Godina 1878 (MDCCCLXXVIII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
< |
18. vijek |
19. vijek
| 20. vijek
| >
< |
1840-e |
1850-e |
1860-e |
1870-e
| 1880-e
| 1890-e
| 1900-e
| >
<< |
< |
1874. |
1875. |
1876. |
1877. |
1878.
| 1879.
| 1880.
| 1881.
| 1882.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1878. (MDCCCLXXVIII) |
| Ab urbe condita | 2631. |
| Islamski | 1294–1296. |
| Iranski | 1256–1257. |
| Hebrejski | 5638–5639. |
| Bizantski | 7386–7387. |
| Koptski | 1594–1595. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1933–1934. |
| • Shaka Samvat | 1800–1801. |
| • Kali Yuga | 4979–4980. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4514–4515. |
| • 60 godina | Yang Zemlja Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11878. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Januar/Siječanj
- 3. 1. (22. 12. 1877. po j.k.) - Rusko-turski rat: Rusi zauzeli nebranjenu Sofiju, što je Srbe zateklo kod Slivnice - odradili su svoj deo saradnje sa ruskom vojskom; srpska vojska je na istoku zauzela i Kulu, Breznik, Trn i Radomir[1].
- decembar/januar - Došlo je do ustanka naroda ispred napredovanja srpske vojske: Vlasina, Crna Trava, Čemernik, Znepolje sa Trnom, okolina Vranja[2].
- 7. 1. (26. 12. '77 po j.k.) - Srpsko-turski rat: turska vojska Hafis-paše, idući iz Prištine u pomoć Nišu, nakratko povratila Kuršumliju, pošto je potisnula Srbe sa Samokova (Srbi prvi put zauzeli Kuršumliju 13 dana ranije).
- 4 - 9. 1. - Četvrta Bitka na prevoju Šipka je konačna rusko-bugarska pobeda.
- 9. 1. - Bar se predao Crnogorcima posle duže opsade[3].
- 9. 1. - Umro italijanski kralj Viktor Emanuel II, nasleđuje ga sin Umberto I (do 1900).
- 10. 1. (29. 12. '77 po j.k.) - Oslobođenje Niša, tj. predaja turskog garnizona; dva dana kasnije Šumadijski korpus svečano ulazi u grad. Vrhovna komanda na čelu sa knezom Milanom stiže 14-tog[1].
- 10. 1. - Crnogorci zauzimaju Bar.
- 15. 1. - Sednica srpske vlade formulisala zahteve Porti: nezavisnost i priključenje stare Srbije odn. Kosovskog vilajeta sa dodatkom Vidina - tolikom proširenju se protive i Turska i Rusija[2].
- januar - Izbija Kritski ustanak.
- 17. 1. - Ruska pobeda u Bici kod Plovdiva, zauzet grad.
- 18. 1. - Svetozar Miletić osuđen na pet godina zatvora na osnovu iskonstruisane optužnice za veleizdaju (pušten u novembru 1879.) - vojvođanski Srbi su u ovo vreme izloženi sumnjičenju zbog podrške Srbiji, nekoliko lidera je uhapšeno[4].
- 18. 1. - Egzarhijski niški mitropolit Viktor proglašava ujedinjenje sa srpskom crkvom.
- 20. 1. - Crnogorci zauzeli Ulcinj; Crnogorci su u ovo vreme zauzeli i nekoliko utvrđenja na Skadarskom jezeru[5], planirali su napad na Podgoricu.
- 20. 1. - Izbija Kumanovski ustanak, u očekivanju srpske vojske (traje do maja).
- 21. 1. (9. 1. po j.k.) - Oslobođena Grdelica i istoimena klisura - otvoren put prema Vranju. Istog dana srpska vojska povratila Kuršumliju, gde zatiču 26 glava srpskih vojnika i oficira nataknute na kolje[6].
- 23. 1. - Benjamin Disraeli šalje flotu u Dardanele (sultan je zatražio pomoć od Britanije, jer je ugrožen Carigrad).
- 23. 1. - 3. 2. - Krvave borbe srpske vojske sa Turcima i Albancima kod Samokova ("druga Plevna").
