Godina 1895 (MDCCCXCV) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
< |
18. vijek |
19. vijek
| 20. vijek
| >
< |
1860-e |
1870-e |
1880-e |
1890-e
| 1900-e
| 1910-e
| 1920-e
| >
<< |
< |
1891. |
1892. |
1893. |
1894. |
1895.
| 1896.
| 1897.
| 1898.
| 1899.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1895. (MDCCCXCV) |
| Ab urbe condita | 2648. |
| Islamski | 1312–1313. |
| Iranski | 1273–1274. |
| Hebrejski | 5655–5656. |
| Bizantski | 7403–7404. |
| Koptski | 1611–1612. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1950–1951. |
| • Shaka Samvat | 1817–1818. |
| • Kali Yuga | 4996–4997. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4531–4532. |
| • 60 godina | Yin Drvo Koza (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11895. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Januar/Siječanj
- 5. 1. - Dreyfusova afera: Alfred Dreyfus ražalovan i osuđen na doživotnu robiju na Đavoljem ostrvu.
- 13. 1. - Prvi italijansko-abesinski rat počinje Bitkom kod Coatita: Italijani na čelu sa Baratierijem porazili tigrejske snage Ras Mengesha Yohannesa.
- 14. 1. (2. 1. po j.k.) - Počela s radom Beogradska berza (osnovana prethodnog novembra).
- 14. 1. - Dezső Bánffy je novi predsednik ugarske vlade (do 1899), nakon što je Sándor Wekerle odstupio zbog pitanja građanskog braka.
- 17. 1. - Félix Faure izabran za francuskog predsednika nakon ostavke Casimir-Periera (do smrti 1899).
- 20. 1. - 12. 2. - Prvi kinesko-japanski rat — Bitka kod Weihaiweia: Japanci zauzeli pomorsku bazu u Weihaiu na poluostrvu Šantung, Kina više nema mornaricu.
- 22/23. 1. - U Kolumbiji sprečen liberalni pokušaj puča protiv predsednika Kara - dolazi do kratkog građanskog rata.
- 24. 1. - Carsten Borchgrevink i družina stupili na čvrsto tlo Antarktika.
- 27. 1. (15. 1. po j.k.) - Obnovljena produkcija baleta Labudovo jezero.
- 28. 1. - Prvi telefonski koncert u Beogradu, u čast Nikole Tesle, u organizaciji Poštansko-telegrafske zadruge.
- 29. 1. (17. 1. po j.k.) - Kralj Aleksandar Obrenović stigao u Pariz, u posetu predsedniku Foru; zatim kod majke u Bijaric (5. februara), gde će sresti Dragu Mašin.
- 29. 1. (17. 1.) - Ruski car Nikolaj II na susretu sa predstavnicima zemstava otpisuje "bezumne snove" o učešću njihovih predstavnika u upravi i izjavljuje da će čuvati princip autokratije.
Februar/Veljača
- 5. 2. - Američki predsednik Cleveland presudio u korist Brazila u sporu sa Argentinom oko teritorije Misiones.
- 9. 2. - William G. Morgan izmislio odbojku (on je nazvao Mintonette).
- 14. 2. - Praizvedba Wildeovog komada The Importance of Being Earnest.
- 20. 2. - Venecuelanska kriza: rezolucija Predstavničkog doma SAD preporučuje arbitraciju u teritorijalnom sporu između Venezuele i Velike Britanije (Venecuela potražuje veći deo Britanske Gvajane).
- 24. 2. - Počinje Kubanski rat za nezavisnost od Španije (do '98).
Mart/Ožujak
- 4. 3. - Prvi kinesko-japanski rat: Japanci zauzimaju Yingkou u prov. Liaoning na severoistoku.
- 5. 3. - U Turn Severinu štampan prvi broj lista "Slavenska sloga", glasila svih Slovena u Rumuniji, urednik Tasa Ivković.
- 11. 3. - Velika igra: razmena nota između Rusije i Velike Britanije definira sfere uticaja istočno od jezera Sarikul, severnu granicu Vahanskog koridora.
