Autostrady i drogi ekspresowe w Polsce stanowią część sieci dróg krajowych. Klasy autostrady i drogi ekspresowej przeznaczone są dla najważniejszych dróg krajowych obsługujących ważne relacje międzyregionalne i międzynarodowe. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 15 maja 2004 łączna sieć autostrad i dróg ekspresowych w Polsce liczyć będzie ok. 7300 km (w tym ok. 2000 km autostrad)^[1]. Obecnie oddanych do użytku jest 881,1 km autostrad, 476,9 km dróg ekspresowych dwujezdniowych oraz 325,6 km dróg ekspresowych jednojezdniowych^[2].

Thumb — Stan realizacji sieci autostrad i dróg ekspresowych.

     istniejące

     w budowie

     planowane

Definicje ustawowe

Ustawa z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115 z późn. zm.) w następujący sposób definiuje autostrady i drogi ekspresowe:

autostrada - droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, wyposażona przynajmniej w dwie trwale rozdzielone jednokierunkowe jezdnie, posiadająca wielopoziomowe skrzyżowania ze wszystkimi przecinającymi ją drogami transportu lądowego i wodnego. Wyposażona jest w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników autostrady.
droga ekspresowa – droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, wyposażona w jedną lub dwie jezdnie, posiadająca wielopoziomowe skrzyżowania z przecinającymi ją innymi drogami transportu lądowego i wodnego, z dopuszczeniem wyjątkowo jednopoziomowych skrzyżowań z drogami publicznymi. Wyposażona jest w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników drogi.

Podsumowanie

Perspektywa

Program budowy autostrad i dróg ekspresowych

Program budowy sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce, opracowany pod koniec lat 90. XX w., mimo wielu modyfikacji jest konsekwentnie realizowany. Zmiany wprowadzone do pierwotnej wersji programu dotyczyły takich kwestii jak: terminy ukończenia poszczególnych odcinków, zmiany klasy drogi (np. droga ekspresowa S3 początkowo była planowana jako autostrada A3). Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 15 maja 2004 określono sieć autostrad i dróg ekspresowych w Polsce o łącznej długości ok. 7200 km (w tym ok. 2000 km autostrad)^[3]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 13 lutego 2007^[4] uzupełniło wykaz autostrad i dróg ekspresowych o drogi S2 i S79. 24 sierpnia 2009 roku Ministerstwo Infrastruktury opublikowało projekt^[5], a 20 października Rada Ministrów przyjęła Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych^[6], które zakłada:

utworzenie nowej drogi ekspresowej S61 po przebiegu Ostrów Mazowiecka – Łomża – Stawiski – Szczuczyn – Ełk – Raczki – Suwałki – Budzisko – granica państwa (Kowno),
skrócenie drogi ekspresowej S8 do Białegostoku -Choroszczy (rezygnacja z odcinka Białystok – Suwałki, odcinek Suwałki – Budzisko włączony w drogę S61),
modyfikację przebiegu drogi ekspresowej S19 w okolicach Białegostoku omijając od północy Puszczę Knyszyńską po przebiegu Choroszcz – Knyszyn – Korycin – Sokółka.

Sieć autostrad i dróg ekspresowych rozbudowywana jest obecnie szybciej między innymi ze względu na duże zainteresowanie problemem, dotacje z europejskiego Funduszu Spójności, a także dotacje Unii Europejskiej. Dodatkowym impulsem mobilizującym instytucje rządowe do przyspieszenia prac w tym kierunku stało się przyznanie organizacji Euro 2012 Polsce i Ukrainie.

Podsumowanie

Perspektywa

Zaawansowanie budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce

Poniższa tabela zawiera zestawienie planowanych autostrad i dróg ekspresowych w Polsce zgodnie z rządowym "wykazem autostrad i dróg ekspresowych w Rzeczypospolitej Polskiej" będącym załącznikiem do rozporządzeń Rady Ministrów. Podane długości są przybliżone i mają charakter jedynie orientacyjny.

Więcej informacji Autostrady, Oznaczenie drogi ...

