Remove ads
Rudolf Modrzejewski lub Ralph Modjeski (ur. 27 stycznia 1861 w Bochni lub Krakowie, zm. 26 czerwca 1940 w Los Angeles)[1] – polski i amerykański inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów, pionier w budownictwie mostów wiszących.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 czerwca 1940 |
Remove ads
Urodził się w Krakowie lub Bośni[2] jako syn polskiej pary aktorskiej Heleny Modrzejewskiej i Gustawa Zimajera. Kiedy Rudolf miał 6 lat, ojciec, który wcześniej rozstał się z Heleną, porwał go i przez 3 lata trzymał w ukryciu. W wieku piętnastu lat Rudolf wraz z matką emigrował do USA. Obywatelstwo amerykańskie uzyskał podczas studiów w paryskiej École nationale des ponts et chaussées (Państwowej Szkole Dróg i Mostów), w 1883. Za pierwszym podejściem w 1880 roku nie udało mu się zdać egzaminów wstępnych (zajął 27. lokatę, a wolnych miejsc było 25). Zamierzał wówczas zostać pianistą – za młodu uczył się z Ignacym Janem Paderewskim. Ostatecznie został jednak przyjęty na tę prestiżową uczelnię rok później[3]. We Francji używał oficjalnie nazwiska Ralph Modjeski, skracając trudne do wypowiedzenia nazwisko Modrzejewski i czyniąc je łatwiejszym w artykulacji dla ludzi zachodu. Nigdy nie zerwał jednak swoich kontaktów z Polską – dużo pisał po polsku i wielokrotnie podkreślał polskie pochodzenie. Korespondencję w języku polskim kierowaną do kraju zawsze podpisywał pełnym polskim nazwiskiem Rudolf Modrzejewski. 28 grudnia 1885 roku wziął ślub z Felicją Bendą w polskim kościele katolickim w Nowym Jorku. Mieli trójkę dzieci: Feliksa, Marylę i Karola[4]. W 1931 roku małżonkowie rozwiedli się po trwającej od 1916 roku separacji. W tym samym roku siedemdziesięcioletni już Modrzejewski poślubił Virginię Mary Giblin, swoją dotychczasową kochankę[5].
Remove ads
Do USA wrócił z Paryża – ukończywszy tam studia z wyróżnieniem – w 1885 i podjął pracę inżyniera najpierw pod okiem konstruktora, „ojca budownictwa mostów amerykańskich”, George S. Morisona. W 1893 założył w Chicago własne biuro projektowe (istniejące do dziś pod nazwą Modjeski & Masters, po dołączeniu do niej w 1924 Franka M. Mastersa). W 1911 otrzymał doktorat inżynierii w Illinois State University, w 1922 Medal Franklina, w 1929 roku złoty Medal Johna Fritz'a.
Światowej sławy inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów. Pionier w budownictwie mostów wiszących. Zbudował prawie 40 mostów na największych rzekach Ameryki Północnej. Odegrał znaczącą rolę jako wychowawca następnych pokoleń amerykańskich konstruktorów i budowniczych mostów. Był pionierem praktycznego zastosowania w budowie mostów wiszących sprężystych stalowych pylonów, zamiast stosowanych wcześniej murowanych wież[6]. Ciężar mostów według tej konstrukcji w znacznej mierze wisiał nad wodą zamiast opierać się na podporach. Przy okazji 75 urodzin Modrzejewskiego w 1936 wartość zbudowanych przez niego mostów oszacowano na 200 mln dolarów[7]. Jego uczniem był m.in. twórca słynnego mostu Golden Gate w San Francisco – Joseph B. Strauss.
Remove ads
- W marcu 2008 r. imieniem Rudolfa Modrzejewskiego nazwano most Fordoński w Bydgoszczy[8].
- Konstruktor jest także patronem Zespołu Szkół Geodezyjno-Drogowych w Poznaniu[9].