- 13. 3. - Izgorela Teslina laboratorija u Njujorku, u Južnoj Petoj aveniji.
- 15. 3. - Bridget Cleary u Irskoj brutalno ubio njen muž, jer je verovao da je vilinska zamena - slučaj dobija i političku dimenziju.
- 15. 3. - Građanski rat u Kolumbiji okončan porazom liberala.
- 17. 3. - Građanski rat u Peruu: snage Nicolása de Piérole ušle u Limu.
- 18. 3. - Firma Netphener Omnibusgesellschaft u Nemačkoj pokreće prvu autobusku liniju sa benzinskim motorima.
- 19. 3. - Braća Lumière snimaju prvi film svojim kinematografom, "Radnici izlaze iz fabrike", prikazali ga tri dana kasnije u Društvu za razvoj nacionalne industrije (prva privatna projekcija).
- 25. 3. - Manifest iz Montecristija: pesnik José Martí i general Máximo Gómez napisali u Dominikanskoj Republici dokument koji objašnjava Kubansku revoluciju.
- 26. 3. - Japanci zauzimaju Peskadorska ostrva (Penghu), zapadno od Tajvana.
April/Travanj
- 3. 4. - U Zagrebu osnovana Srpska banka, osnivački kapital 3 miliona kruna.
- 3 - 6. 4. - Suđenje Wilde v. Queensberry: Oscar Wilde je tužio markiza od Queensberryja, oca svog ljubavnika, jer ga je nazvao sodomistom - velika greška jer će biti izložene njegove homoseksualne aktivnosti. Nakon gubitka spora mora platiti velike troškove i uhapšen je.
- 7. 4. - Ekspedicija Fridtjofa Nansena stiže do 86°13.6' severne širine.
- 14. 4. - Ljubljanski potres 1895.
- april - U Sofiji osnovan Makedonski komitet (tj. Vrhovni makedonsko-odrinski komitet, kasnije nazvani "vrhovisti") - aktivnost u Makedoniji i Trakiji za autonomiju odn. priključenje Bugarskoj (raspušten 1905).
- 17. 4. - Ugovor iz Šimonosekija okončava Prvi kinesko-japanski rat: Kina se odriče uticaja u Koreji, gubi Tajvan, ostrva Penghu (Peskadorska) i deo poluostrva Liaodong, plaća veliku odštetu.
- 19. 4. (7. 4. po j.k.) - Izbori u Srbiji: bez radikala i uz policijsku pomoć naprednjaci dobijaju većinu u skupštini.
- 21. 4. - Eugene Augustin Lauste i Woodville Latham sa sinovima prikazali štampi u Njujorku proces pokretnih slika Eidoloscope, od 20. maja daju projekcije sa ulaznicom (snimak bokserskog meča).
- 22. 4. - U opoziciji Ugovoru iz Šimonosekija nastaje pokret Gongche Shangshu, prvi moderni politički pokret u Kini.
- 27. 4. - Pukla brana na jezeru Bouzey na istoku Francuske, najmanje 87 mrtvih.
- 30. 4. - Otvoren prvi Venecijanski bijenale.
- 30. 4. - Nemači pisac Oskar Panizza osuđen na godinu zatvora za bogohuljenje zbog tragikomedije "Ljubavni koncil".
Maj/Svibanj
- 4. 5. (22. 4. po j.k.) - Srpski ministar finansija Vukašin Petrović dao ostavku jer skupština nije želela prihvatiti njegov sporazum o konverziji dugova, zaključen u decembru.
- 4. 5. - Petar Kočić izbačen iz sarajevske gimnazije, odlazi u Beograd[1].
- 5. 5. - Bivši kralj Milan ponovo odlazi iz Srbije (s apanažom od 360.000 dinara u zlatu).
- 7. 5. - Aleksandar Stepanovič Popov predstavio vrstu radio-prijemnika - u Rusiji je to Dan radija.
- 9. 5. (27. 4. po j.k.) - Osnovano Društvo za podizanje Hrama Svetog Save na beogradskom Vračaru, osvećena privremena crkvica[2]; za prvog predsednika izabran mitropolit Mihailo.
- 10. 5. (28. 4. po j.k.) - Kraljica Natalija svečano dočekana u Beogradu.
- 11. 5. - Armensko pitanje: Britanija, Francuska i Rusija predlažu reforme.
- maj - U Njujorku i Londonu objavljene dve varijante Wellsovog romana The Time Machine.
- maj - Druga madagaskarska ekspedicija: glavnina francuskih snaga se iskrcava na ostrvu, izbijaju mestimične pobune protiv kraljice Ranavalone III.. Francuzi više trpe od kišne sezone nego od borbi, 1/3 umire od bolesti.
- 16. 5. - Gustav Kálnoky, ministar inostranih poslova Austrougarske, prinuđen na ostavku zbog sukoba sa ugarskim premijerom Banffyjem - sporne su balkanska politika i afera sa mešanjem papskog nuncija Agliardija u državnu politiku.
.jpg)
- 19. 5. - Bitka kod Dos Ríosa je prva čarka Kubanskog rata, poginuo José Martí.
- 23. 5. -
Protivno Japancima proglašena Republika Formoza (tj. Demokratska Država Tajvan, ugušena u oktobru). - 25. 5. - Oscar Wilde osuđen na dve godine zatvora za sodomiju.
- 27. 5. - In re Debs: Vrhovni sud SAD presudio da savezna vlada ima pravo regulisati međudržavni promet robe, čime je legalizovano vojno gušenje Pulmanovog štrajka.
- 29. 5. - Počinje Japanska invazija na Tajvan.
Jun/Juni/Lipanj
- 3. 6. - Otkrivena Rodinova skulptura Građani Kalea.
- 5. 6. - Liberalna revolucija u Ekvadoru, Eloy Alfaro predsednik 1895-1901 i 1906-11.
- 11. 6. - Britanci anektirali Tongaland na krajnjem istoku Južne Afrike (danas Maputaland).
- 11. 6. - Automobilska trka Paris–Bordeaux–Paris, nezvanični pobednik Émile Levassor u dvosedu Panhard & Levassor a zvanični Paul Koechlin u Peugeotovom četvorosedu.
- jun - Pad austrijske koalicione vlade usled odluke o slovenskim razredima u celjskoj gimnaziji, odlazi knez Windischgrätz, dolazi grof Kielmansegg - kraj pokušaja da se u Austriji vlada ustavnim putem[3].
- jun - Etiopska diplomatska misija u Rusiji, zaključen sporazum o vojnoj pomoći.
.jpg)
- 19. 6. - Sedište reda Sanusija (lider Muhammad al-Mahdi as-Senussi) se preseljava iz Jaghbuba dublje u Saharu, u oazu Kufra.
- 20. 6. - Otvoren Kilski kanal u Nemačkoj između Severnog i Baltičkog mora (proširen 1914).
- 20. 6. - Ugovorom iz Amapale osnovana Centralnoamerička Republika, unija Hondurasa, Nikaragve i Salvadora - traje do 1898.
- 25. 6. - Konzervativac i unionista Robert Gascoyne-Cecil, markiz od Salisburyja ponovo premijer UK (do 1902). Državni sekretar za kolonije Joseph Chamberlain (do 1903).
Jul/Juli/Srpanj
- 1. 7. -
Britanska vlada uvodi protektorat nad Istočnom Afrikom - od 1920. Kolonija Kenija, nezavisna od 1963. - 7. 7. (25. 6. po j.k.) - Nikola Hristić dao ostavku, nova srpska vlada naprednjaka Stojana Novakovića (prekid naprednjaka sa austrofilskom politikom).
- 10/11. 7. - Duhobori spaljuju svoje oružje u ruskoj Transkavkaziji, sledi represija od strane vladinih kozaka.
- 13. 7. - Srpanjske žrtve iz 1845. prenesene na Mirogoj.
- 15. 7. (3. 7. po j.k.) - Stefan Stambolov, bivši bugarski premijer, ranjen u atentatu u Sofiji, umire tri dana kasnije.
- jul - U Makedoniji dignut Melnički ustanak (poznat i kao Melnička avantura, u Bugarskoj kao Četnička akcija Makedonskog komiteta).
- jul - Uvedena kamera Pocket Kodak.
- 18. 7. - U Sremskim Karlovcima objavljen prvi broj časopisa "Brankovo kolo" (izlazio do 12. jula 1914).
- 20. 7. (8. 7. po j.k.) - Novi Zakon o konversiji državnih dugova Srbije (Popovićev ili "Karlsbadski aranžman") od nominalnih 355,3 miliona dinara - izbegnuto bankrotstvo po cenu stavljanja finansija (Srpske monopolske uprave) pod strani nadzor.
- 24. 7. (12. 7. po j.k.) - U Srbiji donet zakon za iskorenjivanje hajdučije.
- 26. 7. - Venčali se Pierre Curie i Maria Skłodowska, ubuduće Marie Curie. Pierre proletos doktorirao na temu uticaja temperature na magnetizaciju, → Curiejev zakon, Curiejeva temperatura.
- 31. 7. - Osnovana Baskijska nacionalistička stranka.
.svg){kind=small}
- leto - Guglielmo Marconi eksperimentira sa radio-talasima na otvorenom, uspeva da prenese signale preko 3 km.
Avgust/August/Kolovoz
- 7. 8. - Završeni izbori u Ujedinjenom Kraljevstvu, veliki uspeh konzervativaca i liberalnih unionista.
- 10. 8. - Kongres narodnosti u Budimpešti (Srbi, Slovaci, Rumuni).
- 10. 8. - Početak tradicije sezone promenadnih koncerata u Londonu, The Proms.
- 12. 8.? - U Francuskoj osnovana firma Gaumont, prodaje opremu za snimanje a od 1897. i snima filmove.
- 19. 8. - Divlji Zapad: odtmetnik John Wesley Hardin ubijen u El Paso, Texas.
- 26. 8. - Proradila Adamsova elektrocentrala na Nijagarinim vodopadima snage 3,7 MW - prva veća elektrana koja koristi Teslinu polifaznu naizmeničnu struju.
- 28. 8. - Proradila HE Krka (Hidroelektrana Jaruga) kod Šibenika, snage 0,6 MW - dio prvog cjelovitog elektroenergetskog sustava na tlu Hrvatske.
- 29. 8. - Začetak Mat Sallehove pobune protiv britanske vlasti na severnom Borneu - predstavnici britanske kompanije pokušali uhapsiti Mata Salleha, nakon što se ovaj u gradu Sandakanu usprotivio porezima i pristojbama.
Septembar/Rujan
- 1. 9. (19. 8. po j.k.?[4]) - Princ Aleksandar Obrenović se zamalo udavio u Biarritzu.
- 5. 9. - U Beogradu počela s radom Srpska crtačka i slikarska škola.
- 8. 9. - Nicolás de Piérola ponovo predsednik Perua (do 1899), smatra se da ovim počinje period "aristokratske republike", obeležen reformama.
- 10. 9. - Na izborima za Dalmatinski sabor u Dubrovniku izabran hrvatski kandidat Vlaho DeGiulli, jer su ga podržali autonomaši, ranije saveznici srpske stranke[5].
- 10. 9. - Potpisani protokoli Pamirske granične komisije čime je definirana granica između Ruskog Carstva i Afganistana.
- septembar? - Umro mitropolit raško-prizrenski Melentije (Grk), za administratora postavljen Grk Visarion, ali ga Srbi ubrzo primorali na odlazak.
- 17. 9. - Etiopski car Menelik II poziva na mobilizaciju, biće okupljena vojska od 196.000.
- 18. 9. - Booker T. Washington održao govor u Atlanti koji je postao osnova Kompromisa iz Atlante: crnci će biti politički pokorni u zamenu za osnovno obrazovanje i pravično suđenje.
- 18. 9. - Daniel David Palmer prvi put primenio kontroverznu hiropraktiku.
- 28. 9. - Na kongresu u Limožu osnovan francuski sindikat Confédération générale du travail (CGT).
- 30. 9. - Grof Kasimir Felix Badeni predsednik vlade austrijskih zemalja (do 1897).
- 30. 9. - Jermeni demonstriraju u Carigradu za reforme u istočnim provincijama, dolazi do pucnjave sa snagama reda i krvoprolića u koji se uključuju i Turci prolaznici.
Oktobar/Listopad
- 1. 10. - Francuzi zauzeli Antananarivo na Madagaskaru (francuska kolonija 1897-1958, nezavisnost 1960).
- 8. 10. - Korejska carica Myeongseong ubijena u palati - pretpostavlja se da je to naredio japanski ambasador.
- 8. 10. - Masakr u Trabzonu - Hamidovi masakri Jermena u Osmanskom carstvu. Držanje Britanije povodom ovoga skoro preteće[6].
- 14. 10. - Svečano otvorenje nove zgrade Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu.
- 14 - 15. 10. - Demonstracije frankovaca u Zagrebu zbog istaknutih srpskih zastava u vreme posete cara Franje Josipa.
- oktobar - London School of Economics drži prve časove.
- 16. 10. - Spaljivanje mađarske zastave u Zagrebu, među prvima je uhićen Stjepan Radić. Zbog odnosa prema ovom događaju iz Stranke prava se izdvaja Čista stranka prava (Josip Frank i Ante Starčević).
- 17. 10. - Pod pritiskom Sila, sultan pristaje na reforme i obećava autonomiju Zapadne Jermenije, ali tokom jeseni i zime nastavljaju se Hamidovi masakri. U ovo vreme izbija Zejtunska pobuna, otpor Jermena u Alepskom vilajetu.
- 21. 10. - Zauzećem Tainana okončan je tajvanski otpor japanskoj invaziji, čija vlast traje do 1945.
- 22. 10. - Iskliznuće na stanici Montparnasse: voz izleteo iz ove pariske stanice na trg ispod.
- 26. 10. -
Sun Jat-senovo Društvo obnove Kine započinje ustanak u Kantonu, ali vlasti znaju za planove i poduhvat propada. - 27. 10. - Osnovana Francuska Zapadna Afrika.
- 31. 10. - Jak zemljotres u seizmičkoj zoni kod New Madrid, Missouri.
Novembar/Studeni
![Thumb](#/media/Datoteka:Image_from_page_103_of_"Durch_Bosnien_und_die_Herzegovina_kreuz_und_quer;_Wanderungen"_(1897)_(14781270532).jpg)
- 1. 11. - U Sarajevu otvorena Gradska tržnica Markale (Markthalle).
- 1. 11. - Braća Emil i Max Skladanowsky prikazali u Berlinu filmski projektor Bioskop.
- 5. 11. - George B. Selden dobio američki patent za automobil 16 godina nakon što ga je prijavio.
- 6. 11. - Venčanje Charlesa Spencer-Churchilla, 9. vojvode od Marlborougha i Consuelo Vanderbilt - primer braka između novca i plemićke titule, kojim je spašena Palača Blenheim.
- 8. 11. - Wilhelm Röntgen otkrio novu vrstu zračenja koju je nazvao X-zrake, poznatije kao rendgenske zrake. Prvi rad o njima je objavio 28. decembra. Omogućena je radiologija.
- 8. 11. - Pod pritiskom Rusije, Francuske i Nemačke, Japan se odriče pretenzija na poluostrvo Liaodong u zamenu za povećanu odštetu (Rusija dogodine ulazi u severoistočnu Kinu prema Li-Lobanovljevom ugovoru).
- 12. 11. - Mustafa Fahmi Paša je novi predsednik vlade Egipta nakon Nubar Paše (do 1908).
- novembar? - Antisemita Karl Lueger izabran za gradonačelnika Beča, ali car to ne potvrđuje do 1897. Moguće da je Luegerov uspeh uticao na poglede Theodora Herzla o potrebi jevrejske države.
- 27. 11. - Alfred Nobel potpisao testament kojim ostavlja svoje imanje za dodelu nagrada.
- 28. 11. - Održana Chicago Times-Heraldova utrka, prva automobilska trka u SAD, pobedio automobil Charles Duryeine firme.
Decembar/Prosinac
- 7. 12. - Prvi italijansko-abesinski rat, bitka kod Amba Alagija, carska vojska razbila italijanske snage.
- 10. 12. - Osnovano društvo za unapređenje i ulepšavanje Sokobanje, što se smatra začetkom turizma u Srbiji.
- 10. 12. - Zakoni o potpomaganju klaničkog preduzeća i srpskog akcionarskog društva za stočni trg.
- 11. 12. - Svante Arrhenius predstavio švedskoj akademiji rad o uticaju ugljen-dioksida na temperaturu (→ Efekat staklene bašte).
- decembar - Skoro 3.000 Jermena spaljeno u katedrali u Urfi.
- decembar - Četvrti Anglo-ašanti rat (do februara) - Ašantiji ne pružaju otpor, ali Britanci dosta oboljevaju.
- decembar - Menalamba: počinje ustanak "crvenih šalova" na Madagaskaru protiv francuske vlasti (ugušeno do 1897).
- 18. 12. - Osnovana firma Laurin & Klement, kasnija Škoda Auto.
- 18. 12. - Italijani opkoljeni u Mek'eleu, Tigraj.
- 19. 12. - Osnovan Prirodnjački ("jestastvenički") muzej u Beogradu.
- 20/21. 12. - Vladimir Iljič Uljanov Lenjin i drugi članovi Saveza borbe uhapšeni u Sankt Peterburgu - Lenjin u zatvoru i sibirskom izganstvu do 1900.
- 24. 12. - Pozlaćeno doba: George Washington Vanderbilt II otvorio Biltmore Estate sa kućom ukupne površine 16.623 kvadrata - najveća kuća u privatnom vlasništvu u SAD.
- 28. 12. - Braća Auguste i Louis Lumiere u Parizu održavaju prvu javnu filmsku projekciju, prikazano deset filmova, svi od 17 m (pribl. 40-50 s).
- 29. 12. - 2. 1. - Jamesonov napad: neuspešni napad Britanske južnoafričke kompanije na bursku Južnoafričku Republiku (Transvaal) - korak ka Drugom burskom ratu.
Kroz godinu
- Popis stanovništva u Bosni i Hercegovini: 1.568.092 stanovnika, pravoslavaca 42,94 %, muslimana 34,99 %, katolika 21,31 %. U gradovima ima 57,24% muslimana[7].
- Časopis "Nada" - izdaje ga bosanska vlada, "čisto hrvatski list"[8].
- Osnovana Privilegovana zemaljska banka za BiH.
- Osnovana Najšlosova Našička tvornica tanina i paropila d.d..[9]
- Termoelektrana i javna rasveta u Sarajevu.
- Hrvatski pedagoško-knijiz̆evni zbor počinje izdavanje Pedagogijske enciklopedije.
- Ivan Dirnbacher otvorio u Zagrebu Prvu hrvatsku tvornicu dvokolica Ilyria.
- Izveštaji srpskog konzula iz Prištine: pećke muhadžire, "najgore" arnautske, proteruju na Kosovo; srušene četiri crkve tokom leta i jeseni; kosovski Kolašin u blokadi zbog hajduka Šabana Koprive i Huseina Delića[10].
- Pećka patrijaršija: gradi se reprezentativni konak u severozapadnom delu porte.
- Izgrađena Zgrada Oficirskog doma u Beogradu, danas Studentski kulturni centar.
- U Srbiji osnovan Savez zemljoradničkih zadruga (daju kredite seljacima).
- U tri navrata zabranjivan uvoz svinja iz Srbije u Ugarsku.
- Knjige — Jovan Cvijić: "Karst, geografska monografija", Stevan Sremac: "Ivkova slava", J. J. Zmaj: "Snohvatice" i "Druga pevanja".
- Đorđe Berović imenovan za kneza/pašu na Samosu (do 1896), uspeva da nađe kompromis između pobunjenih Grka i turskih vlasti.
- 1895-96 - Emir Afganistana Abdur Rahman Khan potčinjava Kafiristan, preobraća stanovništvo u islam i menja ime zemlje u Nuristan.
- Osnovana švajcarska parfimerijska firma Givaudan.