Autostrady
Oznaczenie drogi	Zakładany przebieg	Długość całkowita	Istnieje	Zaawansowanie	W budowie	Modernizacja
	Gdańsk (S6) – Gorzyczki (granica)	~568 km	142,1 km	~25%	273,6 km	~10,7 km
	Świecko (granica) – Kukuryki (granica)	~610 km	254,4 km	~42%	220,2 km	~13 km
	Jędrzychowice (granica) – Korczowa (granica)	~680 km	440,2 km	~65%	230,5 km	0 km
	Kołbaskowo (granica) – Rzęśnica (S3)	~29 km	21,7 km	~75%	0 km	0 km
	Bielany Wrocławskie (S8) – Wrocław (DK8)	35,5 km	14,5 km	~41%	21 km	0 km
	Olszyna (granica) – Krzyżowa (A4)	~78 km	7 km, 71km (jezdnia północna)	~54%	0 km	0 km
Razem autostrad		~2000,5 km	916,9 km	~46%	745,3 km	~23,7 km
Drogi ekspresowe
Oznaczenie drogi	Zakładany przebieg	Długość całkowita	Istnieje	Zaawansowanie	W budowie	Modernizacja
	Pyrzowice – granica z Republiką Czeską (Cieszyn-Boguszowice)	~130 km	~82 km	~63%
	Konotopa – Nowy Konik	~40 km	0 km	0%
	Świnoujście – granica z Republiką Czeską (Lubawka)	~470 km	~178 km	~39%
	Grudziądz – Wrocław	~400 km	~27 km	~7%
	Goleniów – Gdańsk	~330 km	~57km	~17%
	Gdańsk – Rabka-Zdrój	~720 km	~168 km	~23%
	Wrocław – Białystok	~557 km	~62 km	~11%
	Szczecin – Płońsk	~460 km	~67,5 km	~14,7%
	Koszalin – Pyrzowice	~550 km	~21 km	~4%
	Piotrków Tryb. – Dorohusk-Jahodyn (granica)	~315 km	16,7 km	5%
	Zachodnia Obwodnica Łodzi (A2 – S8)	~42 km	0 km	0%
	Warszawa – Hrebenne-Rawa Ruska (granica)	~310 km	~15km	5%
	Kuźnica Białostocka-Bruzgi (granica) – granica ze Słowacją (Barwinek)	~570 km	~6 km	1%
	Elbląg – Grzechotki (granica)	50,2 km^[7]	50,2 km	100%
	Olsztyn – Olsztynek	~25 km	0 km	0%
	Ostrów Mazowiecka – Kowno (granica)	0 km	0 km	0%
	Bielsko-Biała – granica ze Słowacją (Zwardoń/Myto)	~48 km	~19,7 km	41%
	Sulejów – Nisko	~215 km	0 km	0%
	Warszawa-Lotnisko (S2) – Warszawa-Marynarska	~5 km	0 km	0%
Razem dróg ekspresowych		~~5237 km	770 km	~15%

Zamknij

Ponadto poniższe drogi ekspresowe nie są elementem rządowego planu sieci autostrad i dróg ekspresowych:

Więcej informacji Droga ekspresowa, Zakładany przebieg ...

Zakładany przebieg	Opis	Długość całkowita	Istnieje	Informacje dodatkowe
Kołbaskowo (A6) – Goleniów	droga ekspresowa S6	b.d.	0 km	Planowana północna obwodnica Szczecina ujęta w planach władz miasta. Droga ta nie jest wymieniana w rozporządzeniach Rady Ministrów^[3]^[4], a więc nie jest elementem planowanej sieci autostrad i dróg ekspresowych.
Grudziądz (A1) – Augustów	droga ekspresowa S16	b.d.	0 km	Droga ta, ani żadna jej część nie istnieje. Nie jest też wymieniana w rozporządzeniach Rady Ministrów^[3]^[4], a więc nie jest elementem planowanej sieci autostrad i dróg ekspresowych.
Sosnowiec – Katowice	Droga ekspresowa S86	8,6 km	8,6 km	Droga istnieje jako fragment drogi krajowej nr 86 oznaczony znakiem drogi ekspresowej. Nie jest jednak wymieniana w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych^[3]^[4].