- 31. 1. (19. 1. po j.k.) - Srpsko-turski rat: srpska vojska zauzela Vranje. Istog dana potpisano primirje u Jedrenu između Rusa i Osmanlija.
Februar/Veljača
- 4. 2. - Šumadijski korpus ušao u Gnjilane[7].
- 4. 2. (23. 1. po j.k.) - U Sankt Peterburgu završen Proces 193 revolucionarima-narodnjicima, učesnicima "Odlaska u narod" uhapšenim još 1873-74. - većina je oslobođena, ostali su proterani u Sibir ili osuđeni na robiju, ranije miroljubivi revolucionari postaju militantni.
- 5. 2. - Stigla vest o jedrenskom primirju: Moravski korpus je kod Samokova, Timočki kod Prepolca, blizu Podujeva, i jedan deo kod Samokova; jedno izviđačko odeljenje Šumadijskog korpusa stiglo u Gračanicu. Srbija je u drugom srpsko-turskom ratu imala 2.400 mrtvih i 3.000 ranjenih[7].
- 5. 2. (24. 1. po j.k.) - Vera Zasulič i Maša Koljenkina pucale na peterburškog gradonačelnika Trepova (ranjen) odn. tužioca Želehovskog (neuspelo); Zasuličeva oslobođena u aprilu.
- 7. 2. - Umro papa Pio IX., posle blizu 31 i ½ godine službe (najduža potvrđena).
- 8. 2. - Britanska flota se ukotvila kod Carigrada.
- 10. 2. - Zanjónski mir okončava Desetogodišnji rat, prvi kubanski pokušaj za osamostaljenje od Španije.
- 13. 2. - Proglašen Ugovor prijateljstva i trgovine SAD i Samoe, američka mornarica dobija luku Pago Pago.
- 14. 2. - Sultan Abdul Hamid II raspustio parlament i ukinuo Ustav iz 1876. - povratak apsolutizma do 1908.
- 14. 2. - Bolivijske vlasti zahtevaju porez od 10 centi po kvintalu od čileanske kompanije koja eksploatiše šalitru u okolini Antofagaste - dolazi do krize koja će sledeće godine prerasti u Pacifički rat.
- februar-mart - Grčki patrioti započinju Epirski ustanak ali turske snage ga ubrzo guše.
- 16. 2. - 18. 3. - General Lešjanin boravi u Glavnom stanu ruske vojske, uključujući Jedrene i San Stefano: Rusi pristali da Niš i Leskovac ostanu Srbiji, a Trn, Pirot, Vranje i Kula (kod Zaječara) bi pripali Bugarskoj; u nadoknadu, Srbija bi se proširila do Kosovske Mitrovice i Novog Pazara, bez ta dva grada (taj prostor drže turske i albanske čete)[8].
- 18. 2. - Divlji Zapad: u američkoj teritoriji Novi Meksiko izbija takozvani Rat u okrugu Lincoln između dve grupe suprotstavljenih trgovačkih interesa - 22 ubijenih do jula.
- 19. 2. – Thomas Edison patentira fonograf.
- 19. 2. (kalendar?) - Počinje neuspešni Grčki ustanak u Makedoniji.
- 20. 2. - Novi papa je kardinal kamerlengo Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci, pod imenom Lav XIII. (do 1903).
- 21. 2. - Telefonska kompanija u New Haven, Connecticut napravila prvi telefonski imenik.
- 25. 2. (13. 2. po j.k.) - Osvećen Saborni hram u Nišu.
Mart/Ožujak
- 3. 3. – Sanstefanski mir između Rusa i Osmanlija:
- predviđena samoupravna Bugarska, praktično nezavisna, u granicama koje bi zahvatile Pirot i Vranje (trenutno u srpskim rukama), celu Makedoniju i deo Albanije.
- Srbija nezavisna, dobila bi Niš, Leskovac, kao i deo Kosova do Ibra i Sitnice (→ karta).
- Crna Gora nezavisna, dobila bi proširenja do Drine i Lima, uključujući Gacko (→ karta).