- Nauka i tehnika:
- Jagadish Chandra Bose prikazao u Kalkuti prenos mikrotalasnih zraka.
- Razvijen Hampson–Lindeov ciklus za ukapljivanje plinova.
- Napoleon Cybulski izolirao adrenalin.
- Sigmund Freud i Josef Breuer izdali knjigu "Studije o histeriji", uključujući slučaj Anne O.
- Henri Poincaré: Analysis Situs, prvi sistematski tretman topologije.
- Émile Durkheim: "Pravila sociološkog metoda".
Pozorišni trg u Beogradu
Januar/Siječanj – Mart/Ožujak
- 1. 1. - J. Edgar Hoover, direktor FBI († 1972)
- 2. 1. - Folke Bernadotte, filantrop, posrednik UN († 1948)
- 4. 1. - Leroy Grumman, aeronautički inženjer († 1982)
- 21. 1. - Cristóbal Balenciaga, modni kreator († 1972)
- 2. 2. - Nedeljko Čabrinović, jedan od Sarajevskih atentatora († 1916)
- 6. 2. - Babe Ruth, igrač baseballa († 1948.)
- 17. 2. - Slavko Ježić, hrvatski književnik, književni povjesničar i prevoditelj († 1969.)
- 19. 2. - Juraj Krnjević, hrvatski poliitičar († 1988)
- 21. 2. - Milan Kašanin, književnik i istoričar umetnosti († 1981)
- 26. 2. - Josip Pavičić, hrvatski književnik († 1963.)
- 3. 3. - Matthew Ridgway, general SAD († 1993)
- 10. 3. - Stjepan Gomboš, hrvatski arhitekt († 1975.)
- 18. 3. - Milovan Gavazzi, etnolog († 1992)
- 21. 3. - Zlatko Baloković, violinist († 1965)
- 25. 3. - Đuro Tiljak, hrvatski slikar († 1965.)
- 28. 3. - Ignjat Job, hrvatski slikar († 1936.)
- 28. 3. - Stanislav Krakov, srpski oficir, pisac, filmski reditelj († 1968)
- 29. 3. - Ernst Jünger, književnik († 1998)
April/Travanj – Jun/Lipanj
- 3. 4.? - Marko Orešković, narodni heroj († 1941)
- 8. 4. - Dragoljub Jovanović, srpski političar († 1977)
- 1. 5. - Nikolaj Ježov, šef NKVD († 1940)
- 6. 5. - Rudolph Valentino, američki filmski glumac († 1926.)
- 21. 5. - Lázaro Cárdenas, general, predsednik Meksika († 1970)
- 26. 5. - Dorothea Lange, fotožurnalistica († 1965)
- 4. 6. - Dino Grandi, fašistički političar († 1988)
- 8. 6. - Santiago Bernabéu, fudbaler, predsednik Real Madrida († 1978)
- 10. 6. - Hattie McDaniel, glumica († 1952)
- 10. 6. - Imanuel Velikovski, katastrofičar († 1979)
- 11. 6. - NIkolaj Bulganjin, premijer SSSR († 1975)
- 17. 6. - Ruben Rausing, osnivač firme Tetra Pak († 1983)
- 24. 6. - Jack Dempsey, bokser († 1983)
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
- 7. 7. - Trifko Grabež, sarajevski atentator († 1916)
- 10. 7. - Carl Orff, kompozitor († 1982)
- 12. 7. - Buckminster Fuller, arhitekta († 1983)
- 20. 7. - László Moholy-Nagy, slikar, fotograf († 1946)
- 22. 7. - Pavel Suhoj, aeronautički inženjer († 1975)
- 24. 7. - Robert Graves, engleski pisac († 1985.)
- 18. 9. - Ivo Tijardović, hrvatski skladatelj, literat i slikar († 1976.)
- 26. 9. - Avni Rustemi, albanski političar († 1924)
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
- 3. 10. - Sergej Jesenjin, ruski pjesnik († 1925.)
- 4. 10. - Buster Keaton, američki redatelj i glumac († 1966.)
