzonej po moście dzielone są one następująco:
Ze względu na charakter ustroju nośnego:
Ze względu na rodzaj materiału:
Można spotkać rozwiązania, w których podpory wykonane są z innego tworzywa niż przęsła, np. stalowe przęsła na filarach z cegły (most stalowo-ceglany).
Z uwagi na liczbę przęseł można wyróżnić mosty jedno-, dwu-, lub wieloprzęsłowe.
W zależności od konstrukcji pomostu wyróżnia się mosty płytowe, belkowe, skrzynkowe, a także sklepione, łukowe i kratowe.
Z uwagi na sposób podparcia przęsła mosty dzielone są na: wolnopodparte, wspornikowe, łukowe, wantowe i wiszące, o przęsłach stałych lub ruchowych (mosty zwodzone, obrotowe, uchylne i przetaczane).
Most podwieszony (most wantowy) – to most o płycie przęsła zawieszonej na cięgnach mocowanych na wieżach zwanych również pylonami. Przykładem takiego mostu jest największy i najdłuższy most w Polsce – Most Solidarności w Płocku przez Wisłę o rekordowej rozpiętości najdłuższego przęsła – 375 metrów, będącego najdłuższym przęsłem w Polsce i tej części Europy. Długość mostu głównego (podwieszonego) wynosi 615 metrów, natomiast długość całkowita mostu to 1712 metrów.
Most wiszący – płyta przęsła zawieszona jest na cięgnach (kablach) mocowanych na podporach, lub na wieżach zwanych podobnie jak w moście wantowym pylonami. Przykładami mostu wiszącego są:
Most obrotowy – najciekawszymi przykładami są: most drogowy w Giżycku z 1898 lub wąskotorowy most w Rybinie na szlaku Żuławskiej Kolei Dojazdowej – oba o przęsłach obracanych ręcznie (przez jednego człowieka) w poziomie. W Szczecinie nad Regalicą znajduje się jedyny w Polsce czynny kolejowy most zwodzony.
Najstarsze (i czasem spotykane do dnia dzisiejszego) rozwiązania mostów to mosty wiszące zbudowane z lian, lin z ewentualnym wypełnieniem kłodami. Dużym osiągnięciem inżynierskim była zbudowana w V w. p.n.e. przeprawa pontonowa przez Bosfor (zbudowana na polecenie Dariusza I). Największy rozwój budownictwa mostowego miał miejsce w okresie cesarstwa rzymskiego. Do ważniejszych przykładów konstrukcji z tego czasu należy Most Trajana nad rzeką Dunaj z 104 r. W okresie średniowiecza nie powstawały zbyt ciekawe przykłady tego typu rozwiązań. Wyjątkiem jest Most Karola postawiony w Pradze w 1357. Dopiero w XVIII w. powstały kolejne ciekawe rozwiązania inżynierskie. Należy do nich pierwszy na świecie most żeliwny z 1779 r. nad rzeką Severn w Anglii, w 1874 r. w USA zbudowano pierwszy duży most stalowy, a w 1875 r. we Francji został zbudowany pierwszy most żelbetowy.
Podstawowymi elementami konstrukcji mostu są filary, na których za pośrednictwem łożysk mostowych opierają się przęsła. Skrajne podpory noszą nazwę przyczółków. W dawnych mostach drewniane filary znajdujące się w wodzie były chronione przed naporem kry przez izbice.
Pierwszym na świecie mostem z materiałów innych niż drewno i kamień jest most Iron Bridge wykonany w 1779 z elementów z lanego żeliwa, otwarty do eksploatacji 1 stycznia 1781 roku w Ironbridge w Shropshire w Anglii. Skonstruowany on został tak samo, jak do tamtych czasów budowano mosty drewniane: elementy mostu łączono ze sobą na wpusty i kliny, nie używając żadnych później powszechnie w takich konstrukcjach stosowanych elementów jak śruby i nity. Szczeliny uszczelniano blachą ołowianą. Ruch drogowy na tym moście wstrzymano dopiero w roku 1934 i to wcale nie dlatego, że żeliwo w nim popękało lub skorodowało, a dlatego, że skarpy wąwozu doliny rzeki Severn, nad którą został przeprowadzony, ulegały systematycznemu osuwaniu się i zbliżały się do siebie na tyle, że most się poważnie odkształcił. Mimo to stoi bez żadnych uszkodzeń do dziś.
