brzask

brzask (język polski)

brzask (1.2)

brzask (1.3)

wymowa:

IPA: [bʒask], AS: [bžask] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	brzask	brzaski
dopełniacz	brzasku	brzasków
celownik	brzaskowi	brzaskom
biernik	brzask	brzaski
narzędnik	brzaskiem	brzaskami
miejscownik	brzasku	brzaskach
wołacz	brzasku	brzaski

(1.1) pora dnia, kiedy kończy się noc i niebo stopniowo się rozjaśnia^[1]

(1.2) światło widoczne na niebie przed wschodem słońca^[2]

(1.3) książk. blask rzucany przez określone źródło światła

(1.4) książk. przen. początek jakiegoś zjawiska lub procesu

odmiana:

(1.1-4)

 

przykłady:

(1.1) Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną, ale o brzasku zjawił się znów w świątyni^[3].

(1.1) Ale z nastaniem brzasku dnia następnego Bóg zesłał robaczka, aby uszkodził krzew, tak iż usechł^[4].

(1.1) Wyciągnął Mojżesz rękę nad morze, które o brzasku dnia wróciło na swoje miejsce^[5].

(1.3) Złotawe przesłony okien i obicia ścian rozsiewały wdzięczne brzaski, w których podkomorzyna jawiła się piękną jak nigdy^[6].

składnia:

kolokacje:

(1.1) o brzasku

(1.2) blady / złoty / różowy brzask • brzask jutrzenki / dnia

(1.3) biały brzask • brzask latarni / ognia

(1.4) brzask dziejów

synonimy:

(1.1) przedświt, zaranie

(1.2) poet. jutrzenka, zorza^[7]

(1.3) odblask, odbłysk

(1.4) początek, zaranie, świt

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) pora dnia

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

prasł. *brěskъ, prasł. *brězgъ → przedświt, rozwidnianie się^[1]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) dawn
• białoruski: (1.1) золак m, досвітак m, світанне n; (1.2) зара ż
• duński: (1.1) daggry n
• fiński: (1.2) aamunkoitto
• litewski: (1.2) proaušris m
• portugalski: (1.2) alba ż
• rosyjski: (1.1) заря ż; (1.2) заря ż
• walijski: (1.2) gwawr ż, cyfddydd m
• włoski: (1.2) alba ż; (1.3) alba ż

źródła:

1.  Hasło „brzask” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
2.  Hasło „brzask” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Ewangelia Jana 8, 2.
4. Księga Jonasza 4, 7.
5. Księga Wyjścia 14, 27.
6. W. Reymont: Rok 1794
7. synonimy.ux.pl.