Kaliforn

Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując ²⁴²Cm cząstkami α o energii 35 MeV^[3].

Widmo neutronów emitowanych przez ²⁵²Cf

Kaliforn

berkel ← kaliforn → einstein
Dy ↑ Cf ↓ Uqo 98 Cf
Widmo emisyjne kalifornu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	kaliforn, Cf, 98 (łac. californium)
Grupa, okres, blok	–, 7, f
Stopień utlenienia	III
Właściwości metaliczne	aktynowiec
Masa atomowa	[251][1][a]
Stan skupienia	stały
Temperatura topnienia	900 °C[2]
Numer CAS	7440-71-3
PubChem	23997
Właściwości atomowe Konfiguracja elektronowa [Rn]5f107s2 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 32, 28, 8, 2 (wizualizacja powłok) Elektroujemność • w skali Paulinga • w skali Allreda 1,3 1,2
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 249Cf {syn.} 351 lat α 6,295 245Cm 250Cf {syn.} 13,08 roku α 6,128 246Cm 251Cf {syn.} 890 lat α 6,172 247Cm 252Cf {syn.} 2,645 roku α 6,217 248Cm 253Cf {syn.} 17,81 dnia β− 0,285 253Es 253Cf {syn.} 17,81 dnia α 6,124 245Cm
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop ²⁴⁹Cf sprzedawano w cenie 180 USD^[4] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop ²⁵²Cf wyceniano zaś na 56 USD/μg.

Zastosowanie

²⁵²Cf jest silnym emiterem neutronów (170·10⁹ neutronów na minutę na gram)^[5], wykorzystywanym w brachyterapii, przy inicjacji pracy reaktorów jądrowych^[6], do wykrywania złota i srebra. Jest jednym izotopem kalifornu o znaczeniu komercyjnym i wskazywany jest jako jeden z izotopów, który mógłby zostać wykorzystany w celach terrorystycznych, jako broń radiologiczna^[5][7]. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków^[8].

²⁵¹Cf ma masę krytyczną ok. 9 kg i potencjalnie może mieć zastosowanie militarne^[6].

Uwagi

1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 251,07959 u (251
   Cf). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.