- Od 2019 roku patron ulicy na wrocławskim Brochowie[10].
- 1882–1885 – studia w École nationale des ponts et chaussées w Paryżu, którą kończy z wyróżnieniem,
- 1885 – asystent konstruktora mostów – George’a S. Morisona,
- 1893 – własne biuro konstrukcyjne w Chicago,
- 1902 – 1905 – przedsiębiorstwo Noble&Modejski realizuje projekt mostu w Thebes dla Southern Illinois and Missouri Company gdzie po raz pierwszy na tak dużą skalę używa do budowy przęseł betonu[11]
- 1903 – prasa amerykańska uznaje Rudolfa Modrzejewskiego za najwybitniejszego specjalistę w dziedzinie budowy mostów, zostaje uznany przez stowarzyszenie techniczne ASCE za inżyniera roku,
- 1911 – tytuł doktora inżynierii Uniwersytetu Stanu Illinois,
- 1913 – rozprawa naukowa o projektowaniu wielkich mostów,
- 1922 – medal Instytutu im. B. Franklina w Filadelfii,
- 1929 – R. Modrzejewski zostaje laureatem John Fritz Gold Medal, najwyższego amerykańskiego odznaczenia w dziedzinie inżynierii,
- 1929 – doktorat honoris causa Politechniki Lwowskiej.
Remove ads
Na amerykańskich rzekach Modrzejewski wybudował ponad 30 mostów w tym m.in.:
- Thebes Bridge na Missisipi, Thebes, Illinois (1904),
- McKinley Bridge (1910),
- Cherry Street Highway Bridge (1912),
- Harahan Bridge w Memphis (1916),
- Quebec Railway w Kanadzie (1917),
- Benjamin Franklin Bridge w Filadelfii (1926),
- Ambassador Bridge w Detroit (1929),
- Mid-Hudson Bridge w Pougkeepsie (1930),
- Huey P. Long w Nowym Orleanie (1936),
- San Francisco–Oakland Bay Bridge łączący San Francisco z Oakland poprzez Zatokę San Francisco (1936),
- Blue Water Bridge łączący Port Huron (Michigan, USA) z Sarnia (Ontario, Kanada) (1938).
Remove ads
Modrzejewski zajmował się również teorią budownictwa mostowego. W Stanach Zjednoczonych opublikował na ten temat wiele książek i artykułów w tym m.in. klasyczną pozycję na ten temat poświęconą projektowaniu mostów. Wybrane publikacje:
- Ralph Modjeski, St. Louis Electric Bridge Co, „The McKinley Bridge: Across the Mississippi River”, H. C. Sherman, 1919.
- Ralph Modjeski, Frank M. Masters, Engineers. (New York, N.Y.), Ralph Modjeski, Frank M. Masters, Harrisburgh Bridge Company, „Market Street Bridge Over the Susquehanna River, Harrisburgh, Pennsylvania: Preliminary Report on Reconstruction”, The Firm, 1924.
- Ralph Modjeski, Frank Milton Masters, The Louisville municipal bridge over the Ohio river between Louisville, Kentucky and Jeffersonville, Indiana, Uniwersytet Michigan.
- Ralph Modjeski, Masters & Chase, Engineers, Ralph Modjeski, „Tacony-Palmyra Bridge Over the Delaware River Between Philadelphia, Penna. & Palmyra, N.J.:Preliminary Report to the Tacony-Palmyra Bridge Co”, The Firm.
- Ralph Modjeski, „To the Joint Pacific Highway-Columbia Bridge Committee of Portland and Vancouver Commercial Clubs: A Report with Plans and Estimates for the Proposed Bridge Across the Columbia River Between Portland, Oregon, and Vancouver, Washington”, Author, 1912.
- Ralph Modjeski, „A Report to the Mayor and City Council with Plans and Estimates for the Proposed Bridge Across the Willamette River at Portland, Oregon”, Author, 1908.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads