Godina 1817 (MDCCCXVII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- Ovo je članak o godini 1817.
| Gregorijanski | 1817. (MDCCCXVII) |
| Ab urbe condita | 2570. |
| Islamski | 1232–1233. |
| Iranski | 1195–1196. |
| Hebrejski | 5577–5578. |
| Bizantski | 7325–7326. |
| Koptski | 1533–1534. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1872–1873. |
| • Shaka Samvat | 1739–1740. |
| • Kali Yuga | 4918–4919. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4453–4454. |
| • 60 godina | Yin Vatra Vo(l) (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11817. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Januar/Siječanj – Mart/Ožujak
- 19. 1. - 13. 2. - José de San Martín sa vojskom iz Argentine prelazi Ande u Čile.
- 12. 2. - Bitka kod Chacabuca: San Martinova Armija Anda pobedila rojaliste u Čileu.
- 16. 2. - Bernardo O'Higgins se proglasio vrhovnim diretkorom Čilea.
- februar - Buna kneza Sime Markovića, Pavla Cukića i Dragića Gorunovića u šest nahija na severozapadu Beogradskog pašaluka protiv Kneza Miloša - ubrzo ugušena, Marković i Gorunović izručeni paši i pogubljeni, Cukića izgleda ubio Miloš[1].
- 3. 3. - Vine and Olive Colony: Kongres SAD dao grupi bonapartista 373 kvkm zemlje u Alabami pod uslovom da gaje grožđe i masline - zemlja i okolnosti su nepogodne, većina napušta oblast do 1825. (danas okruzi Marengo i Hale).
- 4. 3. - James Monroe (DR) postaje peti predsednik SAD (do 1825), nakon Jamesa Madisona.
- 8. 3. - Osnovana New York Stock Exchange (na osnovu Buttonwoodskog sporazuma iz 1792).
- 17. 3. - Dunavom zaplovio prvi parobrod - "Karolina"[2] (pominje se i 1812. kao vreme prvog parobroda u Beču ).
- 21. 3. - Pernambucanska pobuna u severoistočnom Brazilu, ubrzo ugušena.
- mart - Francuski gusar Jean Lafitte preuzeo Galveston za račun Španije.
April/Travanj – Jun/Lipanj
- april - maj - Tri broda odvoze crnogorske iseljenike u Rusiju (Donjokrajci kraj Cetinja), ali iz Carigrada vraćeni nazad[3].
- maj - Nastradao jagodinski pop Sava koji se odmetnuo u hajduke od Miloševe vlasti[1].
- 12. 6. - Karl Drais vozio svoju "dresinu", neku vrstu bicikla, u Mannheimu.
- 18. 6. - U Londonu otvoren Waterloo Bridge.
- 29. 6. - Škotski avanturista Gregor MacGregor, finansiran od američkih pokrovitelja, zauzeo grad Fernandina na Amelia Islandu uz Floridu.
- ca. leto - Živan Čonjaga iz Mačve se bunio protiv kneza Miloša, ali stradao[4].
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
- 4. 7. - Počela gradnja kanala Erie između rijeke Hudson i jezera Erie (tj. grada New Yorka i Velikih jezera) - traje do 1825.
- 10. 7. (28. 6. po j.k.) - Karađorđe se vratio u Srbiju - zatim odlazi u Veliku Planu kumu Vujici Vulićeviću i obaveštava kneza Miloša da je stigao[5].
- 10. 7. - David Brewster patentirao kaleidoskop.
- 25. 7. (13. 7. po j.k.) - Ubijen Karađorđe, vođa prvog srpskog ustanka.
- 1. 8. - Giovanni Battista Belzoni ušao u hram Abu Simbel; u oktobru će otkriti grobnicu Setija I (KV17).
- 9. 8. - Osnovana fabrika štamparskih mašina Koenig & Bauer.
- 15. 8. - Teritorija Alabama izdvojena iz Teritorije Misisipi.
- 22. 8. (9. ševal) - U jakoj oluji se srušio deo beogradskih zidina na Savi.[6]
- 23. 8. - Zemljotres praćen cunamijem na mestu starog grada Helike na severnom Peloponezu - razorena Vostica (Egio), poginulo 65 ljudi.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
- 18. 10. - U Nemačkoj održan prvi Wartburgfest - okupljanje studenata koji žele nemačko jedinstvo.
- 18. 10. - U Portugalu pogubljen Gomes Freire de Andrade koji se pobunio protiv vojnog diktatora Beresforda.
- 31. 10. - Ninkō je novi japanski car (do 1846).
- 5. 11. - Izbija Treći anglo-marathski rat, koban za Carstvo Maratha u Indiji.
- 6. 11. - Princeza Charlotte od Walesa, jedino legitimno unuče britanskog kralja Georga III, umrla nakon što je u teškom porođaju dobila mrtvorođenog sina - velika žalost u Britaniji, njeni nevenčani stričevi se "utrkuju" da dobiju naslednika (Viktorija rođena u maju 1819).
- 6. 11. - Portugalski princ (budući brazilski car) Pedro se venčao austrijskom princezom Marijom Leopoldinom.