- Bosanski vilajet bi bio autonoman (nalik Srbiji), vezan uskim prolazom sa ostatkom Osmanskog carstva.
- 12. 3. - Luka Walvis Bay u današnjoj Namibiji priključena britanskoj Koloniji Rta dobre nade.
- 24. 3. - Britanska korveta HMS Eurydice potonula od oluje u La Manšu, 317 mrtvih.
- 25. 3. - Rusija odbacuje britanski predlog da se Sanstefanski ugovor stavi pred evropski kongres - dva dana kasnije Disraeli mobilizuje rezervu.
April/Travanj
- april - Dvadeset tri lica osuđena na smrt u Srbiji u vezi Topolske bune - većini kazne izmenjene (Aćim Čumić, Đorđe Demetrović Golobočanin i još trinaestorica); nema milosti za Jevrema Markovića[9].
- april - Thomas Edison predstavio fonograf u Washingtonu, D.C.; ove godine počinje rad na električnom osvetljenju.
Maj/Svibanj
- 1. 5. - 10. 11. - Univerzalna izložba u Parizu: izložena glava Kipa slobode, demonstrirana Jabločkova svijeća, vrsta elektrolučne svjetiljke.
- 11. 5. - Anarhista Max Hödel pokušao da ubije nemačkog cara Vilhelma I - kancelar Bizmark nakon ovoga traži zabranu Socijaldemokratske partije. Nakon dolaska novog pape, Bizmark popušta politiku Kulturkampfa protiv političkog katolicizma, naglasak je sada na socijalistima.
- 14. 5. - Samuraji ubili japanskog državnika Ōkubo Toshimichija.
- 15. 5. – Osnovana Tokijska burza.
- maj, krajem - Knez Wrede doneo Andrašijevu poruku u Beograd: Austro-Ugarska će podržati pretenzije Srbije na Pirot, Vranje i Trn, zauzvrat se treba odreći Novog Pazara; ostali uslovi su gradnja pruge, trgovinski ugovor, regulacija Đerdapa; AU će zauzeti Ada Kale sa kojeg Porta povlači posadu[10].
- 31. 5. - Nemačka oklopnjača Grosser Kurfürst potonula u sudaru sa fregatom König Wilhelm u La Manšu, poginulo 269 mornara.
- 31. 5. - Jevrem Marković i još šestorica streljani u Aranđelovcu[9].
Jun/Juni/Lipanj
- 2. 6. - Još jedan atentat na nemačkog cara, Karl Nobiling ga je ranio a zatim pucao sebi u glavu.
- 4. 6. - Kiparska konvencija: tajni sporazum po kome Otomansko carstvo ustupa Kipar Velikoj Britaniji uz zadržavanje nominalnog suvereniteta (britanska vlast traje do 1960).
- 10. 6. - Osnovana Prizrenska liga: sastanak Komiteta nacionalne odbrane, 18-tog usvajaju kararnamu, izjavu 47 muslimanskih poslanika.
- 11. 6. - Nemački Rajhstag raspušten nakon što je odbio zabraniti socijaldemokratsku stranku.
- 13. 6. - Sastaje se Berlinski kongres o Osmanskoj imperiji.
- 15. 6. - Eadward Muybridge snimio niz fotografija Sallie Gardner at a Gallop, preteču pokretnog filma.
- 19. 6. - Nakon pobede liberala na izborima, novi premijer Belgije je Walthère Frère-Orban (do 1884), koji vodi izrazito antiklerikalnu politiku.
- 22. 6. - Adolf Erik Nordenskiöld kreće s brodom Vega na prvo oplovljavanje arktičkih obala Evrope i Azije.
- 25. 6. - Kanaci na Novoj Kaledoniji se pobunili na čelu sa Ataïem protiv francuske kolonijalne vlasti (Ataï ubijen u septembru, ali pobuna traje godinu dana).
- 28. 6. - Srbija na dnevnom redu plenarne sednice Berlinskog kongresa: obavezana na davanje pune verske, političke i pravne jednakosti pripadnicima svih religija (misli se na Jevreje)[11].
- jun - jul? - Ugarska vlada oduzela Matici srpskoj upravu nad zadužbinom Save Tekelije jer je odbila naredbu da se preseli u prestonicu[12] (uprava predata srpskoj pravoslavnoj opštini u Pešti).
Jul/Juli/Srpanj
- 1. 7. - Rasprava o Crnoj Gori na Berlinskom kongresu[13].
- 8. 7. - Potpisana konvencija između Srbije i Austrougarske o trgovini, gradnji železnice i regulaciji Đerdapa.
- 8. 7. - Kongresni plenum o srpskim granicama: između Srbije i Bugarske sporni Pirot i Trn (Bizmark: "Zar mir sveta da zavisi od srpskih granica!", Trn će pripasti Bugarskoj); između Srbije i Turske sporno je pitanje Grdeličke klisure a time i Vranja (na kraju pripalo Srbiji)[14].
- 13. 7. - Zaključen Berlinski kongres:
Srbija nezavisna i proširena (okruzi: niški, pirotski [bez trnskog sreza], toplički i vranjski kao i Mali Zvornik i Sakar na Drini) uz obavezu gradnje železnice,
Crna Gora nezavisna sa proširenjima: Nikšić, Kolašin, Spuž, Podgorica, Žabljak, Bar, Plav i Gusine (Turci i Albanci pružaju otpor u Plavu i Gusinju, pa su 1880. razmenjeni za Ulcinj); AU vrši pomorsku, sanitarnu i policijsku kontrolu na crnogorskom primorju[15], Spič i utvrđenja Haj-Nehaj priključeni AU[16]. (Dan državnosti u 21. veku).- Austrougarska okupira Bosnu i Hercegovinu i šalje garnizone u Novopazarski sandžak.
- Bugarska (severna) je vazalna kneževina, a južna (Istočna Rumelija) je autonomna pokrajina (vilajet) Osmanske carevine.
Rumunija nezavisna, dobija Dobrudžu ali prepušta ostatak Besarabije Rusiji.- Usmeni dogovori: pošto je uzela Kipar, Britanija nema ništa protiv da Francuzi uzmu Tunis (→ Francuski protektorat u Tunisu 1881-1956), Italijanima se za utehu prepušta Tripoli (→ Italijanska Libija 1911-1943).
- 22. 7. - Nepozvani ruski izaslanici stigli u Kabul, zbog čega će i Britanci tražiti od Sher Ali Khana da primi njihovu misiju.
- 25. 7. - Carska proklamacija u vezi BiH, obećaju se vjerske i nacionalne slobode.
- 27. 7. - Hadži Lojo preuzima kontrolu u Sarajevu.
- 29. 7. - 20. 10. - Austrougarsko zaposjedanje Bosne i Hercegovine. Nakon zasjedanja Berlinskog Kongresa sultan odbrava Austrougarskoj da uputi vojne trupe u Bosanski vilajet. Nakon neuspješnog otpora koji su organizovali Vehbi Šemsekadić i Hadži Lojo, austrijska vojska od 300.000 vojnika pod komandom Josipa Filipovića je okupirala Bosnu i Hercegovinu.
- 30. 7. - Održani izbori u Nemačkoj, konzervativci povećali udeo.
Avgust/August/Kolovoz
- 5. 8. - Narodna skupština u Kragujevcu prima aklamacijom odluke Berlinskog kongresa u vezi sa Srbijom[17].
- 5 - 14. 8. - Izbori za Ugarski sabor, pobeđuju vladini liberali; izabrana tri od pet kandidata SNSS.
- 9. 8. - Tornado uništio grad Wallingford Center, Connecticut.
- 16. 8. - Težak poraz Bosanaca kod Klokota blizu Viteza.
- 16. 8. (4. 8. po j.k.) - Revolucionar-narodnjik Sergej Kravčinski ubio generala Mezencova, šefa žandarmerije i Trećeg odeljenja (tajne službe).
- 19. 8. - Austrougarska vojska zauzima Sarajevo posle uličnih borbi.
- 28. 8. (10. 8. po j.k.) - Jakov Ovadija, šahista, jugoslovenski delegat na osnivanju FIDE († 1941)
- 22. 8. (10. 8. po j.k.) - Obnarodovani rezultati Berlinskog kongresa u Srbiji, tj. nezavisnost, proširenje, itd., proklamovan kraj ratnog stanja. Određeno da se svetkovina nezavisnosti slavi 20. juna (po starom kalendaru), umesto svetkovine o Andriji prvozvanom[18].
- 22. 8. - Mustafa-beg Fadilpašić imenovan za gradonačelnika Sarajeva, što ostaje do smrti 1892.
- 22. 8. - Ukaz o ustrojstvu Vojnog muzeja u Beogradu.
- 26. 8. - Osmanski maršal Mehmed Ali-paša poručuje u Prizrenu vođama Lige da moraju prestati s aktivnostima u Plavu i Gusinju koji su dodeljeni Crnoj Gori, ali ubrzo dolazi do nasilja.
- 26. 8. - Srpska vojska i uprava napustili kulski okrug[19].
- 28. 8. - Nubar-paša postaje prvi predsednik egipatske vlade: strani kreditori su prinudili hediva Ismail Pašu da imenuje vladu u kojoj se nalaze i po jedan Britanac i Francuz ispred dužničke komisije.
Septembar/Rujan
- 1. 9. (20. 8. po j.k.) - Srpski Knjaz i Knjaginja se od sada oslovljavaju sa "Visočanstvo" umesto "Svetlost".
- 3. 9. - Izletnički brod SS Princess Alice se na Temzi sudario sa ugljaricom Bywell Castle - poginulo preko 650 osoba.
- 3 - 6. 9. - Đakovička akcija (en), Mehmed Ali-paša poginuo u okršaju sa Prizrenskom ligom.
- 7. 9. - Bitka kod Bihaća, Austrougari odbijeni od grada.
- 9. 9. - Nemački arheolog Carl Humann započeo iskopavanja na lokalitetu Pergama.
- 12. 9. - U Londonu podignuta "Kleopatrina igla" (zapravo obelisk Tutmosa III iz 15. st. pne.).
- 14. 9. (2. 9. po j.k.) - Prevremeno rođen srpski knežević Sergije Obrenović (umro pet dana kasnije).
- septembar - Indijski vicekralj Lytton poslao diplomatsku misiju u Afganistan, protivno tamošnjim željama - sprečavanje ulaska misije je povod za rat.
- septembar - U Sankt Peterburgu otvoreni Bestuževski kursevi, najistaknutija visokoškolska institucija za žene u carskoj Rusiji.
- 19. 9. - Pad Bihaća.
- 22. 9. - Pad Tuzle.
- 27. 9. - AU snage bez otpora ušle u Zvornik, poslednje uporište u istočnoj Bosni.
- 28. 9. - Pad Livna ("kraj ustanka u Krajini").
- 29. 9. - Posle pet dana borbi zauzeta tvrđava Klobuk, poslednje uporište u Hercegovini.
Oktobar/Listopad
- 1. 10. - U Nišu počela da radi gimnazija, prva škola tog ranga u novooslobođenim krajevima.
- 1. 10. - Thibaw Min postaje novi kralj Burme, nakon što je njegova tašta i maćeha pobila moguće konkurente (do 1885, poslednji kralj dinastije Konbaung).
- 6. 10. - Adresa Hrvatskog sabora se zalaže za postupno priključenje Bosne i Hercegovine Hrvatskoj, na osnovu "hrvatskog državnog prava" - car prekoreo sabor zbog "prekoračenja ovlašćenja".
- 13. 10. - Postavljena vlada Jovana Ristića u Srbiji, tri dana nakon ostavke Stevče Mihailovića (do 1880).
- 14. 10. - Prva fudbalska utakmica pod reflektorima, na Bramall Lane-u u Sheffieldu.
- 14. 10. - Thomas Edison prijavio patent za "poboljšanje električne svetlosti".
- 15. 10. - Australija: Ned Kelly proglašen odmetnikom nakon što je troje članova njegove porodice nepravedno osuđeno na robiju
- oktobar - Univerzitet u Londonu je prvi u UK koji prima žene za studente.
- 17. 10. (5. 10. po j.k.) - U Pirinskoj Makedoniji izbija Kresnensko-razloški ustanak (ili Makedonski ustanak).
- 19. 10. - U Nemačkoj donesen prvi od Antisocijalističkih zakona.
- 20. 10. - Cijela Bosna pod austrougarskom kontrolom, posle 53 okršaja; poginulo 946 AU vojnika.
- 27. 10. (15. 10. po j.k.) - Kritski ustanak se okončava ugovorom iz Halepe: Krit postaje autonomna osmanska provincija, na čelu sa guvernerom hrišćaninom (do 1889).
Novembar/Studeni
- 10. 11. (29. 10. po j.k.) - Skupštinski izbori u Srbiji, uključujući nove krajeve; liberalna vlada osvaja većinu, opozicija uspešna u istočnoj Srbiji - u Zaječaru izabran Nikola Pašić, što je početak njegove duge političke karijere (do 1926).
- 17. 11. - Prvi pokušaj ubistva italijanskog kralja Umberta: anarhista Giovanni Passannante ga ranio nožem u Napulju, kao i premijera Cairolija.
- 18. 11. - Nakon Josipa Filipovića, novi guverner BiH je vojvoda Wilhelm von Württemberg (do 1881).
- 21. 11. - Britanskim napadom na Ali Masjid u Hajberskom prijevoju počinje Drugi anglo-afganski rat (do 1880).
- 26. 11. - Slikar James McNeill Whistler dobija parnicu sa kritičarem Johnom Ruskinom koji je ocrnio njegovu sliku "Nokturno u crnom i zlatnom - padajuća raketa", ali oteran je u stečaj.
Decembar/Prosinac
- 5. 12. (23. 11. po j.k.) - Kneževom prestonom besedom otvorena Narodna skupština u Nišu.
- 11. 12. - Britanci predali ultimatum Zulu kralju Cetshwayu - sledećeg meseca sledi Anglo-Zulu rat.
- decembar - Nikola Tesla napustio Grac (nije mogao dobiti stipendiju za studije).
- decembar - Argentinci započinju Osvajanje pustinje, stavljanje Patagonije pod kontrolu, što podrazumeva ubijanje i proterivanje Indijanaca Mapuche i naseljavanje kolonista.
- 18. 12. - Joseph Swan predstavio električnu sijalicu/žarulju na predavanju u Newcastle upon Tyne (patentirao je 1880).
- 18. 12. - Francuski putnički brod Byzantin se sudario sa britanskim parobrodom Rinaldo u Dardanelima i potonuo - oko 150 mrtvih.
- 22. 12. - Zakon o srpskim narodnim novcima (definisani apoeni zlatnog, srebrnog i bakarnog novca).
- 23. 12. - Afganski emir napustio Kabul, namerava da nađe azil u Rusiji.
Tokom/tijekom godine
- Posledice Velike istočne krize i ratova:
- Pre srpsko-turskih ratova albanskih naselja je bilo u Toplici, Jablanici i oko Vranja, nakon ratova dolazi do iseljavanja i albanizacije Kosova[20].
- Turci, Albanci i Čerkezi pobegli iz krajeva koje je zauzela srpska vojska a doseljavaju se Srbi iz starih pograničnih okruga kneževine i iz neoslobođenih krajeva (kumanovski, skopski, gnjilanski, vučitrnski, ibarski...)[21].
- Posle Berlinskog kongresa: pojačanje razdora između Srba i Hrvata i Srba i Bugara, promene etničkog sastava[22].
- "Ana Karenjina" objavljena u obliku knjige.
- 1878-79 - Talas štrajkova pogađa rusku prestonicu Sankt Peterburg. Tajna organizacija narodnjika dobija naziv Zemlja i sloboda.
.jpg)
- Osnovana Petah Tikva ("Otvaranje Nade"), prvo moderno jevrejsko poljoprivredno naselje (mošava) u otomanskoj Palestini.
- Epidemija žute groznice u donjoj dolini Misisipija, do 20.000 mrtvih.
- Kineski general Zuo Zongtang dovršava gušenje ustanka u Xinjiangu, napeta situacija sa Rusima prisutnim u regionu.