Zamknij

Podsumowanie

Perspektywa

Prawne warunki korzystania

Oznaczenia

Autostrady w Polsce oznacza się znakiem białego wiaduktu nad dwiema białymi jezdniami na niebieskim tle. Numerowane są znakiem o czerwonym tle. Przed numerem zawsze znajduje się litera A. Drogowskazy na autostradach mają niebieskie tło. Drogi ekspresowe w Polsce oznacza się znakiem białego samochodu zwróconego frontem do kierowcy, na niebieskim tle. Numerowane są znakiem o czerwonym tle, z numerem, poprzedzonym literą S, lub miniaturką znaku D7. Drogowskazy na drogach ekspresowych mają zielone tło.

Prędkość dopuszczalna

Tabela podaje przewidziane przez ustawę Prawo o ruchu drogowym limity prędkości na polskich autostradach i drogach ekspresowych.

Więcej informacji Autostrady, Typ pojazdu ...

Autostrady
Typ pojazdu	Maks. prędkość (km/h)
samochód osobowy motocykl samochód ciężarowy do 3,5 tony
autobus spełniający dodatkowe warunki techniczne
samochód osobowy z przyczepą motocykl z przyczepą samochód ciężarowy z przyczepą do 3,5 tony samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony (również z przyczepą) oznakowany pojazd przewożący materiały niebezpieczne i podobne autobus (również z przyczepą)
pojazd z urządzeniem wystającym do przodu (więcej niż 1,5 metra od siedzenia)
motocykl (również z przyczepą) przewożący dziecko w wieku do lat 7
Drogi ekspresowe
Typ pojazdu	Droga ekspresowa dwujezdniowa	Droga ekspresowa jednojezdniowa
samochód osobowy motocykl samochód ciężarowy do 3,5 tony
autobus spełniający dodatkowe warunki techniczne
samochód osobowy z przyczepą motocykl z przyczepą samochód ciężarowy z przyczepą do 3,5 tony samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony (również z przyczepą) oznakowany pojazd przewożący materiały niebezpieczne i podobne autobus (również z przyczepą) zespół pojazdów
pojazd z urządzeniem wystającym do przodu (więcej niż 1,5 metra od siedzenia) pojazd holujący pojazd silnikowy
motocykl (również z przyczepą) przewożący dziecko w wieku do lat 7

Zamknij

Inne ograniczenia

Kodeks Drogowy na autostradzie zabrania:

zawracania,
zatrzymywania się lub postoju pojazdu (z wyjątkiem miejsc do tego wyznaczonych),
cofania,
holowania, z wyjątkiem holowania przez pojazdy przeznaczone do holowania do najbliższego wyjazdu lub miejsca obsługi podróżnych

Zgodnie z Kodeksem Drogowym autostrada przeznaczona jest dla ruchu pojazdów samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep (art. 2 pkt 3).

Kodeks Drogowy na drodze ekspresowej zabrania:

zawracania (z wyjątkiem skrzyżowań oraz miejsc do tego przeznaczonych),
zatrzymywania się lub postoju pojazdu (z wyjątkiem miejsc do tego wyznaczonych),
cofania.

Podsumowanie

Perspektywa

Opłaty

Korzystanie z dróg ekspresowych jest obecnie zwolnione z opłat, chociaż trwają dyskusje nad ich wprowadzeniem. Natomiast autostrady A1, A2 i A4 zaplanowano jako płatne.

Opłaty są pobierane w dwóch systemach:

System otwarty

Popularniejszym spośród funkcjonujących u koncesjonariuszy jest system otwarty, w którym opłata za przejazd pobierana jest wyłącznie w umieszczonych w poprzek głównych jezdni autostrady punktach poboru opłat (PPO), w których dokonuje się płatności zróżnicowanej w zależności od typu pojazdu. Wdrożenie takiego systemu jest relatywnie tanie, jednakże obniża płynność ruchu na głównych jezdniach drogi, bowiem w celu wniesienia opłaty konieczne jest zatrzymanie pojazdu na każdym PPO, które np. na wielkopolskim odcinku A2 wybudowane są co ok. 50 km.