Lp. | Zdjęcie | Most | Miejsce | Rok budowy | Wysokość [m] |
---|---|---|---|---|---|
1 | Beipanjiang (Duge) | Chiny | 2016 | 565 | |
2 | Siduhe | Chiny | 2009 | 496 | |
3 | Baluarte | Meksyk | 2012 | 403 | |
4 | Hegigio Gorge Pipeline | Papua-Nowa Gwinea | 2005 | 393 | |
5 | Ba Lin He | Chiny | 2009 | 370 | |
6 | Beipanjiang 2003 | Chiny | 2003 | 366 | |
7 | Aizhai | Chiny | 2012 | 336 | |
8 | Liuchonghe | Chiny | 2012 | 336 | |
9 | Beipanjiang 2009 | Chiny | 2009 | 318 | |
10 | Liuguanghe | Chiny | 2001 | 297 | |
11 | Most nad Zhijinghe | Chiny | 2009 | 294 | |
12 | Royal Gorge | Stany Zjednoczone | 1929 | 291 |
Lp. | Obraz | Nazwa | Lokalizacja | Przeszkoda | Rodzaj konstrukcji | Materiał konstrukcji | Rok oddania do użytku | Rozpiętość całkowita obiektu [m] | Rozpiętość najdłuższego przęsła [m] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | Most Solidarności | Płock | Wisła | podwieszony | stal, 2 pylony – stal | 2007 | 615,0 | 375,0 | |
2. | Most im. gen. E. Zawackiej | Toruń | Wisła | łukowy | stal, 2 łuki – stal | 7 grudnia 2013(dts) | 540,0 | 270,0 | |
3. | Most Rędziński | Wrocław | Odra, Wyspa Rędzińska | podwieszony | beton, 1 pylon – beton | 2011 | 612,0 | 256,0 | |
4. | Most Siekierkowski | Warszawa | Wisła | podwieszony | konstrukcja zespolona, 2 pylony – beton | 2002 | 500,0 | 250,0 | |
5. | Most Tadeusza Mazowieckiego | Rzeszów | Wisłok, zbiornik bezpieczeństwa PGE EC Rzeszów | podwieszony | konstrukcja zespolona, 1 pylon – beton | 2015 | 482[9] | 240[10] | |
6. | Most III Tysiąclecia im. Jana Pawła II | Gdańsk | Martwa Wisła | podwieszony | konstrukcja zespolona, 1 pylon – beton | 2001 | 380,0 | 230,0 | |
7. | Most im. Jana Pawła II | Puławy | Wisła | łukowy | konstrukcja zespolona, 1 łuk – stal | 2008 | 1038,2 | 212,0 | |
8. | Most na drodze krajowej DK16 pod Ostródą | Lesiak Ostródzki | Rynna polodowcowa jeziora Morliny | extradosed | beton, 3 pylony – beton | 2017 | 677,0[11] | 206,0 | |
9. | Most pod Kwidzynem | Korzeniewo – Opalenie (Województwo pomorskie) | Wisła | extradosed | beton, 3 pylony – beton | 2013 | 808,4 | 204,0 | |
10. | Most im. kardynała Franciszka Macharskiego w Krakowie | Kraków | Wisła | podwieszony | beton, 4 pylony – beton | 2017[12] | 706,0[13] | 200,0 | |
11. | Most przez Dunajec w Kurowie | Kurów (powiat nowosądecki) | Dunajec | extradosed | beton, 3 pylony – beton |
2021[14] | 602,0[14] | 200,0[15] | |
12. | Most Niepodległości | Ostróda | Kanał Pauzeński | łukowy | konstrukcja zespolona, 1 łuk – stal | 2018[16] | 340,0[17] | 200,0 | |
13. | Most nad Dunajcem koło Tarnowa | Ostrów, Kępa Bogumiłowicka, Tarnów | Dunajec | belkowy | beton | 2024 | 815,6[18] | 185,0 | |
14. | Most Świętokrzyski | Warszawa | Wisła | podwieszony | konstrukcja zespolona, 1 pylon – beton | 2000 | 430,0 | 180,0 | |
15. | Most w Rozgartach | Rozgarty k/Grudziądza | Wisła | belkowy | beton | 2011 | 400,0 | 180,0 | |
16. | Most Anny Jagiellonki | Warszawa | Wisła | belkowy | beton | 2020 | 535,5[19] | 176,0[20] | |
17. | Most Kotlarski | Kraków | Wisła | łukowy | stal, 1 łuk – stal | 2001 | 166,6 | 166,0 | |
18. | Most im. Józefa Piłsudskiego | Nowy Sącz | Dunajec | łukowy | konstrukcja zespolona, 2 łuki – stal | 2019 | 333,40 | 165,0[21] | |
19. | Most w Wolinie | Wolin | Cieśnina Dziwna | łukowy | konstrukcja zespolona, 1 łuk – stal | 2003 | 664,45 | 165,0 | |
20. | Most Marii Skłodowskiej-Curie | Warszawa | Wisła | belkowy | konstrukcja zespolona | 2012 | 795,0 | 160,0 | |
21. | Most Milenijny | Wrocław | Odra, Zatoka przystani rzecznej – Zimowisko Osobowice | podwieszony | beton, 2 pylony – beton | 2004 | 923,5 | 153,0 | |
22. | Estakada Generała Stanisława Maczka | Skomielna Biała | Obniżenie terenu | belkowy | beton | 2019 | 992,0[22] | 140,0[23] | |
23. | Most autostradowy w Mszanie | Mszana | Potok Kolejówka, łącznica autostrady, dolina | extradosed | beton; głowice słupów – stal | 2014 | 402,5 | 130,0 | |
24. | Most Brama Przemyska | Przemyśl | San | podwieszony | konstrukcja zespolona, 1 pylon – beton | 2012 | 229,5 | 114,0 | |
25. | Most Unii Europejskiej | Konin | Warta | podwieszony | – | 2007 | 200,0[24] | 80,0 | |
26. | Link do obrazu | Most w Dobczycach | Dobczyce | Raba | podwieszony | konstrukcja zespolona, 2[25] pylony – beton | 2012 | 641,0[26] | 76,0[27] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.