- Počinje desetogodišnji Nauruanski plemenski rat.
- Kawasaki Shōzō osnovao u Tokiju brodogradilište Kawasaki Tsukiji, početak korporacije Kawasaki Heavy Industries.
- Osnovan fudbalski klub Newton Heath LYR F.C., od 1902. Manchester United F.C..
Samori Ture osnovao Carstvo Wassoulou u današnjoj Gvineji (traje do 1898).- Nauka i tehnika:
- Pisaća mašina Remington No. 2 ima shift tipku pa može pisati velikim i malim slovima.
- Josiah Willard Gibbs dovršio objavljivanje fundamentalnog dela termodinamike, "O ravnoteži heterogenih supstanci" (→ Gibbsovo pravilo faza).
- Izlazi Wellhausenova knjiga Geschichte Israels (od 1883. Prolegomena zur Geschichte Israels) o poreklu biblijskog Petoknjižja.
- Objavljena Engelsova knjiga Anti-Dühring, kritika stavova Eugena Dühringa.
 |
.svg) |
 |
Januar/Siječanj – Jun/Lipanj
- 7. 1. - Blaško Rajić, književnik († 1951)
- 9. 1. - Atanasije Puljo, pionir stomatologije u Srbiji († 1944)
- 10. 1. - Marijan Matijević, "junak iz Like" († 1951)
- 12. 1. - Ferenc Molnár, mađarski novinar i pisac († 1952)
- 18. 1. - Ljubomir Marić, general, načelnik Generalštaba JKV († 1960)
- 22. 1. - Toma Rosandić, skulptor, akademik († 1958)
- 23. 1. - Oton Župančič, slovenski književnik († 1949)
- 1. 2. - Milan Hodža, premijer Čehoslovačke († 1944)
- 5. 2. – Andre Citroen, francuski inženjer nizozemskog porijekla († 1935)
- 10. 2. - Vasa Stajić, političar i književnik († 1947)
- 14. 2. - Hans Ledwinka, dizajner automobila († 1967)
- 14. 2. - Elizabeth Ross, lekarka u Srbiji († 1915)
- 16. 2. - James Colosimo, gangster († 1920)
- 23. 2. - Kazimir Maljevič, slikar († 1935)
- 12. 3. - Musa Ćazim Ćatić, pjesnik († 1915)
- 15. 3. - Reza-šah Pahlavi, vladar Persije († 1944)
- 22. 3. - Aleksa Savić, lekar, političar, pionir bakteriologije u Srbiji († 1928)
- 2. 4. - Antun Dobronić, hrvatski skladatelj i glazbeni pisac († 1955)
- 23. 4. - Georgije Zubković, episkop budimski († 1951)
- 28. 4. - Lionel Barrymore, glumac († 1954)
- 10. 5. - Gustav Stresemann, nemački kancelar, nobelovac za mir († 1929)
- 15. 5. - Milivoj Jambrišak, član Predsjedništva ZAVNOH († 1943)
- 21. 5. - Glenn Curtiss, pionir avijacije († 1930)
- 26. 5. - Isadora Duncan, američka plesačica († 1927)
- 5. 6. - Pancho Villa, meksički revolucionar († 1923)
- 21. 6. - Filip Filipović, matematičar, prvi sekretar KPJ († 1938)
- 29. 6. - Radoslav Grujić, teolog, istoričar († 1955)
- 30. 6. - Franjo Hanaman, hrvatski izumitelj († 1941)
Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac
- 10. 8. - Alfred Döblin, književnik († 1957)
- 16. 8. - Isidor Bajić, srpski kompozitor († 1915)
- 19. 8. - Manuel L. Quezon, predsednik Filipina († 1944)
- 25. 8. - Slavko Kvaternik, oficir AU, KJ i NDH († 1947)
- 25. 8. - Avdo Karabegović, pjesnik († 1908)
- 27. 8. - Petar Vrangel, "beli" ruski general († 1928)
- 2. 9. - Milan Nedić, general, okupacioni predsednik srpske vlade († 1946)
- 2. 9. - Werner von Blomberg, nemački feldmaršal († 1946)