- 18. 11. (6. 11. po j.k.) - Skupština narodnih starešina u Beogradu priznala Miloša Obrenovića za naslednog kneza Srbije - Porta ovo ne odobrava[5][4].
- 10. 12. - Mississippi postaje 20. država SAD.
Kroz godinu
- Sava Mrkalj se pod pritiskom odriče svog predloga pravopisne reforme ("Salo debelog jera..." iz 1810)[7].
- Milovan Vidaković izdaje drugi deo "Ljubomira u Jelisiumu", spor sa Vukom[7].
- Crna Gora: zemljotres[8], Turci prijete Drobnjacima da će ih napasti, iz turskih krajeva doprla kuga, glad se nastavlja[9][10], počinju veće seobe iz Crne Gore u Srbiju[11].
- Ozbiljna situacija sa hajdučijom u Srbiji (Beogradskom pašaluku), vojvode ranije imale pravo da ih samostalno pogube, od ove godine ih okovane šalju knezu[11].
- Počinje Kavkaski rat (do 1864), Rusko Carstvo se širi na područje severnog Kavkaza.
- Španski kralj Ferdinand VII. ukinuo monopol na kubanski duvan, što omogućava industriju cigara.
- Ove godine iz Indije kreće prva pandemija kolere (1817-24), verovatno od proslave Kumbh Mela na gornjem Gangu.
- pribl. - Počinje prvi od Seminolskih ratova između SAD i Indijanaca na Floridi.
- Nauka i tehnika
- Pierre Joseph Pelletier i Joseph Bienaimé Caventou izolovali hlorofil.
- Stromeyer i Hermann zasebno otkrili kadmijum, Arfwedson otkrio litijum.
- O principima političke ekonomije i oporezivanju Davida Ricarda.
- 12. 1. - Dragojlo Kušlan, hrvatski odvjetnik i političar
- 11. 2. - Jovan Subotić, srpski književnik i političar († 1886)
- 19. 2. - Willem III., nizozemski kralj († 1890)
- 6. 3. - Clémentine d'Orléans, kćerka Luja-Filipa, majka bugarskog cara Ferdinanda († 1907)
- 22. 3. - Braxton Bragg, američki konfederalni vojskovođa († 1876)
- 22. 4. - Gideon von Krismanic, austrijski general († 1876)
- 26. 4. - Ivan August Kaznačić, književnik († 1883)
- 30. 6. - Joseph Dalton Hooker, botaničar († 1911)
- 12. 7. - Henry David Thoreau, američki pisac, prirodoslovac i filozof († 1862)
- 24. 7. - Adolphe, veliki vojvoda Luksemburga († 1905)
- 3. 8. - Albrecht von Österreich-Teschen, austrijski nadvojvoda i feldmaršal († 1895)
- 21. 8. - Ognjeslav Utješenović Ostrožinski, političar i pisac († 1890)
- 5. 9. - Aleksej Konstantinovič Tolstoj, književnik († 1875)
- 14. 9. - Theodor Storm, njemački književnik
- 23. 10. - Pierre Larousse, leksikograf, enciklopedist († 1875)
- 12. 11. - Bahá'u'lláh, osnivač bahaističke vere († 1892)
- 26. 11. - Charles-Adolphe Wurtz, hemičar († 1884)
- 30. 11. - Theodor Mommsen, njemački povjesničar, nobelovac za književnost († 1903)
- ? - Matija Mažuranić, književnik († 1881)
- ? - Anastas Jovanović, umetnik, fotograf († 1899)
- 1. 1. - Martin Heinrich Klaproth, hemičar (* 1743)
- 9. 3. - Sima Marković, knez, vojvoda, popečitelj finansija u I ustanku (* 1768)
- 4. 4. - André Masséna, francuski maršal (* 1758)
- 12. 4. - Charles Messier, astronom (* 1730)
- 14. 7. - Germaine de Staël, književnica (* 1766)
- 18. 7. - Jane Austen, književnica (* 1775)
- 25. 7. - Karađorđe, vožd Prvog srpskog ustanka (* 1768)
- 14. 10. - Fjodor Ušakov, ruski admiral (* 1745)
- 15. 10. - Johann Ludwig Burckhardt, putnik i orijentalista (* 1784)
- 15. 10. - Tadeusz Kościuszko, borac za slobodu (* 1746)
- 6. 11. - Charlotte Augusta od Walesa, britanska princeza (* 1796)
- 14. 11. - Policarpa Salavarrieta, kolumbijska patriotkinja (* 1795)
- 7. 12. - William Bligh, pomorski kapetan, guverner (* 1754)
- 11. 12. - Maria Walewska, Napoleonova ljubavnica (* 1786)
- 12. 12. - Tekle Georgis I Etiopski car (* ca. 1751)
- Usman dan Fodio, osnivač Kalifata Sokoto (* 1754)
- Baba Višnja, majka kneza Miloša
- Đorđe Milovanović (vojvoda) (* 1765)
- Pavle Cukić, vojvoda
- pribl. - Arsenije Gagović, iguman manastira Pive
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