W tym systemie pobierane są opłaty przez:

Autostrada Eksploatacja S.A. na autostradzie A2 na odcinkach:
- Nowy Tomyśl – Komorniki (50 km) od 27 października 2004
- Krzesiny – Września (37,5 km) od 27 listopada 2003
- Września – Konin (Modła) (47,7 km) od 20 grudnia 2002
Decyzjami o ustaleniu lokalizacji oraz warunkami przetargowymi koncesjonariusz został zobowiązany do zapewnienia wykonania docelowego systemu pobierania opłat jako systemu zamkniętego, w którym miejsca poboru opłat (stacje poboru opłat – SPO) są zlokalizowane na wszystkich węzłach autostrady. Zgodnie z zapisami umowy koncesyjnej, realizacja zamkniętego systemu poboru opłat miałaby nastąpić po osiągnięciu wymaganego poziomu natężenia ruchu^[8].
Stalexport Autostrada Małopolska S.A. na autostradzie A4 na odcinku Mysłowice-Brzęczkowice – Balice I (61 km) od 3 kwietnia 2000 (pierwszy odcinek płatnej autostrady w historii polskiego drogownictwa)

System zamknięty

Innym sposobem poboru myta autostradowego jest tzw. system zamknięty, w którym na drogach dojazdowych do i z każdego węzła autostrady (na tzw. łącznicach) budowane są stacje poboru opłat (SPO) oraz PPO na jezdniach głównych autostrady, na końcach odcinka koncesyjnego. W tych miejscach kierowca wjeżdżający na autostradę otrzymuje bilet, za który płaci we właściwym SPO lub PPO opuszczając autostradę. Opłata jest zróżnicowana w zależności od rodzaju pojazdu oraz pokonanego dystansu. System ten wymaga znacznie większych nakładów, ze względu na konieczność wybudowania SPO na każdym węźle oraz, ze względów konstrukcyjnych, dodatkowego wiaduktu nad głównymi jezdniami autostrady. Rozwiązanie takie jest znacznie wygodniejsze dla użytkowników, gdyż nie tamuje ruchu na głównych jezdniach drogi, co zdecydowanie wpływa na utrzymanie dużej płynności ruchu (a co za tym idzie – skrócenie czasu przejazdu i obniżenie zużycia paliwa) oraz poprawę bezpieczeństwa.

W tym systemie pobierane są opłaty przez GTC na odcinku

autostrady A1 Gdańsk – Nowe Marzy

Zastosowanie tego systemu zaplanowano także na odcinku:

autostrady A2 Modła – Stryków (104 km), obsługiwany przez Intertoll od 1 lipca 2011,
autostrady A4 Bielany – Gliwice-Sośnica (166 km), od 1 stycznia 2012,

Autostrady bezpłatne

Jest lub pozostanie bezpłatny przejazd:

autostradą A6 na całej długości,
autostradą A18 na całej długości
odcinkami autostrady A2:
- Komorniki – Krzesiny (13,3 km) stanowiącym południową część obwodnicy Poznania
- Emilia – Stryków II (18,1 km) stanowiącym północną obwodnicę Łodzi
- Sługocin – Żdżary (ok. 19 km) oraz Września – Słupca (ok. 20 km) ze względu na odległość między PPO na styku dwóch różnych systemów poboru opłat
odcinkami autostrady A4 między poszczególnymi SPO na obszarze Gliwic, oraz pomiędzy Gliwicami a Katowicami (Ostropa – Bojków – Katowice-Murckowska)^[9]
odcinek autostrady A1 pomiędzy węzłem Maciejów a węzłem Sośnica na obszarze Gliwic.

Zgodnie z zapowiedziami Premiera Donalda Tuska^[10], po zbudowaniu bezpłatna miałaby być również autostrada A8, jednak do tej pory nie pojawił się żaden zapis ustawowy potwierdzający słowa Premiera.

Podsumowanie

Perspektywa

Parametry techniczne

{{Dopracować|sekcja|Tę sekcję należy poszerzyć o informacje dotyczące parametrów autostrad}}

Droga ekspresowa wg Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 – w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie powinna mieć powiązania z drogami głównymi (wyjątkowo drogami zbiorczymi) i drogami wyższych klas. Odstępy między węzłami poza terenem zabudowy nie powinny być mniejsze niż 5 km, a na terenie zabudowy w granicach lub sąsiedztwie dużego oraz średniego miasta nie mniejsze niż 3 km. W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli potrzeby funkcjonalno-ruchowe takie odstępy uzasadniają, dopuszcza się pojedyncze odstępy między węzłami nie mniejsze niż 3 km poza terenem zabudowy i 1,5 km na terenie zabudowy. Ronda na drodze ekspresowej są dopuszczone tylko na jej końcach. Stosowanie zjazdów na drodze ekspresowej jest zabronione.

Prędkość projektowa drogi ekspresowej powinna wynosić 120 (tylko dwujezdniowe), 100 lub 80 km/h poza terenem zabudowy oraz 80, 70 lub 60 (tylko obszar silnie zurbanizowany) km/h na obszarze zabudowy. Szerokość pasa awaryjnego powinna wynosić 2,5 m. Pochylenie podłużne drogi ekspresowej może wynosić maksymalnie 8%.

Pozostałe parametry dróg ekspresowych są zależne od prędkości projektowej:

Więcej informacji prędkość projektowa (km/h), szerokość pasa ruchu (m) ...

	poza terenem zabudowy			na obszarze zabudowy¹
prędkość projektowa (km/h)	120¹	100	80	80	70	60
szerokość pasa ruchu (m)	3,5	3,5 3,75²	3,5	3,5
maksymalna długość odcinka prostego (m)	2000		1500	---
minimalna długość odcinka prostego pomiędzy łukami w tę samą stronę (m)	500	400	350	---
minimalny promień łuku (m)	750	500	300	250	170	120
minimalna długość łuku (m)	300	200	150	---
Uwagi do tabeli: – tylko drogi dwujezdniowe – w przypadku drogi jednojezdniowej

Zamknij

Podsumowanie

Perspektywa

Historia autostrad i dróg ekspresowych w Polsce

{{Dopracować|sekcja|Tę sekcję należy poszerzyć o oddane do użytku odcinki dróg ekspresowych}}

Dwudziestolecie międzywojenne

W dwudziestoleciu międzywojennym zaczęto w Polsce dyskutować i planować drogi przeznaczone dla szybkiego ruchu samochodowego na dalsze odległości, tzw. autostrady. W tych planach profesor M. W. Nestorowicz w czasopiśmie "Drogowiec" nr 9 z 5 marca 1939 wymienił jako najważniejsze drogi:

Drogi samochodowe I-ej kolejności:

1) Warszawa–Łódź - 100 km

2) Warszawa–Poznań, granica państwa (Berlin) - 350 km

3) Okrężna naokoło Warszawy - 130 km

4) Okrężna naokoło Poznania - 80 km

5) Gdynia–Bydgoszcz–Łódź–Katowice - 500 km

6) Okrężna naokoło Łodzi - 90 km

7) Bytów–Granica obszaru w m. Gdańska - 50 km

8) Katowice–Kraków–Lwów - 375 km

9) Warszawa–Lublin–Lwów–Śniatyń[–]Granica Państwa (Bukareszt) - 550 km

10) Puławy–Sandomierz–Przemyśl - 175 km

Razem - 2.400 km

Drogi samochodowe II-ej kolejności:

11) Piotrków–Kielce–Sandomierz - 180 km

12) Warszawa–Kielce–Kraków - 180 km

13) Łódź–Kalisz, Granica Państwa (Wrocław) - 130 km

14) Warszawa–Grodno–Wilno–Granica Państwa (Dźwińsk) - 575 km

15) Grodno–Nowogródek – Granica Państwa (Mińsk-Moskwa) - 190 km

16) Bydgoszcz–Poznań–Częstochowa - 350 km

17) Katowice–Cieszyn – (Brno) - 60 km

18) Ostrołęka–Gr. Państwa (Królewiec) - 50 km

19) Grodno–Gran. Państwa– (Kowno) - 40 km

20) Grodno–Brześć–Krasnystaw - 300 km

21) Warszawa–Brześć - 170 km

Razem - 2.295 km

Ogólna długość I i II kolejności = 2.400+2.295=4695

Realizację rozpoczęto tuż przed wybuchem II wojny światowej, miała trwać 30 lat (do 1969). Do 1 września 1939 zostało zbudowanych 20 km odcinka nr 5 między miejscowościami Warlubie (wieś w województwie kujawsko-pomorskim) i Osiek (obecnie droga wojewódzka nr 214).

Po 1945 roku

Sytuacja

Po II wojnie światowej uległy zmianie granice Polski. Na Ziemiach Odzyskanych Polska odziedziczyła po III Rzeszy niedokończone (na wielu odcinkach wybudowana jedna jezdnia) i częściowo zniszczone działaniami wojennymi autostrady:

Tzw. Berlinka (~106 km) – na odcinku Kołbaskowo – Łęczyca (obecnie A6 i DW142), oraz na odcinku Elbląg – Grzechotki (obecnie S22),
Śląska (~270 km) – na odcinku Olszyna – Brzeg (~220 km) oraz Ujazd – Gliwice – Zabrze (~40 km) (obecnie A18/A4, odcinek koło Gliwic jest obecnie oznaczony jako DK88).

Większość mostów autostradowych nad rzekami została zniszczona w czasie wojny. Bezpośrednio po wojnie jedynie część z nich została odbudowana. Most nad Iną został odbudowany w 1972, zaś mosty nad Pasłęką, Młynówką i Omazą na drodze Elbląg – Grzechotki zostały odbudowane w latach 1996-2003. Poza istniejącymi autostradami istniały w różnych stadiach przerwane budowy dróg na trasach:

Poza odbudową mostów wszystkie te konstrukcje (ukończone i nieukończone) dotrwały w praktycznie niezmienionym stanie do połowy lat 90. XX w. W latach 70. wydłużono jedynie Berlinkę o odcinek Łęczyca – Lisowo (powiat stargardzki), prowadząc jedną asfaltową jezdnię po śladzie autostrady, korzystając z gotowych nasypów i wiaduktów.

Plany

W owym czasie powstały również ambitne plany budowy sieci autostrad na terenie całej Polski. W magazynie "Drogownictwo" z 1946 r. (nr 1) inż. Eugeniusz Buszma zaproponował następującą sieć:

Wschód – Zachód (Słubice – Warszawa – Białystok) - 680 km
Północ – Południe (Gdynia – Warszawa – Bałkany) - 650 km
Śląsk – Bałtyk I (Gdańsk – Łódź – Katowice) - 460 km
Pomorska (Gdańsk – Szczecin) - 280 km
Śląska (Wrocław – Katowice – Kraków) - 190 km
Mazurska (Królewiec – Elbląg – Malbork) - 20 km
Śląsk – Bałtyk II (Bydgoszcz – Wrocław) - 260 km
Łódź – Wrocław – Praga - 310 km
Katowice – (Wiedeń) - 60 km
Poznań – Szczecin - 200 km
Radom – Lublin – (Lwów) - 220 km

Razem 3330 km

Po dodaniu odcinków poniemieckich łączna sieć miała wynieść 3700 km. W późniejszym okresie zamierzano uzupełnić sieć o odcinki Warszawa-Kraków-Zakopane, Kraków-Przemyśl, Warszawa-Bydgoszcz-Koszalin, Poznań-Koszalin i Warszawa-Terespol. Jednak dojście do władzy komunistów, którzy nie chcieli w Polsce niczego kojarzącego się ze "zgniłym Zachodem" oraz rezygnacja z planu Marshalla zadecydowały o niezrealizowaniu ww. planów.

1972

Dopiero w latach 70 XX w. zaczęły się pierwsze poważne prace nad rozbudową sieci autostrad. W 1972 zaplanowano:

budowę drogi Gliwice – Kraków (obecnie A4),
dokończenie budowy (dobudowa drugiej jezdni) Wrocław – Gliwice (obecnie A4),
budowę drogi Warszawa – Katowice (tzw. Gierkówka, obecnie S8/A1).