- 4. 10. - Richard Sorge, špijun, heroj SSSR († 1944)
- 8. 10. - Juan Perón, predsednik Argentine († 1974)
- 8. 10. - Zog od Albanije († 1961)
- 9. 10. - Vlastimir Pavlović Carevac, violinista († 1965)
- 11. 10. - Jakov Gotovac, operni dirigent i skladatelj († 1982.)
- 13. 10. - Cemal Gürsel, turski general i predsednik († 1966)
- 19. 10. - Lewis Mumford, historičar, filozof († 1990)
- 21. 10. - Edna Purviance, glumica († 1958)
- 25. 10. - Ante Ercegović, hrvatski biolog, svećenik i oceanolog († 1969.)
- 31. 10. - B. H. Liddell Hart, vojni historičar († 1970)
- 10. 11. - Jack Northrop, proizvođač aviona († 1981)
- 15. 11. - Olga Nikolajevna, velika kneginja († 1918)
- 16. 11. - Paul Hindemith, njemački skladatelj († 1963.)
- 16. 11. - Ljubomir Micić, teoretičar zenitizma († 1971)
- 25. 11. - Anastas Mikojan, sovjetski političar († 1978)
- 25. 11. - Ludvík Svoboda, čehoslovački general i predsednik († 1979)
- 29. 11. - Busby Berkeley, režiser, koreograf († 1976)
Kroz godinu
- Šota Galica, kačakinja († 1927)
Januar/Siječanj – Jun/Lipanj
- 24. 1. - Lord Randolph Churchill, britanski političar (* 1849)
- 2. 2. - Ljubomir Nenadović, srpski književnik (* 1826)
- 10. 2. - Mustafa Hilmi Hadžiomerović, bivši reis-ul-ulema BiH (* 1816)
- 18. 2. - Albrecht von Österreich-Teschen, austrijski general (* 1817)
- 20. 2. - Frederick Douglass, bivši rob i pisac (* 1818)
- 26. 2. - Milorad Popović Šapčanin, književnik (* 1841)
- 28. 2. - Đura Horvatović, srpski general (* 1835)
- 2. 3. - Berthe Morisot, slikarica (* 1841)
- 9. 3. - Leopold von Sacher-Masoch, austrijski pisac (* 1836)
- 10. 3. - Charles Frederick Worth, modni kreator (* 1825)
- 19. 5. - José Marti, kubanski pjesnik, nacionalni heroj (* 1853.)
- 21. 5. - Franz von Suppé, austrijski skladatelj (* 1819.)
- 25. 5. - Ahmed Dževdet-paša, osmanski državnik (* 1822)
- 29. 6. - Thomas Henry Huxley, biolog (* 1825)
- 29. 6. - Émile Munier, slikar (* 1840)
Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac
- 18. 7. - Stefan Stambolov, bivši bugarski premijer (* 1854)
- 29. 7. - Floriano Peixoto, brazilski maršal i bivši predsednik (* 1839)
- 5. 8. - Friedrich Engels, njemački sociolog, filozof i revolucionar (* 1820)
- 8. 9. - Adam Opel, osnivač firme Opel (* 1837)
- 15. 9. - Jevrem Grujić, srpski političar (* 1827)
- 28. 9. - Louis Pasteur, hemičar i mikrobiolog (* 1822)
- 28. 10. - Ivan Filipović, hrvatski pedagog i književnik (* 1823.)
- 21. 11. - Lenka Dunđerski, ljubav Laze Kostića (* 1870)
- 27. 11. - Alexandre Dumas (sin), književnik (* 1824)
- 29. 11. - Eduard Taaffe, austrijski političar (* 1833)
- 30. 11. - Bogoslav Šulek, hrvatski jezikoslovac (* 1816.)
- 13. 12. - Ányos Jedlik, svećenik, pionir dinama i električnog motora (* 1800)
- 20. 12. - Nektarije Dimitrijević, episkop vršački (* 1839)
Kroz godinu
- Novica Cerović, crnogorski vojvoda (* 1805)
- Anastasija Petrović-Njegoš, velika vojvotkinja (* 1824)
- Francis Mackenzie, preduzetnik i filantrop u Beogradu (* 1833)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