- 9. 9. - Josif Cvijović, episkop bitoljski, mitropolit skopski († 1957)
- 20. 9. - Upton Sinclair, književnik († 1968)
- 22. 9. - Shigeru Yoshida, premijer Japana († 1967)
- 7. 11. - Lise Meitner, fizičarka († 1968)
- 4. 12. - Mihajlo Aleksandrovič Romanov, nesuđeni ruski car († 1918)
- 5. 12. - Dositej Vasić, prvi mitropolit zagrebački († 1945)
- 6. 12. - Radovan Dragović, novinar, socijaldemokratski političar († 1906)
- 18. 12. - Josif Visarionovič Džugašvili Staljin, sovjetski političar i državnik († 1953)
- 25. 12. – Jovan Babunski, četnički vojvoda († 1920)
- 25. 12. - Louis Chevrolet, automobilista, proizvođač automobila († 1941)
- 25. 12. - Joseph M. Schenck, predsednik 20th Century Fox († 1961)
- 31. 12. - Jelisaveta Načić, arhitekta († 1955)
- 31. 12. - Elizabeth Arden, kozmetičarka, poslovna žena († 1966)
- 31. 12. - Horacio Quiroga, književnik († 1937)
Kroz godinu
Januar/Siječanj – Jun/Lipanj
- 8. 1. - Nikolaj Njekrasov, pesnik (* 1821)
- 9. 1. - Viktor Emanuel II, kralj Italije (* 1820)
- 12. 1. - Lazar Mamula, austrougarski general (* 1795)
- 12. 1. - Ignjat Stanimirović, bivši rektor beogradskog Liceja (* 1812)
- 17. 1. - Pavle Simić, slikar (* 1818)
- 18. 1. - Antoine César Becquerel, fizičar (* 1788)
- 2. 2. - Josip Runjanin, hrvatski skladatelj (* 1821.)
- 7. 2. - Pio IX., papa (* 1792)
- 19. 2. - Charles-François Daubigny, slikar (* 1817)
- 26. 2. - Angelo Secchi, astronom (* 1818)
- 3. 3. - Zvonko Milković, hrvatski pjesnik i putopisac (* 1888.)
- 8. 3. - Franz Karl, otac Franje Josipa (* 1802)
- 20. 3. - Robert Mayer, lekar, fizičar, pionir termodinamike (* 1814)
- 12. 4. - William M. Tweed, američki političar (* 1823)
- 4. 5. - Roberto de Visiani, botaničar (* 1800)
- 12. 5. - Anselme Payen, francuski hemičar (* 1795)
- 13. 5. - Joseph Henry, američki naučnik (* 1797)
- 14. 5. - Ōkubo Toshimichi, samuraj, učesnik Meiji restauracije (* 1830)
- 16. 5. - Stefan Nedok, sanitetski major srpske vojske (* 1828)
- 31. 5. - Jevrem Marković, srpski oficir, socijalista (* 1839)
- 6. 6. - Robert Stirling, sveštenik, pronalazač (* 1790)
- 9. 6. - Porter Rockwell, lik sa Divljeg zapada (* 1813-15)
Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac
- 25. 7. - Milica Stojadinović Srpkinja, književnica (* 1828)
- 16. 8. - Andreja Damjanov, graditelj crkava (* 1800?)
- 6. 9. - Mehmed Ali-paša, osmanski zapovednik (* 1827)
- okt. - Judah Alkalai, preteča cionizma, rodom iz Sarajeva (* 1798)
- 18. 10. - Ilija Milosavljević Kolarac, srpski trgovac i dobrotvor (* ca. 1800)
- 3. 11. - Šimon Meršić, gradišćanski hrvatski pisac (* 1800)
- 11. 11. - Stjepan Mitrov Ljubiša, crnogorski književnik i političar (* 1824)
- 28. 11. - Đura Jakšić, književnik i slikar (* 1832)
- 6. 12. - Matija Mesić, povjesničar (* 1826)
- 14. 12. - Alice, kćerka kraljice Viktorije (* 1843)
Kroz godinu
- Karlo Beloni, prvi načelnik srpskog saniteta (* 1812)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