1976

W 1976 plany rozszerzono o odcinki:

Tarnów – Kraków (obecnie A4),
wschodnia obwodnica GOP (obecnie S1),
Bielsko-Biała – Cieszyn (obecnie S1),
Warszawa – Poznań (tzw. Olimpijka, obecnie A2),
Łódź – Piotrków Trybunalski (obecnie A1).

1985

W 1985 plan zakładał istnienie już dwóch kategorii dróg samochodowych: autostrad i dróg ekspresowych. Jako autostrady zostały wyznaczone drogi na trasie dzisiejszych autostrad A1, A2 i A4. Realizacja tych planów postępowała jednak powoli. W latach 1978-1991 udało się oddać fragmenty A4: Jaworzno (Byczyna) – Kraków (Balice) (ok. 36 km), A2: Września – Konin (Modła) (ok. 48 km) oraz A1: Tuszyn – Piotrków Trybunalski (ok. 18 km). W kolejnych latach powstawały jedynie bardzo krótkie odcinki na przedłużeniu istniejących tras oraz przy granicy w pobliżu nowo otwieranych lub rozbudowanych przejść granicznych.

1993

W latach 90. XX w. zaczęto ponownie zmieniać plany sieci autostrad i dróg ekspresowych. W 1993 do rangi autostrad podniesiono planowane drogi:

Szczecin – Gorzów Wlkp. – Zielona Góra – Legnica – Bolków – Lubawka (wówczas A3),
Olszyna – Krzywa (A18, wówczas oznakowana A12),
Łódź – Wrocław – Bolków (wówczas A8),
Kołbaskowo – Szczecin (A6).

2001

W 2001 z rządowego planu budowy autostrad usunięto autostradę A3 – zastąpiono ją drogą ekspresową S3, zaś autostrada A8 została zredukowana do autostradowej obwodnicy Wrocławia oraz drogi ekspresowej S8 na odcinku Wrocław – Warszawa – Białystok.

2006

Oddano do użytku odcinek autostrady A2 między Koninem (Modła) a Łodzią (Stryków).

2007

22 grudnia oddano 25-kilometrowy odcinek autostrady A1 Pruszcz Gdański (Rusocin) – Tczew (Swarożyn). 26 września oddano po modernizacji 7,7-kilometrowy odcinek Klucz – Kijewo autostrady A6.

2008

17 października oddano 65-kilometrowy odcinek Tczew (Swarożyn) – Grudziądz (Nowe Marzy) autostrady A1.

22 grudnia ukończono obwodnicę Strykowa; oddano 1,7 kilometrowy odcinek Stryków I – Stryków II autostrady A2 i 3 kilometrowy w ciągu autostrady A1

Podpisano kontrakty na budowę:

autostrady A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl (umowa podpisana w sierpniu 2008 r., w 2009 ruszyła budowa)

2009

Oddano do użytku:

Jędrzychowice (granica) – Krzyżowa, (oddana do użytku 14 sierpnia)
Kraków – Szarów (oddana do użytku 28 października^[11])
Gliwice (Sośnica) – Rybnik (Bełk) (oddana do użytku 23 grudnia)

2010

Oddano do użytku:

Bełk - Rowień (15 grudnia)
Nowa Wieś Wrocławska - Magnice (30 grudnia)

2011

Oddano do użytku:

odcinek Autostrady A1 Rowień - Świerklany (21 kwietnia)
odcinek Autostrady A8 Wrocław-Południe - Lotnisko (5 maja)

Podsumowanie

Perspektywa

Odcinki w budowie

{{Dopracować|sekcja|Tę sekcję należy poszerzyć o budowane odcinki dróg ekspresowych}} Trwa budowa odcinków autostrad i dróg ekspresowych:

A1

22 stycznia 2009 Minister Infrastruktury Cezary Grabarczyk podpisał umowę na budowę i eksploatację autostrady A1 na odcinku Stryków – Pyrzowice. Odcinek o długości 180 km – najdłuższy z dotychczas realizowanych – przeznaczono do budowy w systemie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP) przez Spółkę Autostrada Południe. Spółka oszacowała koszt budowy całego odcinka na 7,5 mld złotych (1,7 mld Euro) – 41,6 mln zł (9,6 mln Euro) za kilometr (kurs z dnia podpisania umowy). W harmonogramie prac przewidziano wybudowanie dwóch odcinków autostrady Stryków – Tuszyn (41 km) oraz Tuszyn – Częstochowa (82 km) do 31 maja 2012 r. Dzięki temu zapewniona zostałaby komunikacja dwujezdniową (co najmniej dwa pasy ruchu na każdej jezdni) drogą między Gdańskiem a południową granicą Polski. Ponieważ na odcinku Częstochowa – Pyrzowice (57 km) autostrada przebiega przez tereny wysoko zurbanizowane, a także ze względu na konieczność zastosowania rozwiązań eliminujących szkody górnicze^{[potrzebny przypis]}, powstanie tego odcinka zaplanowano najpóźniej w terminie 60 miesięcy od dnia podpisania umowy.

Grudziądz (Nowe Marzy) – Toruń (Czerniewice)
Toruń (Czerniewice) – Kowal
Kowal − Kotliska
Kotliska – Stryków
Pyrzowice – Sośnica
Świerklany – Gorzyczki k.Wodzisławia Śląskiego (granica)

A2

27 lutego 2009, po analizie ofert firm biorących udział w negocjacjach oraz zapoznaniu się z rekomendacją Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Minister Infrastruktury podjął decyzję o budowie 91-kilometrowego odcinka autostrady A2 Łódź – Warszawa (Stryków – Konotopa) w systemie Projektuj i Buduj. Decyzja ta została podjęta po całkowitym wyczerpaniu możliwości negocjacyjnych z firmami uczestniczącymi w przetargu PPP. Warunki finansowe proponowane przez firmy nie zabezpieczały interesu publicznego i mogłyby spowodować wzrost opłat dla kierowców za przejazd tym odcinkiem A2. Na polecenie Ministra Infrastruktury Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podjęła prace konieczne do jak najszybszego rozpoczęcia budowy. Podjęto decyzję o wykorzystaniu przygotowanej dla systemu PPP dokumentacji technicznej, dzięki czemu przetarg w systemie Projektuj i Buduj został ogłoszony w drugiej połowie marca, a podpisanie umowy nastąpiło we wrześniu 2009 roku. Autostradą A2 pomiędzy Łodzią a Warszawą kierowcy powinni móc przejechać na Euro 2012. W budowie jest również autostradowa obwodnica Mińska Mazowieckiego. Początek jest na rondzie łączącym obwodnicę z drogą krajową nr 2 natomiast jej koniec znajduje się w „Węźle Ryczołek", gdzie obwodnica znów krzyżuje się z drogą krajową nr 2. Planowane węzły: „Arynów"(Mińsk Mazowiecki), „Lotnisko", „Ryczołek". Koszt budowy – 567,4 mln zł. Planowana data zakończenia robót budowlanych: 29.07.2012r.

Nowy Tomyśl – Świecko (105,9 km): granica z Niemcami, lubuski odcinek autostrady
Stryków – Konotopa (91 km): odcinek mający połączyć Warszawę i Łódź jeszcze przed Euro 2012
Choszczówka – Węzeł Ryczołek (20,85 km): obwodnica Mińska Mazowieckiego na parametrach autostrady

A4

Aktualnie w budowie jest 220 km tej autostrady na odcinkach:

A6

Dalsza modernizacja obwodnicy Szczecina do rangi autostrady (węzeł z DK31 na tej autostradzie nie spełnia wymogów, przez co konieczna jest modernizacja) i odcinka obecnej S3/S6 do węzła Rzęśnica.

A8

Wrocław-Lotnisko – Pawłowice

A18

Olszyna – Krzyżowa – 29 czerwca 2009 ogłoszono przetarg na przebudowę południowej jezdni. Rozpoczęcie robót zaplanowano na wiosnę 2010 r.

Loading content...

